|
2000
|
|
|
Gerra ondoren Euskal Herriaren giroa nahiko ahula zen; jendea ihes eginda eta beldurrik zegoen; hemen geratu zirenak ez zeukaten larregi egiteko betarik. Orduan bururatu zitzaidan euskal aldizkari soil
|
bat
beharrezko genuela. Horrela hasi nintzen.13
|
|
2001
|
|
|
Erronka teorikoa da batetik, nekez onartuko baitugu enpresan neurtu ezinezkogestiotresnarik, baina baita praktikoa ere, neurria baita hainbat adierazkin ekonomikoren artean errefe rentzibalorerik propioenetakoa. Ez da falta, Irizarreneko Koldo Saratxaga kasu, Ezagutzaren Kudeaketa ezin dela kudeatu dioen aditurik," pertsona ren belarri bien artean dagoena" kudeatzerik ez dagoelakoan, baina lexiko eztabaida guztien gainetik eta eguneroko premien azpitik, zer gerta ere edozein gestio motak emaitzak neurtuko dituen metodoren
|
bat
behar du.
|
|
2002
|
|
|
Pozik egoteko moduan gaude? Gizarte honek, euskalgiza rteak, kalitatezko unibertsitate sistema
|
bat
behar du, edozein herri aurreratuk bezala. Ba ote dugu behar dugun unibertsitate sistema hori?
|
|
2003
|
|
|
Aberats eta pobreen arteko aldea hazten den heinean, baliabideak metatzeko borroka indartzen da. Beren" asmo oneko akordioak" irentsarazteko, landatzen ditugun produktuak, edaten dugun ura, arnasten dugun airea eta amesten ditugun ametsak merkaturatzeko, enpresa globalizazioak gobernu morroi, ustel eta autoritarioen nazioarteko konfederazio
|
bat
behar du herrialde pobreetan, herritarrei erreforma deserosoenak irentsarazteko eta matxinadak zapaltzeko.
|
|
2004
|
|
|
Gizabanako batek futbolera jokatu nahi badu baloi bat har dezake ariketak egiteko edo baloiari ostikoka jarduteko pareta renaurka, baina laster aspertuko da, eta talde batean jokatu nahiko du, taldearen barne soilik bihur daiteke benetan futbolari. Talde batek, ordea, bere kabuz ezin du inolaz ere futbolean egin, beste talde
|
bat
behar du. Bestearekin aurrez aurre izatean soilik bihur daiteke taldea benetako futbol taldea eta lagun bakoitza benetako futbol jokalaria.
|
|
|
Nire ustez Jakin ek, Berria k edota Argia-k garbi ikusi dutena da zinema euskaraz egiteko euskaraz bizi den mundu oso bat beharrezkoa dela, ez hiztun solteak bakarrik, ez publiko potentzialak eta neurgarriak, hutsik; mundu sinboliko eta erreferentziazko oso
|
bat
behar du euskarak, zinema egiteko bezala, bizirik irauteko. Aldi berean, irudiak behar ditu euskarak egungo mundua euskaraz bizi daitekeela sinesgarri egiteko.
|
|
|
Haren arazo nagusia dela instituzionalizatu gabe dagoela; baina faltan duen instituzionalizazioa, batez ere, kulturala dela. Haren arazo larriena dela oraindik ez dela erabaki zinema gure kultur sistemaren funtsezko osagaia dela eta babes sistema oso eta eraginkor
|
bat
behar duela. Zinemagintza ikuspegi horretatik pentsatzen hasita bakarrik gainditu da gaur egun jasaten duen utzikeria eta pentsatu ahal izango dira beharrezkoak dituen produkzio eredu propio eta jasangarriak, non euskarari gaur arte izan ez duen lekua egin ahal izango zaion.
|
|
|
Orduan Diputazioko Araluze notarioari burua berotua genion nola edo hala telebista
|
bat
behar genuela, euskaraz egiteko. Teleno rte bazegoen, eta Jaizkibel mendian antenak zituenez, hasiera batean kokapena Jaizkibel magalean pentsatu zen, Hondarribian, Diputazioak zituen lokal batzuetan.
|
|
2005
|
|
|
Alemanek Karl Rahner jainkotzat zeukaten. Alemanek, bai politikan, bai jakintzan, bai gizarteko gorabeheretan, buruzagi
|
bat
behar dute. Hori ez baduzu gogoan hartzen, ezin dituzu alemanak ulertu.
|
|
2007
|
|
|
Politika eginkor
|
bat
bear genuke eta orlakorik ez da ageri gure artean. [...] Egia esan, gure politikariek baditute [sic] euzko gogoa pizkortze beste bide aunitz ere, bainan bide oiek barna ibiltzerik ez dute nai.
|
|
|
Berehala, beste hiru kooperatiba sortu ziren (Talleres Arrasate, Funcor eta Cooperativa de Consumo San Jose), eta Arizmendiarrieta jauna ohartu zen kreditu kooperatibo
|
bat
behar zutela enpresa berri horiek, ahal zen heinean bankuak saihesteko. Horrela jaio zen Caja Laboral Popular edo Lankide Aurrezkia 1959an; berorren helburu nagusia kooperatibentzat finantza bideak ahalbidetzea zen, bestela banku sistemaren sarean erortzeko arriskua aurreikusten baitzuen Arizmendiarrieta jaunak.
|
|
|
Eta ez soilik enpresariala. Euskarak marketing apur
|
bat
behar du, behar du sinesgarritasuna, behar du modernitate apurtxo bat, behar du presentzia, behar ditu estadioak, behar du laguntza, behar du publikoa, behar du masa kritikoa, behar du audientzia, behar du pazientzia. Euskarak behar du.
|
|
2008
|
|
|
Agintariei oharra: konpon ezazue etxebizitzen arazoa, gela propio bat, gela propio
|
bat
behar dugu, ez besterik. Konpon ezazue idazle guztiak bertsolari bihurtzea nahi ez baduzue behintzat.
|
|
2009
|
|
|
Aurretik irizpide jakin bat ez baduzu, zureak egin du Interneten. Nabigatzen hasi baino lehen bide orri
|
bat
behar duzu.
|
|
|
Orduan beharrezkoa zen batuaren ikurra goratzea. Hizkuntza batek iraun nahi badu, ofizialtasuna lortu behar du, eta horretarako hizkuntza estandar
|
bat
behar du. Hori horrela gertatu da mundu guztian.
|
|
2010
|
|
|
Ekonomikoa... eta bestea ere bai. Gidaritza
|
bat
behar zuten aldizkariaren proiektuari bideragarritasuna emateko. Sartu nintzenean, 11 puntuko programa bat mahai gainean jarri nien, erantzunez joateko.
|
|
2012
|
|
|
Azken oharrak azalpen osagarri
|
bat
behar du: Indian hainbat erlijio desberdin dago eta askotariko hizkuntzak hitz egiten dira.
|
|
|
San Fermin Ikastolak Oinez
|
bat
behar duen edo ez eztabaidagarria izan daiteke, nola ez, eta zalantzan jar daiteke non behar den diru hori gehiago, Irunberrin edo oso instalazio txukunetan 1.500 ikasle baino gehiago hartzen dituen ikastetxe bikainean. Baina, onartuta ere eremu erdaldunean euskarazko irakaskuntza nahi duten gurasoak zaindu eta mimatu behar direla, eta helburua behar lukeela euskarazko irakaskuntza Nafarroa osora zabaltzea, sinplekeria handi samarra da ez ohartzea Iruñerrian maila honetako ikastetxe bat edukitzeak zer garrantzia daukan.
|
|
|
Baina ez da zinema bakarrik: musikariek aretoak behar dituzte beren kontzertuetarako (auditorio dotoreetatik taberna zuloetara), antzerkilariek oholtza
|
bat
behar dute emanaldietarako, artista plastikoek erakusketa gelak... Eta denean ari dira gertatzen murrizketak.
|
|
2013
|
|
|
Badakit oraindik indar handia duela monokultiboaren ideiak, eta euskaltzale askoren erreakzioa dela" bidea da ETB indartsu bat egitea euskaraz" esatea. Eta bai, ETB on
|
bat
behar dugu, eta ona litzateke euskarazko katean zentratzea ETBren indarrak. Baina ondoez berriak ez dira errezeta zaharrekin konpontzen.
|
|
|
Sinplea dirudien eskakizuna ez da, zinez, hain erraza. Hasteko, artelanek ondare balioa dutelako, eta, ondorioz, bidaiatzen dutenean, gertatu ahal zaien edozein zoritxarri erantzuten dion aseguru
|
bat
behar dutelako. Noski, gutxi dira okupaziopean eta herrialde bezala erregistratua ez dagoen lurralde batera bidalketa bere gain hartuko duten arte aseguru etxeak, euren lan egiteko printzipioa izanik zoritxarra ez dela gertatuko eta, ondorioz, ezer ez dutela ordainduko.
|
|
2014
|
|
|
El pico n egindako lanagatik eman zidaten saria, Bordeleko jaialdian. Ezkerreko diputatu abertzale
|
bat
behar zuten, Juan Mari Bandres bat. ETBko zuzendari nintzen garaian filmatu zuten El pico.
|
|
|
egin gabe dago. Idazkera batu
|
bat
behar dugula: egiteko dago.
|
|
|
Euskal Herrian lurraldeen arteko zubiak eraikitzeaz hitz egiten da, hemendik harako eta handik honako bideak gehiago zabaltzeko beharraz. Baina horrelako lurrikara
|
bat
behar genuke Iparraldeko kultur sorkuntzaz gehiago jakiteko. Ikasteko eta bide batez horiekin gehiago gozatzeko, eta aldrebes.
|
|
|
Segi dezatela horretan, gorde dezatela gure tradizioa garai zaharretan legez, transmititu dezatela belaunaldiz belaunaldi, gero guk bertatik ikas ditzagun" pika eta ebats" pausoak, eta gu izan gaitezen hori berrituko duen hegoalde modernoa. Iparralde folkloriko
|
bat
behar dugu, beraz, gu moderno agertzeko, gure abangoardia justifikatzeko. Eta, agian, ez gara ohartzen berritasunean asko izan dezakegula ikasteko Iparraldetik ere.
|
|
|
Eta beste kulturetan moduan, sorkuntza indibidual zein kolektibo horien jarduera multzoa kapital sinboliko aberatsa izateaz gain, praxi beregainen kapital zehatza da sarritan, horiek guztiak zaindu, antolatu, lagundu eta ezagutarazi lituzkete politika publiko zein kapital pribatuek, mugaz gaindiko gure lur eremura sarrera emanez. Ekoizpen lotu eta elkartu
|
bat
behar dugu. Beste herriek bezainbesteko transnazionalizazioa bizi dugu, baina, horrez gain, gureari barruko banaketa gehitu behar zaio.
|
|
|
Ideia berriak adierazteko, hitzek irizpide
|
bat
behar dute: egokitasuna.
|
|
2015
|
|
|
Baina langabezia eta soldata miserableen poderioz, merkatze horrek bakar bakarrik inbertsio funts eta banakako fortunen alde jo du. Gainera, asaldagarria da etxebizitza hutsik izatea etxebizitzaren
|
bat
behar duten une eta leku berean. Administrazio publikoak, tokiko erakundeek hobe, esku sartu lukete, larrialdietan egiten duen moduan behintzat.
|
|
|
Seguru liluramendu hori sentitu zuela Arestik, ulergarria da hizkuntzak poeta zoratzea. Baina formazko eta egiturazko balio horietara hurbiltzeko kontzientzia
|
bat
behar du erdaldunak aurrena, Arestiren borondatea: euskaldun osoa izateko beharra sortu zitzaion erdalduna zela konturatu zeneko.
|
|
|
" Herri eta nazio gisa Euskal Herriaren baliorik behinena euskalduntasunean datza. Estatu
|
bat
behar du gure herriak beste modu batera garatu eta eutsi ezin dion euskalduntasun hori sustatu, biziberritu eta gauzatzeko".
|
|
|
Eta berantago agian frantsesez. Bestela, badirudi euskarak beti tutore
|
bat
behar duela: ‘Kasu!
|
|
2016
|
|
|
Baldosapeetatik agertutako identitate kolektibo berri horrek, jatorri eta ideologia askotariko jendea biltzen zuen misturak, bozgorailu
|
bat
behar zuen. Kalean gertatzen ari zen guztia lehenengo pertsonan kontatuko zuen norbait.
|
|
|
Izan ere, artista batek lan egiteko toki
|
bat
behar du, estudioa behar du, horrek eragiten dituen gastuak ordaindu, lan egiteko materialak erosi, erakusketa muntatu, horretarako bidaiak egin, testuren bat idatzi, eta hori guztia inongo ordainsaririk gabe. Edukiontzia edukiz betetzeko beharrezkoa
|
|
2017
|
|
|
Berrikuspen
|
bat
behar du sarri hitzen etimologiak.
|
|
|
Istorio horrek flashback
|
bat
behar du. Izan ere, azken hamabi urteotan ohitu egin gara euskarazko fikziozko filmak ikustera (urtean bat, gutxienez).
|
|
2018
|
|
|
Existentzia hori emanik, lan indarraren produkzioa datza bere birprodukzio edo kontserbazio propioan. Bere kontserbaziorako norbanako biziak biziraupen bitartekoen kantitate jakin
|
bat
behar du (Karl Marx, IH, 351).
|
|
|
naziotasunarena. Nazio batek hizkuntza batu
|
bat
behar du nazio gisa sendotzeko, ez auzune sakabanatu gisa biziraun bakarrik. Ikuspegi hori garrantzizkoa izan da gure belaunaldi guztiarentzat.
|
|
2020
|
|
|
Gura duenak topatuko du... Nik oso argi daukat hizkuntza eredu nazional
|
bat
behar dugula. Eta dauzkagun bitartekoak horren mesedetan erabili liratekeela.
|
|
|
Arrazoimenak gidari
|
bat
behar du bere ahalmen analitikoa destolestuko badu. Baina, gidari hori ezin da izan, batetik, enpirismo hutsa, eta ezta espekulazio platoniko sentsista ere; aitzitik, lurrean eta lurrarekin behar du gidatu arrazoimenak, konkretuari behar dio begiratu lurrean (ibid.:
|
|
|
Horrek ez du esan nahi, ordea," Madril eta Parisko maisuen lezio eta kritikoen onespenetik" zintzilik ibili behar dugunik aurrerantzean. Azurmendik azpimarratzen du" geure geure mundu
|
bat
behar dugula" helburu bat eta bakarrarekin: geu izatea.
|
|
|
Euskadik eraikuntza nazionalerako estrategia partekatu
|
bat
behar du. Herri gisa ditugun eskubideetan sinesten dugunok partekatzen duguna eta erakundeak nahiz gizartea bilduko dituena.
|
|
|
Nolabait esatearren, datorren munduarekin, oraindik existitzen ez denarekin, engaiatzen gara. Azurmendiren hitzetan berriro," geure mundu
|
bat
behar dugu geu izateko" (ibid.: 106).
|
|
|
Gaur egun, espazioen eta denboren kudeakeJakiri 237 martxoa ekaina 2020 ta konplikatuaren bidez, unibertsitatean mundu guztia ekoizten ari dela (zerbait, zer?), nor bere aldetik, elkarrekin ikasten egon beharrean. Pentsamenduaren marruskadurak gaur egun hainbat forma har ditzake, bai aurrez aurrekoak bai birtualak, baina ezinbesteko baldintza
|
bat
behar du, jakintza informazio hutsera mugatu ez dadin: elkarrekin eraiki ahal izatea testuinguruak eta ikaskuntza harremanak.
|
|
2021
|
|
|
Okupazio bat egon zen gazteok leku
|
bat
behar genuelako[...] Izatez, Gernika oso aktiboa izan da beti. Pila bat elkarte eta mugimendu sozial egon da beti hemen[...] Baldintzak ziren herriak gestionatzea hori, hau da, udalak ez sartzea eskua, autogestionatua izatea.
|
|
2022
|
|
|
Akusatua sinbolo baten gisara aurkezteko, eta juizioa pertsona baten erruduntasuna edo errugabetasuna baino interesgarriagoak diruditen gaiak mahairatzeko aitzakia gisa hartzen bada, koherentziak eskatuko digu makurtzeko Eichmannek eta haren legelariek egin zuten baieztapenaren aurrean: ahuntz buru
|
bat
behar zutelako eraman zuten Eichmann auzi gelara. Horixe eskatzen omen zuten, Alemaniako Errepublika Federalak ez ezik, gertakarien osotasunak eta gertakariak eragingarriak bihurtu zituenak, hots, antisemitismoak eta gobernu totalitarioak, eta orobat eskatzen zuten giza arrazak, eta jatorrizko bekatuak.
|
|
|
Lan indar eta subjektu berrien produkzioa. Lan indar zehatz
|
bat
behar du produkzio erregimen bakoitzak, subjektu espezifikoak sortu behar dira, beraz. Aipatu bitartekotza horrek esan nahi du frankizia horietan lanaren dimentsio ia guztiak langileen eskutik kentzen direla (zerbitzua izan ezik) kontabilitatea, legeria, erosketak, lehengai edo manufakturen aukeraketa, eta hori bitartekotzak egiten duela.
|
|
|
‘Herri kohesiogintza’ gisako izen bat lukeen gradu, master eta ikerketa lerro
|
bat
behar du herri honek. Diziplinarteko lerro bat litzateke, bistan denez, eta ia arlo guztiekin lotura izanen lukeena eta horiengan eraginen lukeena.
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen ideiak gaurkotze
|
bat
behar du. Gaurkotze bat, bai termino kontzeptualetan (zer da unibertsitatea bera, egun?, zein norabide hartu ditu, eta zein norantza?), bai teknikoetan (zer da unibertsitate ikasketak burutzea edo lan akademiko bat argitaratzea, adibidez Internet daukagun uneotan?).
|
|
|
Ere erera baleibu izik subua aruaren filma digitalean pantailaratu zuten, zaharberrituta. Sistiagak, 90 urte bete berritan, esan zuen kopiak oraindik ukituren
|
bat
behar zuela, koloreren bat aldatuta nabaritu zuelako. Handinahirik gabe aritu zen aretoan geunden ikusle apurretako batzuek galdetu ziotenean nola demontre margotu zituen eskuz ehun mila fotograma.
|
|
|
Estrategiak eta borondatea eskutik lotzea falta da. Euskaltzaleek militantziaz sortutako egitasmoak baino ez ditugu egun. Direktorio
|
bat
behar dugu, noski; baina bada euskarazko edukiak gomendatuko dituen algoritmo bat sortzeko unea. Sistema eragilea berrabiaraztea premiazkoa da.
|
|
2023
|
|
|
Ez dira gauza berak. Eta adopzioen aferetan ere, haur batek aita bat eta ama
|
bat
behar ditu.
|