|
2010
|
|
|
Historia triste bat?", galdetu diot. Hala ematen
|
baitzuen
bere tonuagatik. " Alde batera, bai.
|
|
|
Uso haiei esker, beraz, sarri sarri kontatzen zizkion bere bihozminak Ursulari; ez ordea aitari, sumatzen
|
baitzuen
bere kezkak umekeriak irudituko zitzaizkiola Leonardo dogoari, edo emakumeen gauzak bestela, ez inola ere Venezia eta Dalmaziaren arteko harremanak bezalako gai inportante bat trabatzeko arrazoia.
|
|
|
605. Rudyard Kipling 1865 urtean jaio zen, Pedro H. Sarrionandia bezala, baina Bombayn, Victoria Erreginaren sasoian, luzaroan gobernatu
|
baitzuen
bere inperioa Queen Victoriak, 1837 eta 1901 artean. Inperio horren poetatzat hartu da Rudyard Kipling eta ez arrazoirik gabe, britainiar monarkiaren loria zaharrak zibilizazio makinistaren abantailekin uztartuz, halako epika bat osatu zuelako.
|
|
|
Shaguk txanbelan Quymur nahi zuen joan zedin enbaxadore, baina beronek irri egiten zuen, non ez
|
baitzuen
bere burua hartarako gaitzat. Bai ordea, Shagu ez zen hartaz baizik fida.
|
|
2012
|
|
|
Baina Antonio Maceo hil zutelako berriak Weylerren mamu guztiak ezabatu zituen, Kapitain Orokorra berehala eman zen gertakaritik ahal bezainbat ohore bere alde arrimatzera. Izkribuak argitaratu zituen bere burua laudatuz, non iduri
|
baitzuen
berak egina zuela zorioneko tiroa.
|
|
|
Auzia txanpon baten ariora heldua zen, jabeak erraten
|
baitzuen
berari zegokiola, baina besteek mantenatzen zuten botin komunekoa zela:
|
|
|
Ez, ba. Haren buru mendratuan ez da sartzen Martin Loboren hitzak besterik, hura izan
|
baitzuen
bere lehenbiziko trebatzailea ezkutari soila baizik ez zenean, han, Artiedako jauregian:
|
|
|
Ez da kontu berria Tibalt infante ttikia Tebasko gazteluko liburutegia gordetzen den dorrera igotzea: aspaldi ikusi genuen atsegin hartzen aingeruei buruzko tratatu batekin, Anatoliatik ekarri
|
baitzuen
bere aitonak, hau da, Nafarroako koroa buruan jarri zioten lehenbiziko tibaltarrak.
|
|
|
Eta, nahi izatera, gehiago ere ikertuko dut: Platonek ere ba ote zuen batere ikustekorik zure aitona On Henrike I.a Gizena rekin, zeinak ospe handia bereganatu
|
baitzuen
bere garaian gauza zelakoz atertu gabe plater txiki, plater normal eta plater handiak garbitzeko.
|
|
|
Bada bat edo beste, halere, handi handia: Gaztelako hamar doblako dobla eder hau konparaziora, Petri I.a errege ospetsuaren erretratua duena, zeinaren hantustea zela-eta tronutik kendu
|
baitzuen
bere anaia bort edo bastartak, hots, On Henrikek.
|
|
2013
|
|
|
Prefektuak denborari buruz galdetu zien. Denborak engainatu
|
baitzuen
bera. Zazpi kilometroak normalean baino ia minutu bat gutxiagoan egiten zituela Aguirianok.
|
|
|
Pascual Baylon kaporala izan zen haien eskuetan erortzen lehena. Hari heriotza ematen ari zirela beren makilekin, Aita Juan Barreneche korrika atera eta, oihuka ari ziren indioen artetik indarrean pasatuz, kaporalaren azken bizi ekintzaren lekuko izan zen, aita onaren eskua estutu
|
baitzuen
bere herioan. Makilakadak jasota ere, Aita Barreneche elizan babes hartzera itzultzeko gai izan zen.
|
|
|
Eta informazio zehatza eskaini ahal izan zen Golkoaren iparraldeko ertz, portu, uharte eta korronte guztiei buruz. Baina Ugarte ez zegoen gustura, espedizioak ez
|
baitzuen
bere helburua osorik bete, hots, ez zuen Filipinetako ontzientzat portu bat aurkitzea lortu. Eta Loretora itzuli orduko hurrengo ekinaldia prestatzen hasi zen.
|
|
2014
|
|
|
" Zalantza handiak zeuzkaat hire alderdi hori dela eta", pentsatu zuen Saldiasek, loak ez
|
baitzuen
bere garai bateko lagunarengana sentitzen zuen errezeloa gutxitu.
|
|
|
Xamuio deitzen zioten Urritzokieta auzoko" Zamuioko bordako" semea zelako. Xamuiok Marokoko gerrara joan behar izan zuen kinto zelarik, ez
|
baitzuen
bere lekuan joango zen beste norbaiti ordaintzeko dirurik. 1921 urtea izango zen.
|
|
2015
|
|
|
Alabaina prozesu hura ez da izan lineala, ezta erantzun gabekoa ere, kontradikzioak eta anbiguotasunak ugari izan dira. Prozesua bera izan da euskal bizi mundu ahul, zatikatu eta sakabanatuen iraupenerako giltza, han ahaldundu behar izan
|
baitzuen
bere burua euskal jendeak. Edo, lehenago esan legez, euskal bizi munduen objektibazioarekin batera, euskal subjektua taxutu zelako.
|
|
|
Eta inoiz gehiago ez zirela itzultzen. Marcial gaztea, zurrumurru hori entzuten zuen bakoitzean, beldurrak jota geratzen zen, ezagutzen
|
baitzuen
berak Uzkudun, bere herriko kaleetan, Zarautzen, behin baino gehiagotan paseatzen ikusia zuelako. Orain guztiz izututa zegoen, uste baitzuen boxeolaria azaltzean ezagutu egingo zuela.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerraren ostean, espainiar Ejertzitoak bitartekoen murrizketa latza pairatzen zuen, eta geroztik, ahalmen operatiboak nabarmen egin zuen behera; eta egoera larriagotu baizik ez zen egin Europak uko egin zionean NATOn sartzeari, 1949an. Errefusatze horrek Francoren politika aldarazi zuen, zeinak gerra hotzari gehituko
|
baitzuen
bere burua sobietarren kontrako jarrera irmoan. Koiuntura hartan Goi Estatu Nagusiaren asmo nagusienetarik bat zen hain zuzen, isolamendu internazionalaren gibelondo kaltekorren arintzea, eta aria horretaz 1948az geroztik Vigon jeneralak hasiak zituen estatubatuar militarrekiko kontaktu informalak, zeintzuek ahalbideratuko baitzuten Francisco Franco eta Forrest Sherman almirantearen arteko elkarrizketa, 1951ko udan.
|
|
|
Amak eta anaia arreba gazteek, Mirentxu, Antonio, Sagrarito eta Surek, ez zeukaten jagoitik haren behar ekonomikorik, Ataulfok alargun pentsio gizena utzi baitzuen. Hala ere, Migel Jabierrek aitaren etsenpluari jarraitu zion nonbait, 27 urterekin galdu
|
baitzuen
berea, eta aurrera atera behar izan zuen familia ugaria. Estatu Nagusiko teniente koronelak, berrogei urteetara buruz, Herrira sartu nahi bide zukeen, eta agian familia berria eratu ere.
|
|
|
Urte hartan argitaratu zuen" Nafarroa, konplexua eta isla", zeinean hedatu
|
baitzuen
bere soa Nafarroaren jitera buruz, asmaturiko elkarrizketaren bitartez, bertako eta kanpoko bi pertsonaren artekoa. Herriko topiko guztiak bihitu eta, Urmenetak ondorioztatu zuen baziratekeela kanpoko begirada larriak:
|
|
|
Hainbestenarekin ez da estonagarri Migel Jabierren hiru anaia arrebak, Jesuia, Jela eta Antoniok, Iruñeko lehen Euskal Eskolan ikasi bazuten, zeinak Carlos III.eko apartamendu batean hasi
|
baitzuen
bere ibilbidea. Ongi gogoan du Jelak, lehenbiziko egunean Migel Jabierrek zituela lagundu, eta gero haien xerka etorri zela eskolara; sari gisa, txokolatina bana erosi zien.
|
|
|
falta ziren 37 eskuduntzak alde bateko erabakiz bereganatuko zituen EAEk, baldin eta Madrilek ez bazuen haien transferentzia berehala burutzen. Erronka zirudiena ahoberokeria hutsean geratu zen, EAEk ez
|
baitzuen
bere egin eskuduntzarik, nahiz eta Madrilek ez burutu inolako transferentziarik.
|
|
|
Izendapen hura oso erabaki larria iruditu zitzaion ELAri, uste
|
baitzuen
bertako esparrua babesteko ardura ez zegokiola soilik sindikalgintza abertzaleari; beste eragileek ere, euskal erakundeek bereziki, konprometitu beharra zeukaten herritar gehienentzat hain garrantzitsua zen gaia bertakoen esku egon zedin; hortaz, berebiziko atzerapauso politikotzat jo zuen ELAk Luesmaren izendapena; inork zalantzarik bazuen, sailburu berriak berak konfirmatuko zituen susmo txarre... " lan harremanen esparru propioaren aurkakoa naiz".
|
|
|
Lizarra Garaziko indarrek ezin izan zuten atentatuaren inguruan adierazpenik adostu; sindikatuek ere ez zuten irizpide komunik kaleratu, LABek ez
|
baitzuen
bere komunikatuan esandakotik harago joan nahi izan, hanka sartze larritzat zuen arren ETAren estrategia berria.
|
|
|
Printzesaren adorea hain da handia non, hil hurren jarriko baitu bere burua, amoreagatik senar dukeenak onets dezan. Ez maite duelako, baina urguilutsua delako izariz goiti, eta printzeak zalantza egina
|
baitzuen
beraren balioaz.
|
|
2016
|
|
|
La Banyera de Samsotik hotelera zihoan bidatzurra estuegia zen, hasieran behintzat, hirurak elkarren ondoan oinez joateko, eta hizketaldia moteldu egin zen. Batzuetan, Danutak ilararen buru egiten
|
baitzuen
bere Cyprianen liburu hura besapean hartuta eta aspaldiko maistra baten itxurarekinburua jiratu eta garrigako landareei buruzko komentarioren bat egiten zuen, Guiomarrek eta Carlosek hitz laburren batez onartzen zutena. Baina, ibilera aurrera, beroa geroz zamatsuagoa egin zitzaien, eta erabat ixilik joatera errenditu ziren.
|
|
|
Ezbairik gabe, neskak gaizki interpretatzen zuen oroitzapenak beragana ekarritako aldarte berria, eta hasierako momentuan neska apartatzeko erreflexua izan zuen, zeren haize dardara batek xaboi ponpa batekin egingo lukeen bezala, hoteleko orroak erabat erraustua
|
baitzuen
berak arestian sentitutako nahi fisikoa. Baina, areago pentsatuz, Sabinoren segurtasunari buruzko irakaspenak jarraitzea erabaki zuen, eta jokoan sartzea.
|
|
|
Carlosek eten egin behar izan zuen bere hizketa, zeren errepidetik bat batean iristen zitzaien zaratak estali egiten
|
baitzuen
bere ahotsa. Autoak tropelean pasatzen zirela ematen zuen, orain tropel bat, gero inor ez eta hurrena beste tropel bat, eta erritmo haren arabera zarata ere erraldoitu edo ezeztatu egiten zela txandaka.
|
|
|
Hori guztiaz gainera, bukaera eder bat dugu laborari letratuak eskaintzen ziguna, izan ere hiru zortziko kaskar samarren bitartez akitzen
|
baitzuen
bere liburua:
|
|
|
Baztango egilerik klasikoenarekin egiten dugu topo oraingoan, horratio ez da lukeen bezain ezaguna, ausaz, sorterria izan zuen Arizkunekin baino Iparraldearekin askozaz ere lotuagoa egon delako. Arizkunen jaiotzearena, baina, ez zen izan txiripa hutsezko kontua, izan ere, bertakoa
|
baitzuen
bere ama Maria Josefa Arriada, bestaldetik ere, Aintzialden oraino bizirik dirauen abizena izanki. Edozein modutan ere, eta ezagun denez, Frantxua 1832.eko irailaren 30ean jaio eta gutxira, aitaren herria zen Irisarrira aldatu ziren etxekoak.
|
|
|
Gaurkoan Gerhard Bahrren ekarriaz jardungo dugu, betiere interesgarria ez eze jakin beharreko horietakoa ere badelako segurtamen osoan. Sortzez ez zen kanpotarra, euskalduna baizik, baina, eta euskara gogotik maitatzen zuela ukatu barik, alemaniartzat jo behar dugu, halaxe hezi eta halaxe iraun
|
baitzuen
bere bizitza osoan zehar. Legazpi aldeko Udana auzoan sortu zen Gerhard Bahr 1900.eko maiatzaren 6an.
|
|
2017
|
|
|
Ataka hartan, apirilaren hasieran Minak Ingalaterrara joatea erabaki zuen. Izan ere, batetik Ezpeleta eta Palfoxen espioiek eta bestetik bonapartisten presioek Baionatik ihes eginarazi zuten Mina, uste
|
baitzuen
bere egoera erabat kaskartu zitekeela, Angulemako Dukeari bidalitako eskutitz hura bonapartisten eskuetara eroriko balitz. Martin Luis Guzmanek honela irudikatu zuen Minaren erabaki hura:
|
|
|
Eta horrela egin zuten, Onisen enbaxadorearen etxera lasterka joan zirelako Minaren berri ematera. Minak salbuespen bakarra Paviarekin egin zuen, honek New Yorkera joan nahi
|
baitzuen
bere emaztearekin eta horregatik, New Orleansen utzi beharrean, jo zuten lehen portuan, Norfolken, militar bazter nahasle hura lehorreratu zuen, baldin eta Bordeletik etorri behar zuten ofizialen eta Martin Josep Minaren anaiaren aiduru gelditzen bazen.
|
|
|
Gizonen galeraren arazoa ere konpondu zuen irla hartan Mina nekaezinak, hantxe lortu
|
baitzuen
bere desertoreak ordeztea portuan zegoen fragata frantses bateko beste desertore batzuekin, Robert Sutherlanden negoziazio eta azpijokoei esker.
|
|
|
Eta horrela jakinarazi zion 1816ko urrian Minari igorritako eskutitz batean, nafarrak inoiz jasoko ez zuena. Hartan, lord Hollanden iruzkinak ez zuen errukirik erakutsi Espozekiko, argi erakutsi
|
baitzuen
bere iritzia. Ortuñok bere lanetan jaso zuen eskutitz horren zirriborroa:
|
|
2018
|
|
|
Bere gizarte mailako familien estrategiei jarraiki, bere iloba neskei ere lagundu egin zien ezkon zitezen edo erlijio ordena batean sar zitezen. Kale hauetan emakume merkatari asko eta asko bizi izan ziren, fruta, ardoa eta espezieak saltzen zituzten; esate baterako, San Zernin burguko Texenderia vieja delakoan bizi zen Juliana andreak, 1366 urtean hiriko fruta azoka hornitzen
|
baitzuen
berak. 1347an Ochanda zen labore aleak salerosteko Txapitelako (capitolium izen latinetik eratorria da txapitela, bertan salerosten zuten garia) merkatuko edo Almudi zaharreko zaintzailea, egungo Txapitela kalean eta Gazteluko plazako zati batean.
|
|
|
Ez zen oso gerlari sutsua izan, gurutzatua izan bazen ere, baina oso gogor kritikatu zituen etxean gelditzen zirenak sarrazenoen aurka borrokatu gabe. Dena dela, amodioa nahiago zuen gerra baino, nahiz eta, dirudienez, oso zorte txarra izan zuen amodio gaietan, berak maite zuen damak ez
|
baitzuen
bera maite, eta halaxe bizi omen zen sufrikarioz beterik, amodiozko eta desengainuzko poemak sortzen eta musikatzen bere laud eta bihuelarekin.
|
|
|
hekatonbearen eguna heldu zenean, hiriko barrunbeetan bildurik zeuden kiristiak" Emaguzu Jauna zeure erresumako loria" kantatzen hasi, eta aita Cumeno iztupari su pizterako orduan, Sainduak haren gogoa bolatu zuen eta eraman, zuela hamar urte egona zen saindutegi honetara: aita Christos ikusi zuen, ohi bezala bere otoitzean gogoa bolaturik; bai eta anaia Ephifanioren aitzinean ediren ere zen, bada, bizi osoan soilki anaia mantenatu zena, ez
|
baitzuen
bere burua aita izateko duintzat. Halaber, aita Ezekielen ahots barna entzun ere zuen, nona oreneko kantorea ematen ari.
|
|
|
" Oraino haur zelarik, Kubilai k ateka gaitzen gainetik iragan behar izan zuen, ezen Kubilairen anaia Yisun Timur-ek heriotza erabaki
|
baitzuen
bere anaia guztientzat. Baina, beti mendebalderantz abiatze hartan, mongoliar leinuak hain hedatu ziren eta urrunera iritsi, non Yisun Timur-ek igorri erhaileak nehoiz ez baitziren heldu printzea zen lekura:
|
|
2019
|
|
|
Jainkoa mutu eta isilik egon zen gauak dituen ordu guztietan, egunsentira arte ia ia, Rodriguez kaporalak orduan gelditu
|
baitzuen
bere zoramenaren prozesua. " Nire fedea probatzeko?, esan zuen aitajaun Pantxok, nire pazientziak mugarik ba ote duen jakiteko?
|
|
|
" Hain zegoen basoa bare eta baketsu, non Pan bera ere lo zegoela zirudien". Azpimarratua zeukan esaldi hura liburuan, inpresio bera izaten
|
baitzuen
berak Louise eta Troyrekin Ugarteko basoan barrena zebilela. Baina iritsi zen irailaren 22ko arratsalde patu txarrekoa, eta munstroarekin egokitu ziren.
|
|
|
Presioa egin behar zitzaien don Kakas guztiei. Hasieran, grebaren bidez, eta horrekin aski ez bazen ekintza bereziekin, nola egin
|
baitzuen
berak Ugarteko meatzeko laborategia deseginda utzi zuenean. Eta jendeari ere presioa egin behar zitzaion, zeren jendea, jende guztia, Ugarteko mila eta bostehun biztanleak, hiriko hirurehun milak, Europako eta Estatu Batuetako milioiak, indiferenteak baitziren elkarrekiko.
|
|
|
Emiliok esan zion Estefaniari bere ezkonbizitza Victoriarekin oso gaizki zihoala, benetan desastre hutsa zela, laster batean abandonatuko zuela berarekin bizitzera joateko. Eta asmo hori indartzeko, hura guztia egia zela gehiago finkatzeko, Estefaniari aitortu zion emazteak espero zuen bigarren haur hori, ordurako haurdun baitzegoen, ez zela berea beste gizon batena baizik, emaztearekin endredatuta zebilen Luis Antonio deituriko tipo batena, emazteak aspaldi engainatzen
|
baitzuen
bera, horrexegatik omen zeukan amorante hura. Dena zen gezurra, jakina.
|
|
2020
|
|
|
Lau urte eta lau hilabete pasa zituen han bakar bakarrik. Literaturan, Alexander Selkirk" Robinson Crusoe" bihurtu zen, Daniel Defoek haren erreferentzia hartu
|
baitzuen
bere nobela ospetsua idazteko.
|
|
2021
|
|
|
Rozada Martinez irakasle jubilatuak idatzitako pedagogiaren inguruko liburu autobiografiko batean aitortzen zuen, Hargreavesi jarraiki, bi kulturen artean ibili zela, beti mugan, beti limitearen gainean. Egoera horretaz, aurretik susmoa zuen arren, Carlos Lerenaren lanak irakurtzean jabetu zen azkenik, hitz haietan islaturik ikusi
|
baitzuen
bere burua. Aipatu liburuak, batetik, berrikuntza pedagogikoko proposamen edo ildo askoren funts gabeziak sorrarazitako atsekabea eta, bestetik, beste batzuek diseinaturikoa ezarri behar zuen irakasle betetzaile hutsera murrizturik sentitzeak sorrarazitako nahigabea adierazten zituen.
|
|
|
Kalimakok, beharbada, poeta zen aldetik, ziri bat sartu nahi zion Platoni gremioaren izenean. Bere olerkiak Kleonbroto Anbraziakoa zeritzan baten suizidioa deskribatzen du, zeinak harresi batetik behera bota
|
baitzuen
bere burua. Esaten digu gazte horri ez zitzaiola gertatu heriotzara bultzatzen ahal zuen deusik ere, salbu eta" Platonen tratatu bakar bat irakurri zuela:
|
|
|
" Hilekoarekin zikindutako oihal batzuk hartu eta esan zuen: Hau da zuk maite duzuna, gazte, eta ez da ederra. Mutila hain lotsatua eta beldurtua sentitu zen halako ikuspen izugarriarekin, ezen aldaketa bat sentitu
|
baitzuen
bere bihotzean eta, berehala, pertsona hobea bihurtu zen". Izan ere, hauxe da istorioaren erakutsia:
|
|
2023
|
|
|
Mutikoa abrigo batekin eta kapela batekin jantzita dago. Eguillorren beraren alter egoa da, halaxe ikusten
|
baitzuen
berak bere irudia marrazkietan.
|
|
|
Jean Fleuryk Atlantikoan jarduten zuen normalean, Normandiatik Kanariar Uharteetaraino hedatu
|
baitzuen
bere jokalekua Italiako gerren garaian (15211526). 24 Beste itsasgizon askok bezala, Drakek edo Kolonek kasurako, Fleuryk ere izen anitz izan ditu: itsas armadako ofiziala, kortsarioa eta itsaslapurra, edo pirata besterik gabe.
|
|
|
L ’Okmnaisdn espainolik hiltzeko gertu ez zuenean, haien gobernariei eskutitzak bidaltzen zizkien bere gorrotoa berresteko. Campeche azpiratzea bururatu zitzaionhalakobatean, baina hango gobernariak ondo jakinik zein ziren L’Olonnais en asmoak, itsaslapurra ozta ozta onik irten zen espainolek jarritako segada batetik: astojoaneta mando etorri zen l’Olonnais, bizirik irtengo bazen hildakoen gorpuenartean ezkutatu behar izan
|
baitzuen
bere burua. Hurrengorako ikasiko zuen.
|
|
|
alderdi batean Gaztela, Aragoi, Austria, Vatikanoa eta Ingalaterra, eta, bestean Frantzia, Nafarroa eta Venezia. Bakea hautsi zen Karlos Habsburgokoa 1520an Coruñatik abiatu zenean enperadorearen koroa hartzearren, Frantziako Frantzisko I.aren nahikeriak mespretxatuz, horrek ere izendapen bera nahi
|
baitzuen
beretzat. Gerra horiei hasiera data bat erraz jartzen zaie, bukaerak, aldiz, ez daude oso argi, bake itunek ez baitzekarten beti liskarren amaiera.
|