|
2000
|
|
|
txipiroia bere tintabeltzean! Urduri egon nintzen, lehendabiziko aldiz ikusten
|
bainuen
nire harridurako, eta beste zerbait ekarri zidaten. Ez dago burgoi eta harro egotekorik, baina hara geldituzaidan oroitzapena, beste guztiak itzaltzen dituela zoritxarrez, ahalkearen ondoriozduda barik!
|
|
|
Eta bertze batzuetan badirudi ezen batak irabazi duela, baina ez, zeren ustekabean lasterraldia apur bat luzatzen baita, eta irabazle zirudiena —bere ahaleginean leherturik eta ezin aitzina eginik— galtzaile gertatzen baita hondarrean. Eta egun hartan ere, horixe gertatu zitzaidan, zeren, erran nahi nuena erranik, noiz eta baitzirudien ezen ausartziaren zaldiak beldurrarena garaitu zuela, aldiz, nola ez
|
bainuen
nik erabakitzen noiz akabatzen zen lasterraldia baina bertze bazkaldar guztien usteak eta aburuak, eta nola susmatzen bainuen ezen aburu hura ez zela ene aldeko izanen, aitzinatu zitzaidan beldurraren zaldia, eta jaundu zen hura nitaz, finean. Eta, eskuak bururat eramanik, bekoz beko nuèn don Frantziskoren begi kanporatuei beha geratu nintzen, ekaitza eta tormenta noiz lehertuko, zeren bainekien ezen munduan ez zegoela ekaitz hura geldiaraziko zuen santabarbararik...
|
|
|
—Ba al dakizu ezen Axularren prediku bat baino gehiago aditua izan naizela umetan? Zeren eta Urdazubin iragan
|
bainuen
nik neure haurtzaroa, Bidarrain jaioa izan arren, eta hura noizik behin etortzen zen Urdazubirat ere. Eta predikari ezin trebeagoa zen, eta are trebeagoa skribatzaile gisa.
|
|
|
Nola pentsatzen zuen, bada, Giordano Brunok? —galdetu nizun, entusiasmaturik, su berri batek harturik sentitzen nintzela, zeren zuk zenekiena jakin nahi
|
bainuen
nik ere, eta zu bezalakoa izan nahi bainuen jadanik, denbora batean osaba Joanikot izaitearekin amestu izan nuen bezala.
|
|
|
Zeren mundua egin eta desegin eta mila aldiz alda baitzitekeen, baina ama beti egoiten zen bere lekuan eta bere kroskan, kantitu ere gabe. Eta zeren, bertze deusen gainetik, eskutoki bat behar
|
bainuen
nik mementu hartan, eta ama nuen eskutoki eta helduleku. Eta helduleku hura ez zen etxe aitzinetik iraganikako lehen haize zoroa, zeren eta harri haustezinez baitzen egina.
|
|
|
Eta bi hautu ezin garbiago haien aitzinean, zein garbiak ziren, halaber, ene preferentziak eta ene lehentasunak! Zeren garaile izan nahi
|
bainuen
nik ere, ez galtzaile! Baina urteak aitzina doazkit, eta zer erran nahi ote dute egiazki hitz horiek, jaun André, eta zergatik uzten ote gaituzte haiek usu noraezean eta nahasbidean?
|
|
|
—Mihitik kendu al didak hitza, Joanes...? Zeren hori bera erraiteko asmoa
|
bainuen
nik ere...! —eta, aitari beha paratzen zela, erran zuen—:
|
|
|
Izan ere, osaba eta bion arteko anarterainoko harremanetan, hura beti izan zen irakasle eta ni ikasle, halako suertez, non arras egon izan bainintzen, urteetan, haren menerat eta erranetarat, guztiz ere gogara, hori bai... Baina ni hazten eta hazten ari nintzen, bertzalde, eta ez nuen jada isildu nahi, zeren, apurka, erran eta adierazi egin nahi
|
bainuen
nik ere neure begiz ikusten nuena, eta osabaren mundua ere neure baitarik juzkatu nahi nuen, neurtu eta erabaki, eta hari jakinarazi: zu orain hortik zoaz, baina ni hemendik; osaba eta bion arteko elkargo sekeretu hark bi pintore zituen, baina ordu arte osabak egin zuen elkargoaren koadro osoa, marraztu eta koloreztatu, eta nik neure ñabardurak erantsi nahi nizkion, eta neure mugak jarri haren munduari, muga batzuk haratago neramatzala, bertzeak honatago.
|
|
|
—Bizitzak, batzuetan, oka egiteko gogoa emaiten dit... —aditu nituenean hitz haiek, hain estu eta larri jarri nintzen, non ez bainintzen jabetu ere gurasoen keinuez eta aieruez, zeren eta aski
|
bainuen
nik, bertzenaz ere, gainerat zetorkidanarekin: halarik ere, jostetan ari zitzaigun osaba, itxura batean, zeren, ez aitari ez amari deus ere ihardesteko betarik eman gabe, hala erran baitzuen ondotik—:
|
|
|
Galde diezadakezu, jaun André, nola egin niezaiokeen esker oneko irri hura aita jesuitari, osaba Joanikotek haren gutiesterat bulkatu baninduen, bere mesprezuzko erran haiekin, Bartolo goiti eta Bartolo beheiti, eta nik ihardetsiko dizut, alde batetik, ezen ene baitan ez zela oro aita Bartolomeren aurkako mesprezu eta arbuio, zeren eta aita Bartolome oso mintzalari ona baitzen eta miresten
|
bainuen
nik alde horretarik; eta ihardetsiko dizut, bertzetik, ezen amaganat iraulirik nituela orduko, ene konbertsione iduriko haren ondoren, osaba Joanikotenganat luzaroan bideratu nituen sentimenduak —estimua eta maitasuna—, eta sinesten hasia nintzela ezen apez hura Jainkoak jarri zidàn bitartekoa zela, Jainkoaren bidetik gida ahal izan nitzan neure patua eta etorkizuna.
|
|
|
Eta iragan zen haizea, behatu nion neure arimari, eta han berean ikusi nituen, barreiaturik eta sakabanaturik, neure zorionaren zorigaiztoko hondakinak, neure ditxaren desditxak: desengainuak iraungirikako eguzki puskak, eta arantzak baizik erakusten ez zituen petalorik gabeko arrosa biluzia... eta amorioaren soinu isila ere garrasi bihurtzeko bidean nabaritu nuen neure eztarrian, otsoaren ulu; baina beheiti goiti zetorkidan ulu hura ere ito beharra nuen neure ezinaren eta neure amorruaren kontra, zeren zerbait eraginkorragoa behar
|
bainuen
nik orduan, ene mendeku gosea ase zezakeena, eta ene barrena bare eta sosega.
|
|
|
...nintzen nihaur ere neure bortz amorio haiekin, bakoitzaren edertasunarekin edertasun handiago baten bila, nahasten nituelarik, konparazione, honen begiak haren kokotsarekin, edo honen biloa haren masailekin, harik eta ohartu nintzen arte, lehenik, ezen ezin nezakeela erretratu hura nehola ere osa, zeren Nenbo beltza baitzen eta bertze laurak zuriak, eta hautu hartan orin bat baino gehiagorako nahi
|
bainuen
nik Nenbo, eta zeren Laura haur bat baitzen eta Rosa de Osorio adinetara heldua, eta nekez lot zitezkeen haien gorputz zatiak, munstro bat eta nahaste borraste guztizko bat sortzeko ez bazen bederen, nola erraiten baitzuen Kopernikok; eta ohartu nintzen, hondarrean, ezen Zeuxisena ez zela ene desira eta ez ene gutiziamendua, zeren bakoitza zen bezala maite nahi bainuen, bere bertuteekin eta bere ...
|
|
|
Eta nola sentitzen nuen arrazoin zuela! Zeren, urrunagorat joan gabe ere, indiarren oihanean nengoela amets egin
|
bainuen
nik, nehoiz ez bezala, bai irakurriak nituen liburuekin eta bai irakurri gabeak nituenekin ere, bizitzaren bertze hats hura falta balitzait bezala... nahiz eta Piarres Oihartzabal kapitainaren bertze kontseilu hura, bertze zentzu batean, zentzuzko ere izan zitekeen.
|
|
|
Ez zen, gainerat, amets hura bizitzan gurutzatzen zitzaidan lehen aldia, baina bigarrena. Zeren, dakizun bezala, Salamancan irakurri
|
bainuen
nik lehen aldikotz —zure benedizinoarekin eta Miguel de Sandovalenarekin— Mororen liburua, eta zeren ordukoa izan baitzen ene bertze pentsu hura ere, pentsua eta ametsa, ni apez egitekoa eta Urbiaingo jauregiaren inguruan Utopiaren iduriko komunitate baten bulkatzekoa, Morok deskribatzen zuenaren eredurat, osaba Joanikot eta ama elkarrenganat bildu, adiskidetu eta biak elkarrekin abenit... Ordea, orain izan zitekeen denbora eta sasoina, ene asmo haien aitzinatzekoa...!
|
|
|
Bai, lehenbailehen egin behar nuen nik handik alde, bataz, Utopiako lurrak nituelako xede, eta, berriz bertzea, bistan zelako ezen ez nintzela kortsario izaiteko jaio, eta ezin nintekeelako, halatan, haiekin geratzeko eta haiekin bat egiteko tentazionean eror; izan ere, zer egiten nuen nik jende haien artean, honek esku galduaren tokian burdinazko gakoa erakusten zuela, horrek haragi hezurrezko zangoaren ordez zurezkoa zeramala, eta hark auskalo zer...? Halako moldez, non baitzirudien ezen conditio sine que non a zela, kortsario on baten izaiteko, gorputza zauriz josia edukitzea, edo, bertzenaz, menbro inportant bat galdua —begia, konparazione, Alain Coup d’Œil ek bezala, edo belarria, bertze hainbatek bezala, edo besoa, edo zangoa, arestian erran bezala—, baina nehola ere ez behatz ezdeus guti balio bat, nola galdu
|
bainuen
nik Bretainiako kostan, behatzen artean lodiena bazen ere...
|
|
|
Egia, bat eta bakarra da, ez dakit oraino nola. Zeren behin baino gehiagotan aditua
|
bainuen
nik, orduko, sententzia hura, ez objekzionerik ez salbuespenik onartzen ez zuena, baina enegan deus berezirik eragin ez zuena. Lehenengo aldiz, ohartzeko moduan, don Frantziskori aditu nion, bere modu partikular hartan:
|
|
|
Eta ni, ohitu egin nintzen azkenean... baina ez zailtasunik gabe. Izan ere, nola bat bederak berari beha nahiko lituzkeen bertzeak, zeren halakoak baikara gizonok senez eta izaitez, eta nola hurkoa geure inguruan eta geure zerbitzuan nahiko genukeen, hala, gibelean dagoenak aitzinekoa nahi luke, eta bigarren denak lehena, nola nahi izaiten
|
bainuen
nik.
|
|
|
—Itsasoa: gauza handia duk, bai, itsasoa, enetzat bai bederen, zeren, alde batetik, ene bizibidea baita, eta zeren, bertzetik, itsasoan ediren
|
bainuen
nik neure libertaterako bidea, nola zure osabak ediren baitzuen berea zientzian... Eta are gehiago ere izan duk enetzat itsasoa, amorioa ere izan denez eta amorioa denez gero —kapitainak bere piparekin segitzen zuen kea irensten, baita kea egozten eta hitz egiten ere, biak baterat— Ni hemen bizi izan nauk, kostaldean, untzi eta belauntzien artean, eta ume umetarik hasi ninduan txalupan ibiltzen.
|
|
|
mertxikak, meloia, ilar zuriak, ardi gazta, oilasko izterrak... Gure inkestako lehenbiziko postuan haren mutur okerra sumatu
|
bainuen
nik fruta pixka bat erostean, gainerako geldialdi guztiak ere probestu nituen Josureneko despentsa behingoz hornitzeko. Poltsa betea neramala atera nintzen merkatutik.
|
|
|
Eta denak zorionak emanez eta zer oposaketa mota ote ziren galdezka hasi zaizkit. Eta niri damutu egin zait beste ateraldi hoberik eduki ez izana, hartara ez
|
bainuen
nire harridura ezkutatu, eta bozkarioa itxuratu behar izango; zeren telegrama, izan, Dabidena baitzen, eta mezua, telegrama bat izateko, Dabidek idatzia izateko, berak bidalia izateko, zinez txundigarria (egia esatera, Karmelok proposamen hori egina ziola jakin arren, ez nuen inondik ere halakorik espero, beharbada Dabidek apenas ezer irakurtzen zuelako, ezer idazten ez zuelako). Eta nik irribarre egin behar izan dut, bai orduan bai handik gutxira, bazkaritan, nire alde topa egin duten bakoitzean.
|
|
2002
|
|
|
Baina ez zen hura kontua. Egunerokoa bizi nahi izaten
|
bainuen
nik, etorkizunaren peskizan ibili gabe. Eta nik egunero gozatzen nuen tabakoarekin.
|
|
|
Nik, alabaina, ongitxo ulertzen nion Sarari. Halako zerbat sentitzen
|
bainuen
nik ere osaba Lazaro paseatzera ateratzen nuen batzuetan: honekin esan nahi dut neure erara sinesten nuela nik neuk ere orduko, zalantzaz josia nengoen arren.
|
|
|
Ulertzen diot. Horrela pentsatzen
|
bainuen
nik ere marxista izan nintzen garaian. Unibertsitatetik marxista atera bainintzen.
|
|
2003
|
|
|
Bai, Jainkoak lau profesio ezabatu, eta bakarra utziko zidaan, haren borondatearen berri jakin nezan! Jainkoaren borondatea bete nahi
|
bainuen
nik ere, zinez! Handik aurrera, ikusi izan bahu zer urduritasunez eta zer debozioz idatzi nituen bost profesioak, bost lerro ongi bereizitan, liburu baten orrien artean gorde nuèn paper zuri batean, Jainkoari belauniko otoitz egiten niola:
|
|
2004
|
|
|
Nire alegiazko lanari ekiten niolako itxurak egin behar nituen, bi ostalersen susmo txarrak piztuko ez banituen. Hala beraz, gosaldu bitartean Frau Streicherri erran nion lan handiko eguna izanen nuela, Munichen barrena dendaz denda ibili
|
bainuen
nire produktuen propaganda egiten. Hura entzunda, Frau Streicherrek beste saltxitxa bat gehitu zion otordu oparoari.
|
|
|
Montserekin izandako esperientziaren ondotik halaxe ulertzen
|
bainuen
nik, bestalde, emakumea: nire kontsumorako beste objektu bat bezala, erarik mekanikoenean erabiliko nuena:
|
|
|
Eta agintzen duten ohorea eta irabazia ez ziren nahikoa ni horiek ikastera makurtzeko. Zeren, Jainkoari eskerrak, ez
|
bainuen
nire burua halako premiatan sentitzen zientzia nire aberastasunaren onerako tresna egin beharra izateko; eta nahiz eta ez nuen aldarrikatzen zinikoki ohorea gutxiesten nuela, gutxi axola niri sasi titulu hutsetatik eskuratzea espero nezakeena.1
|
|
2006
|
|
|
Ez nuen ezer esan, ez zuen ezer esan. Begiratu ilun bat egin nion hala ere, eta berak jaitsi egin zuen berea, lotsatuta nonbait, garbitegian berak ni ikusi ninduen baino biluziago ikusten
|
bainuen
nik hura. Orain banekien, zalantza guztietatik harago:
|
|
2007
|
|
|
Sekula halakorik izan zitekeenik ere ez
|
bainuen
nik uste, nahiz eta jakin Orsoni asko gustatzen zitzaiola Ojaren edertasuna erakustea eta profitatzea. Ederki zekien egiten hori.
|
|
2009
|
|
|
Egunkarietan ohikoa zen bezala, galdera hura ere erretorikoa zen, noski. Barru barrutik Faoxeri goraintziak bidaliz, neronek ematen
|
bainuen
nik neuk egindako galderaren erantzuna. –Zoritxarrez, agintari horien ezjakintasuna edo axolagabekeria dira, ala biak batera, egoera hau azaltzeko modu bakarra.?
|
|
|
Zure tutoreak imajinatu ere ez zuen egiten zein mundutan sartzen ari zinen; nik, are gutxiago. Elkarrizketa haietan behin baino gehiagotan aitortu nien nire lagunei San Nicolás ontziko ehun sare zahar eta urratu konponduko nituzkeela bata bestearen atzetik, jateko eta lorik egiteko gelditu gabe, zu harrapatu zintuen sareari zulo handi bat egin izan balio nonork,
|
ez
bainuen nik neuk egiteko modurik ikusten.
|
|
2010
|
|
|
Bilbora doan trena da gurea, eta alferrik da estazioan noiz eta nondik sartuko den galdetzea, egunero egunero egiten baitu ordu berdinean eta trenbide berdinetik. Ordu erdi bat ona behar izaten dut begiak guztiz esnatzeko, eta haiekin ikusten dudana ulertzeko beste ordu erdi bat gehiago, baina han geunden, behar zen orduan eta behar zen tokian, hala ikusi
|
bainuen
nire bi begiekin. Fin aritzen dira orain trenak, eta gezurra da kontrakorik esatea.
|
|
|
Gehien behar nituenean iritsi zitzaizkidan behar nituèn hitzak, halako moldez, non erabat ados sentitu bainintzen, baita erabat aske ere, gainetik karga beruntsu bat kendu balidate bezala, bolada hartan hainbesteraino sartu zitzaidan buruan Jainkoak, halakorik izatekotan, ankerkeriaren jainko behar zuela, Ponpeia eta Herkulanoko biztanleak, Jainko sukaldariaren graziaz erreki bazka bihurtuak, lekuko. Jainkoa arazo bihurtu zitzaidanean, beraz, zuri bezalaxe, Damaso!?, besarkatu nuen ateismoa, Jainkoa
|
bainuen
nik arazo eta ez ateismoa, jende askori gertatzen zaionaren guztiz beste aldera. Zergatik egin behar nuen, bada, borroka, izaki batekin, zeinak ideia platonikoen izatea baitzuen eta zeinak izaterik ez baitzuen, ondorioz?
|
|
|
–Helena behar bezala tratatuko dut? zin degizut ez dudala huts egingo??; sua itzaltzeko ahaleginean nenbilen, bada, gorputza buruaren atzetik eraman nahian, esaldia behin eta berriro errepikatzen nuela, arrosarioaren letanietan bezala; lortu ere, lortu nuen helburua, egia esan, Helenak bere besoen presioa gutxiagotu ahala aldendu
|
bainuen
nigandik pixka bat, eskuak haren lokiei helduta; masailak bustiak zituen, eta nik, malkoen garratza eztitu nahian, musu bana eman nion haietan, bi musu soinutsu. –Elgorriagak eta Matías Lópezek negozio ederra dute gurekin??
|
|
|
–Zer iruditu zaizu??. Ideiak garbi nituen, eta garbi adierazi nion buruan neukana, ahalik eta erarik distiratsuenean, gizon hark hasieratik liluratu ninduen bezala liluratu nahi
|
bainuen
nik ere: –Janowsky??
|
|
|
hain estu besarkatu ninduen, hain desesperatuki, non istantean sentitu bainituen haren arnasa eta haren haragi suzkoa, nirea ere sutzen zuena, gero eta sutzenago, Adari arestian esandako hitzak oroitzen nituen bitartean: " Helena behar bezala tratatuko dut... zin degizut ez dudala huts egingo..."; sua itzaltzeko ahaleginean nenbilen, bada, gorputza buruaren atzetik eraman nahian, esaldia behin eta berriro errepikatzen nuela, arrosarioaren letanietan bezala; lortu ere, lortu nuen helburua, egia esan, Helenak bere besoen presioa gutxiagotu ahala aldendu
|
bainuen
nigandik pixka bat, eskuak haren lokiei helduta; masailak bustiak zituen, eta nik, malkoen garratza eztitu nahian, musu bana eman nion haietan, bi musu soinutsu. " Elgorriagak eta Matías Lópezek negozio ederra dute gurekin..." esan zidan Helenak, haren betarteak malkoetatik irri zabalera egiten zuela; eta nik ere beste irri bat egin nuen, irriaren atzetik itzal bat sartzen igarri nuen arren:
|
|
|
Baina hemen eta orain jende gehienak erabiltzen du Jainkoa makulu gisa, eta makulu hori dugu geure baitatik kendu beharra, pertsona askeak eta indartsuak izatekotan, Nietzscheren supergizona bezala... horretaraino ados bainago Nietzscherekin, hortik aurrera marxista banaiz ere, badakizu’ Gehien behar nituenean iritsi zitzaizkidan behar nituèn hitzak, halako moldez, non erabat ados sentitu bainintzen, baita erabat aske ere, gainetik karga beruntsu bat kendu balidate bezala, bolada hartan hainbesteraino sartu zitzaidan buruan Jainkoak, halakorik izatekotan, ankerkeriaren jainko behar zuela, Ponpeia eta Herkulanoko biztanleak, Jainko sukaldariaren graziaz erreki bazka bihurtuak, lekuko. Jainkoa arazo bihurtu zitzaidanean, beraz —zuri bezalaxe, Damaso! —, besarkatu nuen ateismoa, Jainkoa
|
bainuen
nik arazo eta ez ateismoa, jende askori gertatzen zaionaren guztiz beste aldera. Zergatik egin behar nuen, bada, borroka, izaki batekin, zeinak ideia platonikoen izatea baitzuen eta zeinak izaterik ez baitzuen, ondorioz?
|
|
|
" Zer iruditu zaizu?". Ideiak garbi nituen, eta garbi adierazi nion buruan neukana, ahalik eta erarik distiratsuenean, gizon hark hasieratik liluratu ninduen bezala liluratu nahi
|
bainuen
nik ere: " Janowsky..." esan nion.
|
|
2011
|
|
|
Horrek asko lasaitu ninduen. Panfletoak aholkatzen zuena aplikatu nahi izan nuen, zakur bat ikusten saiatu nintzen haren itxuran, baina, aldi berean, teklatik teklara mokoka bezala idazten ikusteak barregura eragiten zidan beldurraren edo nazkaren gainetik, oilo bat ikusten
|
bainuen
nik eta ez zakur zornatu bat, haren teklei emateko moduan. Zakur Beltzek arazorik gabe bete zidan jokabide zuzenaren agiria, eta lana bukatu zuela uste nuelarik, zerbait idatzi zuen ohar berezien tartean.
|
|
|
[1969]. Galdegin nion Beñat Oihartzabali ikus zitzan eta hauta, ez
|
bainuen
nik egin nahi. Hobe da beste norbaitek egitea, hobeki ikusten baitu zein diren onak eta zein baztertzekoak.
|
|
2012
|
|
|
Amorratuta dio enpresak jakin behar zuela berak gaixotasuna zuela, «bi urtean behin egiten dizkiguten analisien bidez». Halere, bere jokabidea ez du zuritzen, «huts handia egin nuen, silikosia neukala jakin gabe sinatu
|
bainuen
nire kaleratzea». Beraz, orain langabezian dago, eta, ezintasuna eskatu badu ere, ez diote eman, silikosi arrunta daukalako.
|
|
|
Ia une berean eraso ziguten bi piratek, amorru bizian oldartuz beren gizonekin atzetik, baina guztiok ahuspez aurkitu gintuztenez (horrelaxe agindua
|
bainuen
nik), soka sendoz lotu zizkiguten besoak eta, zaintzaile batekin utzi ondoren, balandra miatzera joan ziren.
|
|
2013
|
|
|
Nire bizkarra lekuko. Ontziko administratzailea haria ukatzen hasia zitzaidan, hainbertzetan josi behar izaten
|
bainuen
nire atorra tarratatua.
|
|
2014
|
|
|
...0 Iaz bete ziren 50 urte Rayuela estreina argitaratu zenetik, eta iaz artean aurten zenean tren bat hartu nuen kasualitatez argitalpenaren egun zehatzean eta, halaber, kasualitate multzo baten ondorioz (batzuek patu hitz potoloa erabiltzearen alde egingo badute ere), nirearen pareko eserlekutik tolestutako egunkari orri bat jaso nuen eta hain izan zen handia sentitu nuen emozioa ezen erabat ahaztu
|
bainuen
nire eserlekuan jartzean sentitu berri nuen berotasun likits hura, beste norbaitek zu jesarri aurretik maiztu duela jakinarazten dizuna; izan ere, egiaztatu nuen kontra eleberriaren urteurren biribilari buruzko El País egunkari espainol sasi progreko artikulu bat zela, zoratu arte ahalegindu naiz orain nire gelako paperen kaosean topatzen, bistan denez arrakasta izpirik gabe, baina akordatzen na... Esan bezala, orain etxean agertzen ez denez kontrakoa irudi dezakeen arren, egunkari puska parean tokatu zitzaidan egunean gutxigatik ez nuen aurkikuntza seinale dibinotzat jo, Jules Winnfieldek nola, komunean ezkutatutako tipoak metralleta bere kontra deskargatu eta bala batek berak ere jo ez duela konturatzen denean eta gangstertasuna abandonatzea erabakitzen duenean.
|
|
|
Gerora etorri zen, nire burua euskalduntzeko ahaleginetan, berri ro ere euskara neureganatzea eta Arestiren literaturarekin topo egitea. Horretarako akuilua, esan beharrik ez dago, Xabier Kintana eta Andolin Eguzkitza izan ziren, bi horiengan ikusten
|
bainuen
nik Bilbon eta, oro har, Euskal Herrian behar genuen euskaldun tasun moderno eta hiritarraren eredua.
|
|
|
Martin Saldiasek Iruñerantz joateko asmoa zuela jakinarazi zidanean, haserretu egin nintzen berarekin, elkarrizketa hartan beste zerbait entzutea espero
|
bainuen
nik. Txoro hutsa zela esan nion, karlistoi bat, eta nire arrazoiak eman nizkion Jainkoaren edo dena delakoaren izenean tiroka hasten direnen aurka.
|
|
2015
|
|
|
Aho bete hortz gelditu nintzen; izan ere, ederki ezagutzen
|
bainuen
nik Angelak bere aitaordea bezala aipatu berri zidan gizon hura: hura Errege Beltza zen.
|
|
|
5 Hemen ere hasi zen deabrua pertsonarik pertsona batzuei eta besteei jakinarazi nahirik afera honetan errebelazioren bat izan nuela nik, eta nigana etortzen ziren esanez, garai larriak zirela eta balitekeela nire aurka gezur beltzen bat aireratzea eta inkisidoreengana joatea. Honek grazia egin zidan niri eta barre eragin, kasu honetan ez
|
bainuen
nik sekula beldurrik izan; neure buruaz ongi nekien, jakin ere, fedeko gauzetan inork ikusiko balu Elizaren zeremoniarik txikienaren aurka nindoala, harengatik eta Eskritura Santuko edozein egiagatik mila heriotza jasateko gertu nengokeela. Eta esan nuen horren beldurrik ez izateko; gaitz handia litzatekeela nire arimarentzat, kontzientzian ezer balego Inkisizioaren beldur izatekorik; horretarako motiborik bazela ikusiko banu, ni neu joango nintzatekeela bila; eta nire aurkako gezur beltza balitz, Jaunak aterako ninduela hortik eta irabaziaz irtengo nintzela.
|
|
|
zeregin askorekin zebilela esan zidan, eta halaxe zen. Erabaki santuaz ni eramaten hasi zen sendo egongo banintz bezala, hala egon behar
|
bainuen
nigan ikusi zuen otoitzaren arabera, inola ere Jainkoa iraindu ez nezan.
|
|
|
mojak esku oinak loturik zigortzen genituela; eta Jainkoak nahi beza guztia honen antzekoa izatea. Hain larria den kontu horrez gainera beste milaka gauza, argi ikusten
|
bainuen
nik Jaunak estutu egin nahi gintuela guztia ongi buka dadin, eta halaxe gertatu zen. Horregatik, ez bezate inolako penarik izan; alderantziz, Jaunagan itxaro dut laster joango garela eta aldatu etxera; izan ere, frantziskotarrak ez dira gehiago etorri, eta, etxe sartzea egin ondoren badatoz, ez etortzea bezala da.
|
|
|
Bestalde, Pasaiako Udal Euskaltegiaren parte hartzea eskertu beharrean sentitzen naiz, baizuzendaria eta baita irakasleen aldetik, haiek eman baitzidaten baimena nire lana euskaltegi honetanegiteko. Eta nola ez, eskerrik beroenak nire proiektuan parte hartzea onartu zuten 10 parte hartzaileei, haiek gabe ezin izango
|
bainuen
nire lana burutu.
|
|
|
Baina sekulako desengainua hartu nuen eta erabaki nuen gustuko alderdi baten bila hasiko nintzela. Berdeak alderdian hasi nintzen eta handik bi urtera Equo bihurtu zenez, han lanean hasi nintzen ikusi
|
bainuen
nire pentsamolde bereko jendea bazegoela han, gauzak bene benetan aldatu nahi zituena, oso gertukoa eta adostasunera heltzeko prest. Harritu egin ninduen onerako Equoren programak, iraultzailea zelako eta errealitatearekin benetan bat zetorrena.
|
|
|
Toole handiarekin gertatu ez bezala, nire epe laburreko egitasmoen artean ez zen sartzen suizidioaren hipotesia. Nire liburua bidali nien Iruñeko editore batzuei, zeinengan pentsatua
|
bainuen
nire bilduma epikoa molde bat hartzen hasi zenetik. Inon sartzekotan, argitaletxe haren kolekzioan sartuko zen liburu bitxi hura.
|
|
2016
|
|
|
Halako aitormena egiteagatik urka zezatela nahi izan nuen. Hain berriak ziruditen ezen, jakin banekien arren jada ez zela posible, halere askoz ere
|
nahiagoko
bainuen nire irudimenari sinetsarazi berri berriak erosi nizkiola, mutilak erositako jantziak Rue de Friperietik atera zirela pentsatzea baino.
|
|
|
Aspalditik ikasia
|
bainuen
ene gisa pilotak egiten, Uztaritzeko kolegiotik hasirik, presondegian ere pilota gozo batzuen egitea lortu nuen: barneko pikor jauzkorra plastikozko poltsak xingolaka moztuta borobilduz; gero trikota (jertse) zahar batetik bildu artilea gainean biribilkatuz, eta azkenik, lagun batek eman zidan soineko zahar batetik behar nuen larrua hartuz.
|
|
|
Bertze hainbertze hartuko
|
bainuen
nik gogotik, sukarraren kentzeko anaiaren kopetatik.
|
|
|
Fernando zen gizon bat alegre eta goxua,
|
bainuen
nik haur denboran arras maitatua.
|
|
|
Esnia edaten zien behitik bero berua, ez
|
bainuen
nik ikusten ahal esne zikin169 hura!
|
|
|
Nik lehen galde eginak harek ez entzuten, ez
|
bainuen
nik orai deuserik sinesten.
|
|
2017
|
|
|
POZEZ gainezka jaiki nintzen zeren hartua
|
bainuen
nire Urtatseko oparia. Haize hotza zebilen, zerua aratz zegoen, itsasoa dirdiran.
|
|
|
–Eta negarrez hasi zinenean altxatu, zuregana joan eta besarkada bat emateko desio eroa sentitu nuen eta emango nizun, baldin eta bi emakumeak eta nire ikasleak aurrean izan ez banitu?, jarraitu zuen. Ez nekiela zer esan erantzun nion, baina eskertzen niola, zerbait esan behar nion, besarkadarena lekuz kanpo zegoela iruditu bazitzaidan ere (egia esan, dena iruditzen zitzaidan lekuz kanpokoa), eskertzen nizkiola bere hitzak errepikatu nion eta harritu ere egiten ninduela bere iritziak, bezperako nire jarreran ez
|
bainuen
nik ezer mirestekorik ikusten, alderantziz, lotsatzekoa askoz gehiago, eta kontatu nion nola hitzaldia ematetik bueltan taxizale batekin itzuli nintzen eta hura bai iruditu zitzaidala miresteko modukoa, aditu bat zelako adar kontuetan, askotan aurkitu zuelako bere emaztea auzokoren batekin ohean,, baina ez da horregatik kikiltzen, ez du duintasunik galtzen, nik bezala. Seguru nago ez duela inoren aurrean negarrik egin.
|
|
|
Berak erantzuten zidan hitz egin zuela gotzainarekin, baina inoiz ez zidan esan, bai, gaia lantzen ari naiz, terapia egiten ari naiz? edo horrelako zerbait, horixe bilatzen
|
bainuen
nik?.
|
|
|
–erantzun nion, harrapatua baino harrapatuagoa. Ez
|
bainuen
nik, batere, baina batere gero, gauza horri pentsatua. Beste zerbait bai, burutik pasatua zitzaidan.
|
|
|
Izan ere, pegatinarik ezean, laurak bat? txiki bat erabiltzen
|
bainuen
nik ere gorbatako orratzean apaingarri, bihotzaren ondoan. Ez zen paparrean agerian geratzen, baina Zaratiegi harro hari ez zitzaion oharkabean pasa, eta orratz harekintxe ari zitzaidan ziztaka, alu halakoa.
|
|
2019
|
|
|
Urruñatik pasatu zenean ohean nengoen, nire berrogeita hamazazpi urterekin ez
|
bainuen
nire burua ikusten halako ordu ttikitan lasterka egiten. Nire buruak nahi zuen arren, nire gorputzak ez zion uzten.
|
|
|
ezin nituen goitika bota, ezin nituen irentsi. Horixe zen, kolera horixe zen haren aurrean sentitzen nuen erruduntasuna eta, orobat, nire aurrean sentitzen nuen lotsa (beldurra bainion, azken batean, eta mendeku gisa hitz zatar batzuk edo lotsagabekeria batzuk bota izana besterik ez
|
bainuen
nire alde), baina horixe zen nire loria ere, hala eta guztiz: hala izango zen, behintzat, zauria han zegoen bitartean, hartua ninduen erotasun mutu hura bizirik zegoen bitartean, errepika eta errepika:
|
|
|
Zaila da. Orain dela bi urte, denboraldi oso bat lesionatuta eman nuenean errazagoa zen, ez
|
bainuen
nire burua epaitu behar. Orain, berriz, sarritan idatzi behar ditut nire buruzko zenbait kontu, eta zaila da inpartzialtasunari eustea.
|
|
|
–Baina..., baina, azter ezazu zorrotz, jauna; orain artean uste
|
bainuen
nik... faltsua zela.
|
|
|
Lehenago esan dut hor nonbait nire beste aitonak ere, Williamek ez, Anizeto Josek, pipa erretzen zuela, eta pipa erretzea dela, edo zela, agian orain jada ez delako, jende baikorraren ohitura. Anizeto Jose baikorra zen, aitak aitortu zidanez, ez
|
bainuen
nik ezagutu, Jacoba baikorra zen, oso gainera, eta baita agian Willem aitona ere, nahiz eta ez nuen behar beste ezagutu. Neska koskortu nintzenerako, haurtzaroa jada atzean utzita, eta zenbait gauzaz jabetzen hasi orduko, aitona Willem eta amona Jacoba banandu egin ziren, harremana mantendu zuten bai, baina ez ziren jada gehiago elkarrekin bizi izan.
|
|
|
" Batez ere, saiatu naiz errukarri itxurarik ez ematen. Jendea urduri sentitzen
|
bainuen
ni kantuan hastean. Saio bat eduki eta ingurukoak lasaitzen ni ibili beharra ere!
|
|
|
Gogoan dut nola bazkarian zehar behin baino gehiagotan galdetu nion neure buruari: Zertarako deitu ote didate hauek?, ez
|
bainuen
niganako interesik sentitzen".
|
|
2020
|
|
|
Nere eskuetan erabillitako otamen segail baten aurrean belauniko ikusi dut nik, neu ahalkez beterik... Kanta horien entzulerik ez baitago, eta otamenetan ez
|
bainuen
nik ezer erasten nere eskuetako koipea izan ezik!... Melanesia' ko eta Afrika' ko ritoetan agertzen zaigu nabarmen liturgia guzien hutsa eta gezurra...
|
|
|
Unetxo bat, eta haren arrastorik ere ez zen geratu. Baina zehatz mehatz deskribatuko dut, zeren mugitu ere gabe egon bainintzen denbora guztian eta astia izan
|
bainuen
nire aurrean gertatzen ari zen prozesu guztia beste inoiz izan dudanik gogoratzen ez naizen arreta eta ikusmin batez begiztatzeko. " Zeren, Ivan Matveitxen lekuan niri gertatu izan balitzait hau dena, a zer nahigabea!" pentsatu nuen zoritxarreko une hartan.
|
|
2021
|
|
|
Alta, 11 urtez lan egin ostean, enpresak kaleratu egin zuen, haurdun zelarik. «Mundua gainera erori zitzaidan, uste
|
bainuen
nire esperientziak ez zuela tokirik nire herrian, Allon». Haurra izan, eta hura hezteko baliatu zuen unea, baita burua berregokitzeko ere.
|
|
|
bagintuzun bost Iparraldekoak. Ball Basque dantza gunean ibiltzen gintuzun, bai euskal etxean ere, zeinetan lehen aldiz ikusi
|
bainuen
Niko Etxart. Hor euskal kazetak leitzen genizkizun; euskaraz ere bai:
|
|
|
Usteltzeko haragirik ere ez zeukan. Baina apeta hori ere bete zidaten, argazki eta bideoetan ikusitako irudi bizia desiratzen
|
bainuen
nik, eta haietan euliak ez ziren falta, bizirik hilda zeuden eskeletoen inguruan.
|
|
|
â³ Ez, etzegonan erdibanatzerik. Terapeutak esan zidanan, ze tratatu... landu egin
|
bainuen
nik arazo hori, ez pentsa... eta hori: esan zidanan heldutasun falta emozionala neukala nik oso barrurainokoa, eta egozentrikoa eta emozionalki... hori:
|
|
2022
|
|
|
eurek konpartituko zuten hirugarren gela. Aldez aurretik jakin arren halako zerbait gertatuko zela, ezin saihestu izan nuen frustrazio pixka bat sentitzea, Gorka Gasteiza bazetorrela jakin nuenetik gau guzti guztietan irudikatu
|
bainuen
nire izaren artean, eta ez lotan preseski.
|
|
|
Ongi gogoan ditut datu horiek guztiak, helbide horrexetara bidaliko
|
bainuen
nire autoaren kokaleku zehatza, nire gorpuarekin. Mezu hura ere, ongi gogoan:
|
|
|
Zazpi urte behar izan ditut binakako finalera iristeko eta Julenekin batera binakako txapela irabazi nahi nuen. Askotan irabazi nahi horrek lotu egiten zaitu eta nik uste eragina izan zuela, hasieran ez
|
bainuen
nire mailarik onena eman. Zalantzekin jokatu nuen, estatiko, zurrun.
|
|
|
Gure biografo sonatuek nire ahotan jarri zuten beste esaldi epiko hori: " Zauritu nazazu sabelean, bertan eraman
|
bainuen
nire hiltzailea, nire munstroa".
|
|
2023
|
|
|
Deseroso igartzen nuen, ez zela guztiz ondo sentitzen elkarrizketaren erdigunea bera zela nabaritu arte. Horregatik, nire aurrean luzitzeko aukeraren bat ikusiz gero, utzi egiten nion, uste
|
bainuen
nirekin eroso sentitzeak gehiago maitaraziko ninduela. Pentsatu nuen moldatzen joan behar nuela, nire forma zehazki berak bilatzen zuena izan arte.
|
|
|
Ematen zian maitaleak ginela, elkar ikusi arren luzaroan elkar ezin ukitu egon direnak. Eta gizonak ez baitzizkidan begiak gainetik kentzen, desiratua sentitu ninduan, lehenbiziko aldiz aspaldiko partez, gizon arrotz baten arreta erakartzeko gai, nor eta ni, senarrak arbuiatutako adineko emazte hau, eta horrek halako desira desordenatuak piztu zizkidaan, aspaldian izan gabeko bulkada zoro bat sentitu
|
bainuen
nire gogoaren zolatik gorputzaren adar eta nerbio bukaera guztietara hedatzen, eta ez bat eta ez bi altxatu ninduan nire aulkitik, joan ninduan niri begira zegoen gizonaren mahaira eta haren parean eseri ninduan. Hasieran biok ala biok mutu, ematen zian isiltasuna isiltasunarekin mintzo zela.
|
|
|
Eta zein aldetan nengoen ni? Ba, denetan, eta inon ez, nolabait esan, zeren niri bost axola zitzaidan saltsa lodi hura, nahikoa eta gehiegi
|
bainuen
nire bizimodua eta etxekoak aurrera ateratzearekin. Baina" gerra txiki" haren aurrean begiak itxiagatik, ondorio latzak izan zituen nigan:
|
|
|
—Polito egiten duzu frantsesez. Ez horregatik kezkatu —esan zidan, poemak aurkeztean kezka adierazi
|
bainuen
nire frantsesa zela-eta.
|
|
|
Buster Keaton aipatu dugula, eta hark atzetik zituen andregaiak, ba, aholku bat, fabulista batek emango lukeenaren antzekoa: andregaia duenak zaindu dezala, eta senargaia duenak, berdin, zaindu dezala, hitz egin dezala berarekin Gai Nagusiei buruz, eta kontsola dadila, eta idatz ditzala kantuak bere andregai edo senargai horrentzat, nola egin
|
bainuen
nik behin Finlandiako eremuetan nenbilela.
|