|
2017
|
|
|
Agur adeitsua egin eta, begiak goratuz, burua makurtu zuen niri begira, aspaldiko adiskidea balitz bezala. Hasiera
|
batean
ez nuen ezagutu, baina bere izena esan zuenean, irribarre xume batekin, berehala ezagutu nuen: Berlingo antikuario ospetsuenetakoa zen.
|
|
|
Baina nik orain arte ez dut ikusi saioak zuzenean ikustera joaten den jendetzaren neurriko ezer beste generoetan. Esate baterako, lehengo Yugoslaviako ekitaldi batean izan nintzen eta han ere milaka ikusle zeuden, baina hura oso saio profesionala izan zen, haien ahozko tradizioa azaltzeko erakustaldia zen, ekitaldia bera baino gehiago, beraz, hein
|
batean
ez zen erreala. Sentipena ez zen, adibidez, bertsolaritzak sorrarazten duena bezalakoa.
|
|
|
Garai
|
batean
ez zen hala: Herralde, Euskadi, Kritika, Principe de Viana sariak, Espainiako argitaletxe garrantzitsuenetan liburuak, Anagrama, Seix Barral, Peninsula.
|
|
|
Ezinezkoa dena, bidenabar: niri buruzko albiste
|
batean
ez litzateke sekula" melomano" hitza agertuko.
|
|
|
Euskaldunok ez dugu arrakasta maite. Itxura
|
batean
ez zaigu gustatzen, eta gustatzen zaienek ederto disimulatzen dute. Olatuaren gainean gaudenean lotsati egiten dugu barre, eta ez zaigu gustatzen maila intelektual baxua duten telebista edo irrati programetatik deitzerik.
|
|
|
Kristau kristau denak,
|
batean
ez bada bestean, noizik behin bederen hautematen du bere kontzientzia, bisitatzen du bere arima. Eta bekatutan dagoenean, iruditzen zaio ilunpean dagoela, eta korapilo bat edo zama pisu bat barren hartan baduela.
|
|
|
Ibant gaudentes a conspectu concilii, quoniam digni habiti sunt, pro nomine Iesu contumeliam pati (Eg 5:41). Zeren, nola desohore eta laido haiek guztiak borondatez eta amodioz hartzen baitzituzten, amodio harekin
|
batean
ez zituzten sentitzen, ez zitzaizkien trabailu iruditzen.
|
|
|
Beraz, ez zaio halakoari liskarrik, erantzukirik edo mehatxurik egin behar. Zeren hala egiteaz,
|
batean
ez bada bestean, arriskutan jar zintezke huts egiteko eta pobrea, bere pobretasunaren gainera, bere gogoan eta bihotzean zauritua, gaizkoatua eta tristatua igortzeko.
|
|
|
Nola anitz mintzo denak arrisku baitu,
|
batean
ez bada, bestean, bere hitzetan huts egiteko eta errebelatzeko, hala juramentu anitz egiten duenak ere du arrisku zenbait juramentu gaizki egiteko. Hain arrisku, ezen juramentu egiteko ohitura duenak, behatu gabe eta konturik eduki gabe noiz mintzo den egiaz eta noiz gezurrez, eta dagoenean deliberatua eta prestik egiaren gainean bezala orobat gezurraren gainean ere juramentu egiteko, halakoak, hala juramentu egiten duen guztiaz, bekatu egiten du eta infernuko bidean bere burua ipintzen du.
|
|
|
Bila dabilenak aurkituko du, eta,
|
batean
ez bada bestean, bere burua egitekotan ipiniko du.
|
|
|
Noski,
|
batean
ez bada, bestean;
|
|
|
Berririk onenak, sinesgaitzak! Gaur goizean kanpaleku inguruan ditugun tranpetariko
|
batean
ez dugu aurkitu ba kaütera bat!! Hain zuzen guk behar dugun kaütera gazteena, Pitxu alproja kuxkuxeroa, aspalditik gure inguruak miatzen zebilena, arrastoak nonahi utzirik, eta azkenean erori da, inuzente hori!!
|
|
2018
|
|
|
Eta erabilerarekin ere berdintsu gertatzen da: erabilerak diseina daitezke, eta presioia egin jendeak hizkuntza hau edo bertzea ibil dezan, baina hiztunaren borondatea ez da hola ez hola bakarrik, aldatzen, diktadura
|
batean
ez bada. Diktadura batean, bai:
|
|
|
Zertarako balio behar zidan, gainera, Begi Goriri aurre egiteak? Munstro ahaltsua, piztia izugarria zen, eta indarrez indarreko borroka
|
batean
ez zegoen esperantzarik niretzat. Hilko ninduen, eta egoera ez zen batere aldatuko.
|
|
|
Bizkor ikasi zuen. Jolasean hozka egiten zidan bakoitzean, belarritik tira egiten nion, eta puska
|
batean
ez zuen berriro hozka egiten.
|
|
|
(Julenek hasiera
|
batean
ez du gogoratuko zer gertatzen den, baina berehala ohartuko da, eta lurretik arrastaka mahai azpian ezkutatuko da bere burua babestu nahian. Gaztea gerturatuko zaio, Julen oso urduri jarriz.)
|
|
|
Bueno hegala... " Euskal ipuin antologia
|
batean
ez lirateke ahantzi behar". Hala ziok.
|
|
2019
|
|
|
Garazi lehenago jaio zen mundura. Predictor izeneko tramankulu ospetsuak jakinarazi zigun, larunbat goiz batean ohean etzanda geundela, Larraitz haurdun zegoela, eta egia esan behar badizuet, hasiera
|
batean
ez zidan grazia handirik egin. Ohean buelta eman nuen eta" ederki" esan nuen, apur bat amorratuta.
|
|
|
Udaberrian izango zela diot gogoan dudalako eguzkiaren izpiak indar handiz sartzen zirela gure etxeko egongelan eta hori udaberrian eta uda partean besterik ez zen gertatzen. Donostiako alde zaharreko kale estuek horrelako gauzak dituzte eta zulo
|
batean
ez baina bai etxe ilun batean bizi ginela esan behar dut. Eta asteburua izango zen, telebista aurrean patxada ederrean geundela gogoratzen baitut.
|
|
|
Aliziak kanpora atera zuen haizea har zezan. " Eta nirekin eramaten badut?", pentsatu zuen," hemen egun
|
batean
ez bada bestean hil egingo dute. Arriskugarriegia da etxe honetan uztea".
|
|
|
Niri galdetzen badidazu, euskal herritarra sentitzen naiz, eta frantziarra ere banaiz. Euskal Herria ez den beste leku
|
batean
ez nintzateke biziko.
|
|
|
Sinesgaitz baina zintzotasunez erantzun zion Adamek: istorio guzti hura telebistako saioetan ageri ohi diren horietako bat ematen zuen, ez zirudien bera bezalako pertsona arruntei gertatzen zaien zerbait, eta horregatik susmoa zuen hasiera
|
batean
ez ote zioten dirua eskatuko, istorio guzti hura ez ote zen izango iruzur baten estaldura. Hala ere, pozik lagunduko ziela erantzun zien, baina ez zeukala zer eskaini, bera ere bere jatorriaren bila baitzebilen, adoptatua baitzen.
|
|
|
Bada, ehunka edo milaka abar haietako
|
batean
ez zuten aurrera egitea lortzen. 2008an zendutako Georgette Beaudin izeneko emakume baten eskela aurkitu zuten.
|
|
|
723 Maitasun galduek eta atsekabeek balizak lagatzen dituzte geure barneko uretan, kandela piztuak gure barrunbeetan inoiz itzaltzen ez direnak; egun
|
batean
ez baldin baditugu ikusten, aditzen edo usaintzen... horrek hilda gaudela esan nahi du.
|
|
2020
|
|
|
Azken
|
batean
ez baita bakarrik ezkertasunari buruzko liburua, ez bakarrik" papera trabeska ipini, ukalondoa gorputzetik urrundu, eskumuturra barrualdera bihurritu eta postura guztiz nabarmenean idazten" dutenei buruzkoa. Nola edo hala asimetriko garen guztiok" unibertsoa bera da asimetriko.
|
|
|
Ortega Gasset i Unamunoren Kixoteren interpretazioa burugabekeria alimalekoa iruditzen zitzaion; fedea ez, zientzia behar zuen Espainiak; Erdi Aroko fede itsua ez baizik eta Europaren iparraldetik zetorren zientzia. Ortega Unamunoren antitesia zen puntu gehienetan baina
|
batean
ez, bere Meditaciones del Quijote (1914) liburuan, Espainiaren arimaren esentzia eta salbazioa bilatzen zituen, eta Hori Europa zen, eta Europa zientzia zen eta ez fedea. Eta hori Don Quijote eta Sancho Panza nobelan ez baizik eta Cervantesen estiloan aurkitzen zuen Ortegak.
|
|
|
Eta bidaia bat prestatu zuela Pola Pola edo Kihikira. Denboraldi handi
|
batean
ez zela Honolulutik agertuko. Baina Kaewe, Lopakak abogatu lagun bat zuela gogoratu zen.
|
|
|
Biak banatuta edukitzeko agindu zorrotza daukat. Gainera, hobe da zuen biontzat halako une larri
|
batean
ez elkar ikustea. Sufrimendu berria besterik ez litzateke izango.
|
|
|
Une
|
batean
ez zen deusik entzun.
|
|
|
Jurdanek ere gogoko zuen azken hitza izatea, eztabaida
|
batean
ez bazen ere.
|
|
|
Allendek Parisen Enbaxadore izendatu nau. Mario, baliteke bolada
|
batean
ez itzultzea; bolada luze batean. Eta hala ez balitz ere, denbora luzeegia izango da zuengandik urrun, neure etxe eta Isla Negrako ondartzatik urrun.
|
|
2021
|
|
|
azken
|
batean
ez nago erabat bakarrik.
|
|
|
Eguerdirako Jabier Lopez Astiz komisarioarekin hitz egin zuen eta bazkaltzeko orduan agertu ez zenean ospitaleetan galdetu ondoren, ondorioztatu egin zuten desagertuta edo bahituta zegoela. Auzoan lagun eta familiakoei erran zieten Manuk lan berezia zuela eta egun pare
|
batean
ez zela agertuko. Mezu eta abisu hura egitea aurreikusita zuten, kasua izanez gero Manuk agindu zien bezala.
|
|
|
Erdarazko pertsona izenen zerrenda bat gainbegiratzean, edo ofizial militarrena, edo gai jakin bati buruz idatzi duten autoreena, berriz gogoratzen zait izen
|
batean
ez dagoela deus. Menschikoff izenak, esaterako, nire belarrietara ez du karraskari baten biboteak baino ezer gizatiarragorik, eta arratoi baten izena izan zitekeen.
|
|
|
Mutiko bat ezagutu nuen zeinari lagunek, bere energia bereziagatik," Trumoi" deitzen baitzioten, eta ezizenak haren izen kristaua ordeztu zuen, egokiro. Bidaiari batzuek dioskute indiarrari hasiera
|
batean
ez zitzaiola izenik jartzen, baizik eta irabazi egiten zuela, eta haren izena haren fama zela; eta zenbait tributan balentria berri bakoitzaren ondoren izen berri bat eskuratzen zuen. Penagarria da jendeak izena soilik erosotasunagatik izatea, irabazi gabe ez izena ez fama.
|
|
|
eskualdunak, hein
|
batean
ez dakigu noiz artio lege zaharraren jabe, hala nola arbasoetarikako
|
|
|
Puskatu garbia zen. Sendagileak hiru makiltxo eta hesgailu estu batekin eta zapi handi batekin lepotik zintzilikatuta utziz, hilabete
|
batean
ez erabiltzeko eskatu zion. Hasieran, Azenari sendatu bitartean beste mutilen ibilerak eta ariketak ikusten gelditzen zen.
|
|
|
Lasai zaitez. Bi hildakoeta beste hainbeste zauritu larriak dira; baina, beste zauritu gehienak sendatuko dira eta hilabete
|
batean
ez dute nabarituko. Gizonak pozik daude.
|
|
|
Pinuen artetik igo ziren bidetik. Aitaren
|
batean
ez, arrosario batzuk errezatzeko denboran zelai txiki batera heldu ziren. Azenarik Donemiliagaren famagatik, monasterio handiagoa espero zuen.
|
|
|
Gurea bezalako hain hiri txiki
|
batean
ez dut uste arazo handirik izango dudanik. Astebete barru ezinbesteko datu guzti guztiak izango dituzue txerrikume alu horri eskarmentu on bat eman diezaiozuen.
|
|
|
Ni ostera Duranakora joan nintzela erantzun diot. Dena dela, gurea bezalako hiri txiki eta itxi
|
batean
ez litzateke batere harritzekoa nire adinekoa gutxi gora behera omen den alaba ezagutu izana gaztetan. Nik dakidala Gasteizko ikastolakumeen arteko harremanak oso hestuak izan baitira betidanik, batez ere BORREROAK BADITU MILAKA AURPEGI nire garaian oso gutxi eta are bitxiagoak ginen aldetik, gehienetan kirol zein taberna giro bertsuetan ibiltzen ginen elkarren ondoan baskoena egiten, hau da, oso noizik behin eta beti kanpoko jendearen aurrean euskeraz parra parra eta ozen ozen egiten.
|
|
|
itandu eben besteak. Peruk, alargundu zan ezkero, ez dau bere Txoldogaingo txabolatik lagun artera urteten, gertaldi andi
|
batean
ez bada.
|
|
|
" A zer galdera! Gerra partisano
|
batean
ez zara presoz kargatzen. Joaten utzi nien, eta hemen daude haien ezpata lokarriak.
|
|
2022
|
|
|
Egunero egunero hartu behar duk denbora paper kontuak egiteko, paperik gabeko paper kontuak badira ere: biharamuneko autobusaren berri jakin, eta erreserba egin (garai
|
batean
ez zenuten hainbeste erreserba egiten, zer dela-eta orain dena aurretiaz egin behar hori?); hemendik bi egunetara, Trois Pistoles era goizeko hiruretan iritsiko bahaiz trenean, non egingo duk lo?; Kanadatik Estatu Batuetara pasatzerakoan, zer eskatuko diate immigraziokoek, eskura al dituk paper horiek? (nola egingo ote ziren gauza hauek guztiak duela hogei urte, Internetik gabe, sakelakorik gabe, ordenagailurik gabe?).
|
|
|
Nik eskatzen diet herritar arruntei gaixorik ez badaude egunsentiko elizkizunetara etortzeko. Gaila eztabaida
|
batean
ez sartzeko mintzatu zitzaien goxo.
|
|
|
Agian horregatik maitemindu nintzen Noarekin nire burua irrigarri uzteraino? Eta segitu nuen maiteminduta inoiz irudikatu ezin nezakeen bezain luzaro eta nire burua soilik hein
|
batean
ez hain irrigarri utziz. Gauza batzuk ez zizkidalako onartuko eta autoexigentzia eta bilaketa grina, biak ere desira iturri ahaltsuak niretzat, beti koska bat gehiago estutzera behartuko ninduelako?
|
|
|
Hizkera erradikalki aldatzen da: hau da, organismo
|
batean
ez du zentzurik beren parteen arteko lehiaz, ezta haustespen naturalaz. Hitzegin behar da fenomeno eta funtzio fisiologikoetaz:
|
|
|
Egindako produktuak saltzen ari ziren eta dirua irabazten ere bai. Inguru zabal
|
batean
ez zen halako produkturik egiten, baina produktuak ezagutarazi eta promozionatu behar zituzten. Beste batzuentzako lana sortu zuten, ikazkin, mandazain eta gurdi garraiolari bezala.
|
|
|
Gizonek, familia buru izan zein ez izan, larderikeriaz erabiltzen dituzte emakumeak. Emazteari une zehatz
|
batean
ez begiratzeko debekua haustea hitza jatea da, baina bortizkeria da gurdi batean hestutua eramatea. Bortizkeria horren segida tristea gogorarazten dute ama alaben kondena errekurrenteek.
|
|
|
Andratxu eder eder bat etortzen zen askotan Orozkoko etxalde batera, bertakoen adiskidea zen. Halako
|
batean
ez zen gehiago azaldu eta, denbora luzearen buruan berriz itzuli zenean, baserritarrek galdetu zioten ea zergatik ezkutatu zen. Eta hark erantzun:
|
|
|
Horiek horrela, baserritik atera eta handik hirurehun bat metrora, bat batean, goragoko euntze
|
batean
ez al zuten ikusi, ba, hegazti handi bat lurrean, belarraren gainean zutik. Harriduraren harriduraz, biak berehalaxe abiatu ziren ziztu bizian hegazti erraldoi eta ezezagun harengana, ikustera zer arraio ote zen.
|
|
|
Ikusten dut zabartua zaudela erabat. Egia esan, hasiera
|
batean
ez zaitut ezagutu ia; baina asko pozten naiz, asko pozten naiz aukera hau izateaz. Gaur gaurkoz" kaixo, zer moduz?" eta" adio" batera esan ditugu; zalgurdia zain dut eta ezin dut trena huts egin, baina eman behar didazu... ikus dezadan... bai... eman behar didazu zure helbidea, eta ziurtatzen dizut laster izango duzula nire berri.
|
|
|
Familiak laguntzaile leial batzuk izan ditu baina ez ezker abertzaletik, oro har, eta ez euskal instituzioetatik izan dute laguntzarik apenas, azkeneko bost urtera arte. Bien bitartean Naparraren gurasoak hil dira, baina Eneko anaiak, bere familiarekin
|
batean
ez du etsi, eta Genevan egoitza duen Nazio Batuen Borondatez kontrako eta Bortxazko Desagerketen Lan Taldeari esker, 2014an egoitza hartara bera bakarrik joanda, lortu zuen Nazio Batuen Erakundeak Bortxazko Desagertzearen Biktima izendatzea. Aurten berriz joan dira Genevara, iruzkintzen ari garen liburuaren egilea barne, eta berretsi diote aipatutako izendapena.
|
|
2023
|
|
|
Ez askorik ez gutxirik, sekula ez dit toreroarena aipatu ere egin. Hura eta bion arteko elkarrizketa
|
batean
ez dakit nola irten zitezkeen harira zure gaztaroko amodioak.
|
|
|
ezta jakinduria pixka bat ere, zentzuzko gauzarik batere ez. Eta liburu
|
batean
ez da sartu behar horrelako gauzarik. Istorio batek garrantzizko gauzaren bat irakasten ez badu, sertarako sartu liburu batean?
|
|
|
une berean leku askotan eta inon ez egotearen sentipena. Garaian garaiko pertsona, leku, gauza, pentsamendu eta inpresioak koaderno
|
batean
ez apuntatu izanagatik, memoriaren ehunkiz jositako saio hutsala izango da ele hau. Munduko txisterik tristeena benetan txistea izan ote zen ere, ez baitut oso argi.
|