|
2001
|
|
|
Uste izateko da, baina ez oso garbia, 1500 inguruan Ebroz behealdean ez zela euskararik, izen berezi batzuk edo sustratozko hitz bakan batzuk izan ezik. Ez dirudi Frantzia aldean hizkuntza zedarriek aldaketarik izan zutenik, herrixka edo etxe multzoren
|
batean
ez bada. Ez dago argibide zuzenik ere, nire ustetan, XVI. mendetik aurrera Erronkaritik haranzko ibarren batean, Nafarroatik kanpora, euskaraz egiten zenik uste izateko.
|
|
2003
|
|
|
Euskarazko produkzioa ez da, bistan denez, merkatuko legeak adierazten duen konpetentziatik aparteko burbuila. Manera
|
batean
ez bada bertzean, bizi dugun mundu honetan konpetentziak baldintzatu egiten du kasik den dena, eta euskarazko kultur produkzioa zein euskara bera ere, ez dira fenomeno horretatik aparte gelditzen.
|
|
2004
|
|
|
...ik lehen zatiko bukaera aldean edo bigarren zatian ateratzen duela entrenatzaileak, baina aitortzen dut, halaber, Anoetako zelaian sartu ahala, zeharo aldatzen dela ikusleon jarrera, Atotxan garai batean bezala, Eneko eta gure artean zirkuitu magnetiko bat sortuko balitz bezala, nondik, gutxien espero dugun momentuan, mila iratxo eta beste hainbat izaki fantastiko atera daitezkeen dantzan, jokaldi
|
batean
ez bada bestean... Eta Enekok baloia hartu, eta hurrengo segundoan inork ez du jakingo zer egingo duen, ez zer egin duen, guztiok aitortuko baitugu, partida amaituta gero, baloia futbol zelaitik desagertu zela istant hartan... baina ez, hantxe baitzegoen magoa baloiarekin berriro, ez lehengo tokian ordea, bizpahiru metro aurrerago baizik, atzelaria lurrean etzanda utzita..."
|
|
2005
|
|
|
Denborak beti uzten du arrastoa
|
batean
ez bada bestean. Urtero izaten gara Aramaiotik gora, oso gora, dagoen mendi borda batean bertsotan.
|
|
2006
|
|
|
Baina poesia beti iritsiko da jendearengana, ezinbestean. Beti izango baitugu poesiaren premia, aldez edo moldez, forma
|
batean
ez bada bestean, denok eta gutariko bakoitzak. Eta gainezka egin eta liburuaren esturatik irtendako poesia baldin bada, askoz hobe, gainera.
|
|
2008
|
|
|
Italia guztian, Vittorini ere bai, Cassola ere bai… Pavese ez, horretarako nahiko kemenik bildu ez eta, nonbait, bera ere komunista izan arren. Italiako idazle inportanteenetan, nekez aurkitzen da une
|
batean
ez bada bestean PCIkoa izan ez denik.
|
|
|
1959 urtean sobietarrek Luna misioa bidali zuten eta atzeko alde horri argazkiak ateratzea lortu zuten... oraindik ez dira bete 50 urte [1]. Esan bezala, Lurretik ezin da sekula ikusi Ilargiaren atzeko alde hori, argazki
|
batean
ez bada.
|
|
|
Beñardoren kontuak oroitu ostean? edo Beñardoren kontuak oroitu baino lehen, era
|
batean
ez bada bestean, Nazariok ezinbestean oroitu behar zuen eskolarako bidean jarri zuèn pasadizoa, noiz eta. Nazariok hamahiru urte zituen eta etxean hil berria zuten aita, orbetarren sukaldean ezusteko bat gertatu baitzen, etxeko txikia ez zela agertzen eta ez zela agertzen:
|
|
|
–Horra hor esplikazioa! Izan ere, hamaika eta hamaika gerra bizi izan ditik Euskal Herriak, bai, eta nola ez da, bada, izango, hain historia luzean, heroi anonimoa izan den aldasorotarrik, balentriaren bat edo beste egin duenik, han ez bada hemen, ekintza
|
batean
ez bada bestean?!?. Halako zerbait behar zuen Rufinok buruan, esan ere, esaten baitzien bere alabei lantzean behin, kontu haiekin kezkatuta egon zèn garaian:
|
|
|
Beñardoren kontuak oroitu ostean... edo Beñardoren kontuak oroitu baino lehen, era
|
batean
ez bada bestean, Nazariok ezinbestean oroitu behar zuen eskolarako bidean jarri zuèn pasadizoa, noiz eta –Nazariok hamahiru urte zituen eta etxean hil berria zuten aita– orbetarren sukaldean ezusteko bat gertatu baitzen, etxeko txikia ez zela agertzen eta ez zela agertzen: zergatik?, Honorato hain zintzoa izaki...!
|
|
|
" Horra hor esplikazioa! Izan ere, hamaika eta hamaika gerra bizi izan ditik Euskal Herriak, bai, eta nola ez da, bada, izango, hain historia luzean, heroi anonimoa izan den aldasorotarrik, balentriaren bat edo beste egin duenik, han ez bada hemen, ekintza
|
batean
ez bada bestean...!". Halako zerbait behar zuen Rufinok buruan, esan ere, esaten baitzien bere alabei lantzean behin, kontu haiekin kezkatuta egon zèn garaian:
|
|
2009
|
|
|
11) deritzan narrazioa. Ez bata, ez bestea, ezin dira irakurri gogaldi umoretsu
|
batean
ez bada. Ez da, ordea, umoremerkea, doakoa.Ez.Errealitatejakinbatzukburlatzekoeta, burlarekin batera, salatunahidenegoerabatagerianjartzeko balioluke, poesiarenbidez, kontzientziaren mailansikiera, egoerahuraazaleratuetairaultzeko.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, badago modalitate bat indar diskriminatzaile handia daukana: NAI modalitatea, hain zuzen, soilik NIrekin elkarlotzen baita; inoiz ez da agertzen GUrekin(* uquitu nai degu), eta ez da elkartzen, ezta ere, inpertsonalarekin(* uquitu nai da)
|
birformulazioren
batean ez bada. Ez da agertzen BEAR+ NI bezalako uztarketarik ere* itzeguin bear det,* uquitu bear det?
|
|
|
Herritarrak, hala ere, ez dira inoiz latinez mintzatzen, formula liturgikoren
|
batean
ez bada (volo, > abrenuntio). Ez deabrua, ez Adan eta Eba, ez Lutero.
|
|
|
Manuren
|
batean
ez bada gauzatzen betekizun hori, manu hori ez da legea, eta norbaitek legetzat hartzen badu, izango da betekizun hori agertzen delako, aldez edo moldez. Orokortasun edo unibertsaltasun horrek dakar, bestalde, legea orokorrean eman behar dela, gogoeta pertsonalik edo salbuespen ez zuzenik gabe, Dekretaletan esaten den moduan.
|
|
2013
|
|
|
Kontua da bazeudela ehiztari kuadrilla hartan hiru gizon, ez oso urruti zegoèn night club batera joaten zirenak egunen
|
batean
ez bada bestean, beste ehiztariak etxean lagata. Bi mutilzaharrek eta ezkondu batek osatzen zuten hirukotea:
|
|
|
–Eskertzen dinat, Raissa, erakusten didanan estimua. Baina guztiok gaitun pasako usoak, mundu honetarik alde egin beharrekoak, une
|
batean
ez bada bertzean?. –Santoi beltza ere hil zen, baina oraindik bizi da...?.
|
|
|
Kontua da bazeudela ehiztari kuadrilla hartan hiru gizon, ez oso urruti zegoèn night club batera joaten zirenak egunen
|
batean
ez bada bestean, beste ehiztariak etxean lagata... Bi mutilzaharrek eta ezkondu batek osatzen zuten hirukotea:
|
|
|
" Eskertzen dinat, Raissa, erakusten didanan estimua. Baina guztiok gaitun pasako usoak, mundu honetarik alde egin beharrekoak, une
|
batean
ez bada bertzean". " Santoi beltza ere hil zen, baina oraindik bizi da...".
|
|
2015
|
|
|
Komun publiko berriotan ez du esku ukaldirik ematen bolantean, baina erabiltzaile bakarrekoak izaki, katiluan jesarri eta belaungaina du jotzen ahagoitik mintzo delarik, ziegako edo hilkutxako atea irakurtzen ari bailitzan. Horrelakoetan egon ez den arren, Lorea Gernika susmoa hartua da laster sartuko dutela
|
batean
ez bada bestean. Orduan, bederenik, nahi bezain beltz egin ahal izanen du muki, gernu eta oihu.
|
|
2017
|
|
|
Barrenak nahasten dizkigu horrek, ezta? Finean, ama senari buruzkoak oso errotuta daude gure gizartean; badirudi andre guztiek ama izan behar dutela, une
|
batean
ez bada bestean. Eta andre bat ama sen horretatik aparte ari bada, badirudi arimarik gabeko emakumea dela:
|
|
|
Ez dinat horrelako asmorik. Ez, ez dinat ikusiko, Amy, nahitaezko kasuren
|
batean
ez bada.
|
|
|
" Ilusioa" egin diote izendapenek azpeitiarrari, baina ez da sari horietarako finalean izango den lehen aldia. Izan ere, 2012an erretratuen arloan urrezko saria eskuratu zuen, eta, 2010az geroztik, urtero iritsi da finalera sail
|
batean
ez bada bestean.
|
|
|
Orotarat, 800 lagun badira alde bat Eliseo jauregian ari lanean. Bestalde, kasik alde bat obran ari dira jauregi hortan, eskualde
|
batean
ez bada beste batean! President bakoitxak bere gusturako arramoldaketa batzu ere egin araziak ditu.
|
|
2018
|
|
|
Eta erabilerarekin ere berdintsu gertatzen da: erabilerak diseina daitezke, eta presioia egin jendeak hizkuntza hau edo bertzea ibil dezan, baina hiztunaren borondatea ez da hola ez hola bakarrik, aldatzen, diktadura
|
batean
ez bada. Diktadura batean, bai:
|
|
|
Sentikortasun horrek borobiltzen du euren musika ere».Alaitasun hori taldetasunean ere igartzen da, disko hau osatzeko lagun talde mardula izan baitu alboan Gozategik. Imanol Goikoetxea (gitarra elektrikoa eta akustikoa), David Gorospe (bateria eta perkusioak), Iñigo Perona (tronpeta, adarra eta irrintziak), Asier Sarasola (tronboia, tronpeta, moldaketak), eta Ainhoa Gozategi (panderoa) izan dituzte lagun, abesti
|
batean
ez bada bestean. Xabi Zabala eta Angel Unzu arduratu dira haize instrumentuen moldaketaz; Asier Ercilla izan da soinu teknikaria, eta Aitor Alzibar arduratu da ekoizpenaz.Musikari horiek eta hainbat adiskide izan zituzten alboan, atzo Donostiako Udal Liburutegiko sotoan egindako aurkezpenean.
|
|
2019
|
|
|
Aliziak kanpora atera zuen haizea har zezan. " Eta nirekin eramaten badut?", pentsatu zuen," hemen egun
|
batean
ez bada bestean hil egingo dute. Arriskugarriegia da etxe honetan uztea".
|
|
|
Gehien erakusten dizuna, eguraldi kontuetara lotzen bazara, ez zalan  tzarik izan, laino eta hodeien eskola izanen duzu. Ez dizute kobratuko, zaparradatxoren bat halako
|
batean
ez bada. Haizeak dezente abisatzen dizu, konforme!
|
|
2021
|
|
|
Adibideak emateko, has gaitezen hiztunek aurretik modu seguruan ezagunak dituzten kontuekin: Francoren armadak Espainiako gerla zibila galdu balu/* bazuen... baldintzazkoan, adizkiaren aldetik,(+ alegialdia) bakarrik da onargarria (balu), mendeko perpaus horretan esana kontrafaktuala izanik, iraganeko adizkia (bazuen) ez baita egokia gertatu ez zen zerbait adierazteko, inferentziazko erabileraren
|
batean
ez bada behintzat. Aldiz, Francoren armadak Espainiako gerla zibila irabazi* balu/ bazuen... adibidean, alderantzizko egoera aurkitzen dugu.
|
|
|
–Bihar jai da, baina japoniarrak asiarrak dira. Izan ere, perpausen esanahiari begira, oso irakurketa bereziren
|
batean
ez bada behintzat, bihar jai izatea k ez du inolaz ere japoniarrak asiarrak ez direnik iradokitzen; eta adibidea ez zaigu oso onargarria iruditzen. Horrelako aurkaritza egitura bati zentzua eman ahal izateko interpretazio eta inferentzia berezi samarretara jo genuke; pentsatu genuke:
|
|
|
Nekez esan daiteke adibide horietan euskaldun adjektiboa dela. Hainbeste euskaldun bizi da hemen esaten da, baina* hainbeste zuri bizi da, edo* hainbeste gizen bizi da, edo* hainbeste ekonomiko bizi da ez da esaten euskaraz, testuinguru markatu
|
batean
ez bada. Ez da hori euskaldun hitzaren kasua, aise askatasun handiagoa baitu4.
|
|
|
Irakurmenean eroso ez dabilena disfrutatzera ez dela iritsiko dio, eta horrek" traba psikoemozionalak" eragingo dizkiola irakurleari. Aldi berean, esperientzia literarioa eta horrek sorraraz diezaiokeen emozionalitatea aktibatu ere ez dira egingo, zentzu negatibo
|
batean
ez bada. Elkarrizketatuaren arabera, ikaslea lasaitzeak eta laguntzeak berebiziko garrantzia du, baita sustengu emozionala eskaintzeak ere, apurka apurka ikuspegi negatibo hori desmontatzeko:
|
|
|
itandu eben besteak. Peruk, alargundu zan ezkero, ez dau bere Txoldogaingo txabolatik lagun artera urteten, gertaldi andi
|
batean
ez bada.
|
|
|
Gauza berbera gertatzen da txertatu ondorengo egunekin; txertatzeko eguneko eta hurrengo egunetako lo kopuruak zein nolako immunitate maila lortuko dugun zehaztuko du (Lange et al., 2003, 2011). Ikerketa hauen arabera, txertatu ondorengo eguneren
|
batean
ez bada lo egiten (lan txanda gauekoa eduki izanagatik, agian) gorputzak sortuko dituen antigorputz sortzaile batzuren kopurua erdiraino jaitsi daiteke. Horrek, immunizatze prozesua moteltzen du eta kasu batzuetan gerta liteke gaixotasunarekiko immunea ez izatea.
|
|
|
Ez da arindu osoa eta sakona, baina. Beti iruditzen zait egun
|
batean
ez bada bestean berriz jaiki dugula gauean ihes egiteko, eta dena gibelean utzi, gela bareak eta gutunak eta oroitzapenak eta jantziak.
|
|
2022
|
|
|
Hango arduradun batek ihardetsi zion irriño batekin: " hemen, alde bat obran ari dira, sekulan ez dira gelditzen, beti bada nun zer egin, alde
|
batean
ez bada bestean!".
|
|
|
Pijama erantzita, lanak eman dizkio atorra garbi bat aurkitzeak. Hortzak garbitzera doanean ohartu da orea ahitzen ari dela eta etzi arte ez duela berria erosten, txinatarren
|
batean
ez bada.
|