|
2000
|
|
|
Eta, nola Joxek ez
|
baitzuen
ulertzen Antonioren jokamolderik, liskartzen eta ahakartzen hasi zitzaion, haserretzen eta etsaitzen noiznahi den, orain arrazoin bat emaiten ziola eta orain bertze bat, baina gipuzkoarrak ez aditu egiten zion edo irri batekin ihardesten zion, gisa hartan jokatzerat deliberatu zenez gero.
|
|
|
Oheetariko batean norbait remobitu zen. " Etxean egina", esan zuen Lazarok harroki; norbait hura jaiki, bata bat erdi jantzita;" gabon, emazte", esan zuen Lazarok, halakoxe umorez; emakumeak zerbait esan zuen; apika hizkuntza atzerriko batean, Xanek ez
|
baitzuen
ulertu; eta Lazarok, hain zuzen ere: " zer diñozu, emazte?", jaurtiki zion;" hitz egizu klaro, komeni denez"; ez zion emazteak jaramonik egin; sukaldera joaki, baso bat ur edan, fregaderaren kontra apoiatuta, besoak antxumaturik so gelditu zitzaien;" Xan, Luzi; Luzi, Xan", esan zuen Lazarok; jaiki zen apur bat Xan, Luziri eskua luzatu zion; Luzik laxoki estutu zion; ez zegokeen bestalde emakumea txit umore onean; bistan da, ez ziren orduak; mazelezur handia, ile rubioak nahastuta, begiak ondo ireki ezin zituela zegoen; Lazarok zigarro bat piztu zuen eta:
|
|
|
Iharrak ateño bat ireki zuen eta, hirurak estu estu zama igogailu suerte batean sartu ziren. Neskak zerbait esan zuen, Xanek ez
|
baitzuen
ulertu. Barru patio batera iritsi ziren; baziren han edari kajak, zerrauts zakuak, upel txiki bat ere.
|
|
|
zorrotz eta lazki. Esan ere, batek zerbait esan zion; euskaraz, dudagabe, oso azkar, oso sisibasaka, ordea, Xanek ez
|
baitzuen
ulertu. Bere konfusioa ezkutatuz, duintasun itxurak eginez Xanek bekainak goititu zituen eta barra aldera jiratu.
|
|
|
Neskatilak irribarre egin zuen; ez zuen, agian, ulertu. Espainolez errepikatu zuen Xanek; neskatilak zerbait esan zuen; espainolez, akaso, zena zela Xanek ez
|
baitzuen
ulertu. Xanek ogitartekoa bukatu zuen.
|
|
2004
|
|
|
Harakin telebistarantz jiratu zen. Osasuna Real partida botatzen ari ziren asteazken arratsalde hartan; eta azken boladan, amak esaten zion bezala, futbola politikarengatik aldatu, oraindik segitzen zituen partidak eta; Ferminen desesperaziorako, batzuetan Ferminek ez
|
baitzuen
ulertzen Euskal Herria askatu nahi zuen norbait nola kezka zitekeen futbol partida batengatik.
|
|
2005
|
|
|
Ez, Inesek ez zuen jateko gogorik, eta bazekien zergatik. Artean ere ez
|
baitzuen
ulertzen nola aurkezleak amonaren aldeko erabakia hartu zuen: amona biloben artean inor telebistara eramatekotan, amona eramango zuela, alegia.
|
|
2007
|
|
|
Sasoi  nez sasoin, itsaso itsaso, leihorrez leihor ba omen zihoan beti eta horra non behin bere hizkuntza mintzo zuten eta idien ibilarazteko bere herrian bezalako hitz berak zerabil  tzaten uharte bat atzematen duen! Miretsi zen anitz ez
|
baitzuen
ulertzen nola zitekeen horrelakorik. Diotsut gizon hori erraturik ibili zela leihorrez eta itsasoz eta itzulika ibiliz, bere zertanera zela ohartu gabe bihurtu eta aitzinago joan izan balitz bere herrikoak, ezagun, lagun eta adiskideak zituela kausituko.
|
|
2009
|
|
|
jakan botoi bat falta izatea, baldin eta botoi batek ezin irabaz bazezakeen gerra bat, eta zer, gorbataren korapiloa han edo hemen eramatea? Are gehiago, mutilak ez
|
baitzuen
ulertzen zergatik eraman behar zuen gorbata: zergatik, ez badut urkatzeko intentzio txikienik?
|
|
|
Zer inporta zitzaion, baina, berari –Domingori– jakan botoi bat falta izatea, baldin eta botoi batek ezin irabaz bazezakeen gerra bat, eta zer, gorbataren korapiloa han edo hemen eramatea? Are gehiago, mutilak ez
|
baitzuen
ulertzen zergatik eraman behar zuen gorbata: zergatik, ez badut urkatzeko intentzio txikienik?
|
|
2010
|
|
|
batzuetan esperantzatsu eta besteetan etsita, gorabeheratsu; baina Villalbako markesa etorri zitzaion, bai, bisitan, eta izugarri hazi zitzaion itzalia bezala zuèn esperantza: hainbeste hazi zitzaion, non, markesak esan zionean gauza bakar batek harritzen zuela, zeren ez
|
baitzuen
ulertzen nola amak ez zuen Regina eneko lorategi jori bezain zabalean Ama Birjinaren omenez irudi bakar bat ere ipini, berandu gabe, markesa Madrilera joan ez beste?
|
|
|
Joxe bainugelaraino iristen zen, baina behin han zegoelaez zekien nondik hasi; egun batean, ura nola erabili ahazten zuen, beste bateanoraindik jantzita zegoela baineran sartzen zen, eta beste batzuetan geldi geratzenzen han zer egin jakin gabe. Lapurretan egiten ziotela esaten hasi zen, gauzakezkutatzen zizkiotela, ez
|
baitzuen
ulertzen bera zela gordetzen zituena eta geroez zela gogoratzen. Batzuetan, haserretu egiten zen eta oihukatu egiten zuen, bestetan, besteen beldurra zuen ez baitzuen ulertzen besteek zer esaten zutenedota zer esanahi zuten ikusten zituen irudi horiek, beste batzuetan, irribarreegiten zuen bertan ez balego bezala.
|
|
|
Lapurretan egiten ziotela esaten hasi zen, gauzakezkutatzen zizkiotela, ez baitzuen ulertzen bera zela gordetzen zituena eta geroez zela gogoratzen. Batzuetan, haserretu egiten zen eta oihukatu egiten zuen, bestetan, besteen beldurra zuen ez
|
baitzuen
ulertzen besteek zer esaten zutenedota zer esanahi zuten ikusten zituen irudi horiek, beste batzuetan, irribarreegiten zuen bertan ez balego bezala.
|
|
|
batzuetan esperantzatsu eta besteetan etsita, gorabeheratsu; baina Villalbako markesa etorri zitzaion, bai, bisitan, eta izugarri hazi zitzaion itzalia bezala zuèn esperantza: hainbeste hazi zitzaion, non, markesak esan zionean gauza bakar batek harritzen zuela, zeren ez
|
baitzuen
ulertzen nola amak ez zuen Regina eneko lorategi jori bezain zabalean Ama Birjinaren omenez irudi bakar bat ere ipini... berandu gabe —markesa Madrilera joan ez beste— ekarri baitzituen langileak, lorategiak zuèn horma bakarrean, iturritik hurbil, horma hobi bat egin zezaten; gero, ordea, pentsatu genuenean horma hobiari Zeruko Amaren irudia bakarrik falta zitzaiola, amaren ezusteko er... nik egin diot lekua, eta etorri nahi badu, etorriko da...
|
|
2012
|
|
|
Gainera, jantziak eta oinetakoak laster izango nituela higatuta pentsatzen nuen, menstuta baitzeuden jadanik, eta yahooen edo beste animaliaren batzuen larruz egindako asmakizunen batez ordezkatu nituela; orduan, jakin egingo zen nire sekretu osoa; beraz, esan nion ugazabari nire sorterrian nire espeziekoek beti estaltzen zituztela gorputzak trebetasunez landutako zenbait animaliaren larruz, bai lotsaz bai eguraldiaren gorabeheretatik, hotz nahiz berotik, babesteko; eta neuri zegokidanez, horren froga berehala emango niola, horrela agintzeari ederresten bazion, baina Naturak ezkutatzen erakutsi digun parte haiek ez erakustea barkatzeko erregutzen niola bakarrik. Nik esandako guztia oso arraroa zela aitortu zidan, azken zatia batez ere; ezin
|
baitzuen
ulertu zergatik erakutsi behar zigun Naturak berak emandakoa ezkutatzen; ez bera ezta etxekoak ere ez zirela gorputzeko ezein parteren lotsa, baina, edonola ere, nik nahi nuena egin nezakeela. Ondoren, kasaka askatu eta erantzi egin nuen.
|
|
|
Zeren hark bai baitzekien, pozoidura guztietan analisia egin behar dela; eta besteak, ez
|
baitzuen
ulertzen, erantzun zuen:
|
|
|
Eta hari dena kontatzen hasi zen, presaka, segidarik gabe, egitateak esajeratuz, asko asmatuz, eta parentesiak oparo tartekatuz, hain ugari non gizonak ezer ez
|
baitzuen
ulertzen.
|
|
2013
|
|
|
ez zen odoltsua, baina bai sinbolikoa, esanahi handikoa eta debeku bati lotua. Mila bider ahalegindu arren ez
|
baitzuen
ulertzen nola galarazi zuten talibanek kometen erabilera, egun batetik bertzera: zer kalte egin ziezaiokeen, bada, kometa batek ume bati?
|
|
|
ez zela ezertarako izan? Paulak ez
|
baitzuen
ulertzen zelan agertu zitzaion hain esker gaiztoko, guztiz esker oneko behar zuena?
|
|
|
ez ahula eta ez biguna, irmoa baizik; eztia bai, baina ez eztiegia; argia eta herrian irakurtzen eta idazten dakiten bakarretakoa; Raissak, izan ere (izen hori baitu), emakume gehienek ez bezala, jakin min izugarria dik. Hamaika hamabi urte zituela, adibidez (ni Butanbeteko ikastetxean hasia ordurako), ilargiari buruzko galderak egiten zizkidaan, ez
|
baitzuen
ulertzen nola ez zen lurrera erortzen, harriak bezala. Amak djinnak aipatzen zizkioan?
|
|
|
ez zen odoltsua, baina bai sinbolikoa, esanahi handikoa eta debeku bati lotua. Mila bider ahalegindu arren ez
|
baitzuen
ulertzen nola galarazi zuten talibanek kometen erabilera, egun batetik bertzera: zer kalte egin ziezaiokeen, bada, kometa batek ume bati?
|
|
|
minak garraztu eta fedeak gozatutako erromesaldia –Paulak egin zuena, neba larrialditik onik atera zedin– ez zela ezertarako izan? Paulak ez
|
baitzuen
ulertzen zelan agertu zitzaion hain esker gaiztoko, guztiz esker oneko behar zuena...
|
|
|
ez ahula eta ez biguna, irmoa baizik; eztia bai, baina ez eztiegia; argia eta herrian irakurtzen eta idazten dakiten bakarretakoa; Raissak, izan ere (izen hori baitu), emakume gehienek ez bezala, jakin min izugarria dik. Hamaika hamabi urte zituela, adibidez (ni Butanbeteko ikastetxean hasia ordurako), ilargiari buruzko galderak egiten zizkidaan, ez
|
baitzuen
ulertzen nola ez zen lurrera erortzen, harriak bezala. Amak djinnak aipatzen zizkioan... djinn ezin ahaltsuago batzuek eusten baitzioten ilargiari han goian, itxuraz.
|
|
2015
|
|
|
Juduak jopuntuan jartzeari utzi dion eskuin mutur atzerakoiari zilegitasuna ematen ari dira. Horregatik, adibidez, Marine Le Penek bere aita bota zuen Frantziako Fronte Nazionaletik, azken honek ez
|
baitzuen
ulertu egun arazoa ez direla juduak, arabiarrak baizik. Berdina gertatzen ari da lehen Hyderren esku zegoen Austriako Freedom Party alderdian.
|
|
|
Zer egiten zuen usain hark han, baso eta mendi artean? Isatsa mugitu zitzaion, hori ere ez
|
baitzuen
ulertu! –Aztertu beharra daukat hori, nire jende hau usain goxo horretatik desbideratu ez dadin!?
|
|
|
Londrestik trenez iritsi berria nintzen ferrya hartzera. Andrék eta Dieterrek iseka egiten zidaten hegazkinei nien beldurra zela-eta, batez ere Andrék, azken belaunaldiko teknologia eta trepeta elektronikoekiko miresmen barregarri harekin ezin
|
baitzuen
ulertu nire ukoa. Horretan bat zetozen biak:
|
|
|
Zergatik jo behar zien tiroz Joseph zaharrari eta Maryri? Jasperrek oinak zoruan igurtzi eta erasiatua sentitu zen, baina ez gehiegi, amak ez
|
baitzuen
ulertzen txoriak tiroz jotzearen gozamena; eta ez zuten sufritzen; eta ama izanik, munduko beste arlo batean bizi zen, baina gogoko zituen Maryri eta Josephi buruzko istorio haiek. Barregura ematen zion.
|
|
2017
|
|
|
Axiri bere buruaren zorroztasunaz zoriontzea galarazi egin zion aitorpenak, ez
|
baitzuen
ulertzen norbera nor zen eta zertan zen aritu behar hura. Kristo guztiak “mundu honetan” –Josebarengandik hasi, Kennethengandik pasa eta Txatoganaino– aitortu behar zuen zerbait zela:
|
|
2019
|
|
|
–Prastic etik nator, berorren maiestatea zerbitzatzera. Hala du izena gure etxaldeak; Chotebor etik hurbil dago, Caslau barrutian, adierazi zion Bubna konde gazteak, ezin
|
baitzuen
ulertu zer gertatzen ari zen eta zergatik ari zitzaion enperadorea hain zakar.
|
|
|
Costak gizabidez hartu zuen, Bai, Maria Sara doktorea gaixo dago, testua nire kontu, hitz alferrekoak, guzti guztiak, Raimundo Silvak bazekien Maria Sara eri zegoela, Costa jatorrizko testuaz arduratuko zelakoa ere aldez aurretik pentsatzeko modukoa zen, eta, gainerakoari dagokionez, berdin zitzaion, nobelaren patu hurbilak edo urrunak ez zion axola, berak nahi zuena informazioa eskuratzea zen, baina inork ez zion informaziorik emango, noski, berak eskatu ezean, gaixotu den enplegatu batengatik etxeak ez du orduero parte medikorik argitaratuko. Erakusten zuen interesa zela-eta Costaren harridura ikusteko arriskua bere eginez, Raimundo Silva ausartu egin zen galdetzera, Larria al da, Larria, zer, galdetu zuen, bere aldetik, besteak, ez
|
baitzuen
ulertu galderaren nondik norakoa, Gaixotasuna, Maria Sara doktorearena, orain Raimundo Silva larri da agian gorritzen ari dela pentsatzen duelako, A, ezetz uste dut, eta gaia bere kezka profesionaletako eremura eramanez, ez zegoen doktorearentzat nola bazegoen zuzentzailearentzat balio zuen ironia aire amiñi bat sartuz, hauxe esan zuen, Ez zaitez kezkatu, eritasuna luzea izanik ere, argitaletxea... Une hartan Costak begirada apur bat desbideratu zuen, maleziazko irriño batek argitu zuen bere begitartea.
|
|
2020
|
|
|
Arrokara lapatuta zegoela baliatuta pasatu nintzen batean beste aldera. Begiak zabaldu zituenean zoroaren moduan begiratu zidan, begiak plateren gisan, beren lekutik atera beharrean, ez
|
baitzuen
ulertzen zer egiten nuen alde horretan.
|
|
|
Urte hartan festa handia zen. Gogoan du doktorearen eta bere emaztearen alaitasuna, baita Anarena eta Ramonena ere, berea ez hainbeste, ez
|
baitzuen
ulertzen zergatik zeuden denak hain pozik.
|
|
|
Haren ustez, Euskal Herrian, dena Gaizkiaren eta sorginkeriaren marka zen: emazteen janzteko moldea, euskara (ez
|
baitzuen
ulertzen), euskaldunek itsasoaz zuten ezagutza, hartan bainatzera ausartzen baitziren...
|
|
2021
|
|
|
Hire familiak Eibartik ihes egin zian beldurrez jota, niri ere beldurra sartu zitzaidakean bezala, ez
|
baitzuen
ulertzen nola abertzale deitzen ziren batzuk hire bizitzaren eta patuaren jabe bihurtu ziren+. 310
|
|
|
Eusko Alderdi Jeltzaleak eta Euskadiko Ezkerrak proposatu autodeterminazioari buruzko eztabaida kritikatzen zuen, ez
|
baitzuen
ulertzen nola gauza zezakeen Konstituzioari men eginik:
|
|
2022
|
|
|
Ohean etzanarazi eta oinetatik hasi omen nintzaion masajea ematen, eta egia izan liteke hori ere, garai hartan atarikoei, koitoaren aurreko lanei alegia, sekulako garrantzia ematen genielako eta baita masaje kontuetan zerbait banekielako ere. Oinetako behatzak banan banan hartu eta marruskatzen hasi nintzaion, beraz, hala kontatzen zuen adierazpenetan, eta tarteka ea gustatzen zitzaion galdetzen nionean baietz erantzuten omen zidan, egiten nuen guztia gustatzen zitzaiola, baina gehiago gustatuko zitzaiola gauzak azkarxeago egingo banitu, erantsi omen zuen ahapeka, ez
|
baitzuen
ulertzen zergatik biok prest egonda galdu behar nuen hainbeste denbora behatz bakoitzari igurtziak eta laztanak ematen. Ez hori bakarrik, une batean masajea emateko estalki gisa jarri nion xukadera kendu eta biluzik gelditu omen zen, horrela gauzak azkartuko zirelakoan, baina ez omen nintzen batere asaldatu.
|
|
|
Eraikin handi hartako metro gutxiko etxebizitza ñimiño hartan jarri ziren bizitzen Casilda, anaiak eta gurasoak, amaren ahizparen familiarekin Burgosetik etorri berritan. Etxe hura gauez handituko zela pentsatu ohi zuen askotan Martinek, ez
|
baitzuen
ulertzen nola egin zezaketen lo bi familiek edo nola bazkaldu sukalde estu hartako mahai txikian. Auzotarrek ez zuten ikasi Casildaren aitaren izena, etorri eta berehala Zurrutero ezizenez ezaguna egin zen-eta.
|
|
2023
|
|
|
Eskaileretan goiti kirrinka sentitu zuelarik, ufa egin zuen Margaridak, eta begiak biratu zituen xuri xuri. Eta Rosa gelan Bernadetaren infusioa zeramala sartu zelarik, kadiran mugitu zen Margarida, sumindurik, inolaz ere ezin
|
baitzuen
ulertu kanpoko emakume higuingarri hark nolatan ez zuen etxerik eta nolatan sartu behar izaten zuen besteren etxeetan. Ez eta nolatan ez zuen amarik edo amonarik edo ahizparik ere.
|