|
2000
|
|
|
Gure asmoa datorren urtean beste bi liburu argitaratzea da. Eta
|
baliteke
hortik aurrera gehiago ere kaleratzea. Ez dago oraindik erabakia.
|
|
|
Bat batean 14 urtera arte neska dezentek parte hartzen du, baina hortik gora bakandu egiten dira". Arantzazu Loidiren arabera,"
|
baliteke
hau neskei nerabezaroa lehenago iristen zaielako izatea: konplexu eta lotsa gehiago ematen die jendaurrean abesteak adin horretako mutilei baino.
|
|
|
Baina orduan ez dugu ulertzen zergatik jartzen duten EAJ erdigunean, batzuek zein besteek. EHk bere proposamen politikoa du eta guk gurea; une honetan proposamenhorietan
|
baliteke
lehentasunezko gairik izatekotan abertzaletasunarena izatea, baina Arnaldo Otegi eta Rafa Diezi nik entzun diet beste esparru batean, beren aukerarik logikoena alderdi sozialista litzatekeela.
|
|
|
Irizarren arabera," Eusko Jaurlaritza eta Foru Aldundiarekin izandako eztabaida luzeen ondoren, bazirudien aurten itun hirukoitz bat sinatuko genuela; azkenean ostera, gorabehera batzuk medio, diru laguntzak eskatzeko ohiko deialdian bideratu da eskaria. Baina tira,
|
baliteke
datorren urterako zerbait lotzea".
|
|
|
Bestalde, literaturzaleak liburuan zehar entzungo dituen behin eta berriko oihartzun edo erreferentzia literarioen atsegintasuna gozatuz batera, ate osteko oharren bidez osatu ahal izango du bere literatur intuizioa. Bestela esanda, arrazoi ez literarioek
|
baliteke
, baina bereziki arrazoi literarioek azaltzen dute beste gabe liburuaren argitalpen ugaritasuna eta irakurleen zaletasuna.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoa, kontrakoa pentsa
|
baliteke
ere, ez da agertzenegitate politiko gisa: gai honetan duen presentzia (albisteen %13) ez da batez besteduen presentziaren oso ezberdina (%11).
|
|
|
Eragiketa Formalen garaiaren ostean,
|
baliteke
aurretik ezarritako harremanberezi baten BEEak eraldatzea, subjektuak pentsamenduari berari buruzpentsatzeko eskuratzen duen gaitasunaren ondorio gisa, hau da, harremanjakin batekiko distantzia hartzeko eta bera behatzeko gaitasunaren ondoriogisa.
|
|
|
Amaitzeko ideia bakarra bota nahi nuke, zeharo subjektiboa baina maitasunez diodana. Bestela pentsa
|
baliteke
ere, Txillardegi ez da politikaria. Areago, politikanaskotan ez du asmatu, baina bi dohain ordainezin ditu, balio handikoak biak:
|
|
|
Tonua indartuz azpimarratuko dugu esaldiaren barnean garrantzitsuentzat jotzen duguna, galdegaia besteak beste, interesguneak ageriago eta inguruko datu osagarriak atzeko planoan jarriaz. Aholkuok denak teorikoak izanik eta entzuteko moduko adibiderik idazterik ez dagoenez,
|
baliteke
baten batek oker ulertua, hobe beharrez monotoniaren bestealdeko muturrera jo eta gehiegikerietan erortzea. Horrelakoetan, artifizialkeria alde batera utzita, naturaltasunez egindako artifizialtasunera joko dugu, ahozko hizkuntza eta eredutzat hartutako hizlari esatariak begien bistatik (edo hobeto esanda, belarrien entzumenetik) kendu gabe.
|
|
|
–Ez dakit,
|
baliteke
ni oker egotea, baina Eider arraro samar ikusi nuen istripua baino lehenagoko egunetan.
|
|
|
Ote da zeren neure hutsaren kontzientzia baitut, eta zeren huts denak eta deus ez denak beztimenda bat nahi bailuke —edo bi, hiru eta mila beztimenda, ene kasuan—, bere hutsaren eta bere deusezaren estaltzeko eta haren ahanzteko? Bai,
|
baliteke
. Eta horregatik baliatzen eta erabiltzen dut, beharbada, neure euskara hau, Axularren eredurat, bere mila forma eta korapilotan, hemen jira eta han bira, letren eta hitzen desfile koloretsuan, zeren, alde batetik, atsegin eta plazent zaidan, eta zeren, bertzetik, bizitza ez baita lerro xuxen bat, baina joan doazen eta etorri datozen mila gertakiren eta bertze hainbat oroitzapenen bidegurutzea; eta bizitza da, orobat, biltoki bat, non juntatzen eta elkarganatzen baitira arrazoinaren arrazoinak eta bihotzarenak, zeinak, Pascalek zioen bezala, arrazoinak ez dituen ulertzen; eta bizitza da, azken finean, gertaki haien guztien eta arrazoin haien guztien bilbatzea eta irazkitzea, denboraren ehundegietan.
|
|
|
—Bai,
|
baliteke
...
|
|
|
—Altxa ezazu, inoiz behartzen ote zaren. Orain lan ikaragarria dut, baina
|
baliteke
heldu den urrian zuretako denbora izatea. Goizean bada, hobe.
|
|
|
" Tira! Eta zergatik elefantea, jakin
|
baliteke
, Bonilla jauna?". " Bada, elefantea piztia zintzoa, burutsua, zuzena eta legeak errespetatzen dituena delako; ilargi berria denean, ibaira jaisten da purifikatzera; ahalkea delako, eta emea errespetatzen duelako; eta bera baino animalia txikiagoekin errukitsua delako, eta gizon bat bidean galduta topatzen badu, bide onera etortzen laguntzen diolako.
|
|
|
Suge bat zen lehengusina, eta haren mugimendu okertuen hotsera mugitzen nintzen neu ere, haren eskumuturrekoaren erritmoari jarraituz. Ez nuen irratiko doinua entzuten, eta
|
baliteke
, doinua amaitu zenean ere, gu biok dantzan jarraitzea.
|
|
|
Alde horretatik, gurea benetakoa izan da, ez izan zalantzarik. Gainera,
|
baliteke
beste oporraldi batean elkartzea Luisek, niri.
|
|
|
Izan ere,
|
baliteke
nire auzoa
|
|
2001
|
|
|
batzuk lege mailakoak esaterako, euskararen erabilera Unibertsitatean arautuko duen dekretua, beste batzuk propagandistikoak horretan aspaldi dabiltza eta abar. Neurrien artean, zenbaiten ustez,
|
baliteke
berrikuntzarik izatea, eta alde horretatik bada esaten duenik gaztelaniazko eskaintza indartzeko eta erakargarriago egiteko plan zehatzak ere badaudela. Eutsi dio euskalgintzak zaparradari edo kraskatuko zaio bizkarhezurra?
|
|
|
Nik jo ohi dut bertsolaritza liburuetara halako komodinak bilatu nahian, gero hip hopa egiteko. Eta
|
baliteke
etorkizunean ere bertsolaritza modernoa sortzea, baina uste dut beren arauak eta mantenduko dituztela.
|
|
|
Hau kaos hutsa da, eta hemen benetan gaiztoa izan behar duzu. Orduan,
|
baliteke
geroago hori izatea. Baina hori fenomeno naturala izanen da:
|
|
|
Mendebalean behinik behin. Izan ere,
|
baliteke
sobietarrentzat hain une gogoangarria ez izatea, beraiek bidalitako trastea lehenago iritsi zela-eta, baina, pertsonarik ez zihoanez berean, Estatu Batuak eta SESBk elkarren artean jokatzen ari ziren partida hartako tanto hura Estatu Batuentzat izan zen. Horrelakoxeak ziren Gerra Hotzaren gorabeherak... ankerragoak ez zirenean, bistan da.
|
|
|
Zer ote zegoen ezinegon horren atzean? Ez da erraza bete betean asmatzea, jakina, baina
|
baliteke
euskal gizartean egun haietan nabarmentzen omen zen zatiketak zerikusia izatea. Izan ere," Arrantzaleak" irakur zitekeen, urrutitik ere, aldizkariaren lehenengo orrialdean.
|
|
|
Bertoko profesionalek dioten moduan, hiri horietatik kanpo egiten dena" probintzietako" publizitatea da. Bi leku horien atzetik,
|
baliteke
Euskal Herrian egiten den publizitatea kokatzea, Valentzia eta Galizia aldean egiten dena baztertu gabe. Baina, publizitatearen sektorea iragarleei esker bizi da eta iragarle handiek Bartzelonako eta Madrileko publizitate agentziei nolabait gehiegizko mirespena diete.
|
|
|
Lehenago aipatu degun katolikoen arteko ezkontza' ratum et consummatum' izatea". Alegia, senar emazte horiek elkarren artean sexu harremanak izanda baziren, jai zutela" Rota" n (teorian, bai; errealitatean,
|
baliteke
beren kontraesantxoak izatea" Rota" koek ere: bat batean burura datozkit eskandaluz eskandalu ibili ondoren beren ezkontzaren baliogabetzea lortu zuten batzuk… Hori bai, itzal handiko jendea zen:
|
|
|
" Engaiamendu zehatzak eskatu dizkiete eta laster EBko kide izango dira. Jadanik kide direnen borondate ezak, berrien urrats zehatzekin topo egitean,
|
baliteke
berrien giroak zaharrak ere zerbaitera bultzatzera. Baina ordurako askorentzat berandu izango da eta ondoen borrokatzen direnek bakarrik eutsiko dute".
|
|
|
Globalizazioak ingelesaren nagusigoaren aurkako jarrera sortu du Europan, eta horren zipriztinak
|
baliteke
hizkuntza gutxituetara iristea. Baina argi dago Alemania, Frantzia edo Espainiaren xedea euren estatu hizkuntzetara mugatzen dela, eta gainontzeko estatuek ahal beste egingo dutela eurenak ere behar duen txokoa izan dezan, bigarren taldean besterik ez bada ere.
|
|
|
Ondoren atxikipena handixeagoa da eta ibiltzea uniformeago bilakatzen da baina, lurzoruan ur asko baldin badago,
|
baliteke
gurpilak irristatzea (acquaplanning efektu ezaguna).
|
|
|
Eduki bidezko zalantzak dokumentuen jatorriez,
|
baliteke
eta birusik edukitzea.
|
|
|
Eta
|
baliteke
konponketak egitea ezinezko izatea ere.
|
|
|
Ez dugu guztiok berdin bizi izaten maitasunaren esperientzia eta sintoma horien intentsitatea desberdina izan liteke; edo
|
baliteke
sintoma guztiak ez izatea, baina idealizazioa, komunikazio berezia, denboraren pertzepzioa, baretasuna eta gorputzeko manifestazioak pasiozko maitemintzearen ezaugarri dira.
|
|
|
Bertigoarekin batera angustia larria sentitu ohi da eta
|
baliteke
pertsona lurrera erortzea ere.
|
|
|
Edoskitzaroan zuzen aritzeko informazio eta prestakuntza egokiez jantzirik egotearen ondorioz, amatasunaren berariazko izari horretaz amak oso oroitzapen ona izan lezakeen tamaina berean,
|
baliteke
tamalezkotzat jotzea ere, gerora.
|
|
|
Bular buxatu edo itxiak: esnea igotzean,
|
baliteke
bularra gogor egon eta deserosotasuna sentitzea.
|
|
|
Kandidiasia: titiburuak handiturik, gorriturik edo azkuratan badaude, edo umea eradoskitzen ari den bitartean nahiz geroago min handia sentitzen baldin badu,
|
baliteke
amak edo umeak kandidiasia (kandida mikroorganismoaren bitarteko infekzioa) nozitzea.
|
|
|
olioetan, oro har, oso kopuru txikian agertzen da (lorratzak esaten diete adituek). Olioaren esterolak (fitosterolak alegia) kolesterolaren antzeko substantziak dira baina, jatorriaren aldetik, landarezkoak eta, hainbat ikerkuntzak frogaturik duenez,
|
baliteke
odoleko kolesterolaren murriztaile jokatzea; ildo horretatik jarraiki, hiperkolesterolemia sendatzeko eragile terapeutiko diren neurrian nolako ahalmenak dituzten aztertzen ari dira. Oliba olio birjina apartekoak gehienez ere eduki ditzakeen ezkoen kopurua 250 mg/ kg da; gure zortzi laginetan atzeman den handiena 150 mg denez, berriro ere olio guztiak mugen barnean daudela aitortu behar dugu.
|
|
|
Oliba olioak gaitz koronarioak eta hainbat minbizi mota nozitzeko arriskua murriztu egiten duela ondorioztatu dute hainbat ikerkuntzak. Bestetik,
|
baliteke
odolaren presioa apal mantentzen laguntzea, artritisa arintzea, digestioa erraztea eta kaltzio xurgapenaren mesedetan jardutea. Zientzialari askoren iritziz, antioxidatzaile den aldetik, oliba olioak fluxu kardiobaskularra erraztu eta zelulen zahartze prozesua mantsotu egiten du, gainera.
|
|
|
Otsailean Mir estazioa eraitsi behar dute, lehenago erortzen ez bada, eta Ozeano Barera zuzendu behar duten arren, aurreko kasu bietan bezala
|
baliteke
zatiren bat beste nonbait erortzea.
|
|
|
Marka ezaguneko kirol zapatilek
|
baliteke
ospe gutxiago eta prezio txikiago beste batzuek bezain emaitza onik ez eskaintzea.
|
|
|
Errekurtsoa izan edo ez, ordaindu egin behar da lehenik(
|
baliteke
errekurtso prozesuan zehar OHZren ordainagiria jasotzea).
|
|
|
Kolpetik zutituz gero
|
baliteke
odola pilatzea eta nolabaiteko bertigo edo sinkopea izatea.
|
|
|
Gailur elurtuak diren elur biltegi horiek, ordea, agortzen ari dira eta
|
baliteke
horietako batzuk behin betiko desagertzea: horrek, ibai eta errekak elikatzeko izotza urtzea ezinbesteko fenomeno duten eskualdeetan, hirietako ur horniduran eta soroetako garastatzean eragin larria izango du, dudarik gabe.
|
|
|
Klima modeloetan gertatzen ari diren aldaketek adierazten dutenez,
|
baliteke
XXI.
|
|
|
Bi sexuetako gizakiei erasaten die, hein berean, eta eskuarki 50 urteetan agertzen den arren,
|
baliteke
lehenago edo geroago ere azaltzea.
|
|
|
Izaera europarreko ACEA araua, Estatu espainiarrean oraindik API estatubatuarra bezain hedaturik ez dagoen arren
|
baliteke
aurki nahitaezko erreferentzia bilakatzea.
|
|
|
Horrenbestez,
|
baliteke
pertsona askok hepatitisa izan eta beste norbaiti kutsatzea, gaixorik daudela ez dakitelako.
|
|
|
Beste aldetik, Mum lagina onartzeko modukotzat jo zen arren, lurrinik ez duen desodorante bakarra da: beraz,
|
baliteke
freskotasun sentsazioa eta, aplikatzeko unean, lurrinaren atsegina nahastea.
|
|
|
Hiru sistema horiek erabiltzeko garaian alde handiegirik ez dagoenez,
|
baliteke
erabiltzaileak ez bereiztea horietako zeinetan egin ohi diren bilaketak.
|
|
|
Orain arte zortea izan dugu, birus guztiak, bost aldagaiak, odol bidez bakarrik kutsatzen dira baina
|
baliteke
mutanteren bat agertzea eta orduan munduko gaixo guztiak tratatu ditugu, ez herrialde aberatsetakoak bakarrik.
|
|
|
Listeriak landarezkoen jatorrian egon daitezke baina
|
baliteke
lantze prozesuan zehar sartu izana ere.
|
|
|
Oxigeno gutxi edo, areago, oxigenorik ez den eguratsetan bizirik irauten dute (hala nola honelako entsaladen ontzietako eguratsean) eta
|
baliteke
haztea, mantso mantso bada ere, hozkailuan bertan.
|
|
|
Entsalada hauek dauzkaten nitrato kopuruak ere aztertu dira: landarezko produktuak direnez,
|
baliteke
konposatu hori ugari agertzea.
|
|
|
Unibertsitateko ikasketen arazoetako bat iraupen luzea izaten da: lan merkatuaren joeren eraginez, unibertsitate ikasketa jakin batzuetan hasten da gaztea, baina
|
baliteke
ikasketok bukatu orduko beharrak aldatzea.
|
|
|
Produktua desizoztean
|
baliteke
germenak berriro ere ugaltzen hastea: horregatik, elikagaiaren manipulazio higienikoa egin eta lehenbailehen kontsumitzea da bidezkoena.
|
|
|
Baina definizio nahasketez gain,
|
baliteke
inguruneko faktoreek edo, kulturalek, ere zerikusia izatea orientazioaren ikerketetan lortutako emaitza kontrajarrietan.
|
|
|
Eltzeak tamaina handiagoa badu, saskia urarekin kontaktuan egongo da eta lurrunetan egosiko da. Eltzea txikiagoa bada,
|
baliteke
saskia erretzea eta, gainera, lurrunaren zati bat galtzea alboetatik. Erabiltzeko modua:
|
|
|
Laginak hartzeko puntuak laginen gehieneko adierazgarritasunaren arabera finkatzen dira, eta banaketa sarearen kasuan, kontuan hartzen dira emari aldaketak, kutsatzeko arrisku handiena duten tarteak eta kontsumo txikikoak. Erregelamenduaren araberako edangarritasuna, kasu batzuetan, eta ezarritako parametroen arabera,
|
baliteke
ez etortzea bat uren osasungarritasunaren edo segurtasunaren kontzeptu tekniko zientifikoarekin. Alde horretatik, atea zabalik uzten da, Osasun eta Kontsumo ministroak, gainerako ministerio sail eskudunen txostenak aztertu ondoren, “edateko ura” zer den zehazteko zer osasun maila, baldintza eta betekizun eskatu behar diren zehaztu dezan.
|
|
|
askoren artean batzuen ezbeharrak ordaintzen dituzte. Horrela,
|
baliteke
primek arrazoizko prezioa izatea. Tradizio luzea duen arren, 80ko hamarkadan Estatu Batuetan garrantzi handia hartu zuen, eta etxebizitzen erosleen artean %97ko merkatu kuotak lortu zituen.
|
|
|
Zenbait autorek “E. coli” O157: H7 beherakoa eragiten duenez, oso beherakoa dela frogatu ahal izan da; litekeena da aztertutako beherakoen %0, 1 eta %1 artean egotea, eta noizbehinkako kasuetan detektatu da (11,14); baita agerraldi epidemikoetan ere, nahiz eta horien kopurua eta hedadura oso mugatua izan den (6); garrantzitsuena Bartzelonan antzeman zen iaz. Mac Conkey sorbitol en hazkuntza ingurunearen erabilera, O157: H7 klona detektatzeko espezifikoa, “E” motako gainerako anduiek ez bezala. coli” k, beste serotipo enterohemorragiko batzuenak barne, ez du sorbitola hartzitzen, joera bat ematen du herrialde askotan egindako azterketetan; izan ere,
|
baliteke
serotipo hori ezohikoa izatea, baina beste serotipo enterohemorragiko batzuk izatea (sorbitol positiboak). Eritasuna feo ahotik transmititzen da, eta giza infekzioaren biderik ohikoena behi haragia da, batez ere gutxi egindako hanburgesak.
|
|
|
Kasu horretan, komeni da janaria ur hotzeko sorbo on batekin hastea, irenstearen isla estimulatzen baitu. Era berean,
|
baliteke
pertsona batzuek likidoak irensteko zailtasunak izatea. Halakoetan, beharrezkoa izango da elikadura bereziko produktuak sartzea, likidoek gel testura har dezaten, eta, hala, ez da eztarriko edo itoko egoerarik gertatuko.Solidoak eta/ edo likidoak irensteko zailtasun larria duten kasu hautatuetan, elikadura artifizialera jo da, betiere medikuak eta nutrizioko espezialista batek gainbegiratuta.
|
|
|
Datu horiek arrisku berezikotzat jotzen dute mikroorganismoek ohiko desinfektatzaileen ekintzari atxikitzeko eta aurre egiteko duten gaitasuna. Hala ere, azaldu dugun bezala, desinfekzioari dagokionez, funtsean bakterioen kasuan aplika daiteke, eta
|
baliteke
, neurri batean, lizunentzat ere erabiltzea. Hala ere, zaila da biofilm kontzeptua birusen edo protozooen antzeko mikroorganismoentzat estrapolatzea.
|
|
|
Hori dela eta, seme alabek on line norbait ezagutzen badute, “segurtasun fisikorako arriskua dela uste baduzue, jar zaitezte harremanetan poliziarekin”. Era berean, FCRk dioenez,
|
baliteke
haurrak ez izatea kalteturik bakarrak, baizik eta “beste pertsona batzuk, hala nola familiako kideak, arriskuan jar ditzakeen informazioa Sarearen bidez bidaltzea”. Ildo horretatik, FCRk gurasoei eskatzen die “ziurta dezatela” seme alabek “badakitela familiari buruzko informazio pribaturik ez dutela bidali behar Internet bidez, batez ere helbidearen eta telefono zenbakiaren bidez”.
|
|
|
Kasu horietan, hestean edo gizakiarekin kontaktuan dauden mikroorganismoak antibiotiko horietara egokitu daitezke, eta erresistente bihurtzen dira. Ondorioz, pertsona horietako batek mikroorganismo horietakoren batek eragindako infekzioa jasoz gero, arrisku bereziko egoeran egon daiteke, baita egoera kritikoan ere; izan ere,
|
baliteke
infekzioa kontrolatzeko behar adinako potentzia duen antibiotikorik ez egotea. Hori kontsumitzaileen osasuna bermatzeko Europar Batasunak kontrolatu beharreko funtsezko puntuetako bat bihurtzen ari da, eta bereziki zuzendu da etorkizunean.
|
|
|
Aflatoxinen eraketa Aspergillus generoko lizunekin lotuta dago. Micotoxinak esnera irits daitezke animalia elikatzeagatik,
|
baliteke
erabilitako bazka batzuk lizunduta egotea. Aflatoxina pentsuan edo bazkan metatu ondoren, esnean eta beste animalia ehun batzuetan metatuko da, ondoren produktura pasatuko da eta, azkenik, kontsumitzaileetara.
|
|
|
Ondoren jarraitu zuen Berasak irudika ezazu eguna eta gaua. Eguna, Eguzkik dakien modura, ordu argien multzoa da, eta ordu horiek iritsi bezain laister barnekaldeko herrixketen nekazaria goiz lotzen zaio lanari bere baratzean; kosta partean, aldiz, itsasontziei azken ikutuak emanez arituko dira arrantzaleak; itzal ahal guztidunetik itzal txikiak agertzen hasiko dira, ertainak askoz jota; txoriek abestuko dute gauean abestea debekatua izan zaiena eta
|
baliteke
gu biok, eguneko ordu horietan azokara bidean izatea, auskalo ze erosketa egiteko asmotan. Aurreko hau eta halako beste mila ezaugarriren bidez imaginatzen dut eguna.
|
|
|
Bai,
|
baliteke
. Nahiz eta Arrillagak horren berri izan gabe itzuli lukeen, edonola ere.
|
|
|
Nik egin izan ditut kuku erlojuak, gauza onak ikusi nizkiolako txori horri. Eta
|
baliteke
gauza onak eta txarrak izatea, nahasian. Horrexegatik uste dut japoniar batzuk kukuak bezalakoak direla.
|
|
|
Zenbat denbora behar dugun mediku izateko: a) Ikasle onak bagara, x urte emango ditugu, gutxi gorabehera, karrera egiten; b) Pelikula amaitzean ikasiko dut tipoko ikasleak bagara, x+ 1 edo x+ 2 urte, filmaren metrajearen arabera; c) Ikasle tragikomikoak izanez gero, ostera,
|
baliteke
(x+ n) 2 urte ematea. Ondorioz, a taldean sartzea erabakitzen dugu, nahiz eta urtean birritan b talderako salto erabat zilegia egiteko aukera izan.
|
|
|
Denon zinta metrikoak elkarri josi, eta oihala neurtzen joango gara, tolestu ahala. Hartara,
|
baliteke
, behin edo behin, hasierara eta bukaerara iristea. Eta, hala ez balitz ere, dena pilatuta edukiz gero, errazago erabili ahal izango dugu behar dugunean.
|
|
|
Granadak, botoien lekuan. Eta
|
baliteke
, lehenengoetan, klarionaz markatzea non josi botoi granada horiek, baina, gerora, berdin izango dio, eta, ri ra!, ipiniko ditu denak, zabal zabal.
|
|
|
6 Egungo dialekto grekoak antzinakoak zokoratu zituen koiné hura zatikatzetik datoz; ustez berauen iturburua zitekeen protogreko hura
|
baliteke
, era berean, linguistika konparatuaren irudipen hutsala ez izatea eta egiazko konbergentziaz bildua izatea. Latinak Italiako bereizkuntzak deuseztatzen ditu (faliskoaz, oskoaz, umbroaz eta dialekto sabelikoez bakarrik ari naiz, venetoaz gainera), hizkuntza erromanikoetan bereizteko, hauen artean ere elkarganatzeko (bereganatze hutsez besterik ez balitz ere) eta urruntzeko joerak nabari ditugula (K.M.O.).
|
|
|
Zalantzarik gabe, lurra galdu zen, Akitania euskaldunean adibidez edota, ekialdera, Pirinio hegoaldean, baina dirudienez zabaltze bat ere gertatu zen hego mendebaldean, lurralde pobre eta soberasko bete hauetatik zihoazen jendakiek hizkuntza bertara zeramatela. Errioxan eta Burgosen Erdi Aroko euskara ez bide da erromanizazioan bizirik iraun zuen hondakina;
|
baliteke
, halaz guztiz, X. mendea baino askoz ere lehenago hedatzen hastea Ebro hegoalde horretara17.
|
|
|
Ikasturte honetan ez da euskararen aldeko boladarik sumatzen, eta
|
baliteke
datorrenean gauzak okerrera egitea. Haatik, ez nuke nahi mezu ezkor batekin amaitu.
|
|
|
Alde batetik, egia da esperientziaren eremuan izaki guztiak beharbadakoak eta aldakorrak direla. Baina
|
baliteke
esperientziatik beharrezko izaki bat egotea beharbadako gauzen ilara osoaren baldintza eta euskarri gisa. Hau onartzeak, ordea, ez du inolaz ere eragiten ilarak nolabait bere aldakortasun eta beharbadakotasuna galtzea.
|
|
|
Gizakiaren izana argi eta garbi aurkitu arte, ezina zen,
|
baliteke
, gizakiagandik ateratzea sail orora, filosofiara ere. Baina gizakia gogoan gogoz maitagogo definituz edo aurkituz gero, filosofia ere gizakiaren antropologian kokatu behar dugu, hau da, gizakiak adimenaz daukan gizakiari buruzko jakinduria orokorrean.
|
|
|
Eta egiaren maitasunak eginbeharrak eman ditzake. Adibidez, Kanti ezagumenaren eta adimenaren ilunak argitzearenak, lehenbizi berarentzat eta gero,
|
baliteke
, besteentzat, gu denontzat. Eta guk maitasunak ematen dizkigun eginbeharrak bete ala ez bete egin ditzakegu.
|
|
|
errukian, hain zuzen89 Gizaki bat minak edo ezbeharrak jota ikusten dugu. Etsaia baldin bada, poztu egingo gara —sasi pozez—,
|
baliteke
. Arrotza baldin bada, ezikusi edo ezjakinarena egingo dugu, baliteke.
|
|
|
Etsaia baldin bada, poztu egingo gara —sasi pozez—, baliteke. Arrotza baldin bada, ezikusi edo ezjakinarena egingo dugu,
|
baliteke
. Baina gehienetan, beste bereizketarik gabe, errukiz betetzen gara.
|
|
|
Maitagogo den norbera aurkitu eta berehala —eta
|
baliteke
‘berehala’ baino gehiago, ‘batera’ esan beharra— maitagogo hurkoa aurkitzen dugu. Eta norbera lez maitagogo den oro.
|
|
|
‘zerbait’ dela. Ez dugu zehatz mehatz ezagutzen,
|
baliteke
, zer den ‘ zerbait’ hori, baina gizakiagan da izan. ’Zerbait’ hori ezagulearena da.
|
|
|
Adibidez artista askoren mezuak. Inork galdetzen badio margolari bati bere marrazki baten esanahia,
|
baliteke
haserretzea. Galdera okerra deritzo, marrazkiak ez diolako ezer adimenari esaten, gogoari baizik zuzenean, zentzumenen bitartez.
|
|
|
Handik aurrera dena desberdina izango zen. Azken finean,
|
baliteke
ohitura kontua baino ez izatea giltza. Aske eta bizirik jarraitzeko giltza, alegia.
|
|
|
Baina jendeak mingaina dantzatzeko zuen arrazoia bost axola zait une honetan. Akaso beste batean basamortuaren latzaz eta lehorraz luze mintzatuko gara eta orduan
|
baliteke
poema hura ere errezitatzea, ados. Orain erantzuidazu:
|
|
2002
|
|
|
" Azalpen hau egitean ez dugu aldez aurretik idazle bakoitzaren jokabidea ezertan epaitu nahi. Batek nahigo izango du bi urrats horiek batean egitea, beste batek berriz
|
baliteke
, bietatik bat ere egin nahi ez izatea. Dana dala, idazle norberaren ezein arau arrazoizko gabe jokatzetik, datorken erabateko anarkiari, ihes egingo lezaioke"
|
|
|
Orduan, niretzat, «subiranoa» beste adjektibo bat da. Bakearen aldeko lege baten alde desobeditu dezakezu, eta
|
baliteke
, gehiengoa alde ez izatea, baina kontzientzia sortzen ari zara. Gizartearen gehiengoa ez duzula zure alde kontziente zara, jakina.
|
|
|
Halere,
|
baliteke
Atsekabe Politikoan murgildutakoak jokabide instituzionaletara inoiz itzultzea. Bai, baina soilik abstentzioak nahiz kandidatura exoterikoek hautesleen estatusa edo eguneroko erosotasuna galtzeko arriskua dakartenean.
|
|
|
Zure galderari erantzunez,
|
baliteke
gainontzeko lurraldeetako herritarrek uste izatea Arabako sozietateak ez zuela Lizarra Garaziko Akordioa bermatu, baina beste lurraldeekin alderatuz ez zela ezberdintasun handirik izan esango nuke. Litekeena da ere, bertako erakunde nagusiak PPren eta PSOEren esku direnez geroztik Arabako beste irudi bat agertzen dela.
|
|
|
Zerbitzuei dagokienez, edozein garraio publikoren moduan, eskariaren arabera egokituko da bere ustiapena. Irizpide orokorren arabera, lan egunetan behinik behin ez da gauetan zerbitzurik eskainiko, eta
|
baliteke
asteburuetan zerbitzu bereziak eskaintzea, gainerako garraio publikoek bezala.
|
|
|
Eta azkenean,
|
baliteke
besteei larregi eskatzea, ingurua moralki norbera bezain zorrotza ez dela uste baitu.
|
|
|
Hosto kolorearen ñabardura funtsezkoa dugu, hosto iraunkorreko arbolak bailiran tratatu behar direlako:
|
baliteke
hostoak ez erortzea baina, amaieran, zimeldu egiten dira.
|
|
|
Baina hortxe dago arazoa ere: gaixotasuna hasiera batean oharkabean pasa daitekeenez, infekzioaren diagnostikoa sintomak oso argiak direnean egiten da eta ordurako
|
baliteke
beste norbait kutsatu izana.
|
|
|
Informazio fidagarria dugu, erantzule nagusia animalientzako pentsuak, elikagaiak eta esnearen ordezko elementuak eta ama esnearen ordezkoak egiteko erabili diren haragi eta hezur kutsatua izan direla esateko, baina
|
baliteke
eragile bakarra hori ez izatea; eta oso argi izan behar da produktu horiek sekula ez direla erabili gizakien elikaduran.
|
|
|
Autonomia erkidegoetako legerian
|
baliteke
notarioaren aurrean eginiko adierazpena nahitaez aurkeztea edo erregistro jakin batean izen ematea.
|
|
|
Horrela bada, apartamendu edo txalet horren jabea, erregimena sortu den eraikinaren jabea izango da beti (pertsona fisiko edo juridikoa izan daiteke); areago,
|
baliteke
saltzailea jabearen izenean diharduen beste pertsona bat izatea (fisiko zein juridikoa, halaber).
|
|
|
Azkenik, ez da ahaztu behar oinetakoak erosteko eguneko unerik onena iluntzea dela, egun osoko jardunaren ondoren
|
baliteke
eta oinak handiturik izatea eta oinak estutuko ez dizkiguten oinetakoak erosi ahal izango ditugu.
|
|
|
Egia da,
|
baliteke
gizartea betidanik gaixorik egotea, baina une honetan tragedia itzela gertatzen ari da: aberastasuna eta erabateko pobrezia batera bizi dira.
|
|
|
Denbora hori pasatakoan
|
baliteke
eraginkor ez izatea eta larruazalean erreakzioak sortzea, batez ere hondartzan edo autoan tenperatura handitan egon badira, filtroak ez baitira egonkorrak eta hondatu egiten baitira.
|
|
|
Lehen, probintzietako birez hitz egiten zen eta
|
baliteke
termino hori despektiboa izatea, baina orain erabat alderantziz gertatzen da.
|
|
|
Itxura batean akatsik izan ez arren,
|
baliteke
egitura kalteturik eduki eta oso segurua ez izatea.
|
|
|
Saltzaile eta erostuna harremanetan daudela, salmenta hitzartu, kontratu pribatua sinatu eta seinalea entregaturik,
|
baliteke
eragiketa ez burutzea, hau da, eskritura publikoa ez egitea.
|
|
|
Hala eta guztiz, kontuz ibili beharra dago, ordaindu ezean interesak bikoiztu egiten direlako; beraz, ordainketa atzeratuz,
|
baliteke
urteko %26ko interesak nozitzea.
|