|
2003
|
|
|
Gezurra dela. Niri ipuin
|
bat
kontatzeko asmatu duzula hori guztia.
|
|
|
Alabaina, Damian poztu egiten zen haren ontzian joan ziren egunean ezkutatu zionaz. Poztu egiten zen Jaioneren bizimodu berriaz zihardutenean, gauza
|
bat
kontatu gabe utzi izanaz. Poztu egin zen esan gabe geratutakoaz.
|
|
|
Jaionek bere sexu ametsetako
|
bat
kontatzeko eskatu zion egun hartan. Ametsa kontatu egin ziola esan zion Izpizuari.
|
|
2005
|
|
|
Bitxia izan da. Hitz egiten ari nintzen bitartean, film
|
bat
kontatzen ari nintzela ohartu nintzen. Ea azaltzen dudan.
|
|
|
Hemingwayk, barberoaren ahulkian esertzen delarik, ez daki oraindik John Cheeverrek urte gutxiren buruan ipuinari buruz zer esango duen: alegia, ipuina dela haginlariarenean hagina ateratzeko zain gaudela gure buruari kontatzen dioguna (nobela
|
bat
kontatzeko denbora askirik ez eta, ipuina behar du derrigor). Hemingway, zaleago zen ipuina izeberrarekin konparatzera, agerian utzi beharrekoaren gainetik urpean geratzen den eta irakurleak intuitu behar duen zatia gorestera.
|
|
|
Bush, AEBetako presidenteak, cowboy eta duelo gizonaren berraragiztapen politiko eskasa bezala ezaguna zenak, cowboy hitza ostera ere bere esparru etimologiko hertsira ekarri eta Asiako behi sakratuenei errapeak ondo husteagatik historiara pasako zen presidenteak, haur eskola batean jakin zuen Dorre Bikien aurkako erasoen berria. Umez inguratuta zegoen, umeei ipuin
|
bat
kontatu eta botoak irabazteko presidente batek egin behar izaten dituen irudi ariketa penagarri haietako bat egiten. Ume haiek ez ziren Maria Antonieta eta Luis XVI.aren seme alaba jolastien oso ezberdinak:
|
|
2006
|
|
|
Ez neska eder liluragarri horietakoa zelako, neurri perfektuetakoa, ezta ohean sekula irudikatu gabeko plazeretara lerratu ninduelako ere. Errukia ere ez zen izan; seguru askorik izan izango zuen horrelakorik, baina ez zidan mespretxuz, kolpez eta bakardadez betetako istorio negargarri horietako
|
bat
kontatu. Beste zerbaitek egin zuen berezia, apartekoa Clararekin pasatako ordu erdi eskasa.
|
|
|
Lau lagun atera gelatik, gero monitoreak bati sartzeko esan, hari ipuin
|
bat
kontatu dio, gero beste bati sartzeko esan, aurrekoak horri kontatu behar zion ipuin bera, gero horrek hirugarrenari... Anselmo sartu da azkena, sartu delarik barrezka ari ginen eta, muturtuta zegoen:
|
|
|
nuke beste batean zuk berriro deitzea. Ea hurrengoan berri pozgarri
|
bat
kontatzeko aukerarik baden...
|
|
|
Afalostean –italiar erako jatekoa izan dugu, aurrez prestatua, ardoz ondo bustia– Billek bere historiaren parte
|
bat
kontatu dit. Hain zuzen ere, Gernikan izan zela bizi izaten 1972 eta 1973an; Arrien jatetxearen goian, hango hotelean; jakingurak bultzatuta joan zela hara, bonbardaketaren testiguak elkarrizketatzeko asmoz, eta zein gaitz egin zitzaion horietakorik erdiestea, eta erdietsi bazuen euskara ikasteari ekin ziolako izan zela, eta bitartekari egin zuen gizonaren izena eman dit, eta baita itzultzailea izan zuen emakumearena, Mundakakoa berau, eta horrekin guztiarekin liburua idatzi zuela.
|
|
2007
|
|
|
– Hire anaiari buruzko gauza
|
bat
kontatu behar diat. Kafe bat hartuko diagu bihar?
|
|
|
Gero eta sakonago, gero eta betegarriago, gero eta hunkigarriago. Atsedeneratzean, haritik orratzerako anekdota xoxo
|
bat
kontatu nion Carmeni: noizbait bortuko bideetan bikotean zebiltzan bi neska arras gazte topatu nituen.
|
|
|
Aitzakia polita izaten ahal zen konpondu behar zizkionak aipatzeko eta, afaria prest zegoela erratera etorri zitzaiolarik, papera ia ukitu arte jaitsi zituen begiak. Debaldetan egin zituen ordea plantak, bere miopiari baino arreta handiagoa eskaini zion Arseniok erretratuari eta, jakina, ez zuen komandantearen gaineko bertze pasadizo
|
bat
kontatu gabe utzi nahi izan, zeren...
|
|
2010
|
|
|
[Istorio
|
bat
kontatzeko eskatu nian. Ez nian esan," hator, besarka nazak, biluztu hadi, jo egidak larrua, erotu nazak, harramazka nazak, zupa nazak, edan nazak, hirea nauk, behar haut, ezin diat gehiago", ez, istorio bat kontatzeko eskatu nian.
|
|
|
[Istorio bat kontatzeko eskatu nian. Ez nian esan," hator, besarka nazak, biluztu hadi, jo egidak larrua, erotu nazak, harramazka nazak, zupa nazak, edan nazak, hirea nauk, behar haut, ezin diat gehiago", ez, istorio
|
bat
kontatzeko eskatu nian. Hortxe sumatzen hindudan, ahoa erdi irekita, arnas egitera ere ausartu gabe ia, agertu bezala desagertuko nintzen beldur, eta buruan pentsamenduak trumilka, egoera aztertzen, arriskuen kalkulu amaigabeak egiten, horrelako egoera batean nola erreakzionatu behar den ezin asmatuz, zein den erreakzio egokiena asmatu nahian.
|
|
|
Zeharka aipa niezaiokeen Dimitriri, behin batean ezagutu nuela bere antz handia zuen gazte bat, hark istorio
|
bat
kontatu zidala. Baina beldur nintzen Dimitri eta Veroniqueren aipamen hutsak ez ote zituen iraganeko mamuak esnatuko, Arazo Jaunaren oroimena berpizteko bidea ematen banion, ez ote nukeen garesti ordainduko.
|
|
|
Agurtzaneren ipuina, alabaina, kurioso samarra izan zen. Harreman safiko
|
bat
kontatzen zuela iruditu zitzaidan, baina ez nengoen seguru. Euskaraz irakurri zuen eta narrazioko izenordainak ez ziren, hortaz, lagungarri anbiguotasuna argitzeko.
|
|
2011
|
|
|
Gloriak buruan zeukan performance berri baten harira hasi zen dena. Esther Ferrer artistaren obra aztertzen ari zen aspaldion, eta sarri deitzen zion Diegori gauerdia jota, marihuanaren eragin euforikoaren pean, arratsalde hartan bertan bururatu eta hurrengo egunean zabor hutsa irudituko zitzaion ideia jenial bezain iragankorren
|
bat
kontatzeko.
|
|
|
– Itxurakeria da, Idoia... Tentsioa sortu behar da futbol partida
|
bat
kontatzean, jabetuta egongo zinela uste nuen. Trikimailuak erabiltzen dira; morboa, heroiaren igoera eta erorialdia...
|
|
2012
|
|
|
– Josu, uste dut konfiantza nahikoa badugula. Beraz, azkenaldian behin eta berriro iritsi zaidan zurrumurru
|
bat
kontatu behar dizut, nahiz eta nik badakidan gezurra dela. Jendea esaten hasi da zu diruaren bila ari zarela soilik, enpresak eskaintzen duena baino diru gehiago nahi duzula, besterik ez.
|
|
2014
|
|
|
Bertze istorio bat nahi du Caroline Garatek, eta bertze
|
bat
kontatuko dio beraz Battitta Garatek. Sutegiko ezko kandela goititzeko erran dio arrebari, ez itzaltzeko, eta zigarreta bat bildurik lotu zaio Pattin artzainaren istorioa kontatzeari, nola eskuratu zuen alimaleko gasna bat Garaziko jaun erretorearen etxetik.
|
|
|
Olga Kulaginak azken gauza
|
bat
kontatu zion Ireneri Olinpiada haietaz: esan zion kirolariak gerrako heroiak bezala tratatu zituztela aldikada batez, dominak irabazi zituztenak noski, betiko moduan, armadan, goi karguetan, olinpiadetan, baina ahaztu egin zituztela gero berehala, soldadu mailatuak, ume mailatuak, miserian hil zela asko, alkoholizatuta.
|
|
2015
|
|
|
– Galdu samar orduan... desegokituta? –irri malizios bat ezpainetan– Istoriotxo
|
bat
kontatuko dizut, elkarrizketa bat, elkarrizketa baten pasarte bat. Ziurrenik izango duzu haren berri.
|
|
|
Urruti ziren enkontru haren hasierako autokontrol ariketak. Minutu batzuk lehenago, Odile Mores zigarroa bolizkoa zatekeen ahokoan sartzen ikusi zuenean, irudi hark Gosaria Tiffany´sen filmeko Audrey Hepburn ekarri ziola burura eta handik lasterrera, trantsiziorik gabe, Odile Mores istorio hartako elkarrizketa
|
bat
kontatzen ari zitzaiola konturatzean, Zuazoren burmuinean zerbait berria gertatu zen, partikulen arteko talka mota ezezagun bat.
|
|
|
Saizarbitoriak errudunari" miserable" ere deitzen dio. Miserablea da Juliak Martini ordu arte inori aipatu gabeko oroitzapen mingarri
|
bat
kontatu (Juliari oraindik errua eragiten diona erraietan, batez ere aita txarto sentiarazteagatik), alegia, txikitan gurasoen lagun bati kuleroak jaisten eta bulba ukitzen uzten ziola, arkatzen truke, eskolan koaderno ederrak egitea gustatzen baitzitzaion, eta handik pixka batera Martinek Juliaren ispilu literarioaz idaztea txikitandik ohitu zela bere bulbatxoarekin trafikatzen. Idazlea, traidore eta errudun.
|
|
|
Zentzu horretan, Hamaika pauso k ez digu existentzia bat erakusten, baizik patu bat, hasieratik zaigunez gero protagonistaren amaiera ezagun. Heroiaren heriotza iragarriz, are gehiago aintzat harturik hautazko heriotza dela, Saizarbitoriak irakurleari kendu egiten dio Hamaika pauso irakurtzeko aukera Abaitua libre balitz bezala, hasieratik patu huts bilakaraziriko bizitza
|
bat
kontatzen baitigu. Ondorioz, kontakizunaren linealtasuna eta denbora objektiboa alferrikako bilakatuko lirateke, eleberriaren estetikarako kaltegarri.
|
|
|
Bada, halaber, beste joera bat literatur kritikarien artean, baina baita irakurle arrunten artean ere, gero eta indartsuagoa: idazleari bere burua biluzteko eskatzen zaio, alegia, pasarte autobiografiko lotsagarriren
|
bat
kontatzeko(" zintzotasun" deitzen diote, kar kar kar), liburuan benetan bustitzeko, edo, bestela esanda, kontatutakoaren erruz bere harreman errealak hausteko arriskuan jartzeko(" begira zein zintzoa den, guregatik izorratu du bere bizitza, bai hunkigarria").
|
|
|
berekoia eta aldakorra. Eman dezagun umore oneko harrapatu duzula eta txiste
|
bat
kontatzen dizula; bi aukera dituzu: edo algaraka hasi edo konbikziorik gabeko irriño lotsati bat erakutsi.
|
|
|
– Begi bistan daukadan ezereza ikusteaz gogaitua bainago, ametsak eraiki eta bizi egiten ditut, aktoreak antzezpen bat bezala. Betidanik izan dut ahalmen hori –esan dio Laurari, ipuin harrigarri
|
bat
kontatzera doanaren ausardiarekin–, txiki txikia nintzenetik. Amets gaiztoenetatik supituan esnatzen nintzen umetan ere.
|
|
2016
|
|
|
Filma aski ezaguna da ingelesezkoa ez den pelikula onenaren Oskarra irabazi zuelako, eta Berlingo harresia erori bezperan gertatutako intriga
|
bat
kontatzen du. Gopeguik dio RDA zenaren egitura politiko eta administratiboa ezagutzen duenak badakiela filmean kontatzen direnak ezinezkoak zirela errealitatean (RDAko Kultura ministro batek Stasi polizia sekretuari aginduak ematea, zehatz esateko, ezinezkoa omen zen; azaldu ere egiten du zergatik).
|
|
|
Lehena, nahaspilarengatik: alderdi nahasi bat da, lider bakoitzak historia
|
bat
kontatzen dizu eta gainerako besteek esaten dutena kontraesaten du. Talde eta joera asko dago alderdiaren baitan.
|
|
|
– Pasadizo
|
bat
kontatuko dizut, Txomin. Gure aita Frantzisko Malaletxe exiliatu berri zenean, Miarritzeko Parma aireportura joan zen lan bila.
|
|
2017
|
|
|
“Ez dizut garrasi egiten, bakarrik esan dizut nik gauza garrantzitsu
|
bat
kontatu dizudala eta zuk txorrada bat atera didazula”.
|
|
|
Solasarekin gustura sentitzen nintzenez, goiari eusteko asmoz, Blonde on Blonderekin neukan aspaldiko anekdota
|
bat
kontatu nion.
|
|
|
– Inori inoiz kontatu ez diodan sekretu
|
bat
kontatuko dizut: sekulako dohainak dauzkat bizikletan ibiltzeko.
|
|
|
Jolas bihurtu genuen bolada batean. Elkarri iraganeko pasadizo
|
bat
kontatu eta benetakoa zen edo ez asmatzea zen gakoa. Irabazteko guztiak neuzkan.
|
|
2018
|
|
|
– Sekretu edo egia
|
bat
kontatzea nahi duzu, Sara? –besaulkiaren kontra jarrita, ia besaulkiak irensteraino.
|
|
|
– Zatoz hona nire llorona –sorbalda inguratuz– Sekretu
|
bat
kontatuko dizut, ez esan inori. Alizia Erregina Bihotzak harrapatu du.
|
|
|
– Sekretu
|
bat
kontatzea nahi?
|
|
2019
|
|
|
“Gizonak beldur ziren emakumeek beste gerra bat, bestelako gerra
|
bat
kontatuko ote zuten”.
|
|
|
Garai hartan nire herrian ez zegoen mugimendu feministarik eta ez nekien nora jo, ez zitzaidan bururatu emakume talde batengana jotzea, Bertsozale Elkarteari ezer eskatzerik ez zitzaidan burutik pasatu ere egin... eta Ertzaintzara jo nuen zuzenean eta bertan jarri nuen salaketa. Ertzainen tratua oso distantea izan zen, lapurreta
|
bat
kontatzen ari banintz bezala jaso zuten nire bertsioa. Handik bizpahiru hilabetera telefono dei bat jaso nuen herriko epaitegitik esanez kareo baterako deituta nengoela.
|
|
|
Hor beste mugarri bat jarriko nuke, akuilua izan zena: Harkaitz Canok gutun bat idatzi zidan esanez nire testuak irakurri zituela eta hainbat idazle lotzen zituen euskal literaturako intrahistoria
|
bat
kontatu zidan, eta esan, irakurlerik nahi banuen, harekin konta nezakeela. Nik ordurako Harkaitz Cano asko miresten nuen, eta bultzada handia izan zen ezer publikatu aurretik hura jasotzea.
|
|
|
Emazte eta alabei kontatu die ametsa, ez dute ulertu, ezin da ulertu. Konturatu zara, Joseba, amets
|
bat
kontatzen denean, aldatu egiten direla gauzak, ezin direla amestu diren bezala kontatu, kontatzeko ere lar direla, ezin direla narrazio natural batean eman. Konturatu zara?
|
|
|
Liburua zabaldu du. Erdi irakurriz, erdi antzeztuz, bertako istorio
|
bat
kontatu du.)
|
|
2020
|
|
|
ILEHORIA: Beste gezurren
|
bat
kontatu didazu urte hauetan guztietan?
|
|
|
AITA: Ipuin
|
bat
kontatu nahi diat.
|
|
|
Gure umeak badaki barre egiten! Nahi al duk txiste
|
bat
kontatzea. Bazoak Juanito kaletik eta bat batean kakagura sartu zaiok.
|
|
|
beste ipuin
|
bat
kontatu dit bart
|
|
|
Nire historia kontatuko dizuet. Istorio
|
bat
kontatzea norberaren iraganetik babesteko era bat izan daiteke.
|
|
2021
|
|
|
Autoritatearen agenteak seguru asko beste bertsio
|
bat
kontatuko zuen libretatxoren batean gau hartakoak idatzi izan balitu. Kontatuko zuen, seguru asko, Luis Fernandezek ez zituela “hain modu onak” erabili, ezpada zatarrak, eta ez berak bakarrik, baizik eta lagunek ere bai, horietako baten kontra oldartu zelako.
|
|
|
Sukaldean aurkitu dut Annie. Xuxurlan hitz egiten du eta horrek beragana gerturatzera behartzen zaitu, sekretu
|
bat
kontatzen ariko balitz bezala. Duela urte pare bat izandako iktusaren ondorioz modu apur bat nahasian hitz egiten du gainera.
|
|
|
Posible da amak bere azken gutunean berari buruzko zerbait klabean kontatu izana, klandestinitatera pasatu zela, adibidez, edo bere bila joan zirela etxera, ez dakit. Espetxean eman zituen hogei urteetan ez zen inoiz bera ikustera joan eta ez zion inoiz gutunik idatzi, nahiz eta haurtzaro edo nerabezaroari buruzko anekdotaren
|
bat
kontatzen zuen apurretan beti ibiltzen zuen ahotan kariño handiz. Presoaren ama eta gure amona beti elkarrekin zeuden arren, hau ere ez zen inoiz bera ikustera joan, ezta nire osaba izebak ere.
|
|
|
Ez zenidan inoiz amets
|
bat
kontatu, nahiz eta urteetan niri gosaria prestatzeko esnatzen zinen, goizeko 6:45ean, eta biok bakarrik egoten ginen sukaldean. Mozkorra ez zeunden eguneko une bakarra zen, txabusina granatea soinean, hanka argal biluziak agerian.
|
|
|
Baina sekretu
|
bat
kontatuko dizut. Erromerietako datak hurbiltzen ari zirenean, haren amak esne gehiago botatzen zuen kantinetan.
|
|
2023
|
|
|
LUIS: Ipuin
|
bat
kontatuko dizut.
|
|
|
Ahaztu egin zaigun bezala, antzerkia entretenimendu hutsetik askoz haratago doala: istorio
|
bat
kontatzetik munduaren zabaltasuna adieraztera, eta horrekin batera, elkar ulertzeko gaitasuna areagotzera.
|
|
|
Orain inori kontatu behar ez diozun sekretu
|
bat
kontatu behar dizut hartu zuen berriro hitza Michellek. Ni, zu bezala, ez naiz Martekoa.
|
|
|
Ez larritu esan zidan nire ezinegonaz jabetuta. Sekretu
|
bat
kontatu dizut, bizirik dagoen beste inork ez dakiena, baina aurretik nuen pentsatua eta erabakia, ez da izan alkoholaren eta egoeraren ondorio. Badakit zertan ari naizen.
|
|
|
esaten hasi zen Carvalho. Lupek hona etorriko ginela esan zuenean, ordura arte ipuin polit
|
bat
kontatu zidala uste izan nuen; alegia, behin etorrita jakingo nuela, benetan, zein zen egin behar nuen egiazko lana. Eta egiazko lanak ez zuela zerikusirik izango desagertu baten arrebarekin, eta kontu horrekin guztiarekin.
|
|
|
Gizakia (publikoa) hiri hartan hogeita bat kutxatako ibilbidean zehar noraezean ibiliko zen, egoera eta ekintza ezberdinak aurkituz. Bi metroko kutxak ziren, eta kutxa bakoitzak istorio
|
bat
kontatzen zuen. Kutxen barruan batzuetan aktore bat zegoen, beste batzuetan artista plastiko baten proposamena, beste kutxa bitan bi musikarik zeharkako flauta jotzen zuten, eta koruarekin komunikatzen ziren.
|
|
|
Horrekin zoratzen dira! Inprobisatzearen bidez istorio
|
bat
kontatzea eskatzen diet. Taldeka jartzen ditut, eta, nik emandako gai eta jarraibideekin, beraiek sortu behar dituzte istorioak era librean. Adibidez, familia istorio bat.
|
|
|
Bi aktoreekin dramaturgia posible bat eraikitzea zen bere asmoa. Hau da, istorio
|
bat
kontatzea bi antzerki dantza tradizio ezberdin fusionatuz. Japoniako bi aktoreak erotu egin ziren delako istorio hori kontatzeko.
|
|
|
Hogeita lau mudra baliatzen dituzte hizkuntza aberats bat sortzeko. Gor mutuen keinu hizkuntza bezala, esku mugimenduen komunikazioaren bidez istorio
|
bat
konta dezakete. Eta eskuekin gertatzen den bezala, emozioak transmititzeko orduan, aurpegierak ere kode batzuk bete behar ditu.
|
|
|
Aktibitatea beti, zenbat eta konkretuagoa, hobe! Pintaketan ari zaren bitartean zure txikitako pasadizo bortitz eta ahaztezin
|
bat
kontatzen diozu lagunari. Kontakizunari beste elementu bat gehitzen diozu, ekintza bat, jarduera bat, eta jarduera horrek testuari harrapatuta egotetik libratzen zaitu.
|
|
|
Demagun nire pertsonaia lesio larri baten ondorioz gurpil aulki batean dagoela, baina bat batean zutitu egiten da bere txikitako istorio
|
bat
kontatzeko. Nola justifikatzen da hori?
|
|
|
Japoniako noh teatroko Akira Matsui maisuak kontatutako esperientzia bat baliatuko dut azken adibidea jartzeko. Kasu honetan, aktoreak irudimenarekin jostatuz gorputza erabiliko du bidaia
|
bat
kontatzeko. Eszena hauek irudikatzeko, espazio berean jokatuko dugu.
|