|
2003
|
|
|
I. B.: Irakeko gerraren aurka ere oso iritzi publiko sendoa sortu zen, eta horilaguntza izan zen EBeko estatuen parte
|
bat
gerraren kontra egoteko. Nola azalduko zenuke zuk globalitarismoaren aurkako mugimenduak ateratako, gerra globaliraunkorra?
|
|
2004
|
|
|
Hura zer izan zen ulertzeko balio zuten anekdota asko zituen gure aitak. Adibidez, kontatu zigun nola epaitu zuten lejionario
|
bat
gerra kontseiluan, putetxe batean marokoar bat hil zuelako. Baina hildako marokoarrak labankada asko zituen soinean; izan ere, putetxean liskarra hasi zenean, saltsan nahastuta zegoen lejionarioak" iA mi la Legion!" egin omen zuen oihu, eta lejionarioaren kodean esaten omen da" Al grito de' A mi la Legion' ayudare a mi compañero, con razon o sin ella".
|
|
|
Literatura klasikoarekiko maitasuna da aitak erakutsi zidan beste gauzetako bat, batik
|
bat
gerra ondoren Busturian elkarrekin egin genuen urte pare hartan. Oroimenean daukat eszena:
|
|
|
Eta luma hura. Romani bururatu zitzaion huraxe zela hain zuzen, luma bat bezain gauza ezdeusa, familia
|
bat
gerra garaian.
|
|
|
Ez zuen ezer esan. Ez zuen ezer esan ohi kontu haren inguruan, batik
|
bat
gerra bukatu zenetik. Gelako zenbaitek bazekiten zer esan nahi zuen Einsteinek Werner eredu gisa proposatzean.
|
|
2005
|
|
|
Aitak kontatua zidan Marroren aitonak bazuela pistola
|
bat
gerra aurrean; udaletxeko idazkaria zen, errepublikazale amorratua. Auzoan bazen, bestalde, komunista bat, eta, hain zuzen, harexekin konpontzen zen gaizkien Marroren aitona; auzoko tabernan kalapita sutsuak izaten zituzten politikaren gainean, tabernan egiten baitziren urte nahasi haietako eztabaida politikoak.
|
|
2006
|
|
|
Nire anaiak boluntario joan ziren batailoietara. Ez zen asterik pasatzen auzoko mutiko bati hiletarik egin gabe, edo auzoko
|
bat
gerratik anputaturik itzuli gabe. Baina hori guztia onartzen genuen.
|
|
|
Jauregi handien sasoiaren aurretik agertzen da aberastasuna92 Mizenasen, aberastasuna eta beronen erabilera arranditsua, alegia, legitimatzailea93: tholos moduko hilobi ikusgarriak94, arma ederrak95, luxuzko tresnak96, artisautza teknika fina97..; eta agertzen da, halaber, aberastasun hartaz jabetu zen buruzagi klase
|
bat
gerrarekin lotuta98.
|
|
2007
|
|
|
Lehenago ere esanda nago zori txarrerako jaiotakoa naizela ni, maletatxo baten barnean ia ito nindutela bizitzen hasi aurretik, izarrak denak neuzkala neure kontra jaiotze beretik, pare
|
bat
gerratako tiroak ere pasatu zaizkidala azalari igurtzi eginez, eta kale bazterreko kalapita eta labanak ere ezagutu ditudala ugari. Baina orain jartzen naiz pentsatzen, eta makina batek nahiko zukeen nik eduki dudan bizimodua berarentzat.
|
|
|
Amor eman du eta ohean etzan da, erratza leihoaren kontra utzita, dantza bikote abandonatua bezala. Gosea eta hotza baino gehiago du miseria sentsazio
|
bat
gerra bateko negar guztiak bailituen tripan, edo putreek jan nahi ez duten haragi puska usainduna bailitzan basamortuan. Eta oraindik goizeko hamaikak zazpi gutxi dira.
|
|
2008
|
|
|
Baina gatazka 1960 urtetik aurrera areagotu egin zen, gehien
|
bat
gerra hotzaren eraginez. Garai hartan, Sobietar Batasunaren armadak Txinaren askapenerako Fronte Popularra erasotu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Lehen aldiz, Sara Busturi nor zen ulertuko du, zuhaitzetara igotzen zen umea ikusiko du, mila mundu imajinatzen zituen neskatoa, zirkuko magoarekin ezkondu zen andrea eta alabari bere odola eman zion emakumea, besterik ez zeukanean. Elias Eskilarapeko ikusiko du, Martinen aitatzakoa, zirkuko aurkezlea, mila eta
|
bat
gerretako berriemailea. Nora Busturi naiz pentsatuko du.
|
|
2010
|
|
|
Ipar Koreako KCNA agentzia ofizialak komunikatu batean jakinarazi duenez, Hego Koreako dozena
|
bat
gerra ontzi sartu ziren maiatzaren 14tik 24ra Ipar Koreako itsasoan.
|
|
|
ez zen Guernica koadroa aipatzen, behin ere ez berbaldi hartan. Picassori nazioarteko ospea eman zion margolana ez aipatzea nabarmena da, batik
|
bat
gerraren bidegurutze hartan. Ez da hain arraro bertze lerroak irakurriz, margolariak sortutako buruak, munstrokeriak?
|
|
|
Orain desbideratuta zaude erabat. Ipuin
|
bat
gerra kontuekin! Nori bururatzen zaio!" Niregana jiratu eta kopetan jo ninduen eskuaren ahurraz.
|
|
2011
|
|
|
Edgar Morinek adierazi bezala, etnozentrismoaren iturrian indarkeriak gailurra jotzen dueneko lekuan gerrateren bat egon ohi da usuenik: . Hezkuntzaren, laizitatearen, hedabideen, komunikabideen eta trenbideen garapenari zor dio nazioaren kontzeptu modernoak, besteak beste, etnia diferenteak bere baitan integratu izana; orobat, integrazio horren eragile nagusi
|
bat
gerra izan da. Gerren integrazio indarra honako honetan datza:
|
|
|
Hogeita hamar urte beranduago, zinematik atera nintzen batean, deabruaren eskaintza hartaz oroitu nintzen. San Migel ezpatadunaz ere oroitu nintzen, oinpean bihurritzen zen deabruaz, eta Matilda izebaz ere oroitu nintzen, zeinak, filmearen protagonistak bezala, bazuen senargai
|
bat
gerra denboran. Filmearen protagonista malkotan blai gelditu zen bere ondotik maitalea desagertu zitzaionean.
|
|
2012
|
|
|
Agian, idatzi, gorputzean idazten dena idazten da benetan bakarrik. Gorputza mezuaren euskarri edo garraiatzaile, zer da, bada, bortxaketa
|
bat
gerraren erdian. Zer da etsaiaren ama alabak bortxatu behar hori gerra guztietan.
|
|
|
Horrelako epai
|
bat
gerrako preso emakume baten aurka ematen denean, lokal ezberdin batean beteko du eta emakumeen zaintzapean.
|
|
|
lanbroa Internet bidezko delitu mota guztiak; datu pertsonalak lapurtzea, kontuetan nortasuna usurpatzea bankuetan edo sare sozialetan, etab. Honela ere erabiltzen dira: Zati
|
bat
Gerra informatikoak ekipoak kontrolatzeko industrialari zehatzak, hala nola= »http ://es.wikipedia.org/wiki/ Stuxnet» target=»_ blank» target=»_ blank»–Stuxnet, 2010ean Irango zentral nuklear batzuk infektatu zituen. Oso litekeena da mundu osoko erabiltzaile asko birus honekin edo haren aldaeretako batekin kutsatuta egotea.
|
|
|
Oriaren ile adatsak —behinola dirdaitsu eta zaindua— elorri triskaren itsaso zuri bat zirudien orain. Eta andreak galdetzen zienean ikusia ote zuten mutil eder
|
bat
gerratik etorri berria, beti lelo berarekin erantzutera ohitu ziren: " Gaur, ez.
|
|
2013
|
|
|
" Nik erbestearekin eta klandestinoekin izan dudan harreman bakarra Parisen izan nuen, 1969tik aurrera, bertan ikasten nengoela. Garai hartan Parisen bazegoen belaunaldi
|
bat
gerra garaikoa, eta beste bat gerra ondorengoa. Horietako asko ETAren ingurukoak ziren, eta ohitura zuten beren ekintzak eta balentriak igande arratsaldetan kontatzeko.
|
|
|
" Nik erbestearekin eta klandestinoekin izan dudan harreman bakarra Parisen izan nuen, 1969tik aurrera, bertan ikasten nengoela. Garai hartan Parisen bazegoen belaunaldi bat gerra garaikoa, eta beste
|
bat
gerra ondorengoa. Horietako asko ETAren ingurukoak ziren, eta ohitura zuten beren ekintzak eta balentriak igande arratsaldetan kontatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Azken mendean 25.000 lanetik gora argitaratu dira gatazkaren inguruan, eta mendeurrenaren tiraldi komertziala aprobetxatuz, interpretazio berriez eta ez hain berriez bete dira. Baina egileak ez datoz
|
bat
gerra zerk eragin zuen azaltzerakoan.
|
|
|
Gertatutakoa pertsonen bidez jakitea behar dugu. Hau ez da tesi doktorala edo kontakizun soil
|
bat
gerra zibilari buruz. Lan hau pertsonala da:
|
|
|
Olga ez zen itzultzaile profesionala, lagunentzat itzuli zuen liburua, aitari omenaldia egiteko, Roald Dahlek gerra pilotua zenekoak eman zituelako liburu horretan. Beste idazle
|
bat
gerran beraz, Afrikan, Grezian, hiltzeko puntuan ere egon zen. Olgak esan zion bazela liburu horren itzulpen bat errusieraz, baina oso txarra, horregatik egin zuela beste bertsio bat, lagunek irakurtzeko, baina aitarekin apur bat gehiago egoteko ere bai, Irenek Operación Ogro irakurri zuen bezala.
|
|
|
Hala ere, gorputza mailatuta eduki arren, gerra zibilera joan nahi izan zuen... Beste idazle
|
bat
gerran beraz, konbentzituta gainera. Ordurako gutxi zuen umetik Orwellek ordea, 33 urte, 34, bazekien nor zen, zer zen hangoa, gerra, zer zen atzetik, joan egin zen guztiarekin ere.
|
|
|
Irenek pentsatu zuen orduan arrunta izango zela, ez zuela Olgak gauza handirik kontatzeko, arrunkeriak, euskal herrietako kontuen antzekoak. Osabaren
|
bat
gerran beharbada, amaren osaba bat, Stalingradeko frontean beharbada, Bilboko burdin hesian bezala hemen, familiako kontakizunak, ez luzeegiak ere.
|
|
|
Gogoratzen duzu? Noiz hil daitekeen pertsona
|
bat
gerran zigorrik gabe eta noiz ez: emakumeak eta umeak inoiz ez...
|
|
2015
|
|
|
Gorririk ez egote horren ondorioetako
|
bat
gerra zibilean ikusi zen. Beasain eta Ordizia hartu ostean, abuztuko lehen astean sartu ziren erreketeak Itsasondon.
|
|
|
Gaur egun kulturen mestizajea eta tolerantziaren bandera astintzen dutenek ikusiko balute? Aiako baserritar
|
bat
Gerraren erdian militarrez eta ezagutzen ez dituen emakumez inguratuta. Auskalo nongoak, jakin ezazue noren sendikoak, akaso atzo edo bihar Teruelen hildako haien ahaideak.
|
|
|
Kontzientziaren joanetorrietan faktore inportante
|
bat
gerrak izaten dira beti, hala erliebatzen du Sarrionandiak amazigentzat bezala euskaldunentzat. Hegoaldeko euskaldunak" frantsestadarekin hasi ziren kontzientzia nazional espainolez betetzen" (360), irakurtzen dugu.
|
|
2016
|
|
|
Bati hanka falta zaio, bestea makilaz lagunduta ibili da oraintsu arte. Batzuk isilik, baten
|
bat
gerrako istorioak kontatzen; honek ez du entzuten, tarteka begirada galtzen du hark. Zuek ere ezagutzen dituzue; beste plaza batean.
|
|
|
eta aldi berean, errezelo bat geratu zitzaion, ezabaezin: anaiari etorri ote zitzaion mendekua».Bere Atarikoa n Atxagak idatzita utzi zuen zergatik hautatu zuen baserritar xume
|
bat
gerraren ankerkeriaren eta gordinkeriaren berri emango zuen nobelako pertsonaia nagusitzat: «Jainkoaren eta Elizaren alde gerra sutu zutenen gezurra nabarmenago gerta dadin».Testu berean, nobela idazteko behar zuen dokumentazio lana zein liburutan oinarritu zuen ere azalduta utzi zuen Atxagak:
|
|
|
– Gehitu legenda
|
bat
gerra aurreko krisialdi eta tentsioak mapan kokatzeko.
|
|
|
Mundu
|
bat
gerran, hori guztia dakarkigu Elizaldek gogora gudalekuetatik bidalitako kroniketan. Ziur asko euskal literaturan eta kazetaritzan izan dugun lehen guda kronikaria dugu.
|
|
|
Aldaketa, ezbehar eta ezegonkortasunaren errudun ziren bezala, laster leporatu zitzaien juduei traizioa, edo patriotismo eza besteak beste. Herrialde
|
bat
gerran gaizki ari zenean, juduak erretagoardian ezkutatzen zirela aldarrikatzen zuten antisemitek; gaixotasun edo kondizioren batez baliatzen zirela frontera ez joateko. Errealitatea, ordea, bestelako zen, juduek beraien nazioek parte hartzen zuten gerra guztietan borrokatu baitzuten; unitate militar berberetan eta gainerako soldaduen betebehar berberak eginez.
|
|
|
Genero eztabaida
|
bat
gerra da, bada esklabotza ere bai.
|
|
|
Esaten zaio bere herrialdean lau bat den emakume bati baina hamar
|
bat
gerra eremu batean eta lau bat berriro etxera itzultzen direnean.
|
|
2017
|
|
|
Egun horretan andere Hortenseren zain geunden, berarekin ospatzeko Kristoren berpizkundea. Bildots
|
bat
gerrenean erre genuen, kokoretsi63 batzuk prestatu, hondar gainean mantel zuri bat zabaldu, eta, usantza zaharrari jarraituz, arrautza ale batzuk gorriz tindatu genituen. Erdi txantxetan erdi benetan, gaitzeko ongietorria egin behar geniola ari ginen.
|
|
|
1 Idatzi paragrafo
|
bat
Gerra Hotza zer izan zen azaltzeko. Erabili honako galdera hauek laguntza gisa.
|
|
|
1 Idatzi paragrafo
|
bat
Gerra Hotza zer izan zen azaltzeko.
|
|
|
Gehitu legenda
|
bat
gerra aurreko krisialdi eta tentsioak mapan kokatzeko.
|
|
|
1 Idatzi paragrafo
|
bat
Gerra Hotza zer izan zen azaltzeko. Erabili honako galdera hauek laguntza gisa.
|
|
|
Hori dela eta, Minaren izenaren ordez Niña, Mi niña edo Herminia agertzen dira gaur eguneko bertsioetan. Horietan gerra eta maitasuna nahasten dira eta gerrillari nafarraren ordez, haur
|
bat
gerrara doa batailoi buru, eta, gainera, ume hori aberatsa da ganadu ugari duelako bazkan zelai batean.
|
|
2018
|
|
|
Ecclesiastes liburuak hau dio: «Bada aro bat maitatzeko eta aro bat gorrotatzeko; aro
|
bat
gerrarako, eta aro bat bakerako». Filadelfian hil zen gizona, ez Tom Hanks, Benjamin Franklin baizik?
|
|
|
Hortaz, eraikuntzok bakarrik dira «errealak» diskurtsoaren barruan boterea eskuratzen duten fikziozko fenomenoak diren neurrian. Hala ere, eraikuntza horiei boterea kendu ahal zaie hizkuntzaren unibertsaltasunaz eta Izatearen batasunaz inplizituki baliatzen diren egintza lokutiboen bidez. Wittigek dio «literatur lan
|
bat
gerra makina baten modukoa izan daitekeela», are «gerra makina perfektua» ere. Gerra horretan emakume, lesbiana eta gayen estrategia nagusia, zeintzuk partikularizatuak izan baitira «sexuarekin» identifikatuak izatearen ondorioz?
|
|
|
(off) Lehiaketa
|
bat
Gerra Zibilari buruz? (on) Bikaina da!
|
|
|
Adibidez, ume askok uste dute beren eskola besteenak baino hobea dela, beste eskolak ezagutzen ez badituzte ere. Beste adibide
|
bat
gerrena da: alde bateko eta besteko hildakoak desberdin sentitzen ditugu.
|
|
|
Karlos Il.a Gaiztoak() gotzainari itzuli zizkion kendutako ondasunak eta San Pedroko jauregia. Baina mende
|
bat
gerrarik pairatu gabe igaro ondoren, Gaztelaren erasoekin, Ehun Urteko gerraren baitan, beldurra itzuli zen Iruñera. 1378an, hiriak setioa eta suntsiketak jasan zituen gaztelarren eskutik:
|
|
|
Udalari aurkeztutako zerrenda behin betikotzat hartzerik ez badago ere agian ez da berehalakoan osatuko errepresioak hirian izan zituen ezaugarriak kontuan baditugu, biztanleria mugikorraren benetako ehunekoa zehaztu gabe dagoela kontuan badugu eta eraildakoei buruzko izaera polizialeko, judizialeko edo militarreko dokumentaziorik ez dagoela kontuan badugu, urrats handiak egin ditugu doikuntzaren bidean. Izan ere, gero eta gehiago izan dira eta gero eta baliotsuagoak batik
|
bat
gerra zibilean zehar eta frankismoak iraun zuen bitartean Nafarroan aplikatutako errepresioari buruz azken hamarraldietan egindako ikerkuntza lanak. Horixe uzten du agerian lan honetara ekarri dugun bibliografiak.
|
|
|
Esan bezala, langileen aldarrikapenen inguruan eta sindikalismoaren inguruan sortu zen XIX. mendeko ezkerreko giza mugimendua, baina, estatuko beste puntu batzuetan bezala, egon ziren herritarren artean protesta eragin zuten beste afera batzuk. Horietako
|
bat
gerra eta soldaduskarena izan zen. Horren lekuko, 1895ean erreserbisten inguruan egindakoa.
|
|
|
Erregimen politikoan aldaketa sakonak gertatzen direnean, batik
|
bat
gerraren ondorio gisa gure kasuan bezala, arazoetako bat izaten dira erregimen zaharrak utzitako zorrak eta hartzekodunenak. Labriteko errege erreginek zorrak utzi zituzten, logikoa denez, eta hartzekodun asko Iruñeko merkatari, artisau, ekoizle, funtzionario zein lanbide desberdinetako soldatapekoak ziren.
|
|
2019
|
|
|
Prentsaren aurrean egindako aurkezpenean aipatu nuen Espainiako idazle bat, Isaac Rosa. Badu liburu bat, Otra maldita novela sobre la Guerra Civil (Beste nobela madarikatu
|
bat
Gerra Zibilari buruz) eta pentsatu nuen nireaz baten batek esango zuela: " Beste nobela madarikatu bat euskal gatazkari buruz".
|
|
|
Piarres alboan izan banu, Julien jauna Godard pilotuaren ikasletzat daukatela gaineratu ahal izango nion, baina Aljergo piroteknikari ere omen, eta sugaiak lanbide dituen pertsona
|
bat
gerra giroan... –aljeriarra izateak, orain, estuago lotzen zuen Sénamaud jaunarekin?.
|
|
|
Aitak esaten du orain dena alda daitekeela une batetik bestera. Hori gertatzen omen da herri
|
bat
gerran sartzen denean.
|
|
2020
|
|
|
Baina emakume kurdu bat hiltzen duten bakoitzeko, pila bat dira borrokarekin bat egiten dutenak. Ehunka mila emakume kurduk egin dute
|
bat
gerrarekin.
|
|
2021
|
|
|
emaguzu denbora apur
|
bat
gerra honetatik irteteko,
|
|
|
Hasteko, historiografia, normalean, oso androzentrikoa delako. Historiagileek beti garrantzia eman diete gizonezkoak protagonistak izan diren eremu horiei;
|
bat
gerra da. Haiek ziren protagonista nagusiak arma fisikoak haiek hartzen zituztelako, baina badaude beste arma sinboliko batzuk eta borrokatzeko beste modu batzuk.
|
|
|
Mise en abyme bat: gerra
|
bat
gerra baten barruan. Beti gauza bera, beti aktore berak, beti ondorio berdinak.
|
|
|
–Baina herrialde
|
bat
gerrara eramatea ez da gauza erraza.
|
|
|
â Eta hori? Izurrite
|
bat
gerra al da ba? ⣠Hau duk herriaren kontrako gerra bat, gerra guztiak bezala.
|
|
|
" Beste urrats
|
bat
gerra zikinean. Badira Espainiako Estatuaren erreformaprozesua zuzentzen duten inteligentzia zentroekin lotura estua duten hari ezkutuak, hain segur ekintza horren atzean daudenak, beste gertaera askotan gertatu den bezala.
|
|
2022
|
|
|
Suntsitutako trenbide lineak berreraikitzea izan zen zeregin nagusietako
|
bat
gerra garaian eta diktaduraren hasierako urteetan: zubiak konpondu edo berregin, tunelak indartu, errailak bere tokian kokatu, ezpondak ziurtatu...
|
|
|
Datorren hilean, bi herrialdeetako armadak prestakuntza saio bateratuak egitekoak dira Bielorrusiak Poloniarekin, Lituaniarekin eta Ukrainarekin dituen mugetatik gertu. Errusiako Defentsa ministrorde Aleksander Fominek zehaztu duenez, dozena
|
bat
gerrarako hegazkin eta bi misil sistema garraiatu dituzte, bietako bat hegazkinen kontrakoa. Ariketa militarren helburua «atzerriko eraso bati» eta «terrorismoari» aurre egiteko trebatzea da.
|
|
|
Almudena Grandesen «García doktorearen pazienteak» (Los pacientes del doctor García) nobela oso interesgarria da Francisco Francoren diktadurak zergatik iraun zuen hainbeste ulertzeko. Bertan azaltzen da nola, II. Mundu Gerraren ostean, frankismoak ehundu zuen sare
|
bat
gerrako kriminal nazien ihesa bideratzeko (Juan Domingo Peronen Argentinara, batik bat). Orobat, deskribatzen da nola Espainiako II. Errepublikak antolatu zuen, erbestean eta klandestinoki, erresistentzia diplomatiko serio bat nazi eta frankisten arteko konplizitate hura nazioarteko foroetan salatzeko.
|
|
|
2021eko urrian abiatu zen lehen fasea, eta 1.000 gorpu aurkitzea espero bazuten ere, 2.926 aurkitu dituzte. Lau hobi komun aurkitu dituzte, karlistaldien garaiko bat eta beste
|
bat
Gerra Zibilekoa, Euskadin inoiz aurkitu den handiena, 46 pertsonarekin. Beste bat izurrite baten ondoriozkoa izan daitekeena, XIX. mendearen amaierakoa, eta laugarrena, seguruenik, XIX. mendearen hasierakoa.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, umeak ebakuatzearen arrazoietako
|
bat
gerra moldea izan zen. Chuecaren berbetan, ordura arte, gerra karlistetan esaterako, soldaduek borrokatzen zuten euren artean.
|
|
|
Lanak 1913 urtean hasi ziren, baina, Lehen Mundu Gerraren ondorioz, asko moteldu ziren. Izan ere, garai hartan ekoizten zen altzairuaren zati handi
|
bat
gerrarako bideratzen zuten. Beraz, zubia eraikitzeko beharrezkoak ziren lehengaiak, altzairua tarteko, ez ziren iristen.
|
|
|
Gero, sakonago joan da argudioetan: «Gerra krimen
|
bat
gerra krimen bat da beti, egin duena edozein dela ere. Eta bortxaketa bortxaketa da, ezkutuan biktimatzat jo nahi ez duzun norbaiten aurka bada ere».
|