|
2000
|
|
|
Udal hautetsien biltzar bat da eta herri nortasunarekin lotutako hainbat ezaugarri jorra dezake. Une honetan euskal gizartearen ordezkapen eremu
|
bat
ETAren jo puntuan dagoenez, Udalbiltzako iraunkorrak ETAri bere jarduera uztea eskatu zion, zoritxarrez EHren aldeko keinurik gabe. Dena den, EAJn argi ditugu Udalbiltzaren edukiak, eta aurrerantzean ere lanean jarraitu du.
|
|
|
(Paris); 1950ean, Egiz, euskal apaizen publikazioa, 1954tik aurrera Egi billa (Paris)... Zerrenda ia Francoren heriotza bera arte luza daiteke, gerra ondorengo atzerria hirurogeiko hamarkadan sortutako mugimendu berrien olatuekin nahastuz, batik
|
bat
ETAren sortzearekin. Orokorrean, aldizkari hauek, planteamendu kulturalak gehienetan bigarren plano batean utzita, eduki eta helburu politiko oso zehatzak zituzten.
|
|
2004
|
|
|
Gakoetako
|
bat
ETAren ondorengo garaian jokaleku politikoa zehaztean datzala, esan duzu inoiz. ETAren ondorengo garaia hurbilago al dago?
|
|
2008
|
|
|
Iraila baino lehenago eduki genuen bilera
|
bat
ETArekin. Paper bat entregatu zuten.
|
|
|
Bitartean du gauza handirik lortu. Horretaz gain, uste dut behin baino gehiagotan gertatu gisa, Lizarra Garaziren huts egiteetako
|
bat
ETA eta Batasunaren abangoardia nahia izan zela. Horrek zapuztu ditu herri honetan hainbat eta hainbat proiektu.
|
|
|
Urriko galdeketaren bi helburuetarik
|
bat
ETAri mezu argia helaraztea ei zen. Martxoan dauka berriz ere egiteko aukera, zein lehendakari gura dugun galdetzeaz gain, AHTrik gura dugun itaunduta.
|
|
2009
|
|
|
Ez Enbatakoa izateagatik, noski. Harrigarri egingo zen 1965ean, Etxebarrieta eta Manzanasena gertatu baino lehenago, Burgosko prozesua baino askoz lehenago, neska gazte frantses
|
bat
ETAren postari izateagatik preso ikustea...
|
|
|
Lehengo egunean, I, igo Urkulluk aipatu zuen behar zela alderdi demokraten artean akordio berri
|
bat
ETAren amaieraren inguruan. Segidan, Rodolfo Ares Herrizaingo sailburuak esan zuen saiatzen ari direla.
|
|
2010
|
|
|
Urte luze
|
bat
ETAren ekintzarik gabe
|
|
|
Telebista kate horretako kazetari
|
bat
ETAko ordezkari batekin batzartu zen, eta hark aitortu zion indarkeria euskal nazionalismoaren helburuentzat oztopo ez ote den eztabaidatzen ari zirela.
|
|
|
Autorea, Rafa Serras, Iñaki Uriaren Zarauzko lagun bat. Bi helbide agertzen ziren, Josurena eta nirea, Eustasio Amilibia 13 Urte batzuk geroago hantxe bizi zen nire institutuko ikasle
|
bat
ETAk hil zuenean. Polizia baten alaba zen.
|
|
|
Estrategia horietako
|
bat
ETAri zegokion: indarkeriaren eta inposizioaren estrategia zen, iraganera eramango gintuzkeen estrategia, kale itsua.
|
|
2011
|
|
|
«Estatutu berriak ez dira erretorika formal hutsa. Egitateak dira, indarkeriaren amaieraren aldeko jarrera eta konpromiso batzuk agerian uzten dituztenak, eta nahiz eta berez helburu hori bermatzeko nahiko ez diren arren, badira tresna eraginkor
|
bat
ETAren indarkeria amaitzeko».Estatuaren Abokatuak eta Fiskaltzak legeztatzearen kontra egindako eskaerei erantzun zuzena eman die Sortuk, 245 orriko idatzian. «Legez kanporatzea ekarri zuten jarduerak», argudiatu du Sortuk, «desagertu egin dira euskal paisaia politikotik ezker abertzaleari dagokionean.
|
|
|
Mugarri txostenarekin batera, beste zenbait dokumentu aipatzen ditu Sorturen defentsak agerian uztezko barne prozesuan ikuspegi kontrajarriak izan zirela. Halaber, ezker abertzalearen hainbat dokumentu ekarri du harira Sorturen defentsak, argi uzteko ez datozelako
|
bat
ETAri egotzitako dokumentuekin. Adibidez, Estrategia eta fase politikoa argitzen izenburuko txostena, Altsasuko Adierazpena, Zutik Euskal Herria agiria, Iruñeko Adierazpena, Lortu Arte akordioa, Gernikako Akordioa, Altsasuko agiria, Iruñeko Adierazpena eta Euskaldunako ekitaldiaren adierazpena.Ikuspegi hori osatzeko, Sorturen defentsak ezker abertzaleko arduradunek egindako adierazpen eta elkarrizketa ugari baliatu ditu erakusteko zein izan den apustu politiko berria, bide politiko eta demokratiko hutsen alde.Fiskaltzaren beste tesi nagusietako bat Prozesu Demokratikoa kontzeptua ETArekin lotzea da.
|
|
|
Bere aldetik, Marcelino Iglesias PSOEko Antolakuntza idazkariak adierazi zuen PPren jarrera aldaketa tamalgarria eta arduragabea dela, batik
|
bat
ETAren aurkako borroka inoiz baino arrakastatsuagoa izaten ari dela kontuan hartuta.
|
|
|
Auzitegiaren epaian jasotzen denez, independentziaren aldeko aukeraren eta disidenteak hiltzearen arteko nahasmenaren seinale argienetako
|
bat
ETAko terroristak preso politiko bezala hartzea da.
|
|
|
Aznarren gobernuak aldarrikatua zuen ETAk ekintzarako ahalmena izugarri ahuldua zuela eta desegiteko zorian zegoela. Gero, gainera, Madrilgo bonbak ez zetozen
|
bat
ETAren modus operandi historikoarekin. Eta, azkenik, Arnaldo Otegik, Batasuna alderdi politiko ETAzaleko buruak, berehala eta kategorikoki adierazia zuen ETAk ez zuela zerikusirik hartan, eta adierazpen horietan argudio sinesgarria bota zuen, alegia, halako sarraskia egin nahi izan balu ere, ETA, erakunde ezkertiarra izanik, nekez hasiko zela langile klaseari eraso egiten jendetza orduan.
|
|
2012
|
|
|
Pertsonaietako
|
bat
ETA kide ohia da, eta bestea, Iruñeko Brigada Antiterroristan aritua. Irakurketa politikotik eutsi ohi zaie usu bi gaioi.
|
|
|
Ingurune historiko hartan, gure jendarteko belaunaldi aktiboentzat biolentziaren erabilpen politikoa gauza onartua zen eta biktimen arazoa helburu estrategikoen azpitik ematen zen. Gehiago dena, herriaren parte handi
|
bat
ETArekin identifikatzen zen: amnistiaren aldeko mugimendu masiboen garaian ginen eta ETAko militanteak ekintzan hiltzen zirenean greba orokorrak egiten ziren.
|
|
2014
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren arabera, 2020an 200
|
bat
ETAko kide geldituko dira presondegietan. Ezker abertzalearen lerroetan bi ikusmolde balitezke, prentsaren arabera presoei buruz, nahiz ala batzuk ala bestek saminki salatu Madrilgo gobernuaren geldotasuna.
|
|
2015
|
|
|
Hori lortu ahal izateko oztopo
|
bat
ETA izan da Karmeleren ustez, baita alderdi espainolisten jarrera itxia ere. Hauek limurtzeko esperantza eskasa zuen.
|
|
|
Lovainatik hur bizi zan, Waterloon, eta Elsa Scheelen egoan idazten; zati ba tzuk be irakurri euskuzan. Saint Esprit kolegioko nire gelan batzean gintzazan Txillardegi, Agirre deritxan
|
bat
ETAn izandakoa, eta beste hiru estudiante. Txillardegik emon euskuzan euskerazko klase batzuk.
|
|
|
zela. . Bazegoen zati
|
bat
ETA ez zela ematen zuena, baina pistoladunak baino ETAkoagoa zena. Noraino?
|
|
|
Bileraren bukaera aldera, ETAko kideek akordio proposamena eman zioten ordezkaritza bakoitzari: orrialde bateko testu beraren hiru kopia, bakoitza kolore batekoa, gorria, urdina eta berdea, Larreinak gogoratu uste duenez?, ETAren zigiluarekin denak.114 Ados bazeuden, alderdiaren zigiluarekin sinatzeko eta, behin zigilatuta, kopia bat beste alderdiari emateko, beste
|
bat
ETAri helarazteko, eta bestea gordetzeko.
|
|
|
–Guk erraztu egin genuen Aiete egin ahal izatea. Uste genuen ezker abertzaleko munduari ezinbestekoa zitzaiola lurreratze plataforma bat eta leku
|
bat
ETAri bere eskakizunak egiteko. Horregatik baimendu zen nazioarteko agintari batzuk Aietera etorri ahal izatea?.
|
|
|
Ignacio Lerchundi Lerchundi. El donostiarra?. Gure artean inork ez zuen konprenitzen nola egon zitekeen torero
|
bat
ETA barruan. Ustekabearen ondoren, hala ere, diru iturri interesgarria izan zitekeela hasi ziren pentsatzen negozioetan azkarrenak, eta zezenketak antolatzeko aukera ere aztertu zuten erakundea finantzatu ahal izateko.
|
|
|
Sindikatuen artean, EILAS eta ESK deialdiari atxiki zitzaizkion. Alderdi abertzaleen artean, HB, EA eta EuE izan ziren manifestazioan; 310 EAJ, aldiz, manifestazioaren helburuekin bat egiten zuela ziurtatu zuen arren, ez zen bertan izan, deitzaileetako
|
bat
ETAk zuzentzen zuen KASeko kidea zela argudiatuta; Ardanza lehendakariaren itun saioari emandako ezezkoak EAJrengan utzitako erresumina igarri zion baten batek311 ezezko hari.
|
|
|
Jonan Fernandez Eusko Jaurlaritzako bake eta elkarbizitzarako arduradunak dio ETAk armagabetzea luzatzen balin badu, Grapo talde armatuaren modura bilakatuko dela, gizartearentzat ala ezker abertzalearentzat traba bihurtuz. Halaber kritikatu du Iparretarrak eta 100
|
bat
ETAko presok amnistiaren alde izenpetu agiria. Jonan Fernandezek dio ez dela ezker abertzalearen ikusmolde ofiziala, eta" haurkeriak baztertuz" bergizarteratze eta presoen aldeko politika baten alde jokatu behar dutela.
|
|
2016
|
|
|
1978ko ekainean kanporatu zuten ESBtik. Bigarren parteko hirugarren atalean azalduko dugun bezala, desadostasun puntuetariko
|
bat
ETAren borrokarekiko balioespen ezberdina zen. Labur zurrean:
|
|
2018
|
|
|
beste, Iñigo Urkullu lehendakaria, Maddalen Iriarte EH Bilduko legebiltzarkidea edota Alfonso Alonso Euskadiko PPko burua. Hainbat liburu idatzi zituen, besteak beste," Un obispo vasco ante ETA" (Gotzain
|
bat
ETAren aurrean). Bakearen eta elkarbizitzaren alde egin lanak eta eginahalak goraipatu dituzte.
|
|
2019
|
|
|
PPko presidenteak ETAko hamabost preso lekualdatzeaz ere hitzegin du. " Lehen etapa bat" dela erran du," gero Eusko Jaurlaritzari presondegien eskumena emaiteko eta Euskal Herriko kartzelaren
|
bat
ETAko presoen" katedral bat bihurtzea", Pablo Escobar narkotrafikatzaile kolonbiarrak eraikitako presondegiaren izenari erreferentzia eginez.
|
|
2020
|
|
|
Una vida en ETA liburua, 2006koa (Josu Ternera. Bizitza oso
|
bat
ETAn). Han zioen Urrutikoetxeak 1980ko hamarkadaren erdian ETAren talde politikoaren ardura hartu zuela, eta, besteak beste, nazioarteko atala ere bere menpean zeukala, baina liburuan ez zuen zuzenean lotu Zaragozakoa egin zuen Argala komandoarekin, nahiz eta zioen taldea ETAren zuzendaritzaren agindupean zegoela —Poliziak 1990ean desegin zuen— Dominguezen esanetan, Txomin Iturbe izan zen Argala komandoaren sortzailea (1977) eta «lehen nagusia», eta zioen taldeak ondoren beste hiru buru eduki zituela; ez zuen horien artean aipatu Urrutikoetxea.
|
|
|
Auga Seca da HBOk bere katalogoan sartu duen galizierazko lehen telesaila, eta horrek aparteko aipamena merezi du, bai eta Euskal Herrira begira ere bai. Izan ere, denbora tarte laburrean egin dute
|
bat
ETAren inguruko bi telesailek, Movistar Plusek plazaraturiko La Línea Invisible eta HBOk laster estreinatuko duen Patria; hori, gainera, Europako HBOk Espainian ekoitzi duen lehen telesaila da.
|
|
|
Ezker Abertzaleak euskal sistema instituzionala deslegitimatzeko ahalegin berezia egin du urte hauetan. 2011tik aurrera, Ezker Abertzalean estrategia politikoaren aldaketa etorri da, horren ondorioetako
|
bat
ETAren desagerpena delarik.
|
|
|
Urte bat eterdi pasa badu 500
|
bat
ETAko presok Euskal Herritik hurbilduak izaitea eskatu zutela. EPPK elkartearen bitartez, 50 batek, bereziki adinetakoek eta eriek, Zaballa Arabako presondegirat hurbilduak izaiteko galdea helarazi diote auzitegiari, gobernuaren aldetik erantzunik ez izanez.
|
|
2021
|
|
|
dirudienez amak komunikazioak irakurtzen dituzten galdetu dio bere azken gutunean. Bera baino zaharxeagoa zen aitaren lehengusu
|
bat
ETAn zegoen. Handik bi urtera atxilotu zuten.
|
|
|
Jendarmeen kasuetan, buruz burukoak ziren,
|
bat
ETArekin, beste biak Iparretarrekin. Baigorriko kasua, Iparretarrek ukatua, eztabaidatuko da gero testuan.
|
|
|
Alba hil zutenean, bi komunikatu zabaldu ziren egun berean, bat Grupos Armados Españoles (GAE) 144 taldearena, eta beste
|
bat
ETA Militarraren izenean, 145 zinegotzia" euskal populuaren etsaia eta traidorea" zela erranik.
|
|
|
Beste
|
bat
ETA Politiko militarraren Komando Berezietatik zetorrena: ETA Bosgarreneko segidan ziren, LAIAkoak bezala, eta, beraz, sozialismoa eta klase borroka onartu zituzten oinarri komunean, baina haientzat komandoaren autonomia zen, bereziki, ETAn sortzen ari zen zentralismo eta militarismoaren aurkako erreakzioa (Aleninismo@ hitza entzun nuela badut gomuta).
|
|
|
Lehen aldiz egin zen Euskadin manifestazio ezkertiar
|
bat
ETAren aurkako espezifikoki, Portugaleten, PCE EPKak deitua eta 200 bat pertsona bildu zituena:
|
|
|
Herrizaingo sailburuak urrats kualitatibo bat eman du, behar bada ez dena sakonki aztertu bere irispide osoan; izan ere, nabarmentzeko da euskal herritar guztiei biolentzia edozein erabiltzearen aurkako jarrerak hartzeko laguntza morala eman dielarik, bereziki" hilketa eta estortsioaren" aurkakoak aipatu ditu. Uste dugu gure herriko sektore
|
bat
ETAren aurka ezartzeko joera dela, eta, nagusitzen bada, Euskal Gobernuak akats politiko sakona egin du, alde bakarrez liskar bide bat ireki baitu herritarren artean, guk desiratzen ez duguna eta somatu gabekoa+.
|
|
|
Beste urrats
|
bat
ETA Euskadin erakunde armatu bakarra izateko.
|
|
|
Horrela, 1983ko otsailean Manglano, CESIDeko buruak, Juan Alberto Peroteri eskatu zion ikerketa
|
bat
ETA estoldetan ere borrokatzeko.
|
|
|
Han babesten gara. Hara iritsi dira berriz El Cura, El Patas eta beste sei
|
bat
ETAkoak. Pistolaz, polizia patruila bat balira bezala, hainbat karrete kentzen dizkigute, eta berriro ere Josu Bilbao finki kolpatzen dute". 125
|
|
|
Ingurune historiko hartan, gure jendarteko belaunaldi aktiboentzat biolentziaren erabilpen politikoa gauza onartua zen eta biktimen arazoa helburu estrategikoen azpitik ematen zen. Gehiago dena, herriaren parte handi
|
bat
ETArekin identifikatzen zen: amnistiaren aldeko mugimendu masiboen garaian ginen eta ETAko militanteak ekintzan hiltzen zirenean, greba orokorrak egiten ziren.
|
|
|
Iparraldera joan zen 1982ko martxoan, lagun
|
bat
ETAko militante gisa atxilotua izan eta gero: tortura pean, Muguruzaren izena mahai gainean ezarri zuen.
|
|
|
Miliki
|
bat
ETA Militarrean integratua omenaldipolitiko publikoa
|
|
|
Komunikatuak, hasteko, Portugaleten poliziaren auto baten aurkako ekintza
|
bat
ETA Militarraren gain hartzen zuen. Gero, estatu kolpe huts eginaren analisi zabal bat eskaintzen zuen; finean, eta ETA Militarrarentzat, egiazko boterea armada bera izanik," autokolpe" bat izan zen.
|
|
|
" Aitortu beharra dago badela hainbat pertsonaia ezagun planteamentu okerrak eta klaudikanteak aireratzen ari denik. Urtetan lan handia —gutxiesten ez duguna— egin ondoren, egun beren planteamentuetan ez datoz
|
bat
ETAk egiten duenarekin". 34
|
|
|
Beste mugarri
|
bat
ETAren aurkako sentimenduetan
|
|
|
Mikel Hernandez Abaituak atera zuen liburu berri
|
bat
ETAren biolentziaz, 56 eta lehenago ukan zuen Egunkarian polemika:
|
|
|
1989an Algerren, Antxonen aholkularien artean zegoen, eta, omen, Artapaloren jarrera gogorren defentsan ari izan zen. Esnaolaren lekua harturik, 1990ean diputatu Madrilen, Antxonekin kontaktuan ibili zen Errepublika Dominikarrean, eta garai haietan findu zituzten bi mahai edo errailen estrategia,
|
bat
ETA eta Estatuen artean (su etena versus amnistia) eta bestea alderdi eta eragile politikoen artean (autodeterminazio demokratikoa eta lurraldetasun instituzionala ardatzak).
|
|
|
" EKITALDIKO ezustekoa Euskadi Ta Askatasunaren izenean entzun zen ahotsak sortu zuen. Amaia Rekarte Haikaren izenean mintzatzera zihoala, interferentzia moduko soinu bat entzun zen, eta ondotik gizonezko ahots
|
bat
ETAren izenean mintzatu zen, Haika erakunde berriari" Zorionak" opatzeko.
|
|
|
" Ez gaitu harritzen Espainiako eta Frantziako estatuen lehentasunetako
|
bat
ETAko militante eta arduradunak ehizatzea izateak. Hori adierazi dute Bordeleko operazioarekin.
|
|
2022
|
|
|
Ondoko bi hamarkadetan Aljeriako eskema lauzpabost aldiz errepitatuko da: bat nabarmena 1998an Lizarra Garaziko hitzarmenak ahalbidetua, beste
|
bat
ETAk 2006an aldarrikatu zuen su eten bere ustez iraunkorrarren ondotik...
|
|
2023
|
|
|
ETA ere tartean zegoen. Egoera ez zen egokia, eta erruaren edo eskertzaren zati handi
|
bat
ETAk izan zuela uste dut. Une gorenean zegoen erakunde armatua; tiroengatik eta bonbengatik ez balitz, zentrala egingo zatekeela uste dut.
|