|
2000
|
|
|
Eta orain, nola zuhaur izanen baitzaitut etorkizunean etxeko seme, zoaz eta ardura zaitez erlikia mirakulutsua honat ekartzeaz, hartarakotz bi morroi harturik". ...o baitzuen etorkizunean etxe hartako nagusi izan, hatz hura gabe, ezen ez morroi izan, hatz harekin, morroi denak eta sehi denak bere morroitasunean eta bere sehitasunean balu bezala faltarik handiena, hutsik handiena eta akatsik handiena, munduan diren hatz guztiekin ere ezin berdin daitekeena, ez osa eta ez konpon; eta jabe denak eta nagusi denak, aldiz, bere jabetasunean eta bere nagusitasunean
|
balu bezala
bere betetasuna eta bere biribiltasuna, hatz baten faltak eta hatz guztien faltak ezin hauts dezakeena.
|
|
2005
|
|
|
Bai, bazekien telebista ikusteak min egiten ziola, telebista piztuak bere porrota oroitarazten baitzion etengabe, baina halaxe nahi zuen eta hura baizik ez zuen nahi? mina ez ezik, kontsolamendua ere aurkituko
|
balu bezala
bere min hartan.
|
|
2007
|
|
|
Gero ingurura begiratzen zuen, oraindik ere aitaren itzala sumatu
|
balu bezala
bere gainean:
|
|
2009
|
|
|
esan nahi baita zuhurtasuna ez zela Domingoren bertutea, baina zuhur arituko zen hil edo biziko joko hartan, zuhur eta tinko, mutilari iragan baitzitzaion, itxuraz, pausoa inork baino lehenago emateko garaia, jokoari ekin baino lehen kartak agerian uzten zituenekoa; une hartan, adibidez, gorputzak errabiazko oihu bat egiteko eskatzen zion, hain iruditu zitzaizkion amak erabilitako hitzak ankerrak eta bidez kanpokoak, baina ez zuen oihu egingo; une hartan, halaber, egoera analizatzen hasi eta, amak jotako mailukaden ondotik, aita isilik geratu zela ohartu zen: hura, jakina, amarekiko adostasuna agertzeko modu bat izan zitekeen, baina aitak beti hitz egiten zuen memento erabakigarrietan, gainerakoen aurrean beti erakutsi behar izango
|
balu bezala
bera zela etxeko jauna, etxekoandrearen gainetik zegoena eta azken hitzaren jabea; aitak, baina, pilotuak-eta miresten zituenak, azken hitza isildu zuen: zergatik?; zalantzaren bat zuelako ote zen, edo aita ere Domingoren iritzia aintzakotzat hartzen hasia zelako?; azterketa hartan guztian Domingok ez baitzuen bere jarrera-aldaketa ahazten, aitarena ere eragin zuena, azken bolada hartan; eta hala ere, hala eta guztiz ere?, egoerarik okerrenean jarri zen halako batean, gertatu ere gerta baitzitekeen etxeko bide guztiek kale itsu batera jotzea:
|
|
|
...nazpian beste oin baten berotasuna sentitu baitzuen jarraian, txarolezko zapata gogorrak jantzita zituen arren; oinak bi aldiz, hiru aldiz eta hamaika aldiz ukitu zuen Domingo, honi ezin gozoagoak eta atseginagoak egin zitzaizkiòn ukitualditxoetan, mutilaren negar-zotinak, ukitualditxoen erritmoan, lasaitzera egin zuen arte, mundura egotziak eta munduan bakarrik utziak izebaren oin hartan aurkitu
|
balu bezala
bere magala eta bere aterpea, baita bere sehaska ere, non Domingok bere bakardadea eta bere mina kulunkatu baitzituen, sentimendu hauek zoritxarraren seme-alaba bikiak balira bezala, loaren beharra zutenak, loaren ametsetan amesgaizto izateari utz ziezaioten.
|
|
|
Teofilo Mariak irakurketa eten, eta goitik behera begiratu zion arrebari, garaile, irri gupidagabe ia sumaezin bat ezpainetan; Adak, berriz, begiak jaso, eta jaso ahala jaitsi zituen, nebaren begietan irakurri
|
balu bezala
berarentzat ez zela errukirik izango, Teofilo Mariarentzat narrasti bat baizik ez baitzen, ausaz, une hartan; eta Teofilo Mariak, narrastiari burua zapaldu ondoren, aurrera segitu zuen, jakina, haren irriak ederki egin zuen ezkututik agerira!?, plazerari plazera erantsiz, gorputza ere zapaltzeko asmotan:
|
|
|
Teofilo Mariak irakurketa eten, eta goitik behera begiratu zion arrebari, garaile, irri gupidagabe ia sumaezin bat ezpainetan; Adak, berriz, begiak jaso, eta jaso ahala jaitsi zituen, nebaren begietan irakurri
|
balu bezala
berarentzat ez zela errukirik izango, Teofilo Mariarentzat narrasti bat baizik ez baitzen, ausaz, une hartan; eta Teofilo Mariak, narrastiari burua zapaldu ondoren, aurrera segitu zuen, jakina –haren irriak ederki egin zuen ezkututik agerira! –, plazerari plazera erantsiz, gorputza ere zapaltzeko asmotan:
|
|
|
esan nahi baita zuhurtasuna ez zela Domingoren bertutea, baina zuhur arituko zen hil edo biziko joko hartan, zuhur eta tinko, mutilari iragan baitzitzaion, itxuraz, pausoa inork baino lehenago emateko garaia, jokoari ekin baino lehen kartak agerian uzten zituenekoa; une hartan, adibidez, gorputzak errabiazko oihu bat egiteko eskatzen zion, hain iruditu zitzaizkion amak erabilitako hitzak ankerrak eta bidez kanpokoak, baina ez zuen oihu egingo; une hartan, halaber, egoera analizatzen hasi eta, amak jotako mailukaden ondotik, aita isilik geratu zela ohartu zen: hura, jakina, amarekiko adostasuna agertzeko modu bat izan zitekeen, baina aitak beti hitz egiten zuen memento erabakigarrietan, gainerakoen aurrean beti erakutsi behar izango
|
balu bezala
bera zela etxeko jauna, etxekoandrearen gainetik zegoena eta azken hitzaren jabea; aitak, baina, pilotuak-eta miresten zituenak, azken hitza isildu zuen: zergatik?; zalantzaren bat zuelako ote zen, edo aita ere Domingoren iritzia aintzakotzat hartzen hasia zelako?; azterketa hartan guztian Domingok ez baitzuen bere jarrera-aldaketa ahazten, aitarena ere eragin zuena, azken bolada hartan; eta hala ere –hala eta guztiz ere–, egoerarik okerrenean jarri zen halako batean, gertatu ere gerta baitzitekeen etxeko bide guztiek kale itsu batera jotzea:
|
|
|
...nazpian beste oin baten berotasuna sentitu baitzuen jarraian, txarolezko zapata gogorrak jantzita zituen arren; oinak bi aldiz, hiru aldiz eta hamaika aldiz ukitu zuen Domingo, honi ezin gozoagoak eta atseginagoak egin zitzaizkiòn ukitualditxoetan, mutilaren negar-zotinak, ukitualditxoen erritmoan, lasaitzera egin zuen arte, mundura egotziak eta munduan bakarrik utziak izebaren oin hartan aurkitu
|
balu bezala
bere magala eta bere aterpea... baita bere sehaska ere, non Domingok bere bakardadea eta bere mina kulunkatu baitzituen, sentimendu hauek zoritxarraren seme-alaba bikiak balira bezala, loaren beharra zutenak, loaren ametsetan amesgaizto izateari utz ziezaioten.
|
|
2010
|
|
|
Huraxe nuen buruan nik neuk ere, amarekin hartaz hitz egiten ez nuen arren, banekielako guztiz beste era batean pentsatzen zuela: asmatu nuen, zeren, handik gutxira, beste iritzi bat nagusitu baitzen, karlistak eta integristak lau haizeetara zabaltzen hasi zirenean Espainia salbatzera etorri zela, agerketen garrantziaz jabetu ondoren; egun haietan, baina, zeinetan bidente nazionalistak guztion arreta bereganatu baitzuen, halaxe bizi nituen nik gauza haiek, Ama Birjinak Euzkadi aukeratu
|
balu bezala
bere goi-xedeetarako, askatasunerako bidean; Ama Birjina Pagoagakoa: Euzkadikoa, alegia!; horregatik, beharbada, eguna joan eta eguna etorri bidenteak gero eta gehiago ziren arren, huraxe, nazionalista?
|
|
|
Huraxe nuen buruan nik neuk ere, amarekin hartaz hitz egiten ez nuen arren, banekielako guztiz beste era batean pentsatzen zuela: asmatu nuen, zeren, handik gutxira, beste iritzi bat nagusitu baitzen, karlistak eta integristak lau haizeetara zabaltzen hasi zirenean Espainia salbatzera etorri zela, agerketen garrantziaz jabetu ondoren; egun haietan, baina, zeinetan bidente nazionalistak guztion arreta bereganatu baitzuen, halaxe bizi nituen nik gauza haiek, Ama Birjinak Euzkadi aukeratu
|
balu bezala
bere goi-xedeetarako, askatasunerako bidean; Ama Birjina Pagoagakoa: Euzkadikoa, alegia!; horregatik, beharbada, eguna joan eta eguna etorri bidenteak gero eta gehiago ziren arren, huraxe —nazionalista— bihurtu nuen" pelikulako aktore nagusi", baita beste jende askok ere, ustezko lebitazioaren ondotik zer esanik ez; gogoratzen dut bigarren egonaldiko gau haietako bat:
|
|
2013
|
|
|
Urdin urdinak ziren, urdin arin eta argia, adimen bazen begi horietan eta, erran zitekeen, kemena ere bai. Baina irakur liteke ere ilundurako itzali bat, bizitzak zerbeit suntsitu
|
balu bezala
bere ariman.-Egun goxoa Zuberoan, esan zion Frantxoak behardunari.
|
|
2014
|
|
|
37ko purgak. Iruditzen zitzaion Ireneri data bilatzaileak zirela Olgaren familiakoak, apropos egin izan balute bezala, Avramen lehengusuak apropos eskaini
|
balu bezala
bere burua fusilatzeko.
|
|
2016
|
|
|
Isiltasuna bera zer ote den ere pentsatzen jartzen da batzuetan, gabezia hutsa ote den, hotsik eza besterik ez ote den, ez dagoen guztia biltzen duen izen bat, edo benetako presentzia bat ote den. Batzuetan gauaren erdian dena lo dagoenean sentitzen duena benetako presentzia bat da, ez makinen hotsen edo giza ahotsen faltak utzitako hutsune bat, baizik eta alboan sentitzen duen zerbait, badagoen zerbait, beste guztia lo dagoenean isiltasunak munduak utzitako tarte hori aprobetxatuko
|
balu bezala
bera ere munduratzeko eta presente egiteko. Eta, orduan, isiltasuna lagun sentitzen du, gaueko bizimoduan duen kiderik leialena.
|
|
|
Begi distiratsu gorituez begiratzen zidan: nire literaturagile eta ikerlari etorkizunetik ez dakit zer espero izango balitz bezala, nirekin kontatuko
|
balu bezala
bere gainetik ez ezik nire gainetik zegoen bere asmo isilen baterako... Eta, honi dagokionez, gogoan dut nirekiko bere jarrera horrek, lausengatzen ninduen arren, apur bat mindu ere egiten ninduela.
|
|
|
Kaleko farolen argi ahula zen sukaldea apur bat argitzen zuen bakarra, tximista batena iritsi arte. Horrexekin esnatu zen tupustean, ez geroxeagoko trumoiarekin, argiak soinuak baino indar handiagoa
|
balu bezala
bere mozkorralditik erauzteko. Euriaren jasa entzun zuen leihoan bizpahiru segundoz, baina berehala murgildu zen berriro bere pentsamendu nahasietan.
|
|
|
Baina hala ere hiri amestuak. Poetari nahikoa zitzaion marra bat hiriaren irudia marrazteko, poema bat zabaldu zuen idazkera japoniarra erabiliko
|
balu bezala
bere lanetan, marra soil bat, hiriaren inpresioa irakurlearen sentimen munduan uzteko. Irudi bat, begirada baten aztarna lagako balu bezala.
|
|
2017
|
|
|
«Eta ofizialen bat aurkitzerik banu, kargu horretarako aukeratu duen jendea babesteaz pixka-pixka bat arduratuko litzatekeena, ni ere han nintzateke honezkero». Bere istorioa errepikatu zuen, zakarki laburtuz, benetako plazera aterako
|
balu bezala
bere laido eta ezintasunetik. Sheriffak ez zuen ematen entzuten zionik.
|
|
2019
|
|
|
Zakur emeak, oinetan lo-sustan zegoela, batzuetan ulu egiten zuen urrutirantz, burua altxatuta. Nagusia etxean ez zeukanetik sarri egiten zuen ulu hala, hoska ari balitzaio bezala; bere abere-arimak, kontsolaezinean, ezerk ere ezabatzen ez duen oroitza zera hori gorde izan
|
balu bezala
berak ere.
|
|
|
Batzuetan, gauean, su bazterrean biak aurrez aurre geratzen zirenean, tea hartu ohi zuten mahaira emazteak larru mehezko kaxa ekartzen zuen, non gordetzen baitzuen bere, Lantin jaunaren esanaren arabera," purtxileria"; eta imitaziozko bitxi haiek ikusmiratzen jartzen zen grinatsuki, gozamen sekretu eta sakon bat sumatuko
|
balu bezala
bere baitan; eta senarrari lepotik koilare bat ezartzen tematzen zen, ondorenean gogotik barre egiteko, oihu eginez: " Zeinen poxpolintxo zauden!".
|
|
2022
|
|
|
Iluntasunean. Ezagutuko
|
balu bezala
bere kolorea. Baina segitu du zigarreta egiten.
|