|
2007
|
|
|
Almadenen garairik onenak etortzeko zeuden; merkurio meategien loraldi handiena Amerikaren konkistaren ondotik etorri zen. XVI. mendearen erdialdean, mineraletik zilarra erauzteko metodo berritzaile
|
bat
asmatu zuten: merkurioarekin amalgama egitea.
|
|
2008
|
|
|
Eraikinek, egin berritan, itxura ederra izaten dute, baina, urte gutxiren buruan, gehienek hasierako distira hori galdua dute, zikindu egiten dira, ibilgailuek, industriak eta abarrek botatzen dituzten konposatu kutsagarrien bidez. Bada, bere burua garbitzeko gai den zementu
|
bat
asmatu du Italcementi izeneko zementugile taldeak. Argi ultramoreak berez egiten duen garbiketa prozesu bat azkartzea izan da horren sekretua.
|
|
|
1932 Gaixotasun infekziosoen antolaketa berri
|
bat
asmatu zuten, eta Haur eta Helduentzako Gaixotasun Infekziosoen Departamendua zabaldu zuten. Tuberkulosiaren eta benereoen antolaketa aldatu gabe, beste zabalpen bat asmatu zuten elgorriari, eskarlatinari, nafarreriari, astanafarreriari, isipulari, kukurruku eztulari, tifus exantematikoari, sukar tifoideari... eta beste hainbati aurre egiteko.
|
|
|
1932 Gaixotasun infekziosoen antolaketa berri bat asmatu zuten, eta Haur eta Helduentzako Gaixotasun Infekziosoen Departamendua zabaldu zuten. Tuberkulosiaren eta benereoen antolaketa aldatu gabe, beste zabalpen
|
bat
asmatu zuten elgorriari, eskarlatinari, nafarreriari, astanafarreriari, isipulari, kukurruku eztulari, tifus exantematikoari, sukar tifoideari... eta beste hainbati aurre egiteko.
|
|
|
Holografia 1947an sortu zuen Dennis Gabor fisikari hungariarrak, eta, hain zuzen ere, horren harira jaso zuen Fisikako Nobel saria 1971n. Haren asmoa mikroskopio elektronikoa hobetzea zen, irudien erregistro fotografiko baten bidez. Ez zuen helburua lortu, baina irudiak lortzeko bide interesgarri
|
bat
asmatu zuen: holografia.
|
|
2009
|
|
|
Susmoa zuten izotz plataformek barreiatzeko duten joerak eragin handia duela zartaduretan, eta zuten susmoa baieztatu ahal izan dute. Formula
|
bat
asmatu dute zartadurak iragartzeko.
|
|
|
Noski, grafenoa erabilgarria izango da mikroelektronikaren industrian, besteak beste, seriean fabrikatzeko teknika
|
bat
asmatzen bada. Zinta itsasgarriaren metodoa erabilgarria da ikerketa laborategi baten beharretarako, baina ez kantitate handiak lortzeko.
|
|
|
Asmatzaile eta esperimentatzaile sutsua zen. Habanan egindako urteetan, ura arazteko sistema
|
bat
asmatu zuen, eta baita galvanoplastia teknika berri bat ere. Eta elektromedikuntza ikertzen ere aritu zen.
|
|
|
Informazioa DVDetan gordetzeko modu berri
|
bat
asmatu dute, eta garatzen ari dira, Australiako Swinburne Teknologia Unibertsitatean. Sistema berriak 1 terabytetik gora gorde ahal izango ditu (bilioi bat bit), orain informazio gehien gorde dezaketen DVDek baino 10.000 aldiz informazio gehiago.
|
|
2010
|
|
|
Galio artseniurozko zelulak errezago eta merkeago sortzeko bide
|
bat
asmatu dute Galio artseniurozko eguzki zelulak eskala handian produzitzeko modu bat garatu dute Illinois Unibertsitateko
|
|
|
Galio artseniurozko zelulak errezago eta merkeago sortzeko bide
|
bat
asmatu dute
|
|
|
Ez dago beste azalpenik, eta horregatik oso gai interesgarria dela iruditzen zait. Espero dugu kontzeptua esperimentalki neurtzeko bide
|
bat
asmatzen duen zientzialari azkarren bat azalduko dela. Baina orain oso urruti gaude hortik.
|
|
2011
|
|
|
edukieraren %30 ere, inoiz. Orain dela gutxi, Espainiako Poliziak enpresa bateko langile batzuk atxilotu zituen, zaharkitzapen programatuaren aldaera berri
|
bat
asmatzeagatik: bi txip kontagailu instalatu zituzten inprimagailuetan.
|
|
|
Digitalizazioaren eta Interneten aroan egoteak banaketa eta salmenta asko errazten eta merkatzen duen arren, produkzio etxeek eta argitaletxeek ez zuten garaietara egokitzen jakin, ez eta eskaintza handiago, merkeago eta erosoago
|
bat
asmatzen ere. Orduan, erabiltzaileak matxinatu egin ziren, eta mendearen hasieran sareak sortu ziren.
|
|
2012
|
|
|
Bilobaren esanean, gizon adeitsua eta maitagarria zen aitona Julio, baina ez hori bakarrik; oso argia zen, eta asmatzaile petoa. Besteak beste, gaur egun lorategietan eta baratzetan ikusten ohituak gauden ureztatzeko gailu birakari horietako
|
bat
asmatu eta patentatu zuen. Asmatzaile sena zuen, gauzak asmatze hori berezkoa zuen, ez zuen inon ikasi dio Ane Mirenek.
|
|
|
Einstein saiatzen zen frogatzen ziurgabetasun printzipioa oker zegoela, planteamendu fisikoak asmatuta, eta Bohrri eskatzen zion asmatutako egoera azaltzeko. Bohrrek azalpena ematen zuen, eta Einsteinek planteamendu berri
|
bat
asmatzen zuen Bohrren erantzunari aurre egiteko. Baina Bohrrek beti bilatzen zuen erantzun bat.
|
|
2013
|
|
|
Arkuetan ez ezik, kupuletan ere funtzionatzen du ideia horrek, arkuaren geometria biraraziz sortua baldin bada. Horretaz konturatuta, Christopher Wrenek diseinu berritzaile
|
bat
asmatu zuen, hiru kupulako egitura berri bat: bi kupula, barrukoa eta kanpokoa, katenaria baten formatik sortuak, eta tarteko hirugarren bat, linternaren pisuari eusteko.
|
|
2016
|
|
|
Baldwin efektuak azaltzen du jokaera berri batek (izan daiteke kulturala, edo teknologikoa) eragina izan dezakeela genetikan. Hipotesi bat da, baina, horren arabera, aurrerapen
|
bat
asmatu edo barneratzeko gaitasuna dutenek osagai genetiko bat dute, zeinari esker garun bereziak edo sare neuronal malguagoak dituzten. Litekeena da gure espeziean, aurrerapen bat asmatu denean, aurrerapen hori asmatu edo ondoen barneratu duten banakoek ondorengo gehiago izan dituztela.
|
|
|
Hipotesi bat da, baina, horren arabera, aurrerapen bat asmatu edo barneratzeko gaitasuna dutenek osagai genetiko bat dute, zeinari esker garun bereziak edo sare neuronal malguagoak dituzten. Litekeena da gure espeziean, aurrerapen
|
bat
asmatu denean, aurrerapen hori asmatu edo ondoen barneratu duten banakoek ondorengo gehiago izan dituztela. Esan bezala, hipotesi bat da, baina, horrek ekarriko luke osagai genetiko hori ugaritzea taldean.
|
|
|
Eta globoek eraman zuten beste asmakizun handi bat egitera. Globo esperimentalak probatzeak izan zezakeen arriskuarekin kezkatuta, urrutitik kontrolatzeko sistema
|
bat
asmatu zuen. 1903an aurkeztu zuen Parisko Zientzien Akademian telekinoa, irrati bidezko munduko lehen urrutiko kontrola.
|
|
2017
|
|
|
Miguel Beruete Diaz Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) ikertzailea da, eta, azkenaldian, ingurune difusiboetan ibili da lanean, bere laborategiko eta Valentziako Unibertsitate Politeknikoko ikertzaile batzuekin batera. Antza denez, bidezidorrarekin asmatu dute, ingurune horietan objektuak ikusezin bihurtzeko geruza
|
bat
asmatu baitute. Estatu Batuetako Fisika Elkartearen Physical Review A aldizkarian argitaratu dute emaitza.
|
|
2018
|
|
|
Oso talde polita genuen, tartean zen Itziar Txurruka Ortega ere, eta Enriquek istorio
|
bat
asmatu zuen garunaren janguraren erregulazio mekanismoari buruz. Zucker arratoiekin ikertzen genuen, nolabait esateko, Hommer Simpsonen sindromea zuten arratoi mutanteekin, eta neuropeptido bakoitza komiki pertsonaia bat zen.
|