|
2020
|
|
|
Huanango arrain eta itsaski merkatuan hasten da, Txinako Wuhan hirian; han detektatu zen lehenengoz, iragan abenduaren 12an, Asiako erraldoia airean daukan koronabirus misteriotsua, 2019 Novel Coronavirus (2019 nCoV) izendatu dutena. Zientzialari batzuk ahaleginak egiten ari dira birusak eragiten duen pneumonia ezohikoa gelditzeko —dagoeneko hemezortzi pertsona hil baititu eta 630
|
baino
gehiago kutsatu sei herrialdetan—, eta, haien arabera, birusa animalia batetik gizaki batengana pasatu zen merkatuaren postu hala moduzkoetan. Hasierako ustea zen hori zuela kutsatzeko bide bakarra, baina gero egiaztatu zuten gizakien artean ere zabaldu zela, ikusita paziente batzuk ez zirela inoiz egon merkatuan, eta zenbait osasun langile ere kutsatu zirela.
|
|
2021
|
|
|
Munduan, 246,9 milioi pertsona
|
baino
gehiago kutsatu dira COVID, eta horietatik bost milioi lagun baino gehiago hil dira, Johns Hopkins Unibertsitateak eginiko kontaketaren arabera: 2,3 milioi Amerikan, 1,4 milioi Europan, 693.000 Asia hegoaldean, 301.000 Ekialde Hurbilean, 150.000 Afrikan, eta 129.000 Asia ekialdean.
|
|
|
Datu horiek paperean idazten dituzte, edo, bestela, QR kode bat baliatzen dute Tous Anti Covid aplikazioaren bidez. Bezero batek COVID gaitza izanez gero, abisua eman dio ostatuari, eta harekin batera egon diren bezeroek PCR proba egiteko gomendioa jasoko dute. Hiru lagun
|
baino
gehiago kutsatzen badira, «alerta gorria» martxan jarriko da: bezero guztiek PCR proba egin dute «ahalik eta azkarren», eta, anartean, bakarturik egon.
|
|
|
Herrialde askok konfinamendu gogorretarako urratsa egin aurreko ohartarazpena izan zen. Urtebete geroago, 118 milioi pertsona
|
baino
gehiago kutsatu, eta 2,6 milioi hil dira COVID eraginez munduan.
|
|
|
Carlsson Kanyama ikerlariak kontsumo ohituren eta berotegi gasen isurien lotura aztertu du. Ikerketak dio gizonek emakumeek
|
baino
gehiago kutsatzen dutela.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak koronabirusaren kutsatzeei buruzko oso informazio gutxi ematen du (hau ere hautua da), baina orain gutxi agerraldiei buruz oso deigarria den datu bat azaldu du Eusko Legebiltzarrean. Hiru pertsona
|
baino
gehiago kutsatzen diren agerraldien %70 eta %79 artean lan munduan eman dira (heren bat osasun arloan, beste bat zaintza esparruan eta azken herena lantoki arruntetan). Baina lantokiak toki seguruak omen dira, eta horregatik ez da inongo neurririk hartzen prebentzio neurriak errespetatzen ez dituzten enpresarien aurka.
|
|
2022
|
|
|
Ezaguna denez, Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, egunero milioi bat pertsona
|
baino
gehiago kutsatzen dira sexu bidez transmitituriko infekzio batez; kasu gehienak sintomarik gabekoak dira, baina, hala ere, beste sexu kideei transmiti diezazkiekete mikroorganismoak. Espainiako Estatuan, esaterako, 2016tik 2019ra artean gonorrea, sifilisa edo klamidiaren kasuak igo egin dira nabarmen (gonorrearen kasuan,% 35eko igoera izan du).
|
|
|
Deskarbonizazioaren bidean, Europak «lider globala» izatea nahi duela gaineratu zuen Brufauk, hark
|
baino
gehiago kutsatzen duten herrialdeak badira ere: «Zaila izango da arazoa konpontzea tokiko politikekin, globalekin baino».
|
|
2023
|
|
|
Pekinek OME Osasunaren Mundu Erakundeari emandako informazioaren arabera, duela ia hiru urte pandemia hasi zenetik 31.914 lagun hil dira Txinan birusaren ondorioz, eta guztira hamar milioi pertsona
|
baino
gehiago kutsatu dira. Dena den, kasu positiboen kopurua nabarmen handitzen hasi zenean, Pekinek COVID inguruko informazio eguneratua argitaratzeari utzi zion.
|