|
2000
|
|
|
Neurathek zalantzak izan zituen Carnapen ahalegin logiko matematikoez, Neurathen ustez horrelako ikusmolde batek munduaren irudi hertsiegia eta sinplista erakarriko baitzuen. Erkenntnis aldizkarian izandako lehenengo parte hartzean," Wege der wissenschaftlichen Weltauffasung" [Munduko ikusmolde zientifikoaren formak] artikulua aurkeztuz128, Neurathek Vienako Zirkuluaren joerarekin
|
bat
ez zetorren zientziaren arazoei buruzko ikuspegi historikoa zirriborratu zuen. Testuan enfasi positibista eta zientifista oro alde batera utziz, zientzi ezagutzaren muga eta posibilitateen ikusmolde pragmatikoa defendatu zuen.
|
|
|
Alabaina, Vienako Zirkuluaren postulatuekin
|
bat
ez zetorren zer edo zer agertzen zen tesi hauetan. Hizkuntza fisikalista onartu bazuten, eta hau hutseginkorra bazen, orduan garbi dago ez zeukatela inolako oinarri finkorik ezagutza haren gain eraikitzeko.
|
|
|
Honek ez du nahi esan bere gogoetak egokitzen ibiltzen zenik kritikekin ongi geratzeko, ezta gutxiago ere. Analisi askoren ondoren, egun badakigu bere ibilbide intelektuala, hau da, bere emaitzak —idazkiak eta gogoetak— zeharkatu dituzten ezaugarri konstante batzuk badaudela, esate baterako joera antimetafisikoa, tolerantzia linguistikoa eta kontzeptuala, edo eluzidazioaren helburua49 Bere ildo teorikoak Neurath pragmatikoarekin
|
bat
ez etortzera eraman zuen, baina harrezkero hobeki ikusiko zenez, Zirkuluaren erreserba ideologikoaren buruan jartzera ere bai. Zirkulua desagertu eta gero, ikusmolde estandarrak Carnapen aldeko bideak jorratuko zituen:
|
|
2003
|
|
|
36 Ohartarazi behar da, esparru bientzako lege erkideak direnak modu desberdinetan erabiltzen direla batean eta bestean. Erlijioak agintzen du legeak betetzeko asmo garbia izan behar dela, eta kanpo jokabideak ez direla nahiko, bihotzaren sentimenduekin
|
bat
ez badatoz. Politikaren ikuspegitik, ordea, legeak kanpotik betetzen badira eta eurek xedatutakoaren kontrako zerbait egiten ez bada, horrekin balio du.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntzaren mugak ezagutu eta aitortu nahi ez dituen metafisikaren aurka, hain zuzen ere. Wittgenstein Kanten ezagupen filosofiarekin beti
|
bat
ez etorri arren, filosofo alemaniarraren irakaspenak aintzat hartu nahi ez dituen metafisika idealista orojakileari aurre egiten dio. Idealismo tradizionalak (Hegelena barne, Wittgensteinen ustez, itxura guztien arabera3) diskurtso osobete eta behin betiko bat eraiki nahi izan du, menderik mende, errealari buruz eta, besterik uste arren, huts egin du beti.
|
|
2006
|
|
|
Horrelako zalantzak sortzen direnean, gizakiek egin dezaketen bakarra da adimenaren bitartez aztertzen diren auzi eztabaidagarrietan egiten den gauza bera: asma ditzaketen argudiorik onenak proposatu behar dituzte, onartu behar dute nonbait badagoela egiazko arau erabakigarria —hau da, existentzia erreal eta gertakarizko auzi gisa—, eta barkaberak izan behar dute beren arauari dagokionez
|
bat
ez datozenekin. Frogatu baldin badugu gizabanako guztien gustuak ez daudela maila berean, eta oro har gizaki batzuek besteekin alderatuta lehentasuna dutela aho batez onartzen baldin bada —nahiz eta zaila den zehatz mehatz esatea nortzuk diren gizaki horiek—, orduan hori nahikoa da orain dugun helburuari begira.
|
|
2008
|
|
|
Batzuek Hegelen pentsamendua Frantziako Iraultzarekin
|
bat
ez zetorrela eta aurkakoa zela pentsatu arren, Joaquim Ritter-ek 1957an Hegel und die Franzosische Revolution (Hegel eta Frantziako Iraultza) idatzi zuenetik interpretazio hori bertan behera geratu da. Hegelek beti pentsatu zuen Frantziako Iraultza beharrezkoa zela, nahiz eta nahikoa ez izan, eta gabezia hori sakondu nahi zuen bere filosofiaren bidez. Azken batean, Iraultzaren printzipioak bere azken ondorioetaraino eramatea izan zen Hegelek bere filosofiarekin gauzatu nahi zuena.
|
|
2009
|
|
|
Hala ere, irakurketa interesatu horrek suposatzen du Nietzscherengandik oinarrizko presupostu batzuk onartzea; edo gutxi gorabeherako interpretazio pertsonala; edo
|
bat
ez etortzea.
|
|
2010
|
|
|
zuzenbideak zuzena eta zurruna dena galdatzen du; ekitateak, berriz, zuzenbidearen zorroztasuna samurtzen du neurri handi batean. Ekitatea horrela ulertu eta oinarri hartuta, ekitatezkoa eta ona da, oro har, berez halakoa dena, legearen hitzekin
|
bat
ez datorrela eman arren. Aristotelesek ere horrela interpretatzen du ekitatea, hauxe esaten duenean:
|
|
2017
|
|
|
Orduan, nire izatearen pitzadura hori saihesteko, Izatearen batasuna aldarrikatzen dut: " ezen ezaguna egiten zaidan izate bat nahi eta onartzen baitut Besteek aitor diezadaten". 77 Baina larriena ez da Besteak eta nik nire buruari egozten diogun izatea
|
bat
ez etortzea, baizik eta batere ezagutzarik ez dudala Besteak ikusten duen nauen objektuaz: nire izatearen isuria infinitua da eta erabat degradatuta gelditzen da.
|
|
2021
|
|
|
104). Azkenik, homogeneizazio linguistiko, kultural, erlijioso eta arraziala ezarri zen potentzia nagusietan, ordena politiko, ekonomiko, sozial, kultural eta sexual berriarekin
|
bat
ez zetozen bizitza molde oro desagerrarazteko asmoz (Filigrana 2020: 25).
|