|
2003
|
|
|
Ez da zaila bizkitartean ohartzea, II. Mundu Gerla bururatzean, New Yorkeko Nazio Batuen Erakundeak bere gain hartu zuelarik 1945ean Genevako Batasunaren ondarea, 50
|
bat
estatuk osatzen zutela erakunde berria. Bi mende laurdenen buruan ordea, estatu horien kopurua, bi aldiz biderkaturik, 200etara heltzen ari zitzaigun.
|
|
|
Alta, jakin gabe zer izanen den zuzen bihar Europako Batasuna: ala Federazio ala konfederazio ala elkargo, hona non erabaki den, dena delako Batasun horretan laster sartuko direla Polonia, Lituania, Eslovenia edo Estoniaren heineko zenbait lurralde, eta Malta edo Zipre deitu uharteak, hots, dozena
|
bat
estatu nazio xehe nahiz larri.
|
|
2004
|
|
|
Honek bere hegemoniaren zilegitasuna aspaldi ezarri zigun munduaren antolaketan, eta geroztik dauden bezala daude munduko herri nortasun gehienak: sei mila herri inguru, berrehun
|
bat
estatu. Nork berak atera bitza kontuak hortik.
|
|
|
Mutatis mutandis, munduko hizkuntza eta kultura ukatuen zoriak ez ote du ordea, funtsaren funtsean, uste duguna baino antz handiagoa? 144 Ez noski gainaxaleko agerpenetan; bai ordea genozidio hau eragiteko munduaren eraketa politiko jakin batean. Ez ote dago bada, azken buruan, hor nonbait esana dugun legez, milaka nazio dauden mundu
|
bat
Estatu bakan batzuetan antolatzeko oinarri totalitario baten zimentarri berbera. Horren irudipena nagusitu izan zait neuri behin baino sarriago.
|
|
2007
|
|
|
890 Elkarte hori ezin da kontsideratu federazio
|
bat
Estatu federalaren zentzuan, Bund izena eraman arren (oraingo Bundesrepublik Errepublika Federal itzuli ohi da): botere zentral bat egiazkorik ez du inoiz izan; eta Elkartean kide ziren, esaterako, Ingalaterra, Herbehere eta Danimarkako erregeak ere, bazituztelako menpekoak behialako Inperio Erromatar Germaniar Santuko lurraldeetan (Hannover, Luxemburgo eta Linburgo, Holstein).
|
|
|
Herriaren eta Estatuaren alde bietara da tamalgarria: herri edo nazio594
|
bat
Estatuarekin identifikatzea herria gerrarekin eta inperialismoarekin identifikatzea adinatsu baldin bada, Estatua herri/ nazio bakarrarekin berdintzeak, Estatu modernoen eraspenaren karakterizazio gisa gaizki ikusia ez badago ere, aski goiz gainera?, Estatuaren teoria bezainbatean horren eite jakobinoa postulatzen du, h. d., Estatuaren bategintza nazio bakar baten hizkuntza, historia, tradizio, k... Estatuak herri gogo bakarrarekin bat egiten du eta hura altxatzen du historia unibertsalera:
|
|
|
Gizadiaren historian sartu, Estatuarekin sartzen da: . Un pueblo sin organización estatal(?) no tiene propiamente historia? 586 Hots, herri
|
bat
Estatu bezala hasten da, jada ez natura, baizik izpiritu izaten; gizadian eta historian nor, substantzia izaten: –El pueblo es, en cuanto Estado, el espíritu en su racionalidad sustancial? 587 Estatu bilakatuz, entra en la historia general del mundo, cuyos acontecimientos exponen la dialéctica [gatazkak, gerrak euren artean!] de los espíritus particulares de los pueblos, o sea, el juicio universal? 588 Estatu gisa herri/ Estatua, el poder absoluto sobre la tierra?
|
|
2011
|
|
|
Eta hizkuntzak ilegalak baldin badira, hiztunak ere halakoxeak dira. Bien bitartean, hizkuntza bakan batzuk estatu hizkuntza ofizialak dira berrehun
|
bat
estatutan. Panorama ederra berdintasunaren inperatibo etikoa gauzatzen joateko!
|
|
|
Nork eman ote dio inori, berriro diot, etnia eta nazio bakan batzuek estatu bihurtuz historia egiteko eta idazteko duten aginte morala, munduko beste herri guztiak, berrehun
|
bat
estatu sakratu izan ezik, asimilazioaren ezerezera jaurtitzeko. Sinesteak ere lanak ematen ditu.
|
|
2014
|
|
|
–Badiat osaba zahar
|
bat
estatutik kanpo bizi dena, eta hara joan nahi nikek noizbait, gaizki ibiliz gero. Etxalde polita dik, baina nahikoa beltzik ez inguruan lan egiteko.
|
|
|
–Du moment qu, on a rejeté le principe du droit divin des dynasties, il n, y a plus de solide que le principe du droit des peuples; or les peuples n, ont d, existence qu, en tant qu, ils sont des groupes naturels formés par la communauté approximative de race et de langue, la communauté de l, histoire, la communauté des intérêts? 1361 Nazioa Renanentzat horixe da. Gero, nazio
|
bat
Estatu bat printzipioaz bezainbatean beti insistitu du printzipio hau ez dela absolutua1362, ez dela subtileziaraino edo fanatismoraino muturreratu behar1363 Baina printzipio heinean horixe da printzipioa. Garbitasun berdina Straussi lehen gutunean:
|
|
|
Kuestioa da, batetik, nazionalitateen printzipioa berdin berdin suposa litekeela, ez printzipio demokratikoaren ondorioa bezala, haren aurretiazko bezala baizik. H. d., abertzale aleman demokrata askok, elkarren lehian bizi ziren dozena
|
bat
Estatutako bakoitzean konstituzio demokratikoak lortu eta gero denak batzea baino errazago ikusten zuela aurrena denak batu eta Estatu aleman horretan konstituzio demokratikoa lortzea. Eta kuestioa da, bestetik, Renan bera nolanahi ere, nazionalitateen printzipioaren aldekoa bazen, ez zela demokrata izateagatik.
|
|
|
Demokraziaren teorizazio diferentea dagoen moduan Ingalaterran eta Frantzian, bat Iraultzaren ostekoa (Locke) eta beste bat Iraultzaren aurrekoa (beraz, iraultzailea: Rousseau), nazioaren teorizazio
|
bat
Estatua osatu aurrekoa dago (alemana ohi deritzona), eta beste bat Estatu nazionala egon eta gerokoa. (Herder ez batean eta ez bestean egokitzen da, haren nazio gogoetak ez baitauka Estatuarekin zerikusirik, hari muzin egiteko ez bada).
|
|
|
Demokraziaren teorizazio diferentea dagoen moduan Ingalaterran eta Frantzian, bat Iraultzaren ostekoa (Locke) eta beste bat Iraultzaren aurrekoa (beraz, iraultzailea: Rousseau), nazioaren teorizazio bat Estatua osatu aurrekoa dago (alemana ohi deritzona), eta beste
|
bat
Estatu nazionala egon eta gerokoa. (Herder ez batean eta ez bestean egokitzen da, haren nazio gogoetak ez baitauka Estatuarekin zerikusirik, hari muzin egiteko ez bada).
|
|
|
La langue est le signe principal d, une nationalité? 1210 Liburu horretan ez zuen eragozpenik Alsaziaren alemantasun osoa aitortzeko eta guztiz positiboa sentitzeko: gauza bat ziren nazioak eta euren hizkuntzak, eta beste
|
bat
Estatuak eta euren fronterak. Frantziako eskualdeak ibili ditu, denak maitekiro deskribatu ditu.
|
|
|
Lehenbizi, Treitschkek zer onartzen ez duen: hizkuntza bat nazio
|
bat
Estatu bat ekuazioari ez deritzo onargarria; nazioa eta Estatua errealitate zeharo ezberdinak dira. Ondorioz, Estatuaren mugak eta marra linguistikoak parekatzeko, tema doktrinarioa? 1269 behin eta berriz arbuiatzen du.
|
|
|
Treitschkeren beste kritika
|
bat
Estatu eta gizarte frantsesari uste ezusteko samarra testuinguru honetan, polemika honetako beste hainbat autore alemanetan ere topatzen dena ordea, ustelkeria politiko eta moralarena da: batetik titulu eta ohorezalekeria, faboritismoa, bestetik literaturako lirdinga, ohituren urdanga; eta horren guztiaren suma, Frantziaren eta fribolitate paristarraren enblema, can can dantza inpudikoa, behin eta berriro aipatu gabe utzi ezin dena, denak txolinkeria zeltaren espresioak1278.
|
|
|
Berak bakarrik erabaki lezake Estatu bakarra ala gehiago sortu, edo zatiren bat beste Estaturen bati itsatsia laga. Zirkunstantzia historikoek zatiren
|
bat
Estatu arrotzen bati erantsita utzi badute, inoiz berriro herriaren burujabetza eta autodeterminazioaren arazoa mahaigaineratzen bada, ez da zati hori erabakimena duena, nazioaren osoa baizik. Nazioaren zatiaren (gutxiengoaren) erabakimenik nazioaren osoaren gainetik ez dago1287.
|
|
2015
|
|
|
Nola izan daiteke posible Euskal Herri, libre?
|
bat
Estatu subirano batean. Ez da posible.
|
|
2016
|
|
|
Ez dio axola. Pare
|
bat
estatu kolpeez gain, ez da historiako liburuetan azalduko den beste gauza aipagarririk... Niretzat, niretzat ordea, egun berezia izan zen, oso.
|
|
|
Baina begi
|
bat
Estatu Batuetan, beste begi bat bera orduan bizi zen Frantzian, eta bi begiak Euskadin zituen. Bi borroka horietatik ondorioak ateratzen zituen Euskadirako:
|
|
|
Erkidegoek hezkuntza eta osasun eskumenak dituzte, eta, diru sarrerak eroriz gero, ez dute marjinarik beherakadari berehala erantzuteko. Batik
|
bat
estatuko administrazioa da defizita betetzen ez duena?, gaineratu du.
|
|
2018
|
|
|
egin behar zirela beren baitako jabetzarik ez zuten izaki haiek. Horren adibiderik ezagunenetako
|
bat
Estatu Batuetako Muller vs Oregon auzia izan zen, 1908koa (kontratu askatasunaren inguruan gatazka handiak izan ziren garai batekoa). 1905ean, Lochner vs New York auzian, Auzitegi Gorenak ebatzi zuen konstituzioa urratuko zuela okin gizonezkoen laneguna zortzi ordura mugatu behar zuen lege batek; Muller vs Oregon auzian, aldiz, auzitegiak ebatzi zuen zilegi zela emakume langileen lanorduak mugatzea.
|
|
|
Nola izan daiteke posible Euskal Herri, libre?
|
bat
Estatu subirano batean. Ez da posible.
|
|
2019
|
|
|
jakina da zertan aritzen ziren Madame Geoffrin, Madame du Deffand, Mademoiselle de Lespinasse, Madame d? Épinay, Madame de Tencin; babesle eta inspirazio iturri izanik, emakumeak ziren idazleen publikorik gogokoena; emakumeak zuzenean interesatzen ziren literaturaz, filosofiaz, zientziez; Madame de Châteletek bezala, emakume haiek beren fisika ikergela zuten, kimikako laborategia, eta esperimentuak egin eta disekatzen ibiltzen ziren; sekula baino aktiboagoak ziren politikan: txandaka txandaka, Madame de Priek, Madame de Maillyk, Madame de Châteauneufek, Madame de Pompadourrek, Madame du Barryk gobernatu zuten Luis XV.a; ministro guztiek zuten bere inspirazio iturria; horregatik pentsatzen zuen Montesquieuk Frantzian emakumeen bitartez egiten zela guztia; zioenez,. Estatu berri
|
bat
Estatuaren barnean?, horixe ziren emakumeak; eta Collek hauxe idatzi zuen 1789a baino lehentxeago: –Hainbeste gailendu zaizkie emakumeak gizon frantsesei, hainbeste azpiratu dituzte, non gizonek ez baitute haien atzetik baizik pentsatzen eta sentitzen?.
|
|
2020
|
|
|
Finean, krisi sakonek herritarren aldetik sortzen duten babesaren beharrari eta aldarriari erantzunez, ez al da berriro ere estatuaren esku hartzea gertatuko, batik
|
bat
estatuentzat errazena eta errentagarriena den eremutik. Seguritatearen eta kontrolaren eremuan, adibidez?
|
|
2021
|
|
|
Beste ezaugarri
|
bat
estaturik gabeko nazioa izatea da. Horrek ere markatzen gaitu marka bezala".
|
|
2023
|
|
|
–Zer protokolo eta zer ostia? Noiztik gailentzen zaio tokiko polizia
|
bat
Estatukoari?
|