|
2003
|
|
|
Zer urratsa geure buruaren jabegorat! azken perpaus hori nahi nuke azpimarratu, ez
|
baitut
uste, baden itzulpen zuzenagorik, gaur egun autodeterminazio eskubidea deitzen duguna, euskara garbian adierazteko.
|
|
2004
|
|
|
Nik neuk zalantza handi samarrak ditut. Ez
|
baitut
uste, azken buruan, zehaztasun eta zorroztasun kontua bakarrik denik eztabaida ozpindu hauen eragile nagusia.
|
|
|
Ez dut uste, horretara, gizartearen oinarrian dautzan indarrak gizakien arteko harreman hutsak direnik, haien kudeaketa hauen esku egonagatik. Gizarte indarrak, guztiz oker ez banago, ezin dira giza kontuetara murriztu, botere logika horien nondik norakoak egitura eta antolamendu gauzatuen baitako gertakariak eta gertakizunak ere badirela uste izatea ez
|
baitut
uste aldrebeskeria handia denik. Alderdi horretatik, bada,, gizarte mailako?
|
|
|
Nolanahi ere, gutxienekoa da hori, hori baino harrigarriagoa iruditu zait etxe zaharra partekatzeko iradokizuna. Ez
|
baitut
uste elebiduna ez den euskal herritarrarekin etxerik parteka dezakegunik. Halakoarekin, onik onenean, casa deritzan espazioa konpartituko genuke, erdarara itzulitako euskal literatura gorabehera.
|
|
2008
|
|
|
Horietako bat aukeratu dugu eledun, eta nik ez nuke esango eledun txarra denik. Jose Maria Pérez Busteroren ondoko iritzi hau ez
|
baitut
uste bere kolkoko burubide hutsa denik.
|
|
2010
|
|
|
Ez nuen sinesten, beraz, baina sinesten nuen, aldi berean. Pentsa dezakezu nire jarrera hartan, ausarta ez ezik, adoretsua ere izan nintzela, ez
|
baitut
uste ez zuri eta ez beste anai arreba guztiei halakorik bururatu zitzaizuenik, Domingori ere ez nik uste, baina gaur garbi ikusten dut guztiz bestelako bulkadak eta mugidak nituela neure jarrera haren azpian. Ni ez nintzen indartsua, Teofilo Maria bezala, eta ez adoretsua, Domingo bezala; aitzitik:
|
|
|
jakingo ez dut, bada, apaizek hainbestetan erabiltzen baitzuten adibidea, onen eta gaiztoen arteko bereizketa egiteko? gizakion esparrutik baizik ezin egin daitekeen konparazioa, bestalde, ez
|
baitut
uste ez kukuak eta ez txantxangorriak ongiaren eta gaizkiaren kontzientzia dutenik. Baina demagun baietz, badutela, eta txantxangorria ongiaren mezularitzat hartzen dugula eta kukua gaizkiaren mezularitzat.
|
|
|
Zer kontatuko dizut nik, baina, zuk ez dakizunik! Garbi dagoena da urrezko arotik urrun behar dugula, Gabino, ez
|
baitut
uste ez Homerok eta ez Molièrek nire idazki hau sinatuko luketenik. Fourier sasi zientzialari bat izan baitzen, bere sasi zientzia ameskerien zerbitzuan jarri eta ezinbesteko ondorioa jaso zuena:
|
|
|
Galileok zerbait jan zion; Darwin, berriz, pipi mortala da? ez
|
baitut
uste munduan Jainkorik egon daitekeenik Darwinen pipiari aurre egin liezaiokeenik; Freud eta Russell eta beste asko, berriz, ez dira ahazteko modukoak, eta ni baikor nago bederen:
|
|
|
esan nion?, Meyer jaunak segitu zuen: . Partida ikusi nahi baduzu, Damaso, gera zaitez, ez
|
baitut
uste Danielek eragozpenik jarriko dizunik??. Banuen, bai, zereginik, handik ordu erdira aldez aurretik finkatua bainuen egoiliarren egoitzako lagun batekin xakean aritzeko hitzordua?
|
|
|
Zer kontatuko dizut nik, baina, zuk ez dakizunik! Garbi dagoena da urrezko arotik urrun behar dugula, Gabino, ez
|
baitut
uste ez Homerok eta ez Molièrek nire idazki hau sinatuko luketenik... Fourier sasi zientzialari bat izan baitzen, bere sasi zientzia ameskerien zerbitzuan jarri eta ezinbesteko ondorioa jaso zuena:
|
|
|
Ez naiz ornitologoa, baina jakin badakit txantxangorri inuzentearen habian egiten duela kuku maltzurrak habia: jakingo ez dut, bada, apaizek hainbestetan erabiltzen baitzuten adibidea, onen eta gaiztoen arteko bereizketa egiteko... gizakion esparrutik baizik ezin egin daitekeen konparazioa, bestalde, ez
|
baitut
uste ez kukuak eta ez txantxangorriak ongiaren eta gaizkiaren kontzientzia dutenik. Baina demagun baietz, badutela, eta txantxangorria ongiaren mezularitzat hartzen dugula eta kukua gaizkiaren mezularitzat.
|
|
|
Eta, eskua Daniel Capdevillari luzatzen niola —" Ni, Damaso Orbe" esan nion—, Meyer jaunak segitu zuen: " Partida ikusi nahi baduzu, Damaso, gera zaitez, ez
|
baitut
uste Danielek eragozpenik jarriko dizunik...". Banuen, bai, zereginik, handik ordu erdira aldez aurretik finkatua bainuen egoiliarren egoitzako lagun batekin xakean aritzeko hitzordua... baina lagunak ere ulertu beharra zuen zoriak urrezko aukera baten aurrean jarri eta aukera hura baliatu behar nuela —saguen mundutik lehoienera egiteko puntuan nengoen, pentsa...! —, eta hala, gonbita esker onez onartzen nuela, bertan gelditzea erabaki nuen.
|
|
|
Ez nuen sinesten, beraz, baina sinesten nuen, aldi berean. Pentsa dezakezu nire jarrera hartan, ausarta ez ezik, adoretsua ere izan nintzela, ez
|
baitut
uste ez zuri eta ez beste anai arreba guztiei halakorik bururatu zitzaizuenik, Domingori ere ez nik uste, baina gaur garbi ikusten dut guztiz bestelako bulkadak eta mugidak nituela neure jarrera haren azpian. Ni ez nintzen indartsua, Teofilo Maria bezala, eta ez adoretsua, Domingo bezala; aitzitik:
|
|
|
Izan ere, kristau zibilizazioan garatu da zientzia, inon ez bezala, eta zientzia da eta izango da kristautasunaren zurezko aldarea jango duen pipia: Galileok zerbait jan zion; Darwin, berriz, pipi mortala da... ez
|
baitut
uste munduan Jainkorik egon daitekeenik Darwinen pipiari aurre egin liezaiokeenik; Freud eta Russell eta beste asko, berriz, ez dira ahazteko modukoak... eta ni baikor nago bederen: esan ere, esango nuke, Jesusek bizpahiru edo hiruzpalau mendetan beteko duela panteoian dagokion zuloa berriro.
|
|
2011
|
|
|
Nik ez dakit nondik ateraten zituen Ginések kontu haiek, ez
|
baitut
uste haren familian inor zegoenik Freuden teorien berri zekienik, nahiz eta, orain oroitzen naizela, hark ere Zaragozan egin zituen udako oporrak hiruzpalau urtetan, bere osaba izeba batzuen etxean?
|
|
|
Izan ere, nola esplika dezake sagar xume batek ene izeba Eskolastikaren ipurdia?? Ez
|
baitut
uste sagarrondo batek kalabazak eman ditzakeenik?
|
|
|
Nolabait ere, herri mintzaira bakoitzaren krisia eta naufragioa eragin duten xehetasun zertzelada guztiak banaka banaka aletzen jardutea ere ez zait metodorik onena iruditzen arazoaren muina atzemateko. Ez
|
baitut
uste oraingo etnozidio joera unibertsal hau, munduan milaka eta milaka mintzaira aldi berean galtzeko arriskuan suertatze hau, munduan milaka eta milaka arrazoi kausa ezberdin eta bestelako daudelako gertatzen ari denik. Ez naiz iritzi horretakoa.
|
|
2012
|
|
|
Beste ezerk ez ninduen Erreginaren ipotxak baino gehiago amorrarazten eta mintzen; inoiz herrialde hartan izandako txikiena zelarik altueraz (benetan ez
|
baitut
uste bederatzi metro izango zenik altu), bera baino askoz izaki txikiagoa ikustean hain lotsagabe bihurtu zenez, beti ibiltzen zen harropuztuta bezala eta handiarena egiten nire ondotik Erreginaren gelaurrean pasatzen zenean, ni neu mahairen baten gainean Gorteko jaun eta andereekin hizketan izaten nintzelarik, eta gutxitan geratzen zen nire txikitasunaz eztenkada pare bat bota gabe; mendekatzeko... Egun batean jatorduan ipotx maltzur hura hain ozpinduta jarri zenez nik esandako zerbaitez, eta ezer txarrik espero gabe eserita nengoela, hark, Erreginaren aulkian gora igo eta, gerritik altxatuz, kremaz betetako zilarrezko katilu batera jausten utzi ninduen, eta gero hanka egin zuen ahalik eta bizkorren.
|
|
2013
|
|
|
Harritu, behintzat, ez duk harrituko, larregi ez? bera ere baserritar batekin ezkondu baitzen, eta ez
|
baitut
uste Klotilderekin gauzak txarto joan zaizkionik. Eta eskatu barkamena Euxtaxiori ere, hori lehendabizi, eta, kopeta belztu eta bere bide hartan, ohi lez, arrazoi teologiko bat bilatzeari ekiten ziola, erantsi zuen?:
|
|
|
Eta azal iezaiok zer jazo zaian, niri orain kontatu didaan bezala. Harritu, behintzat, ez duk harrituko, larregi ez... bera ere baserritar batekin ezkondu baitzen, eta ez
|
baitut
uste Klotilderekin gauzak txarto joan zaizkionik. Eta eskatu barkamena Euxtaxiori ere, hori lehendabizi –eta, kopeta belztu eta bere bide hartan, ohi lez, arrazoi teologiko bat bilatzeari ekiten ziola, erantsi zuen–:
|
|
2016
|
|
|
Den denak helduak, jakina, nik ezagutu ditudanak bederen. Umerik ez; ez
|
baitut
uste posible denik ume batek pailazoei fobia izatea. Baina akaso bai.
|
|
|
Badago esaten duenik kritika gutxiengo baten kontua besterik ez dela, eta ez duela ezertarako balio. Ni ere nahiko ados egon ninteke iritzi horrekin, ez
|
baitut
uste soberarako balio duenik kritikak; poesiari edo filologiari gertatzen zaien moduan, bide batez esanda. Esanguratsua da ikustea, esaterako, zein eragin gutxi duten kritikek balizko kanonaren erakuntzan, Idurre Alonsoren eta Ibon Egañaren ikerketek aditzera ematen dutenez, behintzat.
|
|
2017
|
|
|
Alkandora lepoen kaxan apoiatuta zegoen eta ni etzanda, entzuten. Aditzen, hobeto esanda, zeren ez
|
baitut
uste inor sekula nahita egoten denik eskumutur edo paretako erloju bati entzuten. Ez da horren beharrik.
|
|
|
Ile horiak adio egin zidan eskuarekin. Lotsak erantzun apala luzarazi zidan, hain apala, ez
|
baitut
uste ohartu zenik ere. Berehala, haien kopetakoek ipurtargi ilara bat marraztu zuten, ezari ezarian urruntzen, goizalde ilunean.
|
|
2019
|
|
|
Honi, toki? deitzerik baldin badago, ez
|
baitut
uste. Ze asmotan zabiltza?
|
|
|
–Ongi egiten duk, Txefe. Ez
|
baitut
uste hire emaztea demostraziorako prest egongo litzatekeenik? –ihardetsi zion Telmok, irri maltzurra eginik.
|
|
|
nahikoa
|
baitut
ustearekin:
|
|
2021
|
|
|
–Mende bateko inertzia anestesikoa apurtzeko zerbait aurkitu duzu? Ez
|
baitut
uste kaskarren artean harrapatuta bizitzera amore ematen dutenetako bat zarenik.
|