|
2000
|
|
|
Bi-bion arteko liskarrak, jakina, gaurko Europan ere ageriko. Beste lurralde batzuetan, are agerikoagoak, bi sistemok lurralde
|
batean
bizi baitira, albokide eta auzoko. Ameriketan, berbarako, Quebec dugu horren erakusgarri, hantxe gertatzen baita historia juridikoaren bitasunik erabatekoena (Common Law sistema juridikoa ingeles hizkuntzaz, eta Zuzenbide Zibila frantsesaz).
|
|
|
Gai kriminalak, ekintza batzuen inguruan bakarrik mamitzen direnak, zehaztuta daude; gai zibilak, ordea, ez. Muga zehatzik gabe barruan hartzen dituzte gizarte
|
batean
bizi diren bi gizakien arteko auzigai guztiak, egintza nahiz interesak, azken horiek korapilotsu zein aldakor izanda ere. Horren ondorioz, gai kriminalak aurreikuste baten objektuak izan daitezke, gauza bera ezinezkoa delarik gai zibiletan.
|
|
|
Atzerritarrak ere, euren egonaldia dela eta, Estatuko legearen subjektu halabeharrezkoak dira. Estatu lurralde
|
batean
bizitzea horren subiranotasunaren menekoa izatea da.
|
|
2001
|
|
|
biztanleak bertakoak edo inmigranteak diren, jainkoekin ahaidetuta dauden, atzeratutako edo goi-mailako kultura baten partaide diren, garapen edo amaiera aldian aurkitzen diren. XVI. mendean zenbait espainol Urrezko Mende
|
batean
bizi direla esaten hasten direnean eta XIX. mendean gainbeheraz hitz egiten dutenean ez dira gauza beraz ari; eta ez da gauza bera ere, bere historiaren hasieran, Abrahamekin itunak ezartzerakoan, Yahverengatik askatua eta babestua izan den herri gisa bizitzea, edo K.a. VII.-VI. mendeetan Jeremias profetak jainkoak baztertu dituelako egiten dituen intzirietan.
|
|
2002
|
|
|
Preso egon den denboran zehar eskaini zaion heziketak, gainera, oso erakargarri egiten du preso ohiarentzat aukera hori. Nolanahi ere den, preso ohiaren esku geratzen da kolonia
|
batean
bizitzeko erabakia, ez baita komeni egindako okerrak giltzapearekin ordaindu dituena erbestera kondenatzea. Arduradunon betebeharra da, preso ohiak aukeratzen duena erbestea balitz, ezinbestekoak diren bitarteko zein hornidurak, dirulaguntza zein bestelakoak, hari helaraztea.
|
|
2004
|
|
|
Badira, bestalde, esna gaudenean zenbait egoera jatorria gure irudimen hutsean dutenak. Hauetako egoera batetik bestera pasatzean —lo egotetik iratzarrita egotera pasatzean, esaterako— pertsona bera gara eta mundu
|
batean
bizi gara beti, baina munduari buruzko hautematea aldatzen da, esan bezala, aldaketa ematen den uneaz jabearazten gaituen seinale garbirik ez dagoen arren.
|
|
|
hots, Ni pentsatzen diharduen zerbait naizela. Ez naiz bekatuak egiten dituen zerbait, ezta oinazezko mundu fisikoa jasaten duen inor ere, ez naiz gizartean edo gizarte jakin
|
batean
bizi den inor, ezta ezaugarri edo mugatasun fisiko batzuk pairatzen dituenik ere; pentsatzen duen norbait naiz, besterik ez. Gaur egungo komunikazioak eskatzen duen era xinple-xinplean adierazita, ia slogan baten gisara, ideia hori ezarri egin da eta ia zalantzaezinak diren horietakoa bihurtu da.
|
|
|
Gizakiaren eta animaliaren artean egin zuen bereizketa aitzindaria izan zen eta gaurkotasun handikoa dugu oraino ere: " (animalia) era ez-historiko
|
batean
bizi da: orainean desegiten da erabat, zenbaki bat haustura harrigarririk utzi gabe zatitzen den bezala, ez daki disimulatzen, ez du ezer ezkutatzen eta, une oro den bezala osotoro azaltzen denez, ez daiteke egiati izan besterik" (Bigarren desorduko kontsiderazioa, § 1).
|
|
2006
|
|
|
Giza abere heroikoa, bestalde, jainkotasunak kutsatzen zuen kultura
|
batean
bizi zen: haren sinesmen eta batez ere praktikak aztertzeko erabiliko ditugu saiakera honetako azken atalak.
|
|
2007
|
|
|
Euskaldunak, alabaina," euskal lurralde eleanitz"
|
batean
bizi dira —jada ikusi eta aztertu bezala—, eta horrek nahitaez eramaten gaitu" euskal hezkuntzaren dimentsio etikoaren" beraren bestelako hainbat aspektu kontsideratzera. Azpimarra dezagun, zentzu honetan, euskal diglosia gainditu eta" benetako elebitasun sozial" baten aldeko lana egitea, egiaz, gure hezkuntzaren beraren konpromiso etikoa dela:
|
|
2008
|
|
|
Baina ukazioak beti zerbait hobea dakar (lehengoa barruan baitauka). Etapa bakoitzaren une batean ohartzen da irudipen
|
batean
bizi dela, hau da, bere" egia" galtzen du; konturatze horretan jadanik sartzen ari da hurrengo unean. Zalantzaren eta etsipenaren bidea da.
|
|
|
Seigarren kapituluko kontzientzia kontzientzia historiko bihurtuko da. Kontzientziak deskubrituko du higidura historiko-soziala" erreala" dela, orain arte abstrakzio
|
batean
bizi dela. Horregatik une horretan bere substantzia historiko-soziala bereganatu behar du.
|
|
|
Errealitatetik ihes egiteari, saltus mortale horri uko egiten dio Hegelek. Filosofia mundu historiko erreal eta jakin
|
batean
bizi da, gaurkotasunean, eta errealitatearen legeak betetzen ditu. Baina horrek ez du esan nahi errealitatea etsipenez hartu behar denik.
|
|
2012
|
|
|
Horiek baieztatzen dutenez, erreferentzia unibertsalik ez dagoen eta bakoitzaren kultura azken erreferentzia den mundu plural
|
batean
bizi gara. Postmodernoek kultura bakoitza osoa dela diote; baina, aldi berean, gure sistema demokratikoa onena izanik, gainerakoek gurea kopiatu baino ez dutela egin behar baieztatzen dute.
|
|
|
Bestalde, gertaera bat noizean behin baino ez da izaten; beren agerpena bakarra bada ere, esanahi unibertsala duten momentu bereziak dira. Normalean, ezer berezirik gertatzen ez den egoera
|
batean
bizi gara, gauza bera errepikatzen da. Ezagutza ere gauza bera, mekanikoki errepikatzen dena ulertzean datza.
|
|
2013
|
|
|
hau da, arima tolesgarria da doktrinaren eta hezkuntzaren bitartez. Azken buruan, onartzen ari dira, arima kausazko mundu
|
batean
bizi dela, eta kausazko harremanetara makurtzen dela, beste edozein gauza bezalaxe. Arimarentzako askatasuna aldarrikatzeagatik arima ez da askeago bihurtzen.
|
|
2016
|
|
|
Espezie bakoitzak duen janari kantitateak markatzen du berez noraino gehi daitekeen gehien ere espezie hori; baina oso maiz, espezie baten batez besteko kopurua ez du janaria eskuratzeak erabakitzen, beste animalia batzuen harrapakin izateak baizik. Horrela, duda modurik gabe, baserri-lur handi
|
batean
bizi den eper eta erbi kopurua piztien suntsipenaren mende dago. Baldin datozen hogei urteetan Ingalaterran ehizi bat bera ere hilko ez balitz, eta, aldi berean, piztia batik ere suntsituko ez balitz, ziurrenik egun baino ehizi gutxiago izanen litzateke, nahiz eta gaur egun urtero ehundaka mila ehizi hiltzen diren.30
|