|
2002
|
|
|
Ulertzen dut medikuntza irakasteko irakasle bat behar baldin bada eta berdintsu zait eskolara eramango duen autobusaren gidariaren kasua ere, irakasle euskaldun berri baten edo auto gidari euskaldun berri baten kontratatzea ez dela lan erraza, horrek kostua sortzen baitio administrazioari. Baina ez, ordea, eman dezagun, irakasle guztiei bidaltzen zaien idazki ofizial
|
bat
bi hizkuntzetan jartzea. Ez pentsa, hain erraza den hori ez zen posible izaten betetzea batzuetan, nahiz ez naizen gauza izan, hori egin behar duena hizkuntza gaixotasunen batek joa ez bada behintzat, ezintasun horren gertatzeko arrazoia zein izan daitekeen jakiteko.
|
|
2003
|
|
|
Badago oraindik azpimarratu nahi nukeen beste desberdintasun nabarmen
|
bat
bi ikuspegien artean. Aztertu dugun erlijiotasun gogorrak biziki indartzen zuen diskurtso eskatologikoa, hil ondorengo betiko bizitzaren beldur eta esperantza iturria, Jainkoaren justiziaren ezpata zorrotza.
|
|
|
Hipotesi moduan aurreratu daiteke ezen komunitate sentsazioa sortzearen arlo hori ahul xamar dagoela gure artean; izan ere, euskararen aintzatespen soziala dudazkoa baita gaur eta hemen. Hizkuntzen aintzatespenei buruz hitz egiterakoan, gehien
|
bat
biri buruz hitz egin ohi da: sentikorraz eta arrazionalaz, biak arriskuan, nik uste.
|
|
2007
|
|
|
Zaplaka batzuk eman zizkion masailean, amultsu, botila trago bakarrean hustu baino lehen. Haren eskuaren latza sentitzen zuen halakoetan,
|
bat
bi hiru aldiz, masaila beroaren kontra. Alferrik saiatzen zen iraunarazten azken ukituaren mina.
|
|
|
Mapan Crousera daraman biderik ez da ageri. Bada bizkitartean bide mehar
|
bat
bi urratsetan den Conche eta Crouseren artean.
|
|
2008
|
|
|
Batasuna, bakartasuna: hain
|
bat
biak ere, eta hain bana.
|
|
2009
|
|
|
" Nola alda daitekeen gizaki
|
bat
bi orduan... –esan zion bere buruari harriduraz?.
|
|
|
Ananda, badakizu barru argitzea zer den, zuk zeuk ezagutu duzu zeure baitan; orduan, zertarako nire laguntza?, edozerez harago iristeko ahalmena duzularik, zergatik ba sufritu zure atzetik jarraitzerik nahi ez dudala eta?, ez zenuke inoren laguntzarik behar zure betegintzarre espirituala lortzeko; eta kontu horiek guztiak ipuin huts balira, zer?, zer da ba Kailas mendi sinboliko hori, zer Cervino Materhon gailurraren pareraino lebitatzea?, neuk ere ikusi zintudan lebitatzen Kumbamelan, egia da, lurretik hamar bat zentimetrora, baina orain ez nago erabat ziur, agian ilusio optiko hutsa izan zen; zer da energia zurrunbilo konikoen kontu hori, hor zehar irakurri duzun literatura merke hutsaren emaitza, horixe, lelokeria lelokeriaren atzetik, gaizkiulertuaren atzetik, paranoia paranoiaren atzetik, bai, Ananda, ez zara jabetzen ez zaudela zeure onean, hitzez hitz hartzen dituzula sinboloak; zer diozu, Sara, zuk zeuk ikusi zenuen nola lebitatu nuen Kumbamelako santoi haren aurrean, zuk zeuk ikusi zenuen; berriro esango dizut, Ananda, ilusio optiko hutsa izan zitekeen, beste ezer ez, eta, gainera, eman dezagun lebitatu zenuela, eta zer, argidun bihurtzen ote zaitu horrek, jeloskortasun soil bat gainditzeko gauza ez zara eta, ea konturatzen zaren behingoz segurtasun faltaren konplexuz beterik zaudela, amaren eza nozitzen duzula, zeuretzat bakarrik nahi nauzula, arnasa hartzen ez uzteraino, maite zintudan eta maite zaitut oraindik ere, Ananda, bizitzan gertatu zaidan gauzarik onena zaitut, baina gure harremana itotzen ari zara, ez didazu arnasa hartzen uzten, ez didazu arnasa hartzen uzten, ulertzen, ostia; ez esan hitz zatarrik, Sara; titietatik ateratzen zaidana esango dut, ostia, ostia, ezin dut arnasarik hartu, zu eta zure paranoiak, eman dezagun benetakoa dela zuk esaten duzun hori guztia, orduan bihotz zabala izan zenuke, lasaia, eta zer ipuin da beste hori ere: nire laguntza behar omen duzula argitze iraunkor
|
bat
biontzat lortzeko, nola jar dezakezu horrelako proiektu baten oinarrian ni zuri loturik eusteko behar konpultsibo hori, ez al zara jabetzen ama galdu zenuen bezala ni galtzeko beldur zarela; ez jarraitu, Sara, zital hori, erotu egingo nauzu; ikusten nola galtzen duzun kontrola, Ananda, ez erantsi eskurik niri, ostia, nazkaturik nago zure mehatxuez, a zer kaka argia zurea, ez ukitu ni gero, ulertz... nire laguntza behar omen duzula argitze iraunkor bat biontzat lortzeko, nola jar dezakezu horrelako proiektu baten oinarrian ni zuri loturik eusteko behar konpultsibo hori, ez al zara jabetzen ama galdu zenuen bezala ni galtzeko beldur zarela; ez jarraitu, Sara, zital hori, erotu egingo nauzu; ikusten nola galtzen duzun kontrola, Ananda, ez erantsi eskurik niri, ostia, nazkaturik nago zure mehatxuez, a zer kaka argia zurea, ez ukitu ni gero, ulertzen, bortxatzailea, ama putaren semea; ez hitz egin horrela, Sara, dena zikintzen duzu, dena pikutara bidaltzen duzu; pikutara bota zer, Ananda, zure paranoiak?, Iñigo eta Xabierren ustekeriak?, nik bizitza bizi besterik ez dut nahi, behin batean ezagutu nuen gazte ezti eta jakintsu haren ondoan, berrogei urteko asko baino helduagoa eta tinkoagoa zinen, segurtasuna eskaintzen zenidan eskalatzen ari ginela, yogako klaseak antolatzen ari ginela, diru arazoren bat gertatzen zenean, hantxe eusten zenion lasai, neurritsu, neba Kandidorengandik eta haren jokabide bortitz eta intoleranteetatik babesten ninduzun, desarmaturik uzten zenuen zeure ahots harmoniatsu horrekin, zer ostia gertatu zaizu, orduan bai zinela maisu handia niretzat, argiduna, ez al zara konturatzen zeu izan zarela dena kakaztu duena, eman dezagun zuk adierazi bezala direla gauzak, bizimodu argitsu eta zoriontsu bat dugula zain, zuk eta zure lagun berri horiek seinalaturiko bide horretan barrena, baina ezin dut itsu itsuan aurrera egin, Ananda, zugan soilik fedea dudala, jainko ahalguztiduna bazina bezala, eta areago Iñigo eta Xabierrengan fidaturik, horiek ez daude burutik sano, ezin dut, ikusten baitut argi eta garbi nora zoazen, horra non agertu zaizun barruan gorderik zeneraman haur abandonatu eta beldurtia, eta nik ezin diot jarraitu esklabo egin nahi nauen ume apetatsu horri, amaren hutsunea betetzeko baino ez nau-eta behar; nor zara zu nire amaz mintzatzeko, urdanga, ezta hitz erdi bat ere hari buruz, edo bertan hilko zaitut, entzun?; hil nazazu, ez duzu potrorik, hil nazazu, aurpegian zartako bat emateko baino ez zara gauza, ume negarti baten pare, jo nazazu ukabilez, potrorik baldin baduzu, eta amaitu dezagun hau guztia, ez nazazu besarkatu, ez ezazu negarrik egin, ostia, ume puta, aska nazazu, kendu zeure aho hori nire tititik, aska nazazu, ume gaixo bat besterik ez zara, ez ezazu negarrik egin, tira, zatoz, jarri hemen, kulunkatu egingo zaitut, baina ez jo ni berriro, ez didazu minik egiten, baina umiliatu egiten nauzu, ez didazu minik egiten, baina egunen batean kontrola erabat galduko duzu, zatoz, ez egin negar, maite zaitut, laguntza bilatu behar dugu, espezialista batengana jo, ez begiratu horrela, ongi, ez gara joango, ez baduzu nahi ez gara joango, ez zaitut inoiz utziko, ez izan beldurrik, ez zaitut utziko, maitekorra izan behar duzu nirekin, fidatu nitaz, leial natzaizu, beste inorekin ez nintzateke oheratuko inola ere, non aurkitu zu bezalakorik, galduta nengoen, nerbio arazoekin, bizitzan aurrerabiderik gabe, kaka hutsa nintzen, eta zu ezagutu eta eraldatu egin nintzen, bai, zuri zor dizut dena, buruz ongi samar jantziriko emakumea bilakatu nauzu, eskalatzaile bikaina, yoga irakaslea, eta bizi gogoa dut orain, ez nazazu hain estu hartu beraz, ez ezazu ito nigan jaioarazi zenuen ilusioa, zu ezagutu zintudanean erabat aldatu zen nire bizitza, orduan bezala jarraitu nahi dut, ongi dago, saiatuko gara beste urrats bat aitzina egiten, baina emadazu denbora pixka bat, ulertu egin nahi dut, ez diozu beldurrik izan behar ni galtzeari, heldutasun eta jakinduria handiko pertsona zara, ez utzi ezeri gure harremana zapuzten, gure bide espirituala eteten, egin negar, egin negar, badakit, uste duzu ez dudala ezer ulertzen, zuk dena argi duzu, badakizu nondik jo behar dugun betegintzarrea lortzeko, mendiak eskalatzen ditugunean bezala, halakoetan sokaren buruan jartzen uzten didazu batzuetan, utzidazu orain ere bidea urratzen, jomugara heltzeko denbora gehiago behar badugu ere, maite zaitut, bizitzan ezagutu dudan pertsonarik onena zara, gure artekoa konpondu behar dugu, konponduko dugu, egin negar, hartu titia, har ezazu behar duzun kontsolamendu guztia.
|
|
|
nire laguntza behar omen duzula argitze iraunkor bat biontzat lortzeko, nola jar dezakezu horrelako proiektu baten oinarrian ni zuri loturik eusteko behar konpultsibo hori, ez al zara jabetzen ama galdu zenuen bezala ni galtzeko beldur zarela; ez jarraitu, Sara, zital hori, erotu egingo nauzu; ikusten nola galtzen duzun kontrola, Ananda, ez erantsi eskurik niri, ostia, nazkaturik nago zure mehatxuez, a zer kaka argia zurea, ez ukitu ni gero, ulertzen, bortxatzailea, ama putaren semea; ez hitz egin horrela, Sara, dena zikintzen duzu, dena pikutara bidaltzen duzu; pikutara bota zer, Ananda, zure paranoiak?, Iñigo eta Xabierren ustekeriak?, nik bizitza bizi besterik ez dut nahi, behin batean ezagutu nuen gazte ezti eta jakintsu haren ondoan, berrogei urteko asko baino helduagoa eta tinkoagoa zinen, segurtasuna eskaintzen zenidan eskalatzen ari ginela, yogako klaseak antolatzen ari ginela, diru arazoren bat gertatzen zenean, hantxe eusten zenion lasai, neurritsu, neba Kandidorengandik eta haren jokabide bortitz eta intoleranteetatik babesten ninduzun, desarmaturik uzten zenuen zeure ahots harmoniatsu horrekin, zer ostia gertatu zaizu, orduan bai zinela maisu handia niretzat, argiduna, ez al zara konturatzen zeu izan zarela dena kakaztu duena, eman dezagun zuk adierazi bezala direla gauzak, bizimodu argitsu eta zoriontsu bat dugula zain, zuk eta zure lagun berri horiek seinalaturiko bide horretan barrena, baina ezin dut itsu itsuan aurrera egin, Ananda, zugan soilik fedea dudala, jainko ahalguztiduna bazina bezala, eta areago Iñigo eta Xabierrengan fidaturik, horiek ez daude burutik sano, ezin dut, ikusten baitut argi eta garbi nora zoazen, horra non agertu zaizun barruan gorderik zeneraman haur abandonatu eta beldurtia, eta nik ezin diot jarraitu esklabo egin nahi nauen ume apetatsu horri, amaren hutsunea betetzeko baino ez nau-eta behar; nor zara zu nire amaz mintzatzeko, urdanga, ezta hitz erdi bat ere hari buruz, edo bertan hilko zaitut, entzun?; hil nazazu, ez duzu potrorik, hil nazazu, aurpegian zartako bat emateko baino ez zara gauza, ume negarti baten pare, jo nazazu ukabilez, potrorik baldin baduzu, eta amaitu dezagun hau guztia, ez nazazu besarkatu, ez ezazu negarrik egin, ostia, ume puta, aska nazazu, kendu zeure aho hori nire tititik, aska nazazu, ume gaixo bat besterik ez zara, ez ezazu negarrik egin, tira, zatoz, jarri hemen, kulunkatu egingo zaitut, baina ez jo ni berriro, ez didazu minik egiten, baina umiliatu egiten nauzu, ez didazu minik egiten, baina egunen batean kontrola erabat galduko duzu, zatoz, ez egin negar, maite zaitut, laguntza bilatu behar dugu, espezialista batengana jo, ez begiratu horrela, ongi, ez gara joango, ez baduzu nahi ez gara joango, ez zaitut inoiz utziko, ez izan beldurrik, ez zaitut utziko, maitekorra izan behar duzu nirekin, fidatu nitaz, leial natzaizu, beste inorekin ez nintzateke oheratuko inola ere, non aurkitu zu bezalakorik, galduta nengoen, nerbio arazoekin, bizitzan aurrerabiderik gabe, kaka hutsa nintzen, eta zu ezagutu eta eraldatu egin nintzen, bai, zuri zor dizut dena, buruz ongi samar jantziriko emakumea bilakatu nauzu, eskalatzaile bikaina, yoga irakaslea, eta bizi gogoa dut orain, ez nazazu hain estu hartu beraz, ez ezazu ito nigan jaioarazi zenuen ilusioa, zu ezagutu zintudanean erabat aldatu zen nire bizitza, orduan bezala jarraitu nahi dut, ongi dago, saiatuko gara beste urrats bat aitzina egiten, baina emadazu denbora pixka bat, ulertu egin nahi dut, ez diozu beldurrik izan behar ni galtzeari, heldutasun eta jakinduria handiko pertsona zara, ez utzi ezeri gure harremana zapuzten, gure bide espirituala eteten, egin negar, egin negar, badakit, uste duzu ez dudala ezer ulertzen, zuk dena argi duzu, badakizu nondik jo behar dugun betegintzarrea lortzeko, mendiak eskalatzen ditugunean nire laguntza behar omen duzula argitze iraunkor
|
bat
biontzat lortzeko, nola jar dezakezu horrelako proiektu baten oinarrian ni zuri loturik eusteko behar konpultsibo hori, ez al zara jabetzen ama galdu zenuen bezala ni galtzeko beldur zarela; ez jarraitu, Sara, zital hori, erotu egingo nauzu; ikusten nola galtzen duzun kontrola, Ananda, ez erantsi eskurik niri, ostia, nazkaturik nago zure mehatxuez, a zer kaka argia zurea, ez ukitu ni gero, ulertz...
|
|
|
Eta bide hau hartu dudanez gero aritaldi honetan, ozenki esan nahi nuke hemen zentzugabekeria dela, ezjakintasun hutsa ez bada, kalitatea eta euskara kontrajartzea, aurrez aurre paratzea, batzuek maizkara egiten duten gisan. Zerbitzu
|
bat
bi hizkuntzetan eskaintzeak hori esan nahi du, hori bakarrik: bi hizkuntzetan eskaintzen dela, ez besterik.
|
|
|
Identitate horiek berriro imajinatzeko zereginean eragin zuen erakusgarri sintomatikoetako
|
bat
bi kantagintzen muineraino sartuta dagoen estilo narratiboan bistaratzen da. Euskalduna askoz prosaikoagoa; katalana, berriz, lirikoagoa.
|
|
|
hodei pulamentu barikoen laino tximak haizearen ekarrian. Eta hor datoz, hor hegada pausatuan hegazti kankarrotzarrok,
|
bat
bi hiru lau... 21 saiarre hego zabal. Aireko hega pistak kodigo jakin batez ikasita dituzte nonbait:
|
|
2010
|
|
|
Kiosko batean egunkariak, ipuin bat eta familien karta jokoa erosi genituen. Ondoren paseo eder
|
bat
bi hondartzatan barrena, parke pare batean geldituz. Haurra jolasean ari zen bitartean goitik behera irakurri nituen eguneko berriak.
|
|
2011
|
|
|
Kontraseña bazen. Portuges bakotxak bere fotu
|
bat
bi pusketan hausten zuen. Haren erdia Portugalen uzten zuen eta bertze erdia Pariserat ailetzian ematen zion bertaraino ailetzen lagundu zionari eta honek gibeleka bidia eginez, igortzen zuen erdi hau Portugalerat.
|
|
2012
|
|
|
Ondoren, arte nagusiaren itzalpean emandako bazkaloste sargoritsuetako irudiak etorri zitzaizkion; gehienak bakar bakarrik iragaten zituen: umetan, Inesitarekin jolasten (trapuzko panpina kutuna zuen" Inesita"), eta, nagusiagotan, bordatzen; zenbaitetan ama ere izaten zen berarekin, batik
|
bat
bien artean josi beharreko zerbait zeukatenean. Argi poste hura sartu zuten egunean euria ez zen gelditu goizetik gauera arte; ikustekoak ziren hartan aritu ziren bi gazteenen gorputz gihartsuak alkandorak blai blai eginda zituztela lanean.
|
|
|
Atea bultzatu dut, aurrean esekita daukan txilin zaratatsua dantzaraziz, eta kafe aretoan sartu naiz, iluna eta keztatua, bertan ikatzezko berogailu handi bat baitago piztuta. Hormetako ispiluetan islaturik ageri dira marmolezko mahaiak, billarra, larruzko sofa bat dena arrakalaz betea, eta, 1919ko egutegi batean, galtzerdi zuriko alsaziar
|
bat
bi militarren artean. Kafe horretan, igandero, zortzi nekazari elkartzen dira, beti berberak, kartetan jokatzera.
|
|
|
" Atea bultzatu dut, aurrean esekita daukan txilin zaratatsua dantzaraziz, eta kafe aretoan sartu naiz, iluna eta keztatua, bertan ikatzezko berogailu handi bat baitago piztuta. Hormetako ispiluetan islaturik ageri dira marmolezko mahaiak, billarra, larruzko sofa bat dena arrakalaz betea, eta, 1919ko egutegi batean, galtzerdi zuriko alsaziar
|
bat
bi militarren artean. [...] Parean, ispilu batean enmarkaturik, neure aurpegi zimurra ikusten dut.
|
|
2018
|
|
|
karta sorta ongi lerroturik dago, sortaren ertza berdinduta dago, ez dago koskarik. Azken begirada
|
bat
biz  karrean uzten ari den kale horientzat. Nostalgiarik gabe.
|
|
2019
|
|
|
Data eta orduaren berri ere jakin dezaket. Notarioaren atari ondoan, bada kafetegi
|
bat
bi sarrera dituena. Notarioarenetik ateratakoan, gauza bakarra lortu behar duzu:
|
|
|
Erregea, noizbait ere ingurumari hartan suertatu zen eta, jauregira iritsirik, emaztea bera irten zitzaion atarira. Hari ere galdegin zioten ea emakume
|
bat
bi haurrekin eskean ikusia zuten, eta hark erantzun: " Zuek diozuen hori asko sufritua bada, neuk ere asko sufritu dut".
|
|
|
Argi ditzagun apur
|
bat
bi kontzeptuok. Neronek asmatutako definizioa ez dela argi utzita, hara hemen Uzeiren Meteorologia Hiztegian, Eguraldia hitzaz dioena:
|
|
2020
|
|
|
Ez du barre egin nahi baina badago zerbait elkarren arteko dinamika bitxian hartara bultzatzen duena. " Tipikoa niregan" esatea oso Mariannerena da, hark bere buruari egindako burla txiki bat, eta aldi berean keinu
|
bat
bien arteko halako adostasun bati, Marianne berezia delako adostasunari. Marianneren soinekoak eskote handia du aurrean, eta lepauztai zurbilak agerian uzten dizkio bi puntuazio marra zuri balira bezala.
|
|
2021
|
|
|
begi bixi bixiak, nondik adarra joko edo nondik zer aurkituko baleude bezala. Gorputzez hala ere gehiago ziren, mutil mardul eta segailak, batik
|
bat
bietan zaharrena. Ez nien ezagutzen aitarena bezalako joerarik musikarako.
|
|
2022
|
|
|
Egur labea egun guztian pizturik egoten da. Leihotik hurrean, mahai itzel bat dago, eta banku
|
bat
bi hormaren zokoan. Banku horren gainean egiten dugu lo.
|
|
|
...esan zidatena, igandea hautatu zuten garbiketa lanetarako, egun hila delako, Jaunaren eguna eta familia, bezeroek beren emazteari larrua jotzeko eguna, agentziak ateak ixten dituen eguna, eta astelehen goizean ez da zoruan piririka dabiltzan ile pilatxo grisen arrastorik, haize korrontea dabilenero zoko guztietara zabaltzen diren haiena, pena da, egunak dira berriz agertzen ikusteko, bezero segida
|
bat
bi edo hiru egunetan lanbide honi berezko zaion narraskeria berriz ikusteko, neurriz gaineko erraztasunak bezeroei pentsarazi liezaieke nik ondoan izan nezakeen narrraskeria gauzarik naturalena dela, espeziearen eboluzioaren lerro zuzenean dagoela, normala dela hantxe zeurea ez duzun ohe batean etzanda egotea, zeure alaba izan zitekeen neska batekin, erakutsi egin behar zaie, eguneko katean betet...
|
|
2023
|
|
|
Gurasook zalantza dugunean mugikorra eman ala ez, azkenean ematearen alde egiten dugu, gure seme alabek egindako presioaz gain, batik
|
bat
bi faktore hauen ondorioz: mugikorrak seme alabekin eskaintzen duen kontaktu zuzen horren ondoriozko" segurtasuna" izateko eta bere lagunen taldetik kanpo ez geratzeko.
|