|
2000
|
|
|
Pierre Gassendiren erranetan, berriz, bazegoan Cesare Cremonini zeritzan bertze gizon jakintsu bat —Galileoren laguna, nahiz eta ideietan etsai eta izterbegi—, teleskopiotik behatzerat ere ausartu ez zena, sinesten zuèn mundua irauli eta uzkailiko ote zitzaion beldur. Baina nagok ezen, behatu izan
|
balu
ere, bertze hogei haiei bezala gertatuko zitzaiola, eta Alessandrok bezala erranen zuela: " Ez dut ulertzen!
|
|
2004
|
|
|
Ez gara ohartu, are okerrago, ez dugu ohartu nahi, ele eta kultura bitasunaren bideak lege eta arau zorrotzak dituela bere baitan. Egin dezagun kontu, izan ere, euskalduna eta espainola sentitzen dela dioenak sentierarik ondratuena izango
|
balu
ere, horrek ez lukeela bere joka bide praktikoan ondorio operatibo eraginkorrik izango euskaltasunari dagokionez. Bitasunaren dinamika asimetrian funtsaturik egotea da horren arrazoia, eta bost axola jarrera inkestetan jendeak zer aitortzen duen jakitea.
|
|
|
Eta pentsatuko zuen hautsa joatean herriko ume guztiak etorriko zitzaizkiola korrika, kotxea inguratzera eta kopilotuaren lekura igotzera. Baina hautsa joan zen eta kotxea bistan geratu zen, eta apurtxo bat gehiago itxaron zuen, baina gauera arte itxaron
|
balu
ere berdin, ze umerik ez zen agertu, azken egunotan halaxe baitago giroa, narrastuta, eta arrastietan umeak etxean geratzen dira, gortinetatik urrun badaezpadan.
|
|
|
Hilketagatik batik bat, baina baita Amaiarekin zeukan harremanaren nondik norakoagatik ere. Amaiaren obsesio zela konturatu zen, eta neska munduaren azkeneraino joango zela berarekin... berak nahiko ez
|
balu
ere. Baina nahi zuen.
|
|
|
Nolako mundua, halako zortea. Hemengo mundu honetan guztiak porrot egingo
|
balu
ere, lasai; albokoan, agian, arrakasta besterik ez zen izango eta. Josebak beti erantzuten zion nahiago zuela Carroll en Cheshireko katua, bere imintzio irritsuaz.
|
|
2005
|
|
|
Pilatutako tentsio guztia malko potoloetan atera zaio eta adrenalinaren jaitsierak gorputza izoztu dio. Zutik jartzeko tokia
|
balu
ere ez du uste hankak gorputzari eusteko gai izango liratekeenik.
|
|
2006
|
|
|
Katalina oharkabean emakumetua zitzaion, berak erregeri zerbitzu egiten zion bitartean. Bere begiz ikusi ez
|
balu
ere, gazteluko armagizonen so eta marmari likitsetan sumatuko zuen. Horiek ez ziren ausarkerietarako herabe izaten, buruzagia urrun uste bazuten.
|
|
2007
|
|
|
Roberrek ez zuen izena aldatzeko ahaleginik ere egin, bere izenarentzako ordain egokia. Erroberta? zela jakitea aski izan baitzen halako burutaziorik izan
|
balu
ere derrepentean uxatzeko. Nire kasua, berriz, berezi samarra izan zen.
|
|
|
Bi liburu hauek besterik izkiriatu ez
|
balu
ere, Rosalíak bazukeen betirako lekune aparta Galizaren kondairan.
|
|
2008
|
|
|
Berak irribarre triste bat egin zuen, interpretatzea ezinezkoa egin zitzaidana. Une horretan ohetik jaiki, armairuko barraraino joan eta baso bat whisky atera izan
|
balu
ere ulertu egingo nuen, edo onartu bai behintzat. Irribarre triste hori ezpainetan zuela itxi zituen begiak, eta eskuarekin nire aurpegia ukitzen zuela hartu zuen loak.
|
|
|
Sandalia bakar bat zuen eskuetan ezkutu gisa, bi bularren estalgarri. Arropak neuk kendu nizkiola esan izan
|
balu
ere, sinistu egingo zioten. Gauzak okertu baino lehen alde egitea erabaki nuen.
|
|
2009
|
|
|
–Amnistia izan zen 77an. Salinasek Gaztelu plazaren erdian jende haiek eta beste ehunka batzuk fusilatu zituela oihuka aitortuko
|
balu
ere, ezinen genuke ezer egin haren kontra.
|
|
|
Bidaiarien artean gerraren kontuak baino ez ziren entzuten baina Rosak gerra batean galduak zituen gurasoak eta batere gogorik ez beste bati buruz hitz egiteko. Nahi izan
|
balu
ere, bidaiariekin hitz egitea ez zen batere ideia ona. Azken baten, polizoia zen eta ondo gordeta ibili behar zuen.
|
|
|
Erloju bakoitzak bost franko balio ditu, halako moldez, non, hain diru gutxiren truke, frantses batek Hindenburg bereganatu eta kartzelara bailezake bere sakelan, horretarako Alemaniara joan
|
balu
ere, erloju hauek Alemanian bakarrik baitaude salgai, Joffre markakoak Frantzian bakarrik eskura daitezkeen bitartean.
|
|
|
Erloju bakoitzak bost franko balio ditu, halako moldez, non, hain diru gutxiren truke, frantses batek Hindenburg bereganatu eta kartzelara bailezake bere sakelan, horretarako Alemaniara joan
|
balu
ere... erloju hauek Alemanian bakarrik baitaude salgai, Joffre markakoak Frantzian bakarrik eskura daitezkeen bitartean. (...)
|
|
2010
|
|
|
Morfina eskatu nion gero, baina berak ez zuela morfinarik; are gehiago: izan
|
balu
ere, ez zidala emango esan zidan, berak anaia morfinomano bat zuela, eta ez nekiela zer zen hura: –Infernuan ere mailak eta mailak daude, eta morfinomanoena da okerrena?.
|
|
|
esan nion behin batean: gogoratzen al zara horretaz, Gabino??, baina Domingok ezta kasurik ere?. Zuk barre egiten duzu, baina upel bat erabili izan
|
balu
ere, ez harritu upelarekin hegan egitea, Jainkoak guztia lezake-eta??, harik eta, halako batean, amore eman zuen arte: –Arrazoi duzu, Damaso.
|
|
|
Beste kontu bat da egiten duten hizkuntz politika gustukoa duzun edo ez. Eta ofizialtasunik ez
|
balu
ere, mahaian ofizialtasuna emateko eragozpenik ez legoke. Bigarren mailako arazoa zen?.
|
|
|
meza emateko, kaliza normal bat erabili beharrean, upel bat ardo erabiliko balu, auskalo...!" esan nion behin batean: gogoratzen al zara horretaz, Gabino? —, baina Domingok ezta kasurik ere —" Zuk barre egiten duzu, baina upel bat erabili izan
|
balu
ere, ez harritu upelarekin hegan egitea, Jainkoak guztia lezake-eta" —, harik eta, halako batean, amore eman zuen arte: " Arrazoi duzu, Damaso.
|
|
|
Gainera, balak femurraren haustura eragin dizu, bai, baina hezurra ezpaldu gabe, hortxe gelditu baitzaizu, hezurraren atarian... ’ Morfina eskatu nion gero, baina berak ez zuela morfinarik; are gehiago: izan
|
balu
ere, ez zidala emango esan zidan, berak anaia morfinomano bat zuela, eta ez nekiela zer zen hura: ‘Infernuan ere mailak eta mailak daude, eta morfinomanoena da okerrena’ Eta nola burua galdu eta garrasika hasi bainintzen —eskatu ere, eskatu nion pistola bat, neure buruaz beste egiteko, zeren hilzori ezin minberagoan bainengoen eta zeren heriotzak minezko min guztiak moztuko baitzizkidan errotik—, bera gogorrago jarri zitzaidan:
|
|
2011
|
|
|
Isiltasunik eskatu ez
|
balu
ere nuke ezer esan. Ahotsa galduta daukat honezkero, eta nahita ere nuke hitzik egin.
|
|
|
Alferrik zen itxura egitea. Indarra eduki
|
balu
ere, ez zien sekula neska txikiei bularra emango, ezta haiekin jostatzen ibiliko ere. Ez, bazirudien arnasa hotz batek barrena zeharo izoztu ziola, bidaia izugarri horietako bakoitzean; ez zuen berotasun hondarrik haiei emateko.
|
|
|
–Iritzi publikoa beti etorri ohi da boterearenarekin bat, eta orduko gizarteak ez zuen euskara ikusten. Begiratu izan
|
balu
ere euskararen plazara, ez zuen deus ikusiko, ez bada traba, gizartean aurrera egiteko oztopoa, arrunkeria, ahalik lasterren baztertu beharreko astungarria?. Anjel Lertxundi, Eskarmentuaren paperak, 2009, Alberdania, 158 or.
|
|
|
Nazio kulturalaren alienazioa lortua duen indar kolonizatzaileak de facto nazio politikoarena ere eskueran baitauka, aldez edo moldez: hau da, independentziaren sokatiran galduko
|
balu
ere, irabazian aterako litzateke.
|
|
|
–Zalantza handiak ditut Kurt horren oroimenari buruz, erran zuen?. Eta eskutitz hori bidaliko
|
balu
ere, ez dut uste nazi zahar horrek gure galderei erantzuteko gogorik izanen duenik.
|
|
2012
|
|
|
Begiratu nien urrutian uhartearen bi alboetan etengabe mugitzen ari ziren ur laster biziei, eta ikaragarriak iruditu zitzaizkidan, bizi izan nituen arriskuak gogora ekartzen zizkidatelako, eta bihotza huts egiten hasi zitzaidan. Izan ere, konturatu bainintzen ezinbestean ur laster horietakoren batean sartuz gero, ur tirak itsasoan oso barrura eramango ninduela, eta agian berriro ere uhartera itzultzeko edo uhartea ikusteko modurik ez nuela izango; eta gainera, txalupa horren txikia zenez gero, haize bolada txikienak joko
|
balu
ere, ezinbestean galdu egingo nintzela.
|
|
2013
|
|
|
zelan azaldu, bestela, bere obsesio hura, harengana zeroana behin eta berriz?; hainbeste maite zuen, non berdin maitatuko baitzuen, baita hura marrazo bihurtu eta bera. Dionixio? irentsiko
|
balu
ere! Bizi senak ere, baina, bere argudioak zituen:
|
|
|
Berri horiek jaso eta denak beren lekuan eserita egon zirenean, Collins jaunak inguruari begiratu eta hartaz miratzeko astia izan zuen, eta gelaren neurri eta altzariek hain utzi zuten txundituta, non ia ia Rosingseko udako gosari gela txikian zegoela iruditzen zitzaiola esan zuen; konparazioak, hala ere, ez zuen poztasun handirik sortu hasieran; baina Philips andereak. Collinsen azalpenei esker? Rosings zer zen eta ugazaba nor zuen jakin zuenean, Lady Catherineren egongela bakar baten nondik norakoak entzun zituenean, eta sutondo gaineko apala bera bakarrik zortziehun libra kostatu zela jabetu zenean, izekoak laudorioaren indar guztia sumatu zuen, eta, bere egongela etxekoandrearen gelarekin alderatu izan
|
balu
ere, ozta ozta minduko zen.
|
|
|
Aitak eta amak txarrena uste dute, baina nik ezin dut Wickhamez hain txarto pentsatu. Gorabehera askok bultzatu ahal izan dituzte Londresen ezkontzea nahiago izatera, euren aurreneko plana aurrera eroan barik; eta Lydiak bezala senide eta lagunak dituen emakume gazte baten kontra gizonak halako asmorik izango
|
balu
ere, oso oso dudazkoa den gauza bestalde?, gure Lydia ere hain galdua dela pentsatu nuke. Ezina.
|
|
|
alde batetik, maiteminak bide batetik zeroan; berak maite zuen Pankraxi, ez zuen dudarik, haren presentzia eta begirada batzuk nahiko izan baitziren bere sentimendu hartaz jabetzeko; maite zuen, bai: zelan azaldu, bestela, bere obsesio hura, harengana zeroana behin eta berriz?; hainbeste maite zuen, non berdin maitatuko baitzuen, baita hura marrazo bihurtu eta bera –Dionixio– irentsiko
|
balu
ere! Bizi senak ere, baina, bere argudioak zituen:
|
|
2014
|
|
|
Frantzia gehiena, esaterako (dena?), konkistatua eta frantsesa izan nahi izatera bortxaz bezatua da. Eta Estatuaren gaurko existentziak ez du haren probintzien edo hiritarren gogozkotasuna probatzen; eta erreferendum batek gogozkotasuna espresatuko
|
balu
ere, espresio horretan dominazio eta domestikazio totalaren proba ikusi litzateke ezeren aurretik. Erregeek horixe egin zutela, lehenago beti oso garbi eduki du Renanek.
|
|
2015
|
|
|
Garbi dago, zer edo zer jakingo
|
balu
ere, Grimssonek ez diela tutik ere esango. Martinek ez dio traza onik hartu apaizari, haren begirada etengabe iheska dabilelako, zerbait ezkutatzen arituko balitz bezala.
|
|
|
Kriolloa. Txepetxek ohartarazten gaituenez? indigenista agertzen da europarron aurrean, indioen ondorengo eta aldezle, baina guztiz europar jokatzen du gero indio horiexen aurrean, indio odolik
|
balu
ere hura ukatuz eta ezkutatuz. Halatsu gure arteko asko ere (guri begira bota baitu adibidea Txepetxek ere), Madrilen edo Parisen herriaren eta euskararen zale, eta herriko euskaldun gizajoen aurrean, ordea, erdaldun eta erdaltzale.
|
|
|
Poesiak poesia, gure aitonak ez zuen inoiz zigarrorik erre, erre
|
balu
ere amonak ez zion tabakoa ezkutatuko. Antzak ezerezean geratzen dira beraz.
|
|
|
nire bizitzako desira nagusia Eva izan da, zuen ama zena. Ez zidan desirak asko iraun, egia esan behar baldin badut, baina segundo bateko iraupena izan
|
balu
ere, nire bizitzako Desira (hizki handiz) izan zela aitortu nuke.
|
|
|
–Jarraitzeak maite duzuna galtzeko arriskuan ipiniko
|
balu
ere bai? –bihotza eztarrian sentitzen zuen jada Kepak, mingainetik gertuegi?.
|
|
|
Ustekabeko eztenkada izan zen hura niretzat, ez bainengoen antzeko ezer ezagutzeko prestatua. Hansek Aita Santuaren kontra zerbait egin izan
|
balu
ere, ez nuen ikararik egingo. Hura ezberdina zen, ordea.
|
|
|
ASKO, HONETAN DIRU asko irabaziko
|
balu
ere, ahal bezain lasterren utziko luke diskoen salmenta. Ez hirira joaten denean arnasa hausten zaiolako, ez poliziari beldur diolako, baizik eta tabernetan, plazan, kalean topatzen duen jendeagatik;, jende batengatik?, zehaztu du.
|
|
|
Hantxe ikusiko zenituzten merkataria, amorru bizian, eta Damiano, izotzezko fardela buruan eta pairaezinezko beroa belarri atzean. Beno, norbaitek sinistuko ez
|
balu
ere halaxe da, eta horrelaxe sortu ohi dira adiskidetasun berriak. Damianok harekin joaten utz ziezaion erregutu zion, eta merkatariak baietz; batak zorrak kitatzeko bidea ikusi zuen horrela, eta besteak bidaidea kausitzeko aukera.
|
|
|
–Txizalarri zara??, itaundu dio eskuinetik askatu berri duen mutikotxoari. Semearen baiezko erantzuna entzun izan ez
|
balu
ere, jakingo zukeen; hori ere ondoriozta zezakeen umeak izterrak bata bestearen kontra igurztean egiten zuen zaratatxoagatik, eta tarte luzea darama horrela. Mutikoari tapoia eman eta. Egizu hemen?
|
|
|
Bigarren mailan, aurreko enpresa transnazionalak daude, baina estatuen babesa bila dezakeen burgesia ere bai. ...at, alegia.10 Sektore hau interesatuago egon liteke lehenago baino Espainiak (eta Frantziak, noizbait, Ipar Euskal Herriko burgesiaren kasuan) osatzen duen (duten) tarteko bigarren maila horretara jauzi egiteko; eta, horretarako, estatu bat eraikitzea bilatzen duen nazionalismoaren lana eta laguntza ederto etorriko litzaizkioke, estatu hori EB barruan gatazka mailarik txikienaz lortuta nahi izango
|
balu
ere. Are gehiago herri mugimendu indartsu batek ere norabide horretan bultzatzen badu.
|
|
|
Horixe da, hain zuzen ere, ezkerrak nazionalismoari erakutsi behar dion gauzetako bat. Hori dela eta, herri aberatsen artean dagoenez, Euskal Herriak estatu independentea edo subiranotasun maila goreneko estatu bat osatuko balu, eta, kapitalismoaren barruan, naziokide guztientzako ongizate maila altua lortuko
|
balu
ere, kapitalismo hori gaitzesgarri izango litzateke euskal herritarrentzat, munduko herri gehienek pobrezian jarraituko lukete eta. Ezkerreko nazionalismoa ezin da konformatu naziokide guztien ongizatea ziurtatzearekin; naziotik at, nazio guztien arteko elkartasunean sinesten du eta.
|
|
|
Hiztegigileak laguntza
|
balu
ere, horra adore hitzaren definizioa, pentsatzen du alargunak, eta kanpai hotsen moduan entzuten du bere baitan: ez da ezer gertatuko, ez da ezer gertatuko, ez da ezer gertatuko?, harik eta istant hori bukatu den arte.
|
|
2016
|
|
|
–esan nuen haren eskua leunkiro jasoz hizketan hastearekin batera?, Fortunaren apeta horietako baten aitzinean egon behar dugu: alde guztiz arrotz diren bi lagun elkarren eskutik hartzea, sexu ezberdinekoak eta agian lurreko bazter ezberdinetakoak, eta istant batean biak elkarrekin jartzea hain egoera amultsuan, ezen adiskidetasunak berak ere nekez erdietsiko baitzukeen halakorik, hilabete batez berariaz prestatu izan
|
balu
ere.
|
|
|
zertarako lapurtu zioten eleberria. ...ahotsa indartu balitzaio bezala, hasi da kontatzen haren trama eta garapena eta buruan gordeta zuen amaiera, eta hori guztia hain garbi izanik ere, ezinezkoa zaiola esan du, ezinezkoa zaiola errepikatu du, berriro eleberria idazten jartzea, eta hori esan duenean apaldu zaio ostera ahotsa, ia ia desagertzeraino, eta jarraitu du bere kolkorako bezala hitz egiten, esanez bizialdi osoa horretan emango
|
balu
ere, ez lukeela berriro eleberriaren orrialde bakar bat berridazterik lortuko, eta ezinezkoa zaiola errepikatu zuen beste behin, eta entzuten geundenok uste genuen une batetik bestera negar malkotan lehertuko zela, baina berriro ahotsa indartu zaio eta iragarri du, baldin eta galdu duen eleberria berreskuratzen ez badu, idazteari utzi egingo diola. Hori esan du eta halako zurrumurru bat zabaldu da aretoan, guztiak ondokoarekin txutxu mutxuka hasi balira bezala, eta nik pentsatu dut ezbehar handi baten lekuko nintzela eta, neuk erru zuzenik ez banuen ere, gertatuaren erruaren zati bat niri egotziko zidatela.
|
|
|
Djillas' en liburua irakurri ala, zenbatetan gogoratzen dan irakurlea Franco' ren menpean gertatzen diran nagusikeriez. Djillas' ek, dana dala, sozialismo demokrataren alde itzegingo ez
|
balu
ere, irakurleak berak erabakiko luke ori. Komunismoaren akats nagusia (eta beste guzien iturburua) garbi baitago:
|
|
2017
|
|
|
Zorbak, buru belarri sartua zerabilèn lanean, ez zuen entzun. Eta entzun izan
|
balu
ere, ez zen geldituko.
|
|
|
«Ba berak egin
|
balu
ere nik ez nioke kulparik botako», esan zuen Dilseyk, eskaileretarantz zihoala. «Hor zabiltza beti bera nola amorraraziko, etxean pasatzen duzun denbora bedeinkatu guztian».
|
|
|
–Castilloren txostenak ez du inongo emakumerik aipatzen. Eta aipatu
|
balu
ere, lan hori ez zenuke zuk eginen.
|
|
|
Kalean ez zebilen inor, jakina. Euririk ari izan ez
|
balu
ere garai hartan ez zen inor ibiliko. Auzitegira heldu, botak kendu eta eskileratan gora sugea bezala igo eta ohera sartu nintzen.
|
|
|
Gero, nik uste, arrastaka joango zen pasabidetik burdinezko eskaileraren azpiraino. Bere burutik hogeitamar urratsetara irteera begia zeukan, baina ez zuen tapakia jasotzeko indarrik izango, eta lortu
|
izan
balu ere polizia zain zeukan goian. Berak guztiori jakin behar zuen, baina oinaze haundiak hartua zegoen eta animalia bat hilzorian arrastaka iluntasunera doan bezalaxe, nik uste, gizonak argitara jotzen duela.
|
|
|
Sekula! . Begoñak, ama parean izango
|
balu
ere berdin aitortuko lukeela frogatu nahian.
|
|
|
–Eta irakurriko
|
balu
ere, zer. Nori axola dio zuk diozuna?
|
|
|
Gure literaturaren hedatzaile eta idazle gazteen suspertzaile nekagaitza izan genuen Juan San Matinek" sozial gaiak inoiz era absurdoz nahasturik, bizi geran gizarte hau kritikatuz" egin dituela Letek poema horiek ohartarazi zigun aitzin solasean. Gizartea izugarri sakon ezagutu izan ez
|
balu
ere, koadro bikainetan eskaini baitzigun bere belaunaldiak jasan behar izan zuen iluna, eta molde estetiko egoki askoan adierazi orduko itotasuna. Poeta gazte hark bazekien zer garaitan bizi zen.
|
|
2018
|
|
|
Inork ez zuen pentsatzen negozio bateko kideetako batek agintari absolutua izan behar zuenik; hala balitz, zeinek nahiko zuen izan halako negozio bateko sozio? Dena den, boterea gizon bakarrari ematen bazitzaion ere, akordioa ez zen inondik ere izango ezkontza bezain arriskutsua, zeren mendeko sozioak beti izango baitzuen aukera kontratua bukatutzat jotzeko; emazteak, aldiz, ez zuen halako aukerarik (Mill, jendaurrean, beti mintzatu zen kontu handiz dibortzioaren auzi guztiz gaiztotuaren inguruan, eta adierazi zuen ezen emazte batek, aukera izango
|
balu
ere ezkontzatik ateratzeko, ezin ezinbestekoa balitz baino ez lukeela egin behar halakorik). Negozioetan, hala teoriak nola esperientziak agerian uzten dute sozio izateko baldintzak hitzarmenaren artikuluetan negoziatu behar direla, akordioa egokia izango bada.
|
|
|
Kakiren ilobaren azala da, pentsatu zuen eta, bat batean, odol bereko senidetzat sentitu zuen Izaro. Aurrean zeukan neska ez zen jabetzen, hargatik, Sonia nor izan zitekeen edo, agian, jakingo
|
balu
ere, une hartan behintzat ez zuen ematen ezagutu zuenik. Besarkatuko zintuzket gustura, baina ai.
|
|
|
Ez zuen ezer txiokatu periodikoko elkarrizketaz ez sari banaketaz, hala ere. Ez zuen bere buruaren propagandarik egiten, edo, hobeto esanda, ez zuen egiten bere buruaren propagandarik modu agerikoan, lotsa handiegia emango liokeelako autoinkulpazio traol horietako bat erabiliko
|
balu
ere (#autopunpa).
|
|
|
Ez da proba makala, ez horixe, jarri diotena. egongo dira bera epaitzen, mandatua jaso zuen lehen unetik, dena hartuko dute aintzat, gero zerbait ezabatzea erabakiko
|
balu
ere. Zer erreakzio izan du irudi hura edo bestea ikusitakoan?
|
|
|
Hain zuzen, aurreko zarata hotsa zerk eragin duen norbaitek zalantzarik
|
balu
ere, beste tiro bat egin du sabaira emakume ezezagunak eta, horren ondoren, denak isilarazi dituen oihua jaurti:
|
|
|
Motibo askorik, behintzat, ez zeukan: ziur nago egunero ikusi izan
|
balu
ere, litekeena dena, aurrez aurre horren luzaro bizi izan ondoren?, gure aitak ez ziola buru imintzio eskas bat baino gehiago zuzenduko, agurtzeko. Baina amorru uhin bat sentitu dut barrutik igotzen, ezin baititut jasan mota horretako adierazpenak egiten dituztenak:
|
|
|
Amak ez zuen aldez aurretik ikusi zer bilakatuko ginen gerora, bere etsipenaren ikuskizunaz geroztik, mutilez ari naiz batez ere, semeez. Baina, aurrez ikusi izan
|
balu
ere, nola isilduko zuen bere historia bilakatu zena. Gezurra esanaraziko al zien bere aurpegiari, bere begiradari, bere ahotsari, bere amodioari?
|
|
2019
|
|
|
Marik baiezko keinua egin zion buruarekin, zeren, nahi izan
|
balu
ere, zuen hitz erdirik ebaki une hartan.
|
|
|
Gizonak, batzuetan, itzultzeko eskatzen dio harremana hausten denean, nola eskatu baitu berriki Sacha Guitryk, dotoreziaz. Atseginari uko egin gabe babeslea, atxikitzeko?, emakumeak trikimailuak erabiliko ditu, azpijokoak, gezurrak, zurikeriak, denak ere ezkonbizitzaren laidogarriak; emakumeak mirabekeria antzeztu baino egingo ez
|
balu
ere, jokoa berez da mirabekeriazkoa. Ederra edo ospetsua izanez gero, emakumeak badu aukera beste nagusi bat aukeratzeko lehengoa gorrotagarri bihurtzen zaionean.
|
|
|
zentzua eta. Edipo konplexuarena?. Amak aitaren prestigio iraunkor bera izango luke bere gain hartuko balu, aitak bezala, bikotearen erantzukizun material eta morala; neskatoak mundu androgino bat sentituko luke inguruan, eta ez mundu maskulino bat; aitak afektiboki gehiago erakarriko
|
balu
ere, eta hala izatea ez da gauza segurua?, neskatoak aitari dion maitasuna emulazio nahiak ñabartuko luke, eta ez ezintasun sentimenduak: neskatoak ez luke joko pasibotasunera; zilegi balitzaio lanean eta kirolean zenbat balio duen erakustea, mutilekin aktiboki lehian, orduan zakilik eza, haurra eduki ahal izateko promesak konpentsatua?
|
|
|
Eta lur-azala ordenarik gabeko bilar mahai bat bihurtuko lukek, non gizonak bailuke bizitza moldatu, harri batek kolpekatu orduko beste batek kolpekatuko bailuke. Eta, moldatu ahal izango
|
balu
ere, gorputz osoa gazaz eta esparatrapuz josia izango likek. Eta gazak eta esparatrapuak ez dituk forma perfektuak, nik uste?
|
|
|
–Kantari hau bada zerbait ezberdina: ahots lakarra du eta
|
balu
ere ez luke leundu nahi, energia eta indar gehiegi inondik ere, ezin disimulatu, ezin dezake dosifikatu ere?.
|
|
|
Iluntasunean ez da gai izan gerlariek erabilitakoa aurkitzeko. Aurkitu
|
balu
ere, seguruenik ez zen egokia izango hiru zaldi, asto bat eta haien gaineko zama igotzeko, kontsolatu da ibiltaria. Gora iritsita, ilargiak lagun, errazago egin zaio aurrera jo eta berriz arroilara jaisteko modu bat topatzea.
|
|
|
Horma haietakoren baten atzean egon liteke, edo herri inguruan ikusitako jaunaren sororen bat lantzen. Aurrean
|
balu
ere, ordea, ez luke ezagutuko aita, ezta berak ere Leixuri. Gauza gutxi kontatu zion amak hil aurretik, iragana, Otsondo bera, min balu legez.
|
|
|
Gero sekula ez, eta orain, etxetik argitaletxera doalarik, inoiz baino gutxiago, orain kalean edo autobuseko bidaiarien artean oharkabean pasatzen saiatzen da, ordua jakin nahiko zukeen inoren arreta deitzeko balio lezakeen edozein keinu ezkutatzen du, bestela delako hori kopeta gaineko muga lerro saihetsezin eta zuriari so geldituko zen, begitarte trufariarekin, itxaroten zuen bitartean Raimundo Silvak jaso zitzan gaur erlojua estaltzen duten hiru mahukak, atorra, jaka eta gabardinarena, Hamar eta erdiak dira, erantzuten du azkenik, haserre eta iraindua. Kapelua ongi etorriko litzaioke, agian, baina zuzentzaileak ez du egundo kapelurik erabili, eta erabiliko
|
balu
ere, kapeluak arazoaren parte bat baizik ez luke konponduko, esaterako ezin sartuko zen argitaletxean kapelua bekainetaraino iltzaturik, Kaixo, zer moduz, gero Maria Sara doktorearen bulegora pasatzeko, Hemen daukazu nobela, onena izango da, noski, dena berezkoa balitz bezala jokatzea, zuria, beltza, tindatua, behin begiratzen zaio horri, bigarrenean ez zaio begiratzen, hirugarrenean inor ez da k... Baina gauza bat da hau guztia intelektualki geureganatzea, auzia ezberdintasun guztiak adosten dituen erlatibotasunaren bitartez aztertzea, nork bere buruari galdetzea, esaterako, eskuzabaltasun estoikoarekin, zer da ile urdindu bat lurrean Artizarretik begiraturik, eta beste gauza bat da, izugarria gero, telefonistari aurre egitea, bere begirada lotsagabea jasatea, datozen egunetako aisialdietako elikagaia izango diren irriñoak eta zurrumurruak irudikatzea, Silvak utzi dio ilea tindatzeari, guztiz barregarri dago, lehen irri egin zuten ilea tindatzeari ekin ziolako, zenbaitek denetan ikusten du isekarako zioa.
|
|
2020
|
|
|
Azkenik, bizi senak irabazi dio egia jakiteko gogoari. Yolandak jada ez
|
balu
ere, haren alboan jarraitu nahi duela argi ikusi du Gabrielek. Ez du egia jakiteko beharrik.
|
|
|
Obsesioaren zurrunbiloan sartzen zarenean geldigaitza zara. Bigarren probak positibo emango
|
balu
ere, ez zinateke konformatuko. Konfirmazioaren konfirmazioa zenuke.
|
|
|
Edonola ere, mesfidati agertu da, uste baitu ezen, kotizazioak areagotzearen zama enpresariak hartuko
|
balu
ere bere gain epe motzera, azkenean langileak hartuko lukeela luzera begira. " Hau da, enplegatzaileak ez lioke soldata jaitsiko berehala, baina bai modu sotilago batean:
|
|
|
Ignacio Zubiri ekonomialariak ez luke errenta unibertsal bat jartzearen alde egingo. " Esaten dute kudeaketa gastua aurreztuko litzatekeela, baina, egia esan, ez dut imajinatzen Iberdrolako buruari hilero 700 euroko txeke bat bidaltzea, ezta gero bueltan eman
|
balu
ere. Nik uste dut bidea DSBEa dela, baliabiderik ez daukan jendeari laguntzea".
|
|
|
Nola jakin ote zezakeen Nizan egona nintzela, harantz abiatu baino lehen alde egin baldin bazuen berak Gasteiza, andregaiarenera, opor asmoan? Eta inora joan gabe bertan jarraitu izan
|
balu
ere, ez zegoen inor gure bi munduen arteko zubi lana egin zezakeenik, amak ezarritako zigorraren berri emango zionik edo non ote nengoen helaraziko zionik. Nire ingurukoen artetik Martin ezagutzen zuen adiskide bakarrak bizkarra emana zidan aspaldi.
|
|
|
Ez dakiena da ikusi ahal izanen duen, sanferminetan norbait bilatzea norbere burua galtzea izan daitekeelako. Ikusiko
|
balu
ere.
|
|
|
Bizkarra emanda joan zen, txintik atera gabe. Hain ezustean harrapatu zuen nire galderak, bere burua Urkiolako santutegian zeuden guztien aurrean biluzik ikusi izan
|
balu
ere ez zuen zartako handiagorik hartuko. Gizajoa?
|
|
2021
|
|
|
Orduan altxatu eta alde egin nuen, eta ez zitzaizkidan inporta izan kartzelatik aterata bere bizitza ikertzen, aztertzen, zelatatzen emandako egunak eta pilaturiko gorrotoa, nik pagatu nuelako bion errua, nahiz eta ederki jakin berak aitortu izan
|
balu
ere berdina izango zela nire kondena.
|
|
2022
|
|
|
batak irradiatzen duen krudelkeriak uxatzen du bestea. Eta okerrenera, mezuren batek kaskezurra ziztatu eta barrurako bidea egingo
|
balu
ere, nekez zeharkatuko luke urte guztiotan bien artean eraiki duen murru blindatua. Lokian ditu eraikiak konportak, garajeetako ateak bezala ixten dira.
|
|
|
Ez du felazioaren igurtzi lakarra faltan botatzen. Eta noizbait premia sentituko
|
balu
ere, badaki mintzo zaion aho hori baino habia bero eta umelagoak aurki ditzakeela kale bazterretan. Bere borondate korazatuan irekitako arrakalak arduratzen du.
|
|
|
Zein den zoriontsuago ez dut horren garbi. Baina jende askok ezin du bizi aitatasuna nik bizi dudan bezala, hala nahiko
|
balu
ere. Sistema aldatu behar da.
|
|
|
ZIUn zegoen eta aukera gutxi zeuzkan. Bizirik ateratzea lortuko
|
balu
ere, ez zuten uste mugikortasuna errekuperatuko zuenik. Alfonbran etzanda galdu zituen orduak erabakigarriak izan ziren, antza.
|
|
|
Ikasleak axolagabeki eta tristuraz begiratu zien etxalde bateko leiho estaliei, troika orduantxe igarotzen ari baitzen haren aurretik. Leiho horien atzean, pentsatu zuen, seguruenik goizeko lorik sakonenean murgildutako jendea dago, eta ez dituzte entzuten postarien kanpaitxoak, ez dute sentitzen hotza, ez dute ikusten postariaren amorruzko aurpegia; eta kanpaitxoak dama gazteren bat esnaraziko
|
balu
ere, hura beste aldera jiratuko litzateke, eta, gehiegizko berotasunak eta baretasunak eragindako irribarrearekin, hankak uzkurtu, eskuak masailaren azpian ipini, eta lo are sakonago batek hartuko luke bere altzoan.
|
|
|
Gela gorriek berek eskaintzen dute NUF aukera (No Follow Up), inoiz kide berarekin berriz topatzeko aukera –berez urria– erabat baztertzen duena. Besteak erabiltzaile izenaren bitartez eskuzko bilaketa egingo
|
balu
ere, luke topatu. Ke digitala bihurtzen da Viktor enkontruak irauten duen urrezko minutu horiek igaro ostean.
|
|
|
Alde batetik, beldur da ea hautsak harrotuko dituen horrela, arreta erakarriz bestela oharkabean pasatuko litzatekeen kontu anekdotiko baten gainean. Baina, bestalde, txio hori ia inork ikusiko ez
|
balu
ere, badago pertsona bat, gutxienez, irakurri duena ziur: Eider.
|
|
|
Galdera kolkoan gordeta, Eduk hitza, halakorik ez dela inondik ere gertatuko. Nahi
|
balu
ere hori guztia non argitaratua ere ez luke izanen. Ez dio halakorik aitortu poliziari.
|
|
|
Ukondoarekin atea itxi eta, lurrean odol tanta bakar bat ere isuri gabe, etxe eta auto berri bana lortu zituen. " Batzuetan sentsazioa dut beste bide bat aukeratu izan
|
balu
ere hoberena izango zela berdin berdin". Igonek sendatu zion Elite Taldeetako agenteak egindako zauria, eta Petilla Aragoin ere berak salbatu zion bizitza.
|
|
2023
|
|
|
–Bai, nik ere entzun izan dut –Landerrek Aneren alde egin du. Kontrakoa esan izan
|
balu
ere haren alde egingo zukeen.
|
|
|
Soberan daki emazteak ia inertziaz esaten duela esaldi hori jendearen aurrean," zer martxa zuenean?" edo" hogei urte gutxiago banitu..." esaten duen modu berean.
|
balu
ere, Josebak ez du konexio berezirik landareen munduarekin.
|
|
|
Baina egingo
|
balu
ere, ez ninduke etxera eramango: naufragoa naiz denboraren denboran.
|