|
2010
|
|
|
Jean Etxepareren Beribilez 1931n plazaratu zen liburu gisara. Izatez, bidaia
|
bat
kontatzen digu, baina, joan etorri horren inguruan Jean Etxeparek bestelako kontu asko eta asko txirikordatu zituen. Etxepareren ustez, zaku barne handikoa da Beribilez.
|
|
|
Darwinismoaren etorrera nekosoa ilustratzeko, urte horietako beste episodiotxo
|
bat
kontatu nahi dizut labur zurrean. Protagonista modura Jose Migel Barandiaran() ekarriko dut, alegia, Jose Migel Barandiaran gazte eta itxuraz moderno bat, 1914an Gasteizen apaiztu eta gero Europatik makina bat ikasketa bidaia egin zituena, Telesforo Arantzadi antropologoarekin batera.
|
|
|
berarentzat ohizkoak izandako lekuak. Eta handik abiatu eta Ameriketan gertatutako pasadizo bitxiren
|
bat
kontatzen zien jarraian. Esaten zien, zigarro purua piztuz batera:
|
|
|
Bigarren tonuaz hartu dit telefonoa, premia baleuka bezala. Gezur
|
bat
kontatu diot, Roberto jarri dudala euren bileran gertatutakoaren arrasto bila. Horretarako agertu behar izan diot Ugarte bere onetik irtenda dabilela" inork ez dakien zerbaitengatik", baita guri komeni zaigula zer gertatzen zaion jakitea ere, bihar daukagun bilerara begira...
|
|
|
Hugo von Kleistek artikulu labur interesgarri bat idatzi zuen, Ueber die allmahlige Verfertigung der Gedanken beim Reden, pentsamenduak hizkera bezainbat, hizkerak pentsamendua antolatzen duela azaltzen. Artikulu horretan Kleistek Frantziako Iraultzako momentu kritiko
|
bat
kontatu zuen. Mirabeau artezkariaren mailukada Errege Erregimeneko azken bilera amaitutzat ematean.
|
|
|
—Goazen su bazterrera eta ipuin
|
bat
kontaturen dizut Haize Hegoa igurikatzen dugun artean.
|
|
2011
|
|
|
Beste istorio
|
bat
kontatuko dizut.
|
|
|
—Betarik al dugu beste ipuin motz
|
bat
kontatzeko?
|
|
2012
|
|
|
Halako batean, antilope haragiarekin ari zirela, parean eserita zeukan norbaitek zer edo zer esan ote zuen iruditu zitzaion. Kontzentratu zen, jarri zuen arreta gehiago, eta Armand Saint Foix dukeari buruzko pasadizo
|
bat
kontatzen ari zirela konturatu zen. Livo baino txikiagoa zen kazetaria ari zen horretan, edo, zehatzago, Ama Birjina bedeinkatutako gotzainari eta Lalande Birani ari zitzaien.
|
|
|
—Honek txiste
|
bat
kontatu nahi du —entzun nuen. Zalantzarik gabe, Bruno Zaharra zen, Beatrizen katua.
|
|
|
Liburuan datu ugari ematen dira eta pertsonaia interesgarri asko, nortasun handikoak, aurkezten zaizkigu. Valerie Hemingwayk anekdota bitxi
|
bat
kontatzen du bertan, bere lagun bati gertatutakoa. Lagun hori Irlandak eman dituen idazleen artean idazle handienetakoa izan da, Brendan Behan.
|
|
|
Behin hitzaldia amaituta irakasle batekin aritu naiz solasean. Ikastetxean aurkitu dudan ikasleen euskara maila ezin hobeaz ari nintzaion mintzatzen eta gero gogora etorri zaidan anekdota
|
bat
kontatu diot. Geunden herritik 10 edo 15 kilometro gorago gertatu zen.
|
|
|
Ez zebilen gizonei segika, ez, soldaduei segika baizik. Egiari men, edozeini segika, baldin eta" balentria" edo ekintza gogoangarri
|
bat
kontatzen bazion: ezin menderatuzko gotorlekuei egindako setioak, aizkora ongi zorrotzek moztutako besoak, edo daga florentziarrek trenkaturiko lepoak.
|
|
2013
|
|
|
—Egun batean sekretu
|
bat
kontatuko dizut —esan zidan Earlek. Irribarrea ohi baino markatuagoa izan zen.
|
|
|
—Inguru hauetan txantxa
|
bat
kontatzen da hartzei buruz esan zuen Gabriel Urza Laxaltek.
|
|
|
Bandako biolinista jendearengana zuzendu eta istorio
|
bat
kontatzen hasi zen: " Ezkondu zen artzain bat neskatila fin batekin eta bere kanpamendura eraman zuen.
|
|
|
Georg Heinrich Langsdorff naturalista errusiarrak San Franciscon ezagutu zuen Uria, 1806an, eta oso gizon argia iruditu zitzaion, baina aukeran serio samarra. Fraidearen izaeraz asko esaten duen pasadizo
|
bat
kontatzen Langsdorffek:
|
|
|
Tesai Atsoantzuak beldurrezko istorio
|
bat
kontatuko zuela jakinaraziz eman zion hasiera bere ekitaldiari:
|
|
|
Egia da, nahiz eta bere edukia guztiz ulergarria ez izan, mezu triste baino tristeagoa dariola amona xaharrak tantaka tantaka bere kanta zorroan jaulkitzen duen erretolika goibelari. Isildu delarik ordea, umeek ipuin
|
bat
konta diezaien eskatu diote arrenka:
|
|
|
Ahalginek esan die holakoak izaten zirela Urrumiako Xunbelen eleak beti; ez zitekeen nabari non eta noiz bukatzen ziren edo nola eta zertan bereizten edo txertatzen ziren bizimoduarekin. Behin Ahalginek eskatu omen zion bere amari hogeita hamar urte lehenago kontatutako elezahar
|
bat
konta ziezaion, zera, Geroa pobreena izanen dela izenekoa. Baina amona Xunbelek Ahalgineri kontatutakoak ez zeukan amari kontatuarekin izena beste berdintasunik:
|
|
2014
|
|
|
Ageda gurea da eta Euskal Herriko usaiak eta kultura lotzen ditu egun horrek. Ipuin fundatzaile
|
bat
kontatzen dute Ageda deuna bezperan. Santa Ageda Siziliako printzesaren ipuina.
|
|
2015
|
|
|
Badiouk egituratu eta eratu gabeko" askotarikoa" jartzen du errealaren lekuan, baina ez gogamenean. Gogamenari, edo adimenari, agertzen zaiona"
|
bat
kontatuta" dago, hau da, hainbat eta hainbat izan daitezkeenak batera bilduta, bat izango balira bezala kontatuta(" comptepour un" dio). Zein batzean datza, nonbait, adigarritasuna.
|
|
|
Badiouri jarraikiz, esan genezake euskal Zeraren operatibo ontologiko nagusia Zazpiak Bat izan dela, baina euskara (euskalduna, euskal herria, euskal. „) da aurretiaz izan zitekeen askotariko eragabea batze eta
|
bat
kontatzearen benetako izena. Eta, behin zein batuta, behin erabakita hori badela zerbait, orduan erregistroa egin behar da.
|
|
|
Gaur egungo ikuspegitik, erakusaldi bakoitzean irakatsi nahi digun dotrinaren azalpena bera baino interesgarriago gertatzen zaigu hura ilustratzeko erabiltzen duen modua. Hain zuzen ere, ideiaren argigarri eta indargarri, pasadizoren
|
bat
kontatu ohi du, eta pasadizo horiexetan agertzen du batik bat literatur balioa Agirreren lanak".
|
|
|
" Bai, Andoaingoak. Ba, kasu
|
bat
kontatuko dizut. Herri horretan bazen andre bat, nolabaiteko amistadea izan zuena liberalen jeneral batekin.
|
|
|
—Ez. Baina aspaldian buruan daramadan historiatxo
|
bat
kontatuko dizut. Diplomazialari baten memoriak irakurtzen ari naiz, Lehen Mundu Gerran Frantziako Atzerri ministroaren idazkaria izan zena.
|
|
|
Liburu feriako egun hartan, bazkalondoan, Honoriok, gure Uharteko osabak, gerrako pasadizoren
|
bat
kontatu zigun. Hainbat urteren ondoren, nire arreba Oslotik etorria zen egun banaka batzuk gurekin pasatze aldera.
|
|
|
Nik desafio antzeko zerbait bota nuen, Nafarroa gaitzat. Ministroak bere aldian alegi
|
bat
kontatu zuen, asmatua naski, xakurttoez inguraturiko lehoi lokartu batena, eta haietariko bat zirikan ari zitzaiola, eta lehoiak atzaparka egin zion, airera beharrik.
|
|
2016
|
|
|
" Lehengoan Satrustegiren artikulu bat irakurri nian oso deigarria egin zitzaidana. Japon iparraldeko herriek zeukaten ohitura
|
bat
kontatzen zian. Antza denez, iparralde horretan elurte izugarriak egiten omen zizkian, eta neguan j atekorik gabe gelditzen omen hituen hango biztanleak, eta goseak hiltzeko zorian ere bai zenbaitetan.
|
|
|
—Oso labur esanda, Nuria mardultxoa oso ikaratuta aurkitu diat hona jaitsi naizenean hasi zen Ugarte Carlosen belarritik oso hurbil baina barandila ondoko taldeari begiratuz. Orduan galdetu zioat zergatik eta komunetako istorio horietako
|
bat
kontatu zidak. Bera lababoetako komun bat garbitzen ari zela, eta gizon batzuk sartu lababoetara, ez komuneraeta bileratxo bat egiten hasi direla hantxe, gaur zer egingo dugu, pistolak eramango ditugu ala ez, eta holako gauzak.
|
|
|
Nik erabakia zeukat zer egin. Ipuinen
|
bat
kontatuta aterako dizkiat zulotik eta Pirinioetako camping batera eramango dizkiat, Frantziako mugatik hurbil dagoen baten batera. Handik aurrera, beraiek jakingo diate zer egin.
|
|
|
—Danutaren bitartez lortu dizkiat. Danutak eman zizkidak hiretzat eta niretzat esan zion Guiomarrek ahotsa apur bat jaitsiz, sekretu
|
bat
kontatuz bezala. Antza denez, Piechniczekentzat eta ekipoko beste norbaitentzat hituen, baina nola denak elkarren artean haserretuta dauden, ba Danutaren eskuetara ailegatu dituk.
|
|
|
Zenbat ote ziren? Carlosek azkeneko galdera bakarrik erantzun zezakeela etaberrogei
|
bat
kontatu zituen harraskan bertan, eta beste hirurehun bat kalkulatu joan etorriko ilarak osatzen zituztenen artean. Baina karabana ez zen justu sukaldeko leihoan gelditzen; patioko murruari erantsita zegoen ubide batean sartu eta handik gora jarraitzen zuen.
|
|
2017
|
|
|
Orain, baina, ez duzu hain gustagarritzat hartu Olgak zuri eskatutakoa; alegia, pantaila aurrean eseri, buruari astindu ederra eman eta idazkia sortu beharrak. Are gehiago, amodioak eragindako txorakeriaren
|
bat
kontatzeak grazia bihirik ere ez dizu egiten. Nolanahi den, ederki dakizu erabakigarria izan daitekeela oso taxuzko testu bat sortzea.
|
|
|
Nik, begardoak eta heresiak zer ziren adierazi nion, monastegiko predikuak oroituaz. Berak, elezahar
|
bat
kondatu zidan, hau da, behin batean zaldun batek bere zaldi zahar eta eria, hiltzeko gupidaturik, aintzira haren alboan utzi zuela eta, urte askoren ondoren, itzuli zelarik zaldi berbera aurkitu omen zuela gaztetu eta indarberritua. Aintzirako uragatik omen zen eta, egunsetiarekin, ur hotz haietara sartu nintzen, baina ez zitzaidan zimurrik lisutu.
|
|
|
Ik. Iturriak. oro. Hogei mendi ezberdinen izena da Oro Sardinian; Korsikan badira hiru gutxienez, Italia iparraldean hogei
|
bat
kontatu ditugu. Alpi Orobie, Lonbardiako mendi-katea.
|
|
2018
|
|
|
—A, ahaztu egin zait gauza
|
bat
kontatzea esan du Porrotxek— Gure lanaren azken aportazioa izan da. Barreak produzitzeko perfume bat ere asmatu dugu.
|
|
|
Jose Martik hilarazte
|
bat
kontatzen du bere Diario an, 1895eko maiatzaren 4ko sarreran. Pilar Masabo, aurreko gerrako traidorea, Ramon de las Yaguas aldean zebilen gerrillari95 intsurrektuek harrapatu zutenean.
|
|
2019
|
|
|
Irakurri denak, eta bat iruditu zitzaion sindikatuko aldizkarian argitaratzeko modukoa. Gaueko txandan aritzen zen emakume batek gorabehera
|
bat
kontatzen zuen:
|
|
|
Charliek barre egin zuen. Ez txiste
|
bat
kontatzen ziotenean bezala, baizik lehor.
|
|
|
Charlie tentetu egin zen sofan, eta besoa pasatu zion bizkarretik. Belarrira hitz egin zion, sekretu
|
bat
kontatuz bezala.
|
|
|
bitartean Euskalduna ontziolaren langileen borrokak klase arteko borrokaren ikur bihurtu zela kontuan harturik, aipamen berezia egin nahi diogu Larraitz Zuazok eta Araitz Rodriguezek 2016 urtean estreinatutako Nosotras, mujeres de Euskalduna dokumentalari. Kontatuta zegoen historia
|
bat
kontatzeari ekin baitzioten, baina beste protagonisten ahotsetan. Dokumentala birgogoratzeko, elkartzeko eta emozionatzeko ariketa izan zen.
|
|
|
Suizidioaren harira itzuliz, Eugeniok istorio
|
bat
kontatu zidan, bere herrian gertaturikoa duela zenbait urte jada. Goizeko zazpietan hasi zen dena.
|
|
|
Kosmek urte mordoa zeraman don Arturorentzat lan egiten, zaharrenetakoa zen. Aspaldiko istorio
|
bat
kontatu zuen, La Servicialera lan egitera sartu eta suertatu zitzaion lehen edo bigarren kasua izango zen. Balentin deituriko gizon hark aste osoa ematen zuen etxetik kanpo, merkataritza saltzailea baitzen.
|
|
|
Helburu nagusiak ere garbiak ziren oso: " aita ama batzuk elkartu gara haurrei ipuin solidario
|
bat
kontatzeko eta antzezteko, beharrik handiena duten pertsonekin elkartasuna adieraztearen zein partekatzearen garrantzia ikasten aritzeko asmoz. Haurrek ipuin antzeztuaren bidez ikusitako balioak praktikan jar ditzaten, familia bakoitzak duen ahalmenaren arabera, oinarrizko elikagaiak edota premia biziko produktuak ekartzeko proposamena egin nahi dizuegu ohar honen bidez".
|
|
2020
|
|
|
Seguru asko, bai alkatea eta bai bertako familia ezagun batzuk karlistak zirelako. Francisco Javier de Lizarza Indak, jaiotzez leitzarra zen Antonio de Lizarza Iribarren buruzagi erreketearen semeak, karlistak Leitzara iritsi zireneko pasadizo xelebre
|
bat
kontatzen du Requetes. De las trincheras al olvido liburuan:
|
|
|
Behealde horretan ere, nire denboran behintzat, ez ziren denak krestoniarrak baino iparrerago bizi ziren haiek bezalakoak. Delosko uhartean jakin nuen gauza
|
bat
kontatuko dizuet. Nonbait, neskatxa atzerritar batzuk, uhartera opariekin etorriak, hil egin ziren.
|
|
|
Urdiain edo Altsasu aldean jasotako ipuin
|
bat
kontatzen ari zen ni iristean. Bukatu zuenean, esan zien entzule zituen aktore eta aktoresei:
|
|
|
Hobeak ote dira hango alderdi edota toki batzuk beste batzuk baino? Jarraituko nukeen gogoeta bide horretatik, baina nengoen korro hartan, ume afrikarrez inguraturik, eta haietako batek Kilimanjaro aldeko ipuin
|
bat
kontatu ondoren Satrustegiri, beste bat zen gaia. Gogoratu ipuinaren titulua:
|
|
|
Aldi hartan, Hillary Clinton eta biak ari ziren lehian, nor izango ote lehendakaritzarako hautagaia Alderdi Demokratikoaren izenean. Bere hitzaldiaren bukaeran, Obamak ipuin txiki
|
bat
kontatu zuen, pasadizobat. Hilabete batzuk lehenago, Greenwood izeneko herrira joateko konpromisoa hartu omen zuen adineko andre batek hala eskatuta.
|
|
|
—Txiste
|
bat
kontatu nahi dut —esan zuen. Alferrik, ez zion inork kasurik egin.
|
|
|
—Pixkat zapo ari zarete jartzen, eta inporta ez bazaizue txiste
|
bat
kontatuko dizuet solasaldiya animatzeko sartu zen Deabru Guardakoa tartean.
|
|
|
Axularrek hitz horiek idatzi eta ia laurehun urte geroago, 2015ean," Euskaldun bat, euro
|
bat
Konda gaitezen!" diru biltze kanpaina abiatu zuen Iparraldeko elkarte batek Baigorriko Etxauzia gaztelua erosteko xedearekin. Hiru milioi euskaldun inguru bagara munduan, eta gazteluak gaur hiru milioi euro inguru balio badu, kontua erraza:
|
|
|
—Infernuan oso popularra omen den istorio
|
bat
kontatu nahi dizuet.
|
|
|
Aragoeko ibai-ertz oparoak birloratzen dira oroipenean, galsoro sailak, olibondo eta mahastiak laborarien izerdiz blaituriko bazterrak, han da Galipentzu haizeek zeharkatu aurri bizia mendiari itsatsia ibai hegiko mazelan gora ostertzaz haratagoko ahanzturan, haren isiltasunak ozen dizu historia
|
bat
kontatzen, Aragoe ibaiaren hegian mendiari behera datoz gomutak nahiak gora hegan maitasun aieruz beste historia baten bila.
|
|
|
Rubem Fonsecaren istorio labur
|
bat
kontatuko dizut orain, lasaitasunean, hiriko izu ikarak heltzen diren arren momentu batzuetan. Lehen pertsonan kontatuko dizut, horrela sinesgarriagoa egingo zaizu agian.
|
|
2021
|
|
|
Eta zure irakurleak inflexioak, irribarre ttikiak, isiltasunak eta begiradak modulatzen dizkizun bezala, historia zurea ere bada ezin besterenduzko eskubidez. Ez duzu inoiz ahantziko gauaren ilunantzean ipuin on
|
bat
kontatu zizun
|
|
|
Dioenez, Persiako jende kultuari entzun zizkion gatazkaren sorrerari buruz eman berri dituen azalpenak. Feniziarrek, berriz, beste bertsio
|
bat
kontatzen dute," eta ez naiz ni haien artean erabakitzera sartuko, horrela edo bestela gertatu ote zen galdetzera". Urte askoan bidaiak eta elkarrizketak egin eta gero, Herodoto garbi ohartu zen galdekatzen zituen lekukoek gertaera berei buruzko kontakizun kontraesankorrak ematen zizkiotela, askotan ahazten zutela gertatutakoa, eta, kontrara, beren nahien unibertso paraleloan baizik gertatu ez ziren gauza batzuk gogoratzen zituztela.
|
|
|
Katulo poeta gazteak —beti gaztea izan zen, hogeita hamar urte zituela hil baitzen—, K.a. I. mendearen erdialdean girotutako pasadizo adierazgarri
|
bat
kontatzen du, adiskidetasuna eta liburu dendak dituena muin. Gure eguberrietako inozentaden aitzindari bezala, abendu hotz baten hondarrean, Saturnoren jaietan, opari bat jaso zuen broma modura, bere lagun Liziniok bidalia Licinius Macer Calvus:
|
|
|
Badakigu, halaber, liburutegi batzuek maileguan uzten zituztela liburuak. Aulo Gelio idazleak hori frogatzen duen pasadizo
|
bat
kontatzen du. Lagun batzuekin elkartua zen afaltzeko eta hitz egiteko.
|
|
|
Salbuespenezko egoeretan, gorputzak baliagarriak dira gordekako informazio kanal gisa. Herodoto historialariak behialako denboretako tatuaje, intriga eta espioiei buruzko istorio bikain
|
bat
kontatzen du, egiazko gertakarietan oinarritua. Nahasmendu politiko handiko garai batean, Histieo izeneko jeneral atenastar batek bere suhi Aristagoras xaxatu nahi zuen, hots, Miletoko tiranoa, Persiar Inperioaren kontrako matxinada bat leherraraz zezan.
|
|
|
Epika homerikoaz gozatzen dugun bitartean, liluratzeko ahalmena eta edertasun ikaragarriko uneak baititu, erne egon behar dugu irakurle gisa, ongi jabeturik Greziako aristokrazia patriarkala nagusi den mundu batean sortu dela eta autoreak aristokrazia horren balioak goraipatzen dituela batere zalantzan jarri gabe. Istorio libre eta urratzaile
|
bat
kontatzea ezinezkoa zen poetak tradizioaren zaindari ziren garaian. Idazketa eta liburuak asmatu arte itxoin genuen idazle batzuk —gutxi betiere— desobedienteen, errebeldeen, umiliatu eta irainduen, isilarazitako emakumeen edo Tersites bezalako jipoitu eta itsusien ahotsa izan zitezen.
|
|
2022
|
|
|
Hirugarrena da" Don Pacheco eta doña Incarnacion" izeneko" hitztorioa", seigarren kapituluan, zeinean Piarres Adamek Madrilen gertatu tratu txarren kasu
|
bat
kontatzen baitu:
|
|
2023
|
|
|
Garai hartako anekdotatxo
|
bat
kontatzearren... Ni ikasle aritua nintzen eta bera azkarra, berak ez zuen apunterik hartzen eta apunteak nik hartzen nituen; orduan, azterketaren bezperan nere etxera deitzen zuen, kopisteriek 8etan ixten zuten eta 8ak 10 gutxitan deitzen zuen etxera, korrika kopisteriara jeisteko fotokopiak egiten, hurrengo egunean azterketa baigenuen.
|