|
2006
|
|
|
Hari batek bestea dakar. Eta izeba ezkontzeak familiari ekarri zion poza," inork ez
|
baitzuen
ordurako halakorik espero", eta senarraren lagun min bat etxetik apartatzeko izebak egin zituen ahaleginak" ez alferrik!, hiruko matrimonioa bihurtu ziren" bere hasierarekin batera etorriko dira. Mataza berean.
|
|
2009
|
|
|
berak. Damasok? arrazoi zuela; baina Damasok arrazoi zuen arren, hain ziur mintzatu zen semea, non aitak onartua behar
|
baitzuen
ordurako haren ikuspuntua?, bigarrean partean zuen arrazoi, aitarentzat bai baitzegoen auzi hartan, gauzak zihoazen bezala, lehenagoko arrazoi bat, auziak, baten ordez, bi aldagai balitu bezala jokoan: alde batetik, jakituria, Damasok, berak ateratzen zituen, anai arreben artean, notarik onenak?
|
|
|
Damaso ez ezik, beste lau anai arrebak ere berari begira zituen Domingok: Domingo, beraz, zerbait eta norbait zelakoan, harro bezain pozik zegoen, irriak ezpainetan alderik alde utzitako oinatzak lekuko; haren harrotasunak eta haren poztasunak bazuten itzal bat, ordea, Teofilo Mariak ez
|
baitzuen
ordura artean ezer esan, eta Domingok beldur behar baitzuen anaiak arestian bezala erreakzionatuko ez ote zuen, beste oldarraldi batekin; hala, bada, hiru anai arrebek egindako galderari erantzuteko prest zegoen arren, irria ezpainetatik ezabatu eta Teofilo Mariari begiratu zion Domingok: begirada hark bazuen mendekotasunetik zerbait, anaia anaiari baimen eske balebilkio bezala, buruan zuena esateko?, baina bazuen, halaber, errebeldi puntu bat?
|
|
|
–Nola ez naiz atsekabetuko, musika horrek gaueko izarrak pizten badizkit????: hitz ederrak izan zitezkeen haiek, Damasok ez zuen halakorik ukatuko, baina ederrak bezain hutsalak, bere ikuspuntutik bai bederen, Damasok bai
|
baitzuen
ordurako susmoa, eskuak elkarri ematea alferrikakoa zela, hil ere bakarrik hiltzeko sortu baitzen gizakia, itxura guztien arabera; Benjamin Maria hil zenean baino okerrago zegoen, beraz, Damaso, ahulago eta zaurgarriago, Jainkoaren bizkar gainean deskargatzen baitzuen orduan bere ezintasunen zama, Jobenaren antzeko protestan, biraoaren ertzean; orain, aldiz, ezin zuen, zalantzaren haizeak higatut... noren aurka egingo zuen, bada, oihu, errudunik ezean?; eta, halere, bazuen barrua non hustu:
|
|
|
–Nola ez naiz atsekabetuko, musika horrek gaueko izarrak pizten badizkit????: ...izan zitezkeen haiek, Damasok ez zuen halakorik ukatuko, baina ederrak bezain hutsalak, bere ikuspuntutik bai bederen, Damasok bai baitzuen ordurako susmoa, eskuak elkarri ematea alferrikakoa zela, hil ere bakarrik hiltzeko sortu baitzen gizakia, itxura guztien arabera; Benjamin Maria hil zenean baino okerrago zegoen, beraz, Damaso, ahulago eta zaurgarriago, Jainkoaren bizkar gainean deskargatzen
|
baitzuen
orduan bere ezintasunen zama, Jobenaren antzeko protestan, biraoaren ertzean; orain, aldiz, ezin zuen, zalantzaren haizeak higatutako kontzeptu itxuragabetua baitzen Jainkoa, hauts bihurtutako harria: noren aurka egingo zuen, bada, oihu, errudunik ezean?; eta, halere, bazuen barrua non hustu:
|
|
|
Damaso ez ezik, beste lau anai arrebak ere berari begira zituen Domingok: Domingo, beraz, zerbait eta norbait zelakoan, harro bezain pozik zegoen, irriak ezpainetan alderik alde utzitako oinatzak lekuko; haren harrotasunak eta haren poztasunak bazuten itzal bat, ordea, Teofilo Mariak ez
|
baitzuen
ordura artean ezer esan, eta Domingok beldur behar baitzuen anaiak arestian bezala erreakzionatuko ez ote zuen, beste oldarraldi batekin; hala, bada, hiru anai arrebek egindako galderari erantzuteko prest zegoen arren, irria ezpainetatik ezabatu eta Teofilo Mariari begiratu zion Domingok: begirada hark bazuen mendekotasunetik zerbait –anaia anaiari baimen eske balebilkio bezala, buruan zuena esateko–, baina bazuen, halaber, errebeldi puntu bat... distira moduko bat, alegia, bere baitan eguzkiaren dirdira zeramana, poxpolo batek bere baitan munduko sute guztiak eraman ditzakeen moduan; orduan, baina, Domingoren bakardadeaz jakitun balira bezala, laguntzan etorri zitzaizkion beste hiru anai arrebak –Damaso, Maria Bibiana eta Ada–, haren begiradarekin bat egiteko –bere ekinaldiaren porrotaren ondoren, zegoèn tokian ez balego bezala zegoen Gabino–, hirurek batera so egin baitzioten Teofilo Mariari; hauen soak, haatik, exijentziazkoak ziren eskarizkoak baino gehiago, orduantxe ulertu balute bezala ezen hirurek mende zutela hirurak noiznahi mende zituena; Teofilo Mariak, ondorioz, inguratua sentitu behar zuen, gutxitan bezala sentitu ere, bai kanpotik, lau begi parek begi hesi bat osatzen baitzuten, eta bai barrutik ere, estualdi hartara iritsita aitortu beharrean baitzegoen ezen auzi hartan zerbait arraroa gertatzen ari zela:
|
|
|
" Nola ez naiz atsekabetuko, musika horrek gaueko izarrak pizten badizkit...?" –: hitz ederrak izan zitezkeen haiek, Damasok ez zuen halakorik ukatuko, baina ederrak bezain hutsalak, bere ikuspuntutik bai bederen, Damasok bai
|
baitzuen
ordurako susmoa, eskuak elkarri ematea alferrikakoa zela, hil ere bakarrik hiltzeko sortu baitzen gizakia, itxura guztien arabera; Benjamin Maria hil zenean baino okerrago zegoen, beraz, Damaso, ahulago eta zaurgarriago, Jainkoaren bizkar gainean deskargatzen baitzuen orduan bere ezintasunen zama, Jobenaren antzeko protestan, biraoaren ertzean; orain, aldiz, ezin zuen, zalantzaren haizeak higatut... noren aurka egingo zuen, bada, oihu, errudunik ezean?; eta, halere, bazuen barrua non hustu:
|
|
|
" Nola ez naiz atsekabetuko, musika horrek gaueko izarrak pizten badizkit...?" –: ...izan zitezkeen haiek, Damasok ez zuen halakorik ukatuko, baina ederrak bezain hutsalak, bere ikuspuntutik bai bederen, Damasok bai baitzuen ordurako susmoa, eskuak elkarri ematea alferrikakoa zela, hil ere bakarrik hiltzeko sortu baitzen gizakia, itxura guztien arabera; Benjamin Maria hil zenean baino okerrago zegoen, beraz, Damaso, ahulago eta zaurgarriago, Jainkoaren bizkar gainean deskargatzen
|
baitzuen
orduan bere ezintasunen zama, Jobenaren antzeko protestan, biraoaren ertzean; orain, aldiz, ezin zuen, zalantzaren haizeak higatutako kontzeptu itxuragabetua baitzen Jainkoa, hauts bihurtutako harria: noren aurka egingo zuen, bada, oihu, errudunik ezean?; eta, halere, bazuen barrua non hustu:
|
|
|
Ongi gogoratzen zuen, bestalde –ongi gogoratu behar zuen, alajaina! –, bezperan gertatua, ditxosozko zero meridianoarekin, hura besterik ez baitzion semeak oroitarazi nahi, antza, une hartan: berak –Damasok– arrazoi zuela; baina Damasok arrazoi zuen arren –hain ziur mintzatu zen semea, non aitak onartua behar
|
baitzuen
ordurako haren ikuspuntua–, bigarrean partean zuen arrazoi, aitarentzat bai baitzegoen auzi hartan, gauzak zihoazen bezala, lehenagoko arrazoi bat, auziak, baten ordez, bi aldagai balitu bezala jokoan: alde batetik, jakituria, Damasok –berak ateratzen zituen, anai arreben artean, notarik onenak– ordezkatzen eta pertsonifikatzen zuena, eta bestetik, autoritatea, berari –Nazario Orberi– zegokiona:
|
|
|
Hain oharkabean pasatzen ote zaio Irène Némirovskyri antisemitismoaren mehatxua, liburu honetan halako arinkeriaz aipatzera iristeko" jendaila levantetarra"? Ez ziren hitz hutsalak garai hartan, Bagatelles pour un massacrek lortua
|
baitzuen
ordurako arrakasta jendearen artean: 1937ko azken egunetan argitaratutako panfleto horrek, besteak beste" Ukrainako lupetzetatik" iritsitako judutarrak iraintzen dituenak, laurogeita bost mila ale saldu zituen.
|
|
|
Literaturaren moduan, beraz, zeinak ez-ohiko indarra hartu
|
baitzuen
ordu arte imaginario bat partekatzeko tresnarik eskuratzerik izan ez zuten gizabanakoek kontsumitutako narrazioak finkatzean, kantagintza bera ere funtzio hori betetzeko ernamuinetako bat bihurtu zen aro garaikidean. Hain zuzen ere, kantagintzak literaturak baino eraginkortasun handiagoz ezagutarazi eta jendarteratu ditu atxikimendu, sinbologia eta biziberritze ideologikoko esparruak, gure lurreko parametro musikalen interpretazioaren arabera askotan, guk hemen aztertutako denbora bitartearen barruan.
|
|
2010
|
|
|
Goian aipatutakoa izan daiteke astelehen arratsaldean Pio XIIaren plazako geltokian bidaiari gutxi ikusi ahal izateko arrazoietako bat. Izan ere, Norteko geltokiak bestelako itxura agertzen
|
baitzuen
ordu bertsuan.
|
|
|
Haren luma tipienetarik izanagatik, desertuko zoruan landatuz gero Ohod eko mendiak baino gorago zen, eta zilar kolorekoa, are ñir ñir zuriagoak egiten zituena. Israfil Kavir-era jaitsi zen luma biltzera, bada, zorutik erauztearekin, zulo hartatik sortu zen iturri bat, hain ur franko zeriona, non zazpi egunetan aintzira bat egina
|
baitzuen
ordura arte harea besterik ez zegoen lekuan. Denboraren buruan haren inguruan palmondo oihanak sortu ziren, datilondoak, ihiak, eta halako beste landare zuhaitz anitz, bada, oasiak harea gaineko esmeralda iduri zuen.
|
|
2012
|
|
|
Ostiral gizajoa izutu egin zen benetan mendiak denak elurrez estaliak ikusi zituenean, eta giro hotza sentitu zuenean, ez
|
baitzuen
ordu arte bere bizitza osoan horrelakorik ikusi, ez sentitu.
|
|
2013
|
|
|
Mireni gehiegi iruditu zitzaion hori, berak ere eskubidea
|
baitzuen
ordura arte ezagutu ez zuen biziari ateak irekitzeko, maitasunak gogor jo zuen Mirenen bizia, bizi berriari hasiera emateko prest zegoen.
|
|
|
Leize hondoan ez zen inolako xomorrorik entzuten. Soilik otsokume elbarrituaren arnasa hasperenka, ez
|
baitzuen
ordurako intziririk egiten, ohartuta ezbairik gabe otsoak joanak zirela dagoeneko oso urruti. Zakurren zaunkak eta gizakien oihu eta zalapartak ere hutsaldurik ziren ordurako, eta goiko leize ahoaren errainuetan bi izar ageri ziren; soilik izar bi.
|
|
2014
|
|
|
En fin, misterioa argitu ondoren oso egunerokoak egin zitzaizkidan sponsor a, 12 pausoak, Liburu Handia, astearte/ iganderoko bilerak, SBCk errezetadun botika gehienak ezin hartzea pipatzen zutelako, nik garagardoak alboko bizilagunenean ezkutatu behar izatea 8 hilabete garbi eman ostean berriz edan zuelako hozkailuan nire (inportaziozko) lata bat ikusi eta ezin izan ziolako eutsi (ni jada lo nengoela gertatu zen, SBC hockey entrenamendutik itzuli berritan, hirurak aldean esnatu ninduten oka orro basa batzuek eta what, s up galdetzean esaldi koherente bakar gisa I, m drunk oso distortsionatu bat jaso nuen bueltan; gero biharamunean lasaiago hitz egin genuen eta larrialdiko protokolo batzuk ezarri (tartean garagardoa bizilagunenean ezkutatzearena); edonola ere, erorialdi prozesuaren deskribapenak inpaktatu ninduen gehien: gutxienez hiruzpalau aldiz zabaldu eta itxi omen zuen hozkailuko atea, tentaldiari eusteko esfortzu esanezina eginez, lata eskuan hartu zuen pare bat aldiz eta ondoren berriro apal hotzean utzi, baina azkenik zabaldu egin zuen, soilik usaintzeko, oraindik kontrola zeharo galdu gabe klak ezagugarri hori aditu arte, klak aren ondoren garagardoaren gasa entzun bezain pronto jakin
|
baitzuen
ordura arte egindako promesa oro hautsiko zuela une hartan bertan).
|
|
|
–Aurkezlea zara, telebistan edo? , galdetu zion halako batean, gizonaren solasean berak irribarrea erakutsi bai baina deus gutxi esan
|
baitzuen
ordura arte.
|
|
|
Nadiak ordurako muga pasea baldin bazuen, zer gertatu ote zitzaion inbaditzaileen erdian? Ulertzekoa zen zorigaitzeko aita hark kezka txarrak eta nahigabe saminak edukitzea, bere alabaren inolako berririk ez
|
baitzuen
orduz geroztik.
|
|
2015
|
|
|
Garai hartakoa da, hain zuzen ere, ETAk Iparretarrak erakundeari egindako proposamena, horren berririk orain arte zabaldu ez den arren. 1980etako desadostasunak joanak ziren, Iparraldeko erretagoardia galdua
|
baitzuen
ordurako ETAk. IK bere eztabaida propioetan sartua zegoen, ordea, eta ez zion sekula proposamenari erantzun.
|
|
2017
|
|
|
Eta baita on Antoniok ere. Albaitariak bai
|
baitzuen
ordurako susmo bat: Joanma afari hartan izan zela, orein afarian, alegia, eta horrexek mintzen zuen eta errietarako bidea ematen.
|
|
2019
|
|
|
Gero eta urduriago, angelu egokia aukeratu eta irribarre haien hartzailea Arantza zela ikusi zuen; Arantza irribarretsu bat. Osagileak, hori besterik ezin zela izan erabakita
|
baitzuen
ordurako Tomasek, eskua hartu nahi izan zion Arantzari, eta honek ihes egin zuen atzerantz, irribarrea ezertarako galdu gabe, hala ere. Bigarren ahaleginean, Arantzak bere eskua osagilearen bi eskuen artean gelditzea onartu zuen, honek burua belarri ondora asko hurbilduz zerbait esaten zion bitartean.
|
|
2020
|
|
|
Gazteak, ez
|
baitzuen
ordu arte inongo deabrurik infernuan sartu, lehenbiziko aldian min pixka bat sentitu zuen eta, hortaz, Rusticori esan zion:
|
|
2021
|
|
|
Hala egin omen zuen mutikoak eta handik ordu erdi batera edo itzuli zen aitonarengana esanez aldameneko aitonak ez ziola luzegarririk eman. Orduan aitonak, baietz, eman zizkiola esan zion ilobari, han izan
|
baitzuen
ordu erdi batean aldameneko aitonak ganorazko ezer esan gabe eta inolako" gauza" ere eman gabe mutikoari.
|
|
2023
|
|
|
Horixe baldin bazen nire sekretua, lasai egon nintekeela iradoki nahi zidan bere txantxekin. Erdi txantxetan hitz egin
|
baitzuen
ordura arte, baina ez zuen hankarik sartu nahi gehiegi galdetuz.
|