|
2000
|
|
|
Baina, geroko kontuak aitzinatzen ibili gabe, derradan ezen Mattin arras gogaitzen zela eskola haietan, batik bat bakarkako trabailuan jartzen gintuenean, halako tailuz, non zernahiren aitzakia egiten
|
baitzuen
haietarat ez azaltzeko, zer erranik ez aita etxeratzen zenean, zeren eta aitak, orduan, anitzetan eramaiten baitzuen goizean goiz ehizarat edo txakurren paseatzerat, jaun Marcelek eskola emaiten zigun orduetan, hain zuzen ere. Eta, ehiza zela eta ezpata zela, burua ere anitzetan joaiten zitzaion Mattini, eta orduan jaun Marcelek —zeina baitzen, bertzenaz, gizon pazientziatsua—, erraiten zion:
|
|
|
...ten zen zirkunferentzia soka batekin, baita elipse bat ere soka bat eta bi iltzerekin; hark irakatsi zidan ezen marraskiloek spiral bat zutela armarri —eta nola geratzen nintzen spiral haiei beha, liluraturik bezala! —; hark irakatsi zizkidan hegaztien eta piztien mila istorio jakingarri, baita haien gordelekuen atzemaiten ere, han eta hemen uzten zituzten aztarnei jarraikiz, zeren laket
|
baitzuen
haien ohiturak studiatzea, ehiztari eskasa bazen ere, bertzalde; hark irakatsi zizkidan Grezia eta Erromako historiako hainbat enperadore, filosofo eta bertze hainbat heroiren anekdotak, baliatzen zelarik, hartarakotz, etxeko orkumeei —bai ehizakoei, bai jauregia begiratzen zutenei— jartzen zizkien izenez; hark irakatsi zidan soketan goiti egiten, baita zuhaitzetarat ere, urtxintxa bain...
|
|
2008
|
|
|
Ordurako, baina, baita lehenago ere, frai Millanek ohartua behar zuen, halaber, Ernestina izaki berezia zela, mojagai sartu zèn egun berean beste zortzi neska gazte berarekin batera komenturatu eta biharamunean frai Millanek solasaldi labur bat izan
|
baitzuen
haiekin. Agurrak eta diosalak egin ondoren, bakoitzak bere izena eta sorterriarena eman zituen?, frai Millanek galdetu zien ea nola pasatu zuten lehen eguna, eta mojagaiek nork bere erantzuna eman zuten; gero, berriz, zergatik sartu ziren komentuan?
|
|
|
Ordurako, baina, baita lehenago ere, frai Millanek ohartua behar zuen, halaber, Ernestina izaki berezia zela, mojagai sartu zèn egun berean beste zortzi neska gazte berarekin batera komenturatu eta biharamunean frai Millanek solasaldi labur bat izan
|
baitzuen
haiekin. Agurrak eta diosalak egin ondoren –bakoitzak bere izena eta sorterriarena eman zituen–, frai Millanek galdetu zien ea nola pasatu zuten lehen eguna, eta mojagaiek nork bere erantzuna eman zuten; gero, berriz, zergatik sartu ziren komentuan... eta batek erantzun zuen Jainkoaren deia bihotzean aditu zuelako, eta antzera beste guztiek:
|
|
2009
|
|
|
Egile haietaz gain, bazituen don Anizetok beste bi idazle, biak errusiarrak, zein baino zein erraldoiagoak, ezin ikusi zituenak: Tolstoi eta Dostoievski, sinetsi ere, sinesten
|
baitzuen
haien liburuak arriskutsu baino arriskutsuagoak zirela, tsarren garaiko ohitura onen eta balio moralen hondamenarekin zerikusi zuzena izan zutenak, hondamen haren ondorio izan baitzen atzetik iritsi zena:
|
|
|
Egile haietaz gain, bazituen don Anizetok beste bi idazle, biak errusiarrak, zein baino zein erraldoiagoak, ezin ikusi zituenak: Tolstoi eta Dostoievski, sinetsi ere, sinesten
|
baitzuen
haien liburuak arriskutsu baino arriskutsuagoak zirela, tsarren garaiko ohitura onen eta balio moralen hondamenarekin zerikusi zuzena izan zutenak... hondamen haren ondorio izan baitzen atzetik iritsi zena: boltxebikeen iraultza, kalonje jaunak biziki gorrotatzen zuena, bistan da.
|
|
2011
|
|
|
Anastasiaren mojekiko perzepzio hura are zorrotzagoa egin zen haurdunaldiak aitzina egin arau, emakumeak aski izaten
|
baitzuen
haien begiradei erreparatzea, jakiteko zer nolako estimuan zuen bakoitzak: batzuek, izan ere, haren sabel puztuan finkatu bezain laster jaurtitzen zituzten begiak bertze norabide batean, era nabarmenean jaurti ere, Anastasiaren gune barru barruko hura itsuskeria ororen iturburua balitz bezala; baina baziren bertzelakoak ere, bizpahiru bai, gutienez?, irri errukitsuren bat eskaintzen ziotenak:
|
|
2012
|
|
|
Ohorezko damek sarri gonbidatzen zuten Glumdalclitch beren geletara, eta ni ere eramateko eskatzen zioten, ikusteko eta ukitzeko atsegina izan zezaten. Askotan biluzten ninduten goitik beheraino, eta luze luze eratzaten ninduten beren bular artean; ez nuen batere atsegin; zeren eta, egia esateko, oso hats nazkagarria botatzen
|
baitzuen
haien azalak; eta ez dut hau aipatzen andere paregabe haiek gutxiesteko asmoz, beraiekiko begirune osoa baitut; baina nire sentiberatasuna, txikitasunarekin proportzioan, zorrotzagoa zelakoan nago, eta ez dut uste pertsona argitsu haiek beren maitaleentzako, edo elkarren artean, desatseginagoak zirenik, gure artean Ingalaterran maila bereko jendea den baino. Eta, azken batean, haien berezko usaina askoz jasangarriagoa zela ohartu nintzen lurrinak erabiltzen zituztenean baino, hauekin berehalaxe zorabiatzen bainintzen.
|
|
2013
|
|
|
Aldiz, beren artean sortu zèn giro abegitsuak mesfidantzazko ertzak jan eta halaxe joan zen tratu hura ere, adeitasun malgutasunen bidetik: batzuek bertzeez zituztèn iritziak eta informazioak oso ziren aldekoak. Omarrek paper erabakigarria jokatu zuen kontu hartan, bere ahotsarekin eta bere manera onekin musallemdarrak enegarren bider liluratzeaz gain, ez
|
baitzuen
haiei buruzko hitz txarrik izaten, hiriburutik herrixkara itzultzen zen bakoitzean?, ezkongaiak maiteminduta zeuden, eta zer ibili behar zuten gurasoek maiteminduen maitasun gurdiari trabak jartzen?
|
|
|
Aldiz, beren artean sortu zèn giro abegitsuak mesfidantzazko ertzak jan eta halaxe joan zen tratu hura ere, adeitasun malgutasunen bidetik: batzuek bertzeez zituztèn iritziak eta informazioak oso ziren aldekoak –Omarrek paper erabakigarria jokatu zuen kontu hartan, bere ahotsarekin eta bere manera onekin musallemdarrak enegarren bider liluratzeaz gain, ez
|
baitzuen
haiei buruzko hitz txarrik izaten, hiriburutik herrixkara itzultzen zen bakoitzean–, ezkongaiak maiteminduta zeuden... eta zer ibili behar zuten gurasoek maiteminduen maitasun gurdiari trabak jartzen. Hori bai, amoranteek, ezkondu bitartean, ez zioten elkarri bisitarik eginen, berritsuek eta berri ipurdiek, beren esamesa eta iruzkin morbosoekin, jendea nahasten hasteko aukerarik tipiena izan ez zezaten, familien izen ona eta ospea ororen gainetik baitzegoen, inola ere arriskuan ezin jar zitekeena.
|
|
2015
|
|
|
Etxeaz gain, jatena ere dohainik eman zidaten lehen urteetan. Gertakari bitxi eta pozgarria nintzen haientzat, ordura arte inork ez
|
baitzuen
haienganako interesik azaldu. Luze gabe, baina, dezepzioa hartu nuen:
|
|
2016
|
|
|
Gudukek hantxe zirauten, edo hobe esanda, sarraskiek zerraiten, xoriak hango odol itsasoaren gainetik hegaldatzen hasi ziren bitartean. Denbora berean, gorilak irriz zeuden, inork ez
|
baitzuen
haien atakatzeko ausardiarik erakusten, ezta ere krokodiloek eta halako abere basatienek ere. Lepoluzeak, elefanteak, hipopotamoak, errinozeroak, eta basapiztia guziak, azkenean, lerro desegin batean arka untzian sartu ziren, ziminoek, ingururat azken begirada emanik, sarratea ixteko kargua zutelarik.
|
|
|
Sapi berdin. Adan eta Ebari gutiago, batez ere, bakoitzak bere jainkoa antzemateak esan nahi
|
baitzuen
haiek ere haiena berraurkituko zutela, munduko lehenbiziko gizon emazteak izaki.
|
|
|
Hizketa saioa amaituta, betile luze eta ongi apainduak mugitu ditu gora eta behera, halako molde erakargarriz mugitu ere, non ematen
|
baitzuen
haiekin limurtu behar ninduela, apartatzen gintuen distantzia fisikoa, aise metro batekoa, gainditu eta bilo erakargarri haiekin nire aurpegia ferekatuta.
|
|
2017
|
|
|
Makillatu gabe zegoen, puztua, eta izerdi mikatzaren eta usteltzen hasitako okelaren sunda zerion. Bere zapatatxo zolagabe eta desitxuratuak ohepetik kukuka ageri ziren, bihotza hausten
|
baitzuen
haien ikusteak berak; egiaz, pena gehiago ematen zuten zapatatxo haiek beren jabeak baino.
|
|
2022
|
|
|
Ez dago gayekiko inolako aliantzaren arrastorik ere. (1993an, Clintonen gobernuak armadan zeuden pertsona gayei emandako hitza jan zuen, ez
|
baitzuen
haien lanpostuak bermatzeko ezer espliziturik egin; sektore honek ez zuen txintik ere esan). Maskulinitate terapiaren ondorio praktiko nabaria da barnelilura, baita gizonen inguruko gizarte auziak psikologia hutseko terminoetara itzultzea ere; bi efektu horiek lotuta daude talde honen sakoneko interesarekin:
|
|
2023
|
|
|
Gaur egun, heroi feminista atenporal gisa goraipatzen da Simone de Beauvoir. Alta, haren eragina hain indartsua izan zenez, Mendebaldearen kultura supremazismoa eta emakume zuria emakume guztien eredu gisa esentzializatzearen ideia feminismoaren epistemologiaren barren barreneraino sartu ziren, berak irmoki sinesten
|
baitzuen
haietan. Eta haren jarraitzaileek haren akatsak errepikatu dituzte; esate baterako, Betty Friedanek, The Feminist Mystique ren egileak," gure historiako heroi intelektuala" izendatu zuen Beauvoir, bai eta goretsi ere berari esker ekin ziola" feminismoaren bideari". 41 Friedanek etxea, haurrak eta senarra beste kezkarik ez zuten goiko eta erdiko klaseetako emakume zurien anomiari(" izenik gabeko arazoa") erreparatu zion, eta, Beauvoirrek bezala," emakume" terminoa erabili zuen emakume haiek izendatzeko.
|