|
2000
|
|
|
" Datorren hilean noak, Joanikot!" Eta, hatsa bereganatzen zuela, esplikazioneak eman zizkidaan: " Badakik ezen gure etxean, zorionez, aitak manatu, bai, baina amak deliberatzen duela, eta ama beti izan diat alde, eskuko marketan eta taro teko kartetan izar bat pizten ikusi zuenetik Italiako zeruan..." Eta Pedroren hitzak eta Pedroren erabakia haize bildu
|
bat
bezala sartu zitzaizkidaan, ustekabean, bihotzean, halako tailuz, non zainetako su tipia su handi bihurtu, eta suak arras hartu baininduen. Eta hegaldatu egin nahi nian, bai, zinez hegaldatu nahi nian nik ere, mementu hartan, berdin zitzaidaan jada norat.
|
|
|
Eta hura titan baten lanaren fruitua zuan, eta guztia zuan su-mendi baten eztanda... eta, su-mendi haren aitzinean, ene indarra euli batena zuan, eta ene argia ipurtargi batena. Eta iduri haiek haize bortitz
|
bat
bezala sartu zituan ene baitarat, eta haize hark nik ordu arte imajinatu eta eraiki nituen bertze iduri guztiak errotik edeki eta ezabatu zitian. Eta, Michelangeloz eta Michelangeloren buruaz betetzen nintzela, nitaz eta neure buruaz hustu ninduan.
|
|
|
Tacitum vivit sub pectore vulnus, 12 erraiten zuen Virgiliok, noiz eta erregina Didok Eneasi zion amorioaz ari baitzen, eta ni orain ez natzaizu bularpean nuen zauri hartan hatza sartzen ibiliko, ez gertaki hari buruzko atsekabeak eta aitzin gibelak argitzen hasiko, baina erranen dizut, iragaitzaz bada ere, ezen hain handia izan zela ene tormentua, non oinaze bihurturik sentitu bainuen neure bihotza ere, dolorezko dolorez. Eta erranen dizut, halaber, ezen iduri hura —anaia eta Elbira besarkaturik eta bat eginik erakusten zizkidana— haize bortitz
|
bat
bezala sartu zela ene ariman... halako suertez, non erdiz erdi harrapatu baitzituen neure ametsik gozoenak... Eta iragan zen haizea, behatu nion neure arimari, eta han berean ikusi nituen, barreiaturik eta sakabanaturik, neure zorionaren zorigaiztoko hondakinak, neure ditxaren desditxak:
|
|
|
Halarik ere, ez nuen Urbiainen itzal
|
bat
bezala sartu nahi, zeren bainekien ezen bertzeen aitzinean itzal bat bezala agertzen dena bihurtzen dela, finean, bertzeen goganbeharraren iturri, eta nik ez nuen halakorik nahi. Hargatik, igandean amarekin eta sor Klara Uraitzekoarekin Urbiaingo elizarat joan nintzen, meza entzuteko asmoz, eta, horrela, apezarekin, alkatearekin eta bertze jende batzuekin egoiteko parada izan nuen, meza adituz gero.
|
|
2001
|
|
|
Elefante
|
bat
bezala sartu da bulegoan... (Txistea egin nahian) Ez, dinosauro bat bezala!
|
|
2004
|
|
|
“Helburuak elkarren artean erlazionatuta daude, eta bakoitzak bere helburua lortzeko, besteek bere helburuak lortzen badituzte soilik lor dezake”, laburbiltzen du psikologoak. Beste jarduera bat Garaigordobilen iritziz, joko horien arrakastaren zati handi bat eskola programen barruan beste jarduera
|
bat
bezala sartzea da, eta ez curriculumaren salbuespen gisa. Esperientzian sartutako ikasleek asteko egun berean jokatzen zuten beti bi orduz, irakasleak eta behatzaile batek gainbegiratuta.
|
|
|
Haietako bat oso neska jatorra zen, kementsua, nire bizitzan haize zurrunbilo
|
bat
bezala sartu zena: Onintza zeritzan, eta gogoz bai gogoz lagundu nahi izan zidan hasieratik.
|
|
2006
|
|
|
Haizete
|
bat
bezala sartu ziren erresuman, eta etsaiari gibelka eginarazi. Iruñeko harresiak bistara izan orduko, lasterrari eman zion espainolak, ikara gorrian.
|
|
|
Malkoak etorri zitzaizkidan begietara. Bildots ergel
|
bat
bezala sartua nintzen otsotegian. Bide bakarra zegoen desohoreari ihes egiteko:
|
|
2007
|
|
|
Zehazki hiru puntu ditu EBren proposamena: bidezko merkataritzaren presentzia bultzatzea udalak egiten dituen garapen elkarlanerako deialdien oinarrietan; bidezko merkataritzako produktuak udal zerbitzu eta aretoetan sartzea; eta hornidurarako lehiaketa publikoetan bidezko merkataritza irizpiderako beste balore
|
bat
bezala sartzea.
|
|
2009
|
|
|
Hitz haiek belarrietatik haize zurrunbilo
|
bat
bezala sartu eta barrua astindu zioten Adari, haren begi zeruraino zabalduek, hontz ezin harrituago batenak iduri, ez baitzuten besterik erakusten; zenbatetan entzun izan zuen, izan ere, madarikazioak eta biraoak gauza ezin itsusiagoak zirela, emakumeen ezpainetan batez ere!; orain, ordea, hantxe zuen emakume hura,, adarrak?
|
|
|
hots, Reginak etxeari begiratzen zion, baita etxekoen, bere beste seme alaben? segurtasunari eta etorkizunari ere; non zen, baina, etxeko segurtasuna, baldin eta munstroa, sabela ere ia errotik ostu ziona, ekaitz bat bezala sortu eta etxean ekaitz
|
bat
bezala sartu bazen. Eta Reginak, hala eta guztiz ere, sena beti sen?, etxekoen segurtasunari begira jarraitzen zuen artean ere; esan nahi baita Reginak nekez egin ziezaiokeela aurre senarrari, zer, gainera, baldin eta susmo haiek guztiak Reginaren asmakizun hutsak baziren??, auziaren erru osoa hari leporatuz, senar emazteen arteko giro txartze balizko batek, seme alaben aurrean era batean edo bestean erakutsitakoak, berarekin baitzekarren neurri bereko ondorio kaltegarria seme alaben segurtasun psikologikoan, ezinbestean ekarri ere; aldi berean, baina, Reginak nekez ikus zezakeen irtenbiderik, etxeko itzala kontuan hartuko ez zuenik; eta orduan, biak zeuden ohean etzanda, gora begira, isilik?, halaxe esan zion Reginak:
|
|
|
–Horrela segitzen baduzu, arkitekto aparta izango zara, seme! Ea, bada, fabrika berritzen dudanean, zuk egiten dizkidazun planoak????, itsasikara batek haren psikea hartu balu bezala?; hots, Gabino errudun sentitu zen istant hartan, aitaren begien aurrean belaunikatutako Gabinoren begi lanbrotsuek ez zuten besterik adierazten?, sartu ere, itsasikarak eragindako olatu erraldoi
|
bat
bezala sartu baitzitzaion, ausaz, sentimendu izugarri hura, beste olatu asko ere bereganatzeko gertu, objektiboki errudun ez zen arren; Gabino, izan ere, ume bat zen, eta halaxe ibili izan zen urteetan, ongiaren eta gaizkiaren gainetik balego bezala, baina bukatu zen aro hura, itxura batean, Gabinok, azkenean, gaizki egin baitzuen, nabarmen egin ere, aitaren begietako ispiluan egiazta zezakeenez?... izango ez zen, bada, artean hamaika urteko umea bazen, gauza haietaz ohartzen hasi beharra zuena, eta ez bost urteko ume-mokoa!
|
|
|
Barreak lasaituta zeuden biak. Domingo eta Miryam?, konplize bihurtuta ere bai jendearen harridura keinuen eraginez, keinu haiek espazio bat mugatu balute bezala, joko zelai bat, alegia?, non biak bakarrik mugi baitzitezkeen, jolasetik ere asko zuèn harremanen jokoari ekiteko prest, besteengandik bereiz; hargatik, beharbada, baita barre hura haize bortitz
|
bat
bezala sartu zitzaiolako, ausaz, barne hesiak (lotsarena eta herabetasunarena, adibidez) eraitsiz?, Domingok naturaltasun handiz esan zion:
|
|
|
Domingok bazekien hotz jokatu behar zuela, baina anaiaren akusazio zuzenak, baita egi egiazkoak ere, ñabardurak ñabardura? karga handiegia zuen hoztasun gutxieneko bati eusteko, eta hala, Teofilo Mariak luzatu ziòn trapu engainuzkoan zezen
|
bat
bezala sartzen zela, anaiaren jarduna moztu eta ordura arteko tonu neurritsua hautsi zuen:
|
|
|
Hitz haiek belarrietatik haize zurrunbilo
|
bat
bezala sartu eta barrua astindu zioten Adari, haren begi zeruraino zabalduek –hontz ezin harrituago batenak iduri– ez baitzuten besterik erakusten; zenbatetan entzun izan zuen, izan ere, madarikazioak eta biraoak gauza ezin itsusiagoak zirela, emakumeen ezpainetan batez ere!; orain, ordea, hantxe zuen emakume hura," adarrak" eta" puta" bezalako hitzak inongo lotsarik...
|
|
|
Domingok bazekien hotz jokatu behar zuela, baina anaiaren akusazio zuzenak –baita egi egiazkoak ere, ñabardurak ñabardura– karga handiegia zuen hoztasun gutxieneko bati eusteko, eta hala, Teofilo Mariak luzatu ziòn trapu engainuzkoan zezen
|
bat
bezala sartzen zela, anaiaren jarduna moztu eta ordura arteko tonu neurritsua hautsi zuen:
|
|
|
Baina Reginak, harekin guztiarekin batera –ama gehienek dute sabela pentsamenduaren eta bizipenen ardatz–, bere sabelari begiratzen zion une hartan ere: hots, Reginak etxeari begiratzen zion, baita etxekoen –bere beste seme alaben– segurtasunari eta etorkizunari ere; non zen, baina, etxeko segurtasuna, baldin eta munstroa, sabela ere ia errotik ostu ziona, ekaitz bat bezala sortu eta etxean ekaitz
|
bat
bezala sartu bazen. Eta Reginak, hala eta guztiz ere –sena beti sen–, etxekoen segurtasunari begira jarraitzen zuen artean ere; esan nahi baita Reginak nekez egin ziezaiokeela aurre senarrari –zer, gainera, baldin eta susmo haiek guztiak Reginaren asmakizun hutsak baziren? –, auziaren erru osoa hari leporatuz, senar emazteen arteko giro txartze balizko batek, seme alaben aurrean era batean edo bestean erakutsitakoak, berarekin baitzekarren neurri bereko ondorio kaltegarria seme alaben segurtasun psikologikoan, ezinbestean ekarri ere; aldi berean, baina, Reginak nekez ikus zezakeen irtenbiderik, etxeko itzala kontuan hartuko ez zuenik; eta orduan –biak zeuden ohean etzanda, gora begira, isilik–, halaxe esan zion Reginak:
|
|
|
Barreak lasaituta zeuden biak –Domingo eta Miryam–, konplize bihurtuta ere bai jendearen harridura keinuen eraginez, keinu haiek espazio bat mugatu balute bezala –joko zelai bat, alegia–, non biak bakarrik mugi baitzitezkeen, jolasetik ere asko zuèn harremanen jokoari ekiteko prest, besteengandik bereiz; hargatik, beharbada –baita barre hura haize bortitz
|
bat
bezala sartu zitzaiolako, ausaz, barne hesiak (lotsarena eta herabetasunarena, adibidez) eraitsiz–, Domingok naturaltasun handiz esan zion:
|
|
|
" Horrela segitzen baduzu, arkitekto aparta izango zara, seme! Ea, bada, fabrika berritzen dudanean, zuk egiten dizkidazun planoak..."? –, itsasikara batek haren psikea hartu balu bezala...; hots, Gabino errudun sentitu zen istant hartan –aitaren begien aurrean belaunikatutako Gabinoren begi lanbrotsuek ez zuten besterik adierazten–, sartu ere, itsasikarak eragindako olatu erraldoi
|
bat
bezala sartu baitzitzaion, ausaz, sentimendu izugarri hura, beste olatu asko ere bereganatzeko gertu, objektiboki errudun ez zen arren; Gabino, izan ere, ume bat zen, eta halaxe ibili izan zen urteetan, ongiaren eta gaizkiaren gainetik balego bezala, baina bukatu zen aro hura, itxura batean, Gabinok, azkenean, gaizki egin baitzuen –nabarmen egin ere, aitaren begietako ispiluan egiazta zezake... izango ez zen, bada, artean hamaika urteko umea bazen, gauza haietaz ohartzen hasi beharra zuena, eta ez bost urteko ume-mokoa!
|
|
|
Hirua zen Anandaren zenbakia: Sat Chit Ananda, zerua, eta hinduen Trimurtia, gure Aita Semea Espiritu Santuaren parekoa; Espiritu Santu
|
bat
bezala sartu zen Ananda Sararen bizitzan, argiz bete zuen, inoiz sumatu ere gabeko kontuak ulertarazi zizkion, burua argitu zion, mundu osoa zabaldu zion aurrez aurre, liburu baten pare, eta bizi gogoz bete zion bihotza.
|
|
2011
|
|
|
Hogoi urteraino bizirik irauten dutenek ezagutzen dute grina hori, hein batean bederen. Jende gaztearen baitan, gezi pozoindatu
|
bat
bezala sartua da, barna sartua. Grina harek ez du ibiltzetik trabatzen, baina bere gaitza astiro hedatzean, ahulezi bat hazten du, malenkonia bat.
|
|
2012
|
|
|
Sonanbulu
|
bat
bezala sartu zen Jarauta karrikara. Kartelik ez, lelorik ez hormetan.
|
|
|
Lion d. Or eko ataripean zurrunbilo
|
bat
bezala sartu zenean, doktoreak, oso ozen deiadarka, bere zaldia askatzeko agindu zuen, gero ukuilura joan zen oloa ongi jaten ote zuen ikustera; zeren, gaixoaren etxera iristean, lehenik bere behorraz eta bere landoaz arduratzen baitzen. Hori dela eta esan ere esaten zen:
|
|
2013
|
|
|
Haren musika entzun, eta arrosak eta txoriak pizten zitzaizkidaan irudimenean, hiri bezala. Baina Parisko hartan piano kontzertu hura haize bortitz
|
bat
bezala sartu zitzaidaan, arrosaren petaloak eraman zituena, eta, begiak semearen begietan iltzatzen zituela, jarraitu zuen?: Baina hiri ere antzeko zerbait gertatuko zaik, beharbada?
|
|
|
Laugarrenean, baina, kezkatzen hasi zen. Zeru oskarbian hodei gris tipi
|
bat
bezala sartu zitzaiona, gainera, gizenduz eta gizenduz joan zen hilero. Horrela joan zitzaizkion bosgarrena eta seigarrena?
|
|
|
–ihardetsi zion Ibrahimek– Haren musika entzun, eta arrosak eta txoriak pizten zitzaizkidaan irudimenean, hiri bezala. Baina Parisko hartan piano kontzertu hura haize bortitz
|
bat
bezala sartu zitzaidaan, arrosaren petaloak eraman zituena –eta, begiak semearen begietan iltzatzen zituela, jarraitu zuen–: Baina hiri ere antzeko zerbait gertatuko zaik, beharbada... nolakoa zura, halakoa ezpala...
|
|
|
Laugarrenean, baina, kezkatzen hasi zen. Zeru oskarbian hodei gris tipi
|
bat
bezala sartu zitzaiona, gainera, gizenduz eta gizenduz joan zen hilero. Horrela joan zitzaizkion bosgarrena eta seigarrena... hamaikagarrena eta hamabigarrena... hodei gris tipi bat zena hodei beltz erraldoi bihurtu zitzaion arte, zeruko urdingunerik tipienaren estalgarri.
|
|
2017
|
|
|
Danbatekorik gabe baina berehala. Baina argiune txiki horretan, lipar ezinago laburrean, zer edo zer sumatu, ikusi uste izan dut; ez dakit begiak ala irudimenak ikusi ote duen gehiago, baina bata zein bestea izan, barru barruan, burmuinean geratu zait itsatsita, iltze
|
bat
bezala sartuta, eta ez dakit hortik ateratzerik izango dudan. Zer ikusi dudan?
|
|
2019
|
|
|
Alba Boraori bere ikaragarrizko gozotasun eta eskuzabaltasunagatik. Leyre Arrueri, aire freskozko bafada
|
bat
bezala sartu eta bertan geratu zinena, eta Santiago Baróni, inori esan dakiokeen gauzarik politenetako bat esan zenidalako. Sara Villar, Ainara Silva, David Pisabarro, Patricia Escalona, Ane Guerra, Leire Palacios, Amaia Morris, Ana Tejero eta abarri.
|
|
|
Gizonaren ahotsa ukabilkada
|
bat
bezala sartu da nire gogoeten artean, errealitatera itzuli nau.
|
|
2020
|
|
|
Siux tribuen kanpalekuan irabazle
|
bat
bezala sartu nintzen. Ikusteko zen haien harridura ni zaldi haren gainean ikusita.
|
|
2021
|
|
|
–dio gizon ilehori batek, eta salto txikiak emanez izurdea ustez aterako den tokira korrika doa kaian barrena, kamera eskuetan hartuta. Izurdea, ordea, beste puntan atera da eta jauzi egin du airera eta gezi
|
bat
bezala sartu da likidoan berriz.
|
|
|
Baina, aldiz, gainezka zerizkion erakargarritasuna, adimena eta hizketarako trebezia. Haren ahotsaren tinbreak halako eztitasuna zuen, non ezten
|
bat
bezala sartua gelditzen baitzitzaion entzuten zuen orori. Eta haren mingaina, jarraitzen du historialariak, soka askoko musika tresna bezala egokitzen zen nahi zuen hizkuntzara.
|
|
2022
|
|
|
Negutegitik atera ginenean, hotzak gogor eraso zigun. Txorimaloa ikusita, gogoratu nuen lapur
|
bat
bezala sartu nintzela etxe hartan eta lotsaturik sentitu nintzen.
|
|
2023
|
|
|
" Hartuko dut nik zaku hau, zuk bakarrik ez dezakezu jasan" (bakarrik ahal duenean)," utzi autoko giltzak niri" (erran nahi baita," zuk ez baituzu ongi gidatzen")," zer ergelkeriari zaude begira?" eta" kendu! nik eginen dut, gaizki ari zara" gisako esaldiak laino isil
|
bat
bezala sartzen direnean bikotean eta hodei beltz bihurtzen dutenean egunerokoa, harremana egurastea saihestezina da, keak ez ditzan denak berekin eraman.
|
|
|
Maroko piztia
|
bat
bezala sartu zen lurraldean, dena zanpatuz, hiriak setiatuz, frig ak suntsituz, haimak eta etxeak arpilatuz, gizonak torturatuz, emakumeak bortxatuz, animaliak metrailatuz, ur putzuak pozoituz... Exodoa masiboa izan zen.
|