|
2008
|
|
|
I. Karlistaldiaren gerraoste laburrean, badirudi armagintza krisialdian sartu zela, 1840an Eibarko armaginek udala zirikatu
|
baitzuten
lana aurkitzeko,«, siendo bien publico y notorio la escasez de trabajo de Armeria que de dia en dia se va experimentando»877 Ibarzabalen negozioak ere ez zeuden unerik hoberenean878, eta gainerako armaginak Esparteroren ateak jotzen saiatu ziren, kontratu berrien bila879 Horrekin batera, armagintzaren garapenerako azpiegitura egokien aldeko eskakizunak aurkitzen ditugu, eta horrek adierazten digu ekoizpena, hola edo hala, mantentzen zela.
|
|
2009
|
|
|
Eta bagoaz biok janztera, eta gero gosaltzera, eta, azkenik, lan petralera. (Lan petralera ni, Joseba orain dela bi hilabete bota
|
baitzuten
lanetik. Inbertitzaile talde batek erosi zuen azken lau urteetan bere lantokia izandakoa, eta sorpresa!
|
|
2010
|
|
|
Sarearen egiturak operazioa oztopatu du, herrialde bakoitzeko taldeek era autonomoan egiten
|
baitzuten
lan, eta talde bakoitzeko ordezkariak bakarrik zuen kontaktua talde osoko buruzagiekin, segurtasun neurri gisa.
|
|
|
Afiliatuz gero, lanpostua galduko ez genuela edo beste lantegiren batean lortuko zietela promes egiten zutenez, lankideak saldoka hurreratu zitzaizkien. Ez diet ezer aurpegiratzen; finean, gu langileak baino ez ginen, ogia irabaztea beste jomugarik ez genuen familiaburuak, orduan sano emakume gutxik egiten
|
baitzuten
lana etxetik kanpo, sano gutxiri ordaintzen zioten soldata duinik. Lansari bakarrarekin lauzpabosten bizimodua zelan gobernatu, hori zen gure buruhauste bakarra.
|
|
2013
|
|
|
Bide hartatik, beste hamar bat bikote atera zituen etxekoandreak, bitartean, plater bati beste bat zerraion: zainzuriei mota guztietako zizka mizkak, zizka mizkei arrain zopa, arrain zopari arkume errea, eta arkume erreari txokolate tarta ezin ederrago bat, Pantxineta gozotegitik ekarria, non etxeko bi ahizpek egiten
|
baitzuten
lan goizetik, gozotegiko nagusia (Pantxi Unamuno) doña Klotilderen lagun mina izaki?: etxekoandreak dantzara atera zituèn bikote haietatik, batzuk ondo konpontzen ziren, beste batzuk erdipurdi eta beste batzuk txarto edo oso txarto.
|
|
|
baita beste enpresa batzuetakoei ere, haiek guztiek, beste mila behargin inguruk? EXPOSAri esker egiten
|
baitzuten
lan, produktu osagarrien ekoizpenean; minen produkzioaren gainean, berriz, ez zituela nazioarteko ezein itunek debekatzen, artean behintzat ez: EXPOSA orbanbako negozio bat zela, alegia, eta legezkoa goitik behera?
|
|
|
Bide hartatik, beste hamar bat bikote atera zituen etxekoandreak –bitartean, plater bati beste bat zerraion: zainzuriei mota guztietako zizka mizkak, zizka mizkei arrain zopa, arrain zopari arkume errea, eta arkume erreari txokolate tarta ezin ederrago bat, Pantxineta gozotegitik ekarria, non etxeko bi ahizpek egiten
|
baitzuten
lan goizetik, gozotegiko nagusia (Pantxi Unamuno) doña Klotilderen lagun mina izaki–: etxekoandreak dantzara atera zituèn bikote haietatik, batzuk ondo konpontzen ziren, beste batzuk erdipurdi eta beste batzuk txarto edo oso txarto.
|
|
|
lantegi hura aberastasun iturri bat zela: galde ziezaietela, bestela, bertako bostehun bat langileei... baita beste enpresa batzuetakoei ere, haiek guztiek –beste mila behargin inguruk– EXPOSAri esker egiten
|
baitzuten
lan, produktu osagarrien ekoizpenean; minen produkzioaren gainean, berriz, ez zituela nazioarteko ezein itunek debekatzen, artean behintzat ez: EXPOSA orbanbako negozio bat zela, alegia, eta legezkoa goitik behera...
|
|
|
Ekonomian adituak ondorio batera heldu ziren: telefonoz deitzea utziko zieten, ilusiorik gabe inurriek gutxiago eta okerrago egiten
|
baitzuten
lan. Telefonoaren erabilpen kontrolatu batera itzuli ziren.
|
|
2014
|
|
|
Kridatik entzuten zutelarik galdea, beren arbola ttipiekin erakutsi tokirat joan behar ziren, lurrean emaiteko. Familia zonbeitek ez
|
baitzuten
lan ttipi horren egiteko gutiziarik, hauek inposa ttipi bat behar zuten pagatu herriari. Orduan ere egurrak balio haundia zuen, eta hortarako lau gizon hautatuak ziren oihanak untsa zaintzeko gisan.
|
|
2015
|
|
|
Lanak amaitu zirenean, esklaboek ezin izan zuten bertatik irten (barrualdetik egiten
|
baitzuten
lan).
|
|
2016
|
|
|
Aita lagundu behar izan zuen laborantza lanetan. Hamahiru urte zituenean, Managuara joan zen familia osoa, ez
|
baitzuten
lanik aurkitzen; Somoza izeneko kolonia batean ezarri ziren. Diktadorearen aurkako ikasle mugimenduko kide nabarmenetako bat izan zen gaztetan.
|
|
2017
|
|
|
Ordura arte eramandakoa baino hobea. Euskal Herrira iritsi zirenetik, ez
|
baitzuten
lan txukunik aurkitu: ordutegi amaigabeak, soldata baxuak eta egun batetik besterako kaleratzeak.
|
|
2020
|
|
|
Garai batean 40 bat gabarrarik egiten zuten lan Bidasoan. Dragak erabiltzen hasi zirenean jo zuen erreka gabarrari eta hondar biltzaileen negozioak, dragek mekanikoki eta arinago egiten
|
baitzuten
lana. Mundu baten arrastoak urpean galdu dira betiko, baina, Bidasoko hondar biltzaileek ibaiaren hondotik hondarra eta legarra nola, berreskura ote daitezke mundu galdu baten hondarrak, Bidasoa ibaiaren memoria hondoratua?
|
|
2021
|
|
|
2019ko amaieran baino 17.400 langabe gehiago dira, eta, horrenbestez, hiru lurraldeen tasa bateratua %9, 5etik %11, 2ra igo da. Albisterik txarrena, dena den, iazko urteko azken hiruhilekoaren joera da, 15.100 pertsonak galdu
|
baitzuten
lana. Horietan ez dira zenbatzen aldi baterako erregulazioan daudenak, Eustatek langiletzat hartzen dituelako; 34.000 ziren urte amaieran, eta horien %1, 5ek bakarrik uste dute hurrengo hiruhilekoan langabeziara joango direla.
|
|
|
Dibertsitatea nonahi, beraz. Zuriñe eta Stephanie lehen izan nuen jatetxe batean ezagutu nituen, han egin
|
baitzuten
lan. Esperientzia hura bukatzean, elkarrekin beharrean hastea erabaki genuen.
|
|
|
Haurtzaroa goiz bukatzen zen, baina, laster hasi behar
|
baitzuten
lanean, etxean beharrezkoa zen eta. Hori izan zen Eugenio Sámchez Martín-en kasua:
|
|
|
Liburuzainen eta Artxibozainen Kidego Publikoko lanari eutsi ahal izan ziotenek soldata jaitsiera umiliagarriak eta nahitaezko lekualdatzeak nozitu zituzten, eta desgaituak izan ziren zuzendaritza postuetarako. Maria Moliner dut gogoan, hemezortzi postu beheratu
|
baitzuten
lan kategorien zerrendan, eta aginte edo konfiantza kargu guztietatik baztertu. Lehenik Valentziako Ogasuneko Artxibora eta gero Madrilgo Ingeniarien Eskolara zokoratuta, bakarka egin zuen bere hiztegi zoragarria.
|
|
2023
|
|
|
Orain 52 langile gara, baina azken erregulazioan 35 kide kaleratu dituzte; tartean, emakume guztiak. Duela urtebete 70 gehiago ginen, batzuek euren borondatez utzi
|
baitzuten
lana. Guretzat oso gogorra da kideak joaten ikustea».
|
|
|
Han ikusten zituen alemanak desberdinak ziren Ameriketan ezagutu zituenen aldean; Ameriketakoak esloveniarrak bezala bizimodu hobearen bila joanak ziren. ...iatu zutenean, ez armarik ez gutunik, ez zuela ihes egin nahiz eta aukera izan hartarako; gezurretan ari zen, noski; etxera eraman behar zuela, moja urtsulatarretan hasi berria zela, Karmela izena hartuko zuela, galde zezala Lublijana n ea Karmela ahizpa itzulia zen komentura, galde zezala Pia Garantiniz, hura baitzen komentuko ama nagusia, han ez bazegoen ospitalean egongo zela, ospitalean egiten
|
baitzuten
lan mojek, Zmagaren amak bihotzeko gaitz larria zeukala eta edozein unetan hil zitekeela, neska hura etxera eraman beharra zeukala berehala, alaba Jainkoaren esku utzia zutela gogoaren kontra, eta orain alemanek Jainkoari kendu nahi ziotela, neska hura moja izanik Jainkoaren eskuetan baitzegoen, Lublijanatik ama ikustera abiatzea besterik ez zuela egin, oso gaixo zegoelako, azken igurtzia laster ... Rozina hizketan ari zen bitartean komandantea isilik zutitu eta leihora gerturatu zen, bizkarra emanez, aintzira distiratsuari begira; neska non zegoen galdetu zion Rozinak, gauerako etxera itzuli beharra zeukatela, basoetan lapurrak zebiltzala eta zerbait kentzera irten zitezkeela, nahikoa zoritxar gertatua zitzaiela familian, basoetan zehar joan zutela bi emakumeek.
|