|
2005
|
|
|
Cánovas del Castillo politikariak errestaurazio borbonikoa prestatu eta indar tu zuen 1874 urteaz geroztik 1898 arte, Espainiako erakundetze politiko nagu sia antolatu zuen, non karlista tradizionalistak, alde batetik, eta errepublika noak, bestetik, sistematik at gelditzen ziren. Cánovas del Castillok 1886an Historia general de España berri
|
bat
idazteko taldea sortu zuen eta Espainiako Historiazko erret akademia proiektu historiografiko berriaren abiapuntu nagusi ere bihurtu zen, azken batean, Cánovasek asmatu zuen sistema konsti tuzional berria legitimazio historiko politikoan sartzeko.
|
|
|
Zergatik eskuartean zerabiltzan beste hizkuntzetako dialektoak baztertuz agertu zitzaigun ltalian? Aspalditik zekien italiera literario bakar
|
bat
idazten zela, XIII. mendean Toskanan, eta bereziki Florentzian sortua. Eredutzat hartuak ziren han idatzi zuten Dante Alighieri (Florentzia, 1265Ravena 1321), Francesco Petrarca (Arezzo, 1304Arqua, 1374), Giovanni Bocaccio (Florentzia, 1313Certaldo, 1375).
|
|
2019
|
|
|
Ikusi dugunez, 1952ko otsailean Salamancako Unibertsitatean sortutako" Manuel de Larramendi" katedrak ezinegona sortu zuen Gipuzkoan, konparazioz probintziako agintarien euskararekiko utzikeria agerian uzten zuelakoan. M. Ciriquiain GPDko idazkariak artikulu
|
bat
idatzi zuen Madrilgo prentsan, Gipuzkoak erositako J. Urquijoren biblioteka goratzeko ez ezik, horren inguruan goi mailako erakunde zientifiko bat ere eskatzeko:
|
|
|
Halaber, Ph. Veyrinen Les basques de Labourd, de Soule et de Basse Navarre (1942) itzultzen eta euskal literaturaren historia
|
bat
idazten ari omen zen. Badirudi euskaltzainak arduratuta zeudela J. M. Seminarioren luzamenduekin.
|
|
|
148). Martxoan J. Zaiteguik gutun" aŕaitsu"
|
bat
idatzi zion aldizkarirako kolaborazioak eskatzeko.732 Hain zuzen, F. Krutwigek martxoaren 15ean erantzun zion. N. Ormaechearekin izandako istiluak alde batera utzita, aurreko urtetik irakurtzen zuen Guatemalako aldizkaria goraipatu zion, kultura jasoa hedatzeko tresna zelako, baserritarrei zuzendutako Frantziako prentsa ez bezala.
|
|
|
Gerra zibilean erretiroa hartzea egokitzen zitzaion arren, Iruñeko ospitaleko buru izaten jarrai zezala eskatu zioten, eta hala egin zuen 1943 arte. Aitak egutegi
|
bat
idatzi zuen artean, Iruñeko izu giroa eta abertzale kontserbadore baten ezinegona islatzen zituena. Adibidez," Larreko" k beldurrarekin nahasten zen errespetuz jarraitzen zituen E. Esparza" euskaltzaleak" Diario de Navarran esaten zituenak (Estornés Zubizarreta 1983; Irigaray 1993; García Sanz Marcotegui & al. 1998; Bidador 2003).
|
|
|
243). Ondoren, A. Tournier ek beste artikulu
|
bat
idatzi zuen ildo beretik, S. Arana ezjakintzat utzita. Bi orrialdeko protesta zuzendu zioten hainbat jeltzale nabarmenek aldizkariaren zuzendariari:
|
|
|
" Gure Aberria, Euskalerri maitea, etsaiaren erpe zorrotz peian, oiñazez intzirika agertzen zaigun garai goibel ontan, aren semeak, ludiaren lau bazterretan, Ama estualdi ortatik atera naiezko lanetan, gogor, zintzo ta pijo ari zaizkigu" (Altube 1950). Nolanahi den, J. Zaiteguik Euzko Gogoa aldizkariaren zenbakiak postaz bidali zituen Bilboko egoitzara eta artikuluren
|
bat
idaztea eskatu zien R. M. Azkue eta N. Oleagari.
|
|
|
Uztaileko debekuaren ondoren, I. M. Echaidek gutun luze
|
bat
idatzi zion F. Krutwigi adierazteko Donostiako batzarrak handik aurrera beste nonbait egin zirela. I. M. Echaidek aditzera ematen zuen ez zegoela konforme F. Krutwigen jokabidearekin.
|
|
|
Aranzazu. bait ohar egin zizkiola. Helburua, inoiz beteko ez zuena, gramatika normatibo
|
bat
idaztea zen.690 1950eko urrian beste gutun bat idatzi zion euskaraz. Postaz fotografia bat bidali zion, S. Michelenaren liburuaren iruzkin positiboarekin, Aránzazuren azaroko zenbakian agertu zena, J. Urquijoren heriotzaren berriarekin batera.691 L. Villasantek, apaltasunezko mirespenez, iruzkingilea eta haren asmoak aurkeztu zituen aldizkariko hitzaurretxoan (Krutwig 1950b). 692
|
|
|
Aranzazu. bait ohar egin zizkiola. Helburua, inoiz beteko ez zuena, gramatika normatibo bat idaztea zen.690 1950eko urrian beste gutun
|
bat
idatzi zion euskaraz. Postaz fotografia bat bidali zion, S. Michelenaren liburuaren iruzkin positiboarekin, Aránzazuren azaroko zenbakian agertu zena, J. Urquijoren heriotzaren berriarekin batera.691 L. Villasantek, apaltasunezko mirespenez, iruzkingilea eta haren asmoak aurkeztu zituen aldizkariko hitzaurretxoan (Krutwig 1950b). 692
|
|
|
1951ko otsailaren 1ean beste gutun
|
bat
idatzi zion L. Villasanteri. Nuevo Ateneo-ren filologia saileko kideei bezala, Donibane Lohizuneko Gernika aldizkarian kolaboratzea eskatu zion.
|
|
|
Nolanahi den, I. M. Echaidek abuztuaren 20an gutun luze
|
bat
idatzi zion J. M. Caballerori, formalki aurkezteko A. Arruerekin adostutako lehen proposamena, eta era berean, L. Michelenak, A. Irigarayren laguntzarekin, prestatutako lan plangintza: ediziogintza filologikoa (esku artean zituzten N. Landuchioren 1562ko hiztegia eta J. Beriaynen 1626ko katixima), lexikografia, atlas linguistikoa, onomastika, trebakuntza ikastaroak edota unibertsitate mailako elkarlana.
|
|
2021
|
|
|
160 Basarri izango da gainera Txirritaren mitoa betikotzen lanik handienak hartuko dituena. Gerra ondorenean kazetari lana berreskuratu zuenean, Txirritari eskaini zion lehenengo testuetako bat eta gerora errenkada
|
bat
idatzi zituen hernaniarraz, beti errespetu eta begirune handiz. Aranzazu aldizkarian argitaratu zuen Txirritari buruzko lehenengo hori, 1946/XII/15 datarekin eta" ‘Txirrita’ren ateraldiak" izenburuaz.
|
|
|
Sorreratik zen baita Euskaltzaleak elkarteko idazkari ere, eta bertatik ezagutuko zuen tolosarrak. Argiako zuzendaritza utzi behar izan zuen orduan, baina ez zion aldizkarian kazetari gisa lan egiteari utzi, eta antzezlanen
|
bat
idatzi, beste batzuk moldatu eta itzulpenak egiteko ere izan zuen denbora: " Luzear euskaltzale nekagaitz eta eragile handi bat izan zen" (Mujika, 2012:
|
|
|
[...] liburu bat prestatutakoan, eskutitz
|
bat
idazten nuen onelatsu esanez: ˝Habiendo leido el libro, no encuentro en él nada improcedente˝.
|
|
|
Baina frantsesera neronek itzuli berri dut" (178 or.). Antsok testua hotelean daukala-eta hara abiatzen dira biak, eta bertan irakurrarazten dio Antsok berak egindako Rosettiren obsesioa obraren L’Obsession de Rosetti frantsesezko bertsioa (182 or.): " Istorioan gizon euskaldun batek emakume espainiar bat seduzitzea lortzen zuen, testu erotiko labur
|
bat
idatziz(...) Ez dakit Antso ohartua zen nouvelle aren egoera eta gurearen arteko antzekotasunaz" (idem). Apalategiren ipuinean antzeraturik dira nola Saizarbitoriaren kontakizuna, hala euskal literatur kritikariak euskal lanak munduan kokatzeko izan dezakeen erantzukizuna eta bide horretan itzulpenak duen ezinbesteko papera.
|
|
|
–Litekeena da Diego Lazkanoren nobela gehiago ez izatea, arrazoi duzu horretan. Kronika
|
bat
idatziko dut, hori bai, Soto eta Zeberioren epaiketaren kronika... laster da hastekoa... lekuko bezala deklaratuko dut.
|
|
|
Konturatzeko parada izan zuen zenbateraino zegoen frustratua ez zelako oraindik benetako nobela
|
bat
idazteko gai izan, ipuinlaria besterik ez zelako. " Ipuin eta nouvelle idazle" bezala definitu zuen Lourdes Arregi irakasleak, eta horrela ageri da, beraren etsigarri, Euskal idazleak plazara liburuan.
|
|
|
(...) Egia da ordea azken boladan fantasian aritu ohi dela: Gaztetxoentzako Euskal Herriko historia
|
bat
idaztearekin, Gombrichen Munduaren Historia Laburra-ren estiloan. Frischen Fragebogen, Galdetegiak euskaratzea, Verhör, Galdeketak alegia eta Montauk akaso.
|
|
|
Baita idazten ere. Euskal Herriaren historia
|
bat
idaztea dauka pentsatua Gombrichen Munduaren historia laburra ren tankeran, gauetan Zigorri kontatu izan dizkionak baliatuz. Irakurtzeko denbora gehiago izatea.
|