|
2008
|
|
|
Hau da, Medamana> bezalako ibai izen
|
batean
ez ditu* ma > eta* na > atzizkiak, indoeuroperazko* mo eta* no > ren ondorengoak izan daitezkeenak, ateratzen, bai zik eta* med am-an a.
|
|
|
Eze, beti kontuan izan behar duguna zera da, aintzinateko lekukotasuna ez dela gerokoa bezalakoa, zeharo alderantzizkoa baizik: antzinateko izenek, izen hutsak diren heinean, ez dute berez esanahirik eta ezin dira, beraz, neu rri jakin eta formal huts
|
batean
ez bada konparaketa lanetan erabili. Akitanierazko izenen eta geroko euskal hitzen arteko konparaketa batere arazorik gabe onartzen bada, ordea, (akitanierazko eta iberierazko izenen artean ez bezala) ekuazioaren esa nahia euskarak ziurtatzen duelako da.
|
|
|
(39) ko gramatikaltasun eza garbia den neurrian, (38) ko erabide eredura jo baino lehen egin baino lehen ondo hausnartu da kontua: erabilera berezituez ari bagara ere, nazioarteko arauen esparru
|
batean
ez gauden neurrian7, hizkuntzaren hiztegi, morfologi eta sintaxi arau propioak erabili behar dira nonbait, eta (38) koaren eredukoak euskal senak sor ote ditzakeen, zalantzagarria da gutxienez.
|
|
|
aspaldi bukatua izan arren, saio guztiari izana eman diezaioke eta abar. 3) Musika, kantua eta hainbat errekurtso estilisko nahiz modu askotako disgresioak ere ipuin idatzi bilduma
|
batean
ez dira inoiz agertzen (oharkabez jasotakoren bat ez bada). Aldiz, konta saioetan berebiziko garrantzia izaten dute.
|
|
|
Euskal Herrian sinbolo horrek bere zaintxoak sartu ditu, hegazti hori gure mendietan, ikus daitekeelako.> Euskaldun zaharrentzat badirudi, izenak salatzen duen bezala, arranoa, arra txipia zela, artasunaren sinboloa, gainera errespetuz XVIII. Mendeko testu
|
batean
ez da esaten* arranoaren urrixa, arranoaren> anderea> baizik, halaber orain ere Baztanen anndera.
|
|
|
Egia esan 1916 urterako nahikoa eskari zegoen poltsikoko gaztelania euskara gaztelania hiztegi baterako eta ulergarria da Berak eta Lopez Mendizabalek halako lan bat burutzea. Azken finean merkatu libreko sistema
|
batean
ez zeukaten zergatik zain egon Azkuek bere hiztegiak amaitu arte. Dena den, Tolosako hiztegiaren egileen «tranpa» Azkueri baimenik ez eskatzea izan zen.
|
|
|
Abandotarrak idatziz bidali zuen bilkurara bere iritzia, baina Zalbideren arabera alferrik, ez baitzioten kasurik egin. Nire ustez, aldiz, parte
|
batean
ez zeuden berarekin ados, baina beste batean ez zioten Arana Goiriri ondo ulertu. Ez zeuden ados proposamen ortografikoak blokean bozkatzeko Arana Goiriren asmoarekin (nahiago zuten fonema bakoitzaren grafiak banan bozkatu, hots, ez «Aranaren ortografia proiektua» edo «Azkueren ortografia proiektu» blokean bai ala ez, baizik proiektu desberdinetatik «onena» hautatzeko aukera izan gura zuten, eta sistema horrek argi erakusten du beren irekitasuna eta erdibideak aurkitzeko prestutasuna) 120 Ordurako, La. Patria aldizkariaren bidez, irakurria izan zezaketen Arana Goiriren proiektu literala, eta puntu horretan (proiektuak blokeka ala fonemaka bozkatu) ohartuak bide zeuden planak printzipioz blokekako bozketa adierazten zuela (nahiz ez izan guztiz esplizitua).
|
|
|
Abandotarrak idatziz bidali zuen bilkurara bere iritzia, baina Zalbideren arabera alferrik, ez baitzioten kasurik egin. Nire ustez, aldiz, parte batean ez zeuden berarekin ados, baina beste
|
batean
ez zioten Arana Goiriri ondo ulertu. Ez zeuden ados proposamen ortografikoak blokean bozkatzeko Arana Goiriren asmoarekin (nahiago zuten fonema bakoitzaren grafiak banan bozkatu, hots, ez «Aranaren ortografia proiektua» edo «Azkueren ortografia proiektu» blokean bai ala ez, baizik proiektu desberdinetatik «onena» hautatzeko aukera izan gura zuten, eta sistema horrek argi erakusten du beren irekitasuna eta erdibideak aurkitzeko prestutasuna) 120 Ordurako, La. Patria aldizkariaren bidez, irakurria izan zezaketen Arana Goiriren proiektu literala, eta puntu horretan (proiektuak blokeka ala fonemaka bozkatu) ohartuak bide zeuden planak printzipioz blokekako bozketa adierazten zuela (nahiz ez izan guztiz esplizitua).
|
|
|
–Maisua? ez zela euskaraz egiteko gai eta ea horregatik Akademia
|
batean
ez ote zuten onartuko jeltzaleek323 Amaitzeko,. Kizkitzak?, euskaltzain sabindarren bermea aipatzen zuen alderdikideek Akademian konfia zezaten (Eleizalde, Olabide eta Eguzkitza). Ikusten denez argudio hauek guztiak jeltzaleak konbentzitzeko idatzi ziren324.
|
|
2009
|
|
|
11) deritzan narrazioa. Ez bata, ez bestea, ezin dira irakurri gogaldi umoretsu
|
batean
ez bada. Ez da, ordea, umoremerkea, doakoa.Ez.Errealitatejakinbatzukburlatzekoeta, burlarekin batera, salatunahidenegoerabatagerianjartzeko balioluke, poesiarenbidez, kontzientziaren mailansikiera, egoerahuraazaleratuetairaultzeko.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, badago modalitate bat indar diskriminatzaile handia daukana: NAI modalitatea, hain zuzen, soilik NIrekin elkarlotzen baita; inoiz ez da agertzen GUrekin(* uquitu nai degu), eta ez da elkartzen, ezta ere, inpertsonalarekin(* uquitu nai da)
|
birformulazioren
batean ez bada. Ez da agertzen BEAR+ NI bezalako uztarketarik ere* itzeguin bear det,* uquitu bear det?
|
|
|
Herritarrak, hala ere, ez dira inoiz latinez mintzatzen, formula liturgikoren
|
batean
ez bada (volo, > abrenuntio). Ez deabrua, ez Adan eta Eba, ez Lutero.
|
|
|
Horregatik, ikastoletan baino ez da garatzen Eleanitz proiektua. Gaur egun, Hego Euskal Herriko ikastola guztietan, bakar
|
batean
ezik. Beste ikastetxeekin alderatuta, ikastola kolektiboak duen altxorra bihurtu da, eta, era berean, ikastolen proiektu izarra.
|
|
2012
|
|
|
du, manipulazioaren eskola deituriko korrontearen defendatzaileekazaldu bezala. Sarrionandia ere, jatorrizko testuak beren testuinguruetatik atera eta nahierara zatitzean, jatorrizkoaren lerro banaketa aldatu eta originalari hasiera
|
batean
ez zeukan izenburua eranstean, testuak manipulatzen eta birmoldatzen ari da, jatorrizkoak berridazten, haietan oinarritutako testu berriak sortzen.
|
|
2013
|
|
|
Testu azterketa bat baino gehiago, 1914 gerla Eskualduna ren zenbait artikulu hautaturen bidez kontatu zuen. Berak aitortu zuen bezala, tesina
|
batean
ez zezakeen gaia sakondu, eta beraz biziki gainetik aipatu zuen, azterketa sakonagorako gonbidapena airean utziz. Orduz geroztik nehor ez zitzaion lan horri lotu, eta gonbidapenari erantzunez, azterketa horren egitea pentsatu genuen.
|
|
2017
|
|
|
Eragile batzuk izan dira euskara batua ezberdintzeko: ahozko edo idatzizko erabileraren testuinguru ezberdinak (aldizkari zientifiko
|
batean
ez da telebistako joko batean bezala gauzatuko), lurraldea, tokiko euskalkia eta estatu hizkuntza menderatzailea (erdara), erabiltzaileak berak. Oihartzabalen «euskara batua» ren eta «euskara komuna» ren arteko ezberdintasuna onar dezakegu (2.1 ikus), baina «euskara komuna» ez da uniformea.
|
|
2021
|
|
|
34.6b Ordenari dagokionez, egitura horretan protasia apodosiaren atzean jartzen da gehienetan: Negu hartan ez zuten goserik pasako, non azken unean uzta bat
|
batean
ez zitzaien galtzen. Baina ez dira falta alderantzizko segida dutenak ere:
|
|
|
Egoera adierazten duten predikatu batzuek subjektuaren propietateak ematen dituzte aditzera, eta, hortaz, egoera iraunkor eta etengabeak seinalatzen dituzte (zuria izatea); ‘betikoak’ direnez, ez du zentzurik horiek denboran kokatzea, ez une
|
batean
ez eta epe batean ere, ohiko erabileran bederen (#Hiruretan zuria zen edo #Atzo goizean zuria zen).
|
|
|
Adibideak emateko, has gaitezen hiztunek aurretik modu seguruan ezagunak dituzten kontuekin: Francoren armadak Espainiako gerla zibila galdu balu/* bazuen... baldintzazkoan, adizkiaren aldetik,(+ alegialdia) bakarrik da onargarria (balu), mendeko perpaus horretan esana kontrafaktuala izanik, iraganeko adizkia (bazuen) ez baita egokia gertatu ez zen zerbait adierazteko, inferentziazko erabileraren
|
batean
ez bada behintzat. Aldiz, Francoren armadak Espainiako gerla zibila irabazi* balu/ bazuen... adibidean, alderantzizko egoera aurkitzen dugu.
|
|
|
35.2.4c"{ Denbora ∼ garai}+ batean" osagarriek ‘antzinako garai edo denbora’ zehaztugabe bat ematen dute aditzera: Jakintzak[...] erakutsi du garai
|
batean
ez zela gizonik lurrean (Villasante); Denbora batean, gazte asko joaten zen Ameriketara. Behin adberbioak ere zenbaitetan ‘antzina’ esan nahi du:
|
|
|
35.2.3e Orduan adberbio anaforikoak, berriz, hizketa uneaz bestelako une edo epe batekiko aldiberekotasuna adierazten du (Gazterik hasi nintzen lanean, hamazortzi urte nituen orduan; Egunen
|
batean
ez naiz hemen izango, oroituko zarete orduan) 4 Orduantxe (bertan), orduan bertan, orduan berean aldaerek aldiberekotasuna indartzen dute, han berean osagarriak bezala (Orduantxe ari ziren dendako ateak irekitzen; Nik orduan berean galdu nuen esperantza; Han berean sendatu zen gizona), baina gertakari burutua edo berehalakotasuna ere adieraz dezakete, orain ek bezala (Orduantxe (bertan) iritsi ze... Denboraz bestelako erabilera bat badu orduan adberbioak, lagunarteko gipuzkeran batez ere:
|
|
|
Lehen adibideko erlatiboa, perpaus erlatibo arrunten araberakoa da, baina, solas ingurumen berezi
|
batean
ez bada, ez da ulertzen. Izan ere, izen sintagma erlatibatua ez da aditzaren osagarria, eta hari dagokion postposizioa konplexua da ((en) gatik).
|
|
|
izenordain erlatiboa edozein kasutan ager daiteke zein erlatiboetan (salbu partitiboan). Bestalde, egiturazko kasu
|
batean
ez direnean, juntatu ere daitezke izenordainak: Iainko Aitari, zeinaganik eta zeinez eta zeinenak baitirade gauza guziak (Leizarraga).
|
|
|
–Bihar jai da, baina japoniarrak asiarrak dira. Izan ere, perpausen esanahiari begira, oso irakurketa bereziren
|
batean
ez bada behintzat, bihar jai izatea k ez du inolaz ere japoniarrak asiarrak ez direnik iradokitzen; eta adibidea ez zaigu oso onargarria iruditzen. Horrelako aurkaritza egitura bati zentzua eman ahal izateko interpretazio eta inferentzia berezi samarretara jo genuke; pentsatu genuke:
|
|
|
Argi eta garbi azpimarratu behar da, dagoeneko esana bada ere, testuinguru berezia eskatzen duela hitanoaren erabilerak: konfiantza eskatzen du; lagunartekotasuna; taldean erabiltzen bada erabiltzailea beti bati bakarrik zuzendu behar zaio, ez talde osoari; testuinguru berezia behar duenez, ekitaldi ospetsu
|
batean
ez dirudi oso egokia alokutiboa erabiltzea; irratian edo telebistan, esatari ofizialak ez dirudi alokutiboa erabili behar lukeenik eguraldia emateko eta berriak komentatzeko... Baina batzuetan egia da ez dela erraza debekuaren markak ongi zedarritzea.
|
|
|
Nekez esan daiteke adibide horietan euskaldun adjektiboa dela. Hainbeste euskaldun bizi da hemen esaten da, baina* hainbeste zuri bizi da, edo* hainbeste gizen bizi da, edo* hainbeste ekonomiko bizi da ez da esaten euskaraz, testuinguru markatu
|
batean
ez bada. Ez da hori euskaldun hitzaren kasua, aise askatasun handiagoa baitu4.
|
|
|
por el profesor; par le professeur; by the teacher. Egia da gezurrak esaten dira bezalako perpaus
|
batean
ez dugula holako postposizio sintagmarik(* gezurrak esaten dira jendeaz), eta irakurketa beti inpertsonala dela, ez baitute egile gauzaturik onartzen. Argumentuen kopurua murriztu egiten da, eta haien nolakotasuna aldatu.
|
|
2023
|
|
|
Gainera, dio ikerlariak, bearnesa Leonorrekin ezkondua zegoela, hau da, Na farroako erreginaren eta Joan Aragoikoaren alaba zena, eta, beraz, nafarren laguntza izan zuen Mauleko gaztelua hartzean, Gastonek Nafarroako erregeak ere basailutzen zituen, Frantziako erregearen aurkako gerra
|
batean
ez bazen. Joan Aragoikoa hil zenean, Gaston Foixkoa izan zen Nafarroako errege ezkon tide berria.
|