|
2006
|
|
|
Beste soziolinguista batzuek aldiz nahasketa gertaerak aztertu dituzte, batez ere kreoloen kasuan. Kreoloak, kolonizazioak sorturiko hizkuntza sistema autonomo bat adierazten du eta, frantziari dagokionez, kolonoek erabiltzen zuten frantsesa komunitate baten ama hizkuntza bilakatu da, batzuetan hizkuntza ofizialak
|
baino
askoz gehiago erabilia dena, besteak beste, eguneroko bizian.
|
|
2007
|
|
|
EEMBk kalifikazio partzialen deskribapena bultzatuko du, trebetasun batzuek besteek baino garrantzi handiagoa izango dutenerako. Bai Euskarariren" Zerbitzua euskaraz" ziurtagirian, adibidez, langile batzuek ahozko elkarreragina, irakurmena eta idazmena
|
baino
askoz gehiago landu dute.
|
|
|
Dena den, udalerrien tamainaren araberako azterketarekin ez dugu jarraituko, datuetan udal dimentsioak
|
baino
askoz gehiago kokapen geografikoak eta auzo udalek eragiten dutelakoan; adibidez, Bizkaiko zein Gipuzkoako udalerri euskaldunekin muga egiteak edo, beste muturrean, La Rioja edo Burgosekoekin.
|
|
|
Adinekoen indizeak ere gora egin zuen, erabilerak behera egin zuen arren: izan ere, adinekoen hizkuntza gaitasun erlatiboa ere jaitsi zen, adin talde horretako erabilera
|
baino
askoz gehiago jaitsi ere. Azkenik, esan beharra dago handia izan zela Gipuzkoako indizearen hazkundea, hazkunde erritmoa motelduz doan arren.
|
|
|
1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko, beste adin taldeek
|
baino
askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea beste adin taldeena baino askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea beste adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere.
|
|
|
1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko, beste adin taldeek baino askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea beste adin taldeena
|
baino
askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea beste adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere.
|
|
|
euskara bigarren hizkuntza duten haurrek –gainontzeko adin talde guztietako euskaldun berriek bezala– oso joera txikia dute euskara erabiltzeko familian eta lagunartean. Gazteen indizeari dagokionez, berriz, 1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko, beste adin taldeek
|
baino
askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea beste adin taldeena baino askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea beste adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere.
|
|
|
euskara bigarren hizkuntza duten haurrek –gainontzeko adin talde guztietako euskaldun berriek bezala– oso joera txikia dute euskara erabiltzeko familian eta lagunartean. Gazteen indizeari dagokionez, berriz, 1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko, beste adin taldeek baino askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea beste adin taldeena
|
baino
askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz. Hala ere, oraindik gazteen indizea beste adin taldeena baino txikiagoa da, gero eta parekatuago badaude ere.
|
|
|
Baina kulturgintza folklore bihurtzeko arriskuan zegoen, euskara ez bada aitzinatzen. Familia asko erdaldunduak ziren eta hizkuntzaren jarraipena segurtatzeko ikastolak eta gela elebidunak baliatu dituzte eta hezkunde Ministeritzaren onarpena erdietsi manifestaldi eta aldarrikapen askoren bidez. Baina euskara eskola hizkuntza egonez ez du eragin handirik. hizkuntza atseginarekin uztartu behar da, kulturgintzaren bitartez. oro har oraingo kultura lehenagokoa
|
baino
askoz aberatsago da, bereziki bertsolaritzari eta gazte liburugintzari esker. Nabari da euskalgintza eta kulturgintza elkarren lagungarri direla. datorren desafioa da nola bi dinamika hauek aitzinatuko diren informazio eta komunikazio teknika berrien aroan. l
|
|
|
Irakurketa herrena litzateke, dena den, zapalketarena bere horretan utziz gero. Egoera hobea izan zitekeela aitortuta ere, duela urte batzuk
|
baino
askoz hobea da XXI. mendean bizi duguna. eredua etengabe ari da gora egiten, duela 20 urte baino 200.000 lagun gehiagok daki euskaraz, kultur produkzio oparoa dago esparru guztietan, euskararen aldeko jarrera hazi da eta euskararen aldeko lanean inoiz baino talde eta norbanako gehiago dabil.
|
|
2008
|
|
|
ingelesa, frantsesa, gaztelania, katalana, galegoa, alemaGainerako hizkuntzetan, gaur egun ezagunak diren corpus handi gehienak ere XX. mende amaierakoak eta XXI. mende hasierakoak dira. Beraz, gure iritzia da euskara ez zela ‘berandu’ iritsi corpusgintzara, ez behintzat beste hizkuntza nagusi asko
|
baino
askoz beranduago.
|
|
|
Gainerako hizkuntzetan, gaur egun ezagunak diren corpus handi gehienak ere XX. mende amaierakoak eta XXI. mende hasierakoak dira. Beraz, gure iritzia da euskara ez zela ‘berandu’ iritsi corpusgintzara, ez behintzat beste hizkuntza nagusi asko
|
baino
askoz beranduago. OEHTC posizio aurreratuan ageri da grafikoan, eta argi dago corpus hori orduan egin izana ikuspegi estrategiko baten seinaletzat hartu behar genukeela (nahiz eta lematizatu gabea izateak nabarmen murrizten duen haren baliagarritasuna), baina aurrerago, XX. mendearen amaieran, moteltze nabarmen bat gertatu da, eta corpus ‘handien’ eraketan hamarkada baten atzerapena dugu, gutxienez, inguruko hizkuntzekiko.
|
|
|
Euskarari dagokionez, ez gaude gainerako hizkuntzak
|
baino
askoz atzerago; ikerlari askok dihardute ahotsa ezagutzeko aplikazioetan lanean, eta halaxe erakusten dute alor honetako ikerlariek idatzitako hainbat eta hainbat artikuluk eta argitalpenek. Aurrerapauso handiak eman dira, dagoeneko, hizketa jarraituko teknologien garapenean; aipagarria da, esate baterako, Karmele Lopez de Ipiñak egindako tesia, euskarazko hizketa ezagutzeko sistema baten diseinua azaltzen duena (López de Ipiña, 2003).
|
|
|
Hortxe azaldu zituen Baxokek nola ikusten dugun Hegoaldeko euskaldunok Iparraldea eta, aldi berean, nola Iparraldekoek Hegoaldea: bakoitzak beste aldekoa benetan dena
|
baino
askoz ere handiago eta urrunagoko. " Euskal Herriko mapa psikologikoa" dio izenburuak.
|
|
|
Identitate frankofonoa zertxobait altua da, baina komunitate anglofonoan sartzeko nahia komunitate frankofonoan sartzeko duten nahia bezain sendoa da. datuetan oinarrituz gero, ordea, Quebecen 591.380 ingeles hiztun zeuden, probintziako biztanleriaren %8, 3 soilik (Jedwab, liburuki hau). Nazioarteko estandarrak jarraituz gero, Quebeceko komunitate anglofono guztiak 4b irudiaren beheko koadranteetan kokatzera joko luke batek baino gehiagok, gutxiengo hori Quebeceko biztanleria osoaren erdia
|
baino
askoz ere gutxiago delako. Hala ere, guk egindako azterketa honetan Quebeceko komunitate anglofonoen bizindarra aztertzerakoan, komunitateak elkarren artean alderatuko ditugu, eta ez probintzian frantsesa ama hizkuntza duen gehiengo zabalarekin.
|
|
|
Nabarmena da, beraz, euskarazko hedabideak baliatzeko orduan, badagoela hutsune edo ahuldaderen bat: beste esparru batzuetan (etxean zein kalean hitz egiterakoan)
|
baino
askoz leku gutxiago du euskarak hedabide kontsumoan. Aldeak, gainera, ez dira nolanahikoak; hedabideTelebista ikusten ematen duten denboraren %20, 7 euskarazko telebistak ikusten egiten dute 5 eta 69 urte bitarteko zarauztarrek (kopuru hori %18, 4ra jaisten da haurrak albo batera utzi eta 15 urte bitarteko zarauztarrak aintzat hartuta).
|
|
2009
|
|
|
Ondorio argi samar bat atera genuen haiekin izan eta gero: hedabide kontuan (eta auziari hizkuntzaren ikuspegitik begiratuta beti ere) haiek
|
baino
askoz hobeto gaudela, eta hori, bi arrazoi nagusi direla tarteko:
|
|
|
Eguneroko bizitzako euskararen errepertorioak (lexikoa, espresioak, fraseologia, gramatika...) pobretzen jarraitzen du. Gaztelaniaren eta frantsesaren presentzia orain urte batzuk
|
baino
askoz handiagoa da; hizkuntzok gehiago sartzen dira lagunen, bizilagunen eta senideen arteko harremanetan, baita etxean bertan ere.
|
|
|
lurralde antolamendua, ekonomia, industriaeta finantza politika, garraioa, obra publikoak, eta hirigintzaeta demografiagarapena. Horra hor hizkuntza politiken funtsezko hutsunea, politika estrukturalek erabakitzen baitute, herritar xumearen borondateak
|
baino
askoz indar gehiagoz, gizarteak hizkuntza erabileran nora joko duen.
|
|
|
Eguneroko bizitzako euskararen errepertorioak (lexikoa, espresioak, fraseologia, gramatika...) pobretzen jarraitzen du. Gaztelaniaren eta frantsesaren presentzia orain urte batzuk
|
baino
askoz handiagoa da; hizkuntzok gehiago sartzen dira lagunen, bizilagunen eta senideen arteko harremanetan, baita etxean bertan ere. Produktu mundializatuen berriketak, bizi estilo berriko diskurtsoak presente daude, egunero, hala etxeko elkarrizketetan nola lagunen arteko harremanetan.
|
|
|
" Suomieraren gainbehera gelditua zen politika aldakuntzak izan
|
baino
askoz ere lehanagotik" 18.
|
|
|
Euskarari buruzko interesa aipagarria da Iparraldean: bataz beste jenden erdia
|
baino
askoz gehiagok adierazten dute interes biziki handia edo aski handia, interes gabeak eta axolagabeak jendetzaren laurden bat dira. Gauza berdintsua ikusten da euskararen erabilera sustatzearen aldeko jarrerarekin:
|
|
|
Oro har," B" ereduko ikasleek kritikatu egiten dute euskararekin izandako harreman urria, eta beren eskola esperientzian euskararen presentzia nahiko txikia izan dela adierazten dute: eredu horretako ikasleen arabera, gaztelaniak euskarak
|
baino
askoz ere pisu handiagoa izan du beren eskolatze prozesuan.
|
|
|
Egindako bikoteen azterketa eginik, ondorengo hipotesia formulatzen dugu, beraz, puntu honi dagokionez: behin seme alabak jaiota, bikoteko harreman hizkuntza aldatzea, seme alabak jaio aurretik
|
baino
askoz zailagoa da. Besteak beste, behin jaiota lehentasunak beste batzuk direlako eta energia asko haiei bideratu behar izaten zaielako, eta pentsatzekoa da une horretan 3 gakoan aipatutako intentsitatea edo dedikazioa gaiari ematea oso oso zaila izango dela gehienetan.
|
|
|
Euskararen erabileraren datuak kanpainan parte hartzen dutenei dagozkie (ez GernikaLumoko merkataritzari bere osotasunean). Datu horiekin urtetik urteko bilakaera kontrolatzen ari gara eta emaitzak gizarte mailan jasotzen ditugun datu orokorrak
|
baino
askoz hobeak dira.
|
|
2010
|
|
|
Kanpotar horren gogoak nekez irudikatu eta uler zezakeen gisako egoera. UPNko zinegotzi bat, euskaldun peto petoa, euskaraz gaztelaniaz
|
baino
askoz hobeki moldatzen dena. Nola izan liteke?
|
|
|
• Gure ikasleek hizkuntza konpetentziak lantzeari buruz dituzten aurreiritziak eta sinesmenak aldatu beharra ikusten dugu; izan ere, gehienentzat, hizkuntza lanketa ez doa lanketa gramatikaletik
|
baino
askoz haratago eta nekez ulertzen dute eguneroko lanerako testugintzaren eta hizkuntza pragmatikaren bidez hizkuntza konpetentziak lantzen ari direnik. Beraz, gure hizkuntza didaktikaren imaginarioa bateratzea lehentasuntzat dugu, eta ez bakarrik ikasleekiko ditugun aldeak adosteko, baita irakasleon artean ditugun aldeak adosteko ere.
|
|
|
Argitu dezagun, nolanahi ere, ez garela berrikuntza teknologikoez ari. Dudarik gabe, teknologiaren ekarpenik gabe nekez iritsi gintezke gaur egungo egoerara, baina hori
|
baino
askoz garrantzitsuagoa izan da teknologia horiek gizarte ehunduran eragin duten aparteko aldaketa. Informazio eta komunikazioaren teknologiek ez dute berez iraultza sortu; erabiltzaileen iraultza izan da.
|
|
|
Nola: Prozesu irekietara jo behar dute komunikabideek, eta oraingo honetan ere, teknologiaren erabileratik
|
baino
askoz harantzago doan ikuspegiaz ari naiz hitz egiten. Iturri berriak kontsumitzeko, iturri berriak elkar elikatzeko eta kontakizun molde berriak aurkitzeko prozesuak behar ditugu.
|
|
|
Ez naiz oraingoan geure lanaz ari, munduaz baizik. Elkarren artean gero eta lotura handiagoa izango dugun mundurantz, orain arte ezagutu duguna
|
baino
askoz aberatsagoa izango den mundu berri baterantz (aldi berean, inoizko desoreka handienak erakutsiko dizkiguna, bide batez esanda). Populazioaren mugimendu handiak ezagutuko dituen mundu berrirantz ari gara hurbiltzen, horrek dakarren kultura, hizkuntza eta mundu ikuskerari dagozkien ezaugarri berriekin (aniztasuna, mestizajea, elkarbizitza...) Eta dudarik gabe, informazioaren eskuragarritasunari dagokionez, gero eta gardenagoa den mundu baterantz.
|
|
|
elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda: hazkundea behar du euskarak, masa kritikoa handitu beharrean da, baina hazkunde sozial orok saihetsezina du hazkunde krisia. euskararik gabe bizitzea nagusiki euskaraz bizitzea
|
baino
askoz errazagoa den gizarte batean, ezinezkoa da elebidun guztiak —euskaldun zaharrak bezala euskaldun berriak— neurri berean izatea elebidun eta denek euskara gaztelania bezainbeste edo gehiago menderatzea eta, gainera, naturaltasunez erabiltzea. zirkunstantzia hauetan —ez dago besterik— urtea joan eta urtea etorri, hazi eta hazi, deskantsurik gabe hazten jardun, eta, gainera... Munduan barrena, ordea, prestigio sozialik ez duen hizkuntzari gibela eman ohi zaio familian, belaunez belaun gertatu beharreko transmisioa hautsiz. hori ere gertatu izan da euskararen historian. galerak izan ditu euskarak familian, etengabe gainera, hiru lurraldeetan. euskal autonomia erkidegoan bertan ere halaxe gertatu da duela hamar urte arte. alabaina, gaur egun, bi gurasoak elebidun direnean, erabat bermatua dago euskararen oinarrizko transmisioa eaen, baita nafarroan ere, baina oraindik galerek diraute iparraldean. euskaraz bikotekideetako batek baino ez dakienean, ordea, ez da gauza bera gertatzen:
|
|
|
...aukera egin" diot, euskal hiztunak, gutxienez eta zorionez, elebidun baitira, ez elebakar). hizkuntzak, funtsean, komunikabideak dira. ez bakarrik, jakina. hizkuntzek komunikabide izatearen balioa besterik ez balute, ez litzateke batere gatazkatsua izango hizkuntzen kontua; baina gatazkatsua da, bistan denez. komunikabide den neurrian bakarrik iraun dezake hizkuntzak, baina komunikabide soil
|
baino
askoz gehiago da. hori bai, komunikabide izateari uzten badio bukatu dira gainerako balio guztiak. alferrik dira hizkuntzarekiko maitasun suharrenak edo identitate lotura estuenak komunikabide izateari utziz gero. garbi dago, beraz, hizkuntza bat, gurea nahiz inorena, batez ere gizarte baten mintzabidea dela. beraz, hizkuntza bat baliagarria izango da, baldin eta elkarrekin mintzatzeko eta elkarr... batetik, hamarkada hauetan euskararen ezagutza ez ezik erabilera ere handitu egin da; bestetik, gaur egun elebidun direnek ez dute duela hamabost urte elebidun zirenek baino gehiago erabiltzen euskara; hirugarrenik, erabileraren gehikuntza ez da neurri berekoa izan adin multzo eta eremu guztietan; eta, laugarrenik, ingurune soziolinguistikoak eta etxeko lehen hizkuntzak zuzenean eragiten dute elebidunen hizkuntza hautuan, hots, euskararen erabileran. garbi esanda, beraz, erabilera ere hazi egin da, baina erabileraren hazkundea ezagutzaren gehikuntzari zor zaio, ez elebidunek lehen baino gehiago erabiltzeari; elebidunek, izan ere, kasu batzuetan gehiago eta beste batzuetan gutxiago erabiltzen dute, nahiz eta oro har erabilera aukera gehiago izan eskura. erabileran eragiten duten faktoreen artean, hauek nabarmendu ohi dituzte adituek:
|
|
2011
|
|
|
Bai musika lortzeko bai musikaren gaineko nobedadeen berri izateko gazteek internet erabiltzen dute nagusiki. %90ek jaisten du internetetik musika eta %70ek internet erabiltzen dute musikako nobedadeen berri izateko ere, aldizkari, irrati eta telebista
|
baino
askoz ere gehiago gainera.
|
|
|
Bai musika lortzeko bai musikaren gaineko nobedadeen berri izateko gazteek internet erabiltzen dute nagusiki. %90ek jaisten du internetetik musika eta %70ek internet erabiltzen dute musikako nobedadeen berri izateko ere, aldizkari, irrati eta telebista
|
baino
askoz ere gehiago gainera. Izan ere, gazte askok kalea, kaleetako kartelak eta lagunen bidez esaten dute izaten dutela nobedadeen berri eta gero jotzen dutela internetera musika eskuratzeko.
|
|
|
Musika kontuetarako irratia eta telebistaren erabilera internetena
|
baino
askoz apalagoa da, batez ere telebistarena. Telebista %27k baino ez du erabiltzen musika nobedadeen berri izan edo musika entzuteko.
|
|
|
L horrezaz gainera badu hiztun elkarte horrek, bere errepertorio linguistiko edo mintzaera sortan, beste aldaera bat ere: h. hori ere hiztun elkartearen hizkuntza aldaera da52 b) Ahaidetasun genetikoa dute h k eta L k, beren barne osaerari dagokionez53 Ahaide izanik ere, h eta L ez dira elkarren aldaera dialektal xumeak, aski bereizgarri nabarmenak dituztenak baizik54 c) H aldaera landua da oso (idazkera eta jendaurreko jarduera jasorako L
|
baino
askoz gaituagoa, batuagoa, estandarizatuagoa), eta gramatika aldetik sarri (ez beti) konplexuagoa. d) Aldaera bataz eta besteaz jabetzeko bideak diferenteak dira oso: bata (L) etxean ikasten (hobe:
|
|
|
Baina, hala ere, baliagarria da. Beraz, esango nuke denon beharrak ase gabe geratzen direla, alde batetik edozein arlotan hori
|
baino
askoz gehiago sor daitekeelako. gainera, kontuan izanda beste hizkuntza batzuetan zer dagoen, geu ere horretara heldu gura izanez gero, oraindik lan asko egiteko dagoela konturatzen gara. Nolanahi ere, dagoena erabiltzen hasten baldin bagara, horrekin ere aurrerabide handia egingo dugu.
|
|
|
Ikusi adibidez, Aierdi & uranga (ed.) (2008) liburuan euskara, immigrazioa eta hizkuntza eskubideen inguruan biltzen diren gogoetak; material interesgarria da auzi honetan aurrera egiteko. europako kontseiluak eman zuen aurrera pauso garrantzitsuetarikoa erregio edo gutxiengoen hizkuntzen europako karta (1992) izan zen hizkuntza eskubideen alorrean, eta hainbat estatutan, formalki bederen, hartu diren erabakiak baikortasunez onartu behar dira. erakunde berberak, eta irakaskuntzari begira bestalde, 2001 urtean abian jarri zuen hizkuntzen Ikaskuntza, Irakaskuntza eta ebaluaziorako europako erreferentzi Markoa. haren babesean sortutako portfolio proiektua ere, besteak beste, baliabide emankorra izan daiteke eleaniztasunaren profil ezberdinak irudikatu, balioztatu eta agerian jartze aldera. Norbanakoaren eleaniztasunerako ibilbidea ez baita eskola bidez sortutakoa soilik; are gehiago, eskola
|
baino
askoz lehenago izan da gizakia eleanitz, eta gaur immigrazioak derrigorrez sortzen dituen eleanitzak ere ondo babestu eta balioztatu ditzake portfolio ekimenak. eleaniztasunaren aldeko europako kontseiluaren ahalegin hau, oro har, elebakartasuna arrisku eta pobrezia bezala ikusarazteko oso ekimen baliagarria litzateke, nahiz eta bertan hizkuntza gutxituek ez duten trataera edo aipamen berezirik. ... Informazioa zabaltzeko, hizkuntzen egoera hobeto ezagutzeko, arriskuen berri izan eta haiek saihesteko ekimenak bultzatzeko, aniztasunaren abantailak hobeto ezagutu eta haien aldeko sentsibilizazioa garatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, guraso biak elebidunak izanik ere, Iparraldean asko dira euskara eta frantsesa batera transmititzen dutenak (%33). Horrezaz gain, bikote mistoen kasuan, gaur egun ere, asko dira (%44) euskara transmititzen ez dutenak, EAEn eta Nafarroan
|
baino
askoz gehiago. v. Inkesta Soziolinguistikoa. 2011 – Jon Aizpurua eta Agurtzane Ortiz de Landaluze
|
|
|
Hor du euskarak osasunik hoberena. Hori da euskal arnasgune petoa, hizkuntzaren belaunez belauneko transmisioa bere betean (beste leku gehienetan
|
baino
askoz nabarmenago) segurtatzen duena.
|
|
|
Hor du euskarak osasunik hoberena. Hori da euskal arnasgune petoa, hizkuntzaren belaunez belauneko transmisioa bere betean (beste leku gehienetan
|
baino
askoz nabarmenago) segurtatzen duena.
|
|
2013
|
|
|
Bretxa eta Pareraren, Labrañaren eta Fukudaren lanetan adierazten denez, argi dago hizkuntza baten erabilera aktiboa izateko hiztunek nahitaez hizkuntza horren gutxieneko ezagutza izan behar dutela; zehazten zaila da, eta n maila esan diezaiokegu. Usteek garrantzia dute ikaskuntza prozesu horietan, eta zenbait pertsonaren eta talderen aldez aurreko jarrera —hau da, ideologia—, jarreraeta irudikapenkonfigurazioa— beste batzuena
|
baino
askoz ere hobea da inguruko hizkuntza bakoitza ikasteko eta/ edo erabiltzeko. Gainera, Rosellóren
|
|
|
Ahozko eta idatzizko trebetasunei dagokionean, berriz, ikasgelatan erabiltzen diren material didaktikoetan idatzizko hizkuntzaren presentzia askozaz da handiagoa nahiz eta curriculumaren helburuetan ahozko hizkuntzari garrantzia ematen zaion. Oro bat, material didaktikoetan ahozko hizkuntzaren presentzia idatzizkoarena
|
baino
askoz txikiagoa da, eta hura agertzen den testuinguru askotan testu idatziak
|
|
|
Material didaktikoetan ahozko hizkuntzaren presentzia idatzikoarena
|
baino
askoz txikiagoa da, eta hura agertzen den testuinguru askotan testu idatziak dituzte abiaburu.
|
|
2014
|
|
|
Kataluniako herrietako institutuetako nerabeen jarrerak La Franjako herrietako nerabeenak
|
baino
askoz ere positiboagoak dira.
|
|
|
Kataluniako herrietako institutuetako nerabeen jarrerak La Franjako herrietako nerabeenak
|
baino
askoz ere positiboagoak dira (ikus 1 grafikoa eta 2 taula). Ikastetxe katalan guztiak kontuan hartuta, jarrera 6,4koa da batez beste, nahiz eta balio modala eskalaren goialdean dagoen
|
|
|
Katalanaren eta gaztelaniaren erabilerari begiratuz gero, alde nabarmenagoak hauteman daitezke. Bi lurraldeetako ikasleek gehiago erabiltzen dute gaztelania katalana baino beren gizarte sarean (GS); hala ere, Katalunian La Franjan
|
baino
askoz ere txikiagoa da bi hizkuntzen arteko aldea (eta hurrenez hurren). Katalunian galdetutako ikasleen herenak katalana du lehen hizkuntza (H1); La Franjan, ordea, galdetutako ikasleen %10, 9k bakarrik du H1 katalana.
|
|
|
Ordena hori bera dute korrelazio erdipartzialek ber bi eginda: identifikazio katalanak %14, 6ko informazio" esklusiboa" ematen dio ereduari; ekarpen hori gainerako aldagaiena
|
baino
askoz ere handiagoa da. Bestalde, nabarmendu beharra dago aldagai azalduaren bariantzaren %20, 9 ereduko iragarleen arteko hainbat konbinazio linealen emaitza dela.
|
|
|
La Franjako herrien kasuan, erregresioko eta korrelazio erdipartzialeko koefizienteek erakusten duten egoera Kataluniakoaren oso bestelakoa da. Beta pisuek adierazten dute azalpen gaitasun handiena duen aldagaia katalanarekiko hizkuntza konfiantza dela (β= 0,448); izan ere, gainerako beste edozein aldagaik
|
baino
askoz ere pisu handiagoa du. Korrelazio erdipartzialeko koefizienteak ber bi eginda, zera adierazten dute:
|
|
2015
|
|
|
Mugak onartzen direnean, errazagoa da egokiak diren helburuak jartzea eta helburu horiek lortzea. Agian ikasleek ez dute irakasleek nahi luketen euskara guztia erabiliko, baina bai bestela erabiliko luketen
|
baino
askoz euskara gehiago.
|
|
|
hezitzaileak euskaldunak izatea eta jardueran euskaraz egitea. Hainbat udalerriren kasuan, urrats hauek ondo eman dira eta gaur egungo errealitatea orain dela urte batzuetakoa
|
baino
askoz hobea da.
|
|
|
Hor du euskarak osasunik hoberena. Hori da euskal arnasgune petoa, hizkuntzaren belaunez belauneko transmisioa bere betean (beste leku gehienetan
|
baino
askoz nabarmenago) segurtatzen duena.
|
|
|
" udalerri euskaldun" izendatzen ditugun udalerri guztiak ez ditzakegu" arnasgune geografikotzat" jo, udalerri horietan ez baitira ageri arnasguneak definitzerakoan aipatutako baldintzak. Adibidez, Elorrion (euskaldunak %61, 3), Tolosan (%66, 1), Mundakan (%66, 2), Zarautzen (%70, 0) edo Bermeon (%72, 7), euskara EAEn batez beste den
|
baino
askoz ere indartsuago izanda ere, gaztelaniaren pisua ere handia da, eta udalerri horietan ez da erraza euskaraz normaltasunez besterik gabe bizitzea. Ez dirudi, hortaz, udalerri euskaldunen multzoko beheko aldean ageri diren udalerriak (euskaldunak %60, %65, %70.. dituzten horiek) gaur
|
|
|
Hiztun komunitatearen barne konposaketak ere berebiziko garrantzia du edozein analisi egiterako orduan. Arlo kualitatibotik ikusita, esan daiteke euskal gizartearen polarizazio linguistikoa gaur
|
baino
askoz handiagoa zela 1990ko hamarkadaren hasieran, bai geoEuskararen hiztun eta erabiltzaile berriak: normalizaziorako gakoak – Naiara Berasategi, Jone Goirigolzarri, Ibon Manterola, Gorka Salces eta Xabier Landabidea
|
|
2016
|
|
|
Gazteleraz entzundako elkarrizketa bakarrean dramatizazioa egiten ari ziren jolasean: ‘Ya estoy muerto... ’ Haurren eta helduen arteko elkarrizketetan ere batez bestekoa
|
baino
askoz altuagoa da euskararen erabilera (%77, 77) eta soilik %5, 55 gazteleraz. Aldiz, haurrak presente egonagatik, elkarrizketan era aktiboan parterik ez dutenean, asko entzun dut gaztelaniaz (%38, 46), euskaraz baino gutxiago, baina ez askoz gutxiago.
|
|
|
Hizkuntzen ahozko erabilera Aiako kalean eta leku publikoetan – Jose Anjel Aldai joera dute, Aiako kaskoa
|
baino
askoz gertuago dutelako.
|
|
|
Gazteen elkarrizketa horietan proportzio orokorrean
|
baino
askoz gutxiago dira Aiatik kanpokoak.
|
|
|
Eta nahiz elkarrizketa gutxi izan, emaitza aipagarria da. Gazteen elkarrizketa horietan proportzio orokorrean
|
baino
askoz gutxiago dira Aiatik kanpokoak.
|
|
|
Gauzak horrela, Aren eraginkortasun indizea 75ekoa izango da eta Brena, berriz, 16,7koa. Alde horrek adierazten du An euskaldunek joera handia dutela euskaraz egiteko, Bko euskaldunek
|
baino
askoz handiagoa.
|
|
|
Goren graduko hiztunak euskaraz egiten du, erabat7 edo ia huts hutsik, eguna joan eta eguna etorri8 Beheren gradukoak, aitzitik, oso gutxi egiten du euskaraz: erdaraz
|
baino
askoz gutxiago hitz egiten, irakurtzen eta idazten du. Jakiteaz gainera egin, egin behar du ordea, hiztun izango bada:
|
|
|
Hori da euskal arnasgune petoa: bertako biztanle guztiak edo gehien gehienak euskaldun garbiak dira, eguneroko bizimodua euskaraz egiten da herrian46 eta ama hizkuntzaren belaunez belauneko transmisioa bere betean (beste leku gehienetan
|
baino
askoz nabarmenago) segurtatzen da hor47 Udalerri euskaldunen azpimultzotzat har litezke gaurko arnasguneak, huts egiteko arrisku handirik gabe. Arnasgune guztiak udalerri euskaldun dira egungo egunean48, baina udalerri euskaldun guztiak ez dira arnasgune.
|
|
|
Hori da euskal arnasgune petoa: bertako biztanle guztiak edo gehien gehienak euskaldun garbiak dira, eguneroko bizimodua euskaraz egiten da herrian172 eta amahizkuntzaren belaunez belauneko transmisioa bere betean (beste leku gehienetan
|
baino
askoz nabarmenago) segurtatzen da hor173 Udalerri euskaldunen azpimultzotzat har litezke arnasguneak, huts egiteko arrisku handirik gabe. Arnasgune guztiak udalerri euskaldun dira174, baina udalerri euskaldun guztiak ez dira arnasgune.
|
|
|
Hori da euskal arnasgune petoa: bertako biztanle guztiak edo gehien gehienak euskaldun garbiak dira, eguneroko bizimodua euskaraz egiten da herrian eta amahizkuntzaren belaunez belauneko transmisioa bere betean (beste leku gehienetan
|
baino
askoz nabarmenago) segurtatzen da hor. sikoetan) oinarritutako definizio xume horri aplikazio baliagarriak egiten ari zaizkio gure artean, teoriazko formulaziotik egungo egoera konprometitura hurbilduz. Oso gogoan hartzekoak dira, gorago ikusi dugunez, Xabier Bengoetxearenak eta Iñaki Iurrebasorenak175 Hala dira Jose Anjel Aldairenak ere (Aldai:
|
|
|
Bere muga eta gorabehera guztiekin ere, baliabide material, ekonomiko, antolamenduzko eta gizajendezko ugari aplikatu da mende laurden luzean, euskara indarberritzeko saioetan. Ez dugu uste per capita terminotan gu
|
baino
askoz aurrerago dabilenik Europan hiztun herri minoritario asko. Gizajendez, antolamenduz, dirubidez eta dedikazioz egiten dugun inbertsio ohargarri horren pareko ekimenik ez dugu, tamalez, gogoeta lan egituratuaren sailean.
|
|
|
Oro har, euskarak aurrera egin duela esaten dugunean ondoko elementuotan fijatu ohi gara euskaldunok, gutxi asko: a) Hizkuntza bera landu, bateratu eta eginbehar berrietarako egokitu, moldatu eta aberastu egin dugu. b) Hiztunen artean asko dira, lehen
|
baino
askoz gehiago, hitz egiten jakiteaz gainera euskaraz irakurtzen eta idazten dakitenak. c) Euskaldunen (euskaraz dakitela diotenen) kopuru absolutuak bilakaera positiboa izan du oro har (ez herrialde guztietan), eta oso igoera deigarria herrialde eta adin tarte jakinetan. d) Euskarak orain gutxira arte debeku izan dituen hainbat jardungunetan euskaraz egiten da gero eta neurri zabalagoan:... eskolan, unibertsitatean, administrazioan, idatzizko prentsan eta ikus entzunezko komunikabideetan.
|
|
|
Euskararekiko interesak eta jarrerak ere eragina dute, baina aurrekoek baino nabarmen txikiagoa. Azkenik, gune soziolinguistikoak EAEn eta Nafarroan
|
baino
askoz eragin txikiagoa du. d) Lankideekiko erabileran oso nabarmena da (lankide) euskaldunen dentsitateak duen eragina. Gainerako faktoreek etxean eta lagunartean baino eragin askoz ere txikiagoa dute.
|
|
|
Modu horretan, ikuspegi soziologiko zehatz bat deskribatu du, neurri handi batean hizkuntzaren inguruko debate publikoko terminoen bitartez adierazitakoa, baina, agian, ez du ikuspegi hori behar bezain sakon deskribatu gako garrantzitsuen berri emateko. Kontu horietako batzuk teoria soziolinguistikoa formulatu
|
baino
askoz lehenago planteatu ziren, inplizituki edo bakar bakarrik hizkuntzaren inguruko gogoeta intelektualetan zein dialektologia tradizionaleko lanetan, baina, ordea, ez dira era intuitiboan edo anbiguoan lantzen gaur egungo hizkera soziologikoan. Ezaugarri horiek lantzen hasteko, lan honetan aztertuko dugu (gaur egungo inkestetako datuei jarraikiz) asturieraren egoera egungo errebindikazio hitzaldiak agertu baino aurretik, baita Asturiaseko gaztelaniaren hedapen eta finkapenaren une gorenean ere, hau da, gerraurreko garaian, asturieraren transmisioak behera egin zuen unean, hain zuzen.
|
|
2017
|
|
|
Botila sorgin honetan, bete dena asko da, eta aldi berean, falta dena, handia. Botilaren gerria uste genuena
|
baino
askoz zabalagoa izan. Oso ondo non ez dakigula, gainera, botilak zuloak ditu, betetze erritmo jakin batetik behera ibiliz gero gehiago hustera egiten dutenak.
|
|
|
Suposatzen dut etsia hartuta nengoela hizkuntzaren ikaskuntzarekin/ irlandera ikasten etsia hartzen duzu beti/ gogorra da eta suposatzen dut em izango direla irlandera
|
baino
askoz gogorragoak diren beste hizkuntza batzuk baina hala ere oso gogorra da eta em batez ere irlandera idaztea eh nik neuk idatzitako idazlan bat marka gorriekin ikusten dudanean etsia hartzen dut esan behar dudanean eh [graduondoko ikasketetan] graduatzear nago eta oraindik ere akatsak egiten ditut/ badira ulertzen ez ditudan zenbait gauza ez dut gustuko eta esan beharra daukat hori etsigarria ...
|
|
|
Hondarribiko euskaldunen banaketa, euskararen erabilera mailaren arabera, 4 taldetan banatuta. azken grafiko horretan ikus daiteke hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunen gehiengoa erdiko balioetan dabilela, euskararen erabileramailari dagokionez: %45, 6k euskara denboraren %25 bitarte erabiltzen du, pertsonen %39, 8k %50 bitarte, %11, 1ek %0 bitarte, eta %3, 5ek %75 bitarte. beraz, oso gutxi dira euskararen erabilera oso altua (%75etik gorakoa) edo oso baxua (%25etik beherakoa) dutenak, nahiz eta azken hauek (euskara oso gutxi erabiltzen duten euskaldunak, alegia) euskararen erabilera oso altua dutenak
|
baino
askoz gehiago diren (%11, 1 eta %3, 5, hurrenez hurren); eta horrek azalduko luke, besteak beste, euskararen erabilera maila %50 edo altuagoa dutenen ehunekoa (%43, 3) batez besteko erabilera orokorra (%45, 6) baino zertxobait baxuagoa izatea.
|
|
|
%13, 7 ziren euskaraz aritzen zirenak 2006 urtean eta 2016an, berriz, %12, 6 egia da gipuzkoako datua nabarmen positiboagoa dela eta populazioaren ia heren batek erabiltzen duela euskara, hala ere, hemen ere puntu eta erdiko aldea izan da azken bost urtekoan, %32, 6 ziren 2011ko kale neurketan euskaraz aritzen zirenak eta %31, 1 dira 2016an erabili dutenak (Soziolinguistika klusterra, 2017). huheziko datuak aztertzerakoan, kontuan hartu behar da ingurune euskalduna dela eta bertan ikasle oro dela elebiduna; horrek badu eraginik noski, elebidunen proportzioa erabileraren menpeko aldagaia dela argitu baitute hainbat ikerketek (isasi eta iriarte, 1988). euskararen sustapena oinarri izan du fakultateak irakasle eskola sortu zenetik. hortaz gain, arestian aipatu da gizartea euskalduntzeko eskolan jarri duela fokua 1982.urteko legeak. ...uinguru honek euskararen ezagutzan, erabileran eta kulturaren transmisioan badu bere ardura. gauzak horrela, egia da bertako datuak Soziolinguistika klusterrak 2016ko euskal herriko kale neurketan lortutakoak baino positiboagoak direla, baina, testuingurua zein den kontuan hartuz gero eta 2009tik izandako bilakaerari erreparatuta, bidea guztiz beherakorra izan da eta beherakada gizartean izandakoa
|
baino
askoz ere bortitzagoa izan dela aztertu da.
|
|
2018
|
|
|
Nazioartean maila teorikoan Euskal Herrian
|
baino
askoz aurreratuago daudela esan daiteke, baina, oro har, proposamenak egikaritzeko behar adina giza baliabiderik ez dago. Gurean, ordea, giza baliabide sendoak daudela esan daiteke.
|
|
|
Azpimarratzekoa da ELEBIDEk, kexak jasotzeaz gain, horien konponbiderako izapideak egiten dituela; nagusiki, ustezko urraketari buruzko informazioa erakundeari eskatu, eta etorkizunean horrelakorik errepika ez dadin neurriak hartzeko iradoki. Hala ere, kontuan hartu behar da ziurrenik benetan ematen diren hizkuntza eskubideen urraketak
|
baino
askoz ere kexa gutxiago dagoela. Izan ere, askotan herritarrek ez dituzte kexak aurkezten, ez dutelako horretarako astirik, ez dakitelako kexa non edo nola aurkeztu, ez dutelako uste ezertarako balioko duenik, ez daudelako ziur euskaraz artatuak izateko eskubidea duten, beldur direlako kexa bat aurkezteak kalte egingo ote dion euren espedientearen emaitzari, eta abar.
|
|
|
Baina lan honetan ikusiko dugun bezala, hizkuntza (ere) gizartearen isla da. Hizkuntzek barnebiltzen dituzte ideologiak, botere harremanak eta hierarkiak; hizkuntza komunikazio tresna
|
baino
askoz ere gehiago baita.
|
|
2019
|
|
|
Lanbide hezkuntzan gordinago daude kontuak), euskaraz atenditzen dute udaletxean, euskaldun dira mediku asko, euskaraz ematen dira mezak (guztiak edo gehienak), euskarak leku agiria du kaleko eta jendaurreko (tabernako, dendako, jolastokiko eta abarreko) errotulazioan, eta euskarazko irratitelebista publikoen aukera hor dago. prozesu hori ez da amaitu; osatzea komeni da gainera. Baina bide hori nekez iritsiko da, onenean ere, dagoeneko iritsi den
|
baino
askoz urrutiago. egungo egunean eskaintzen dena baino askoz gehiago ezin da eskaini, goitik beherako jarduera publiko edo ofizial hutsaz. hobetu bai, eta ez gutxi; nabarmen zabaldu, ordea, nekez. hortik aurrerakoa, batez ere esfera semi publikoan eta handik harantz hedatzen den esfera kolektibo pribatuan (soziedade gastronomiko eta kirol elkarteetan, merEgungo egunean eskaintzen dena baino askoz ... Hobetu bai, eta ez gutxi; nabarmen zabaldu, ordea, nekez.
|
|
|
Lanbide hezkuntzan gordinago daude kontuak), euskaraz atenditzen dute udaletxean, euskaldun dira mediku asko, euskaraz ematen dira mezak (guztiak edo gehienak), euskarak leku agiria du kaleko eta jendaurreko (tabernako, dendako, jolastokiko eta abarreko) errotulazioan, eta euskarazko irratitelebista publikoen aukera hor dago. prozesu hori ez da amaitu; osatzea komeni da gainera. Baina bide hori nekez iritsiko da, onenean ere, dagoeneko iritsi den baino askoz urrutiago. egungo egunean eskaintzen dena
|
baino
askoz gehiago ezin da eskaini, goitik beherako jarduera publiko edo ofizial hutsaz. hobetu bai, eta ez gutxi; nabarmen zabaldu, ordea, nekez. hortik aurrerakoa, batez ere esfera semi publikoan eta handik harantz hedatzen den esfera kolektibo pribatuan (soziedade gastronomiko eta kirol elkarteetan, merEgungo egunean eskaintzen dena baino askoz gehiago ezin da eskaini, goitik beherako jarduera publ... Hobetu bai, eta ez gutxi; nabarmen zabaldu, ordea, nekez.
|
|
|
Lanbide hezkuntzan gordinago daude kontuak), euskaraz atenditzen dute udaletxean, euskaldun dira mediku asko, euskaraz ematen dira mezak (guztiak edo gehienak), euskarak leku agiria du kaleko eta jendaurreko (tabernako, dendako, jolastokiko eta abarreko) errotulazioan, eta euskarazko irratitelebista publikoen aukera hor dago. prozesu hori ez da amaitu; osatzea komeni da gainera. ...tsi den baino askoz urrutiago. egungo egunean eskaintzen dena baino askoz gehiago ezin da eskaini, goitik beherako jarduera publiko edo ofizial hutsaz. hobetu bai, eta ez gutxi; nabarmen zabaldu, ordea, nekez. hortik aurrerakoa, batez ere esfera semi publikoan eta handik harantz hedatzen den esfera kolektibo pribatuan (soziedade gastronomiko eta kirol elkarteetan, merEgungo egunean eskaintzen dena
|
baino
askoz gehiago ezin da eskaini, goitik beherako jarduera publiko edo ofizial hutsaz. Hobetu bai, eta ez gutxi; nabarmen zabaldu, ordea, nekez.
|
|
|
beraien egiteko nagusia da. arnasgunetik beretik egin behar da indarberritze hori: urtean behingo parakaidista asko jakinik ez dute arnasguneek behar. aholku emailerik bai, eta babes laguntzailerik ere bai. kapitainpiloturik ez. zer egin, eta noiz nola, ganoraz eztabaidatu, adostu eta aplikatzen saiatu behar dute herritarren artean, eta adostasun zabala eskuratu. herritarrak gogor zatikatzen dituen indarberritze proiektuak nekez (bestela
|
baino
askoz nekezago) egin ahal izango du aurrera. udaleko, eskualdeko, Lurraldeko eta hortik gorako instantziek entzun eta ulertu egin behar dute, lehen lehenik, arnasguneek zer egin nahi duten. ulertu eta, ahal delarik, konpartitu. goragoko instantzion aldeko jarrera eta konpromiso proaktiboa funtsezkoak dira. hori ere ez da zerutik etorriko: landu egin behar da. oso lan zaila da hori guztia. zaila baina ezinbestekoa. handien eta txikien, partez berdinen eta halere aski nortasun berezikoen, elkarbizitza modu berri bat asmatu eta hezurmamitu beharra iradokitzen du horrek.
|
|
|
Beste era batera esanda, kanadako estandarrak gurera ekarri eta gure egoerara egokitu daitezke. estandar hauek nazioarteko elkarlana sustatzen lagun dezakete, kasu honetan hainbat ezaugarri partekatzen dituzten eremu elebidunen arteko sinergiak bilatuz, arretaren normalizaziorako tresna gisa. azken batean, kanada, euskal herria eta gales bi ele ofizial dituzten eremuak dira, non hizkuntzen arteko aldea handia den (elkarren artean ulertezinak izaterainokoan sarri), eta antzerako kultura dutena, azken batean mendebaldeko herrialde aurreratuen artean baitaude horiek guztiak. osakidetzarentzat, beraz, aukera bat eskaintzen dutela esan daiteke: bere giza baliabideak kontuan hartuta (kanadan edo galesen
|
baino
askoz profesional elebidun gehiago, alde handiz), hizkuntzaren gaian mundu mailako lidergoa lortzekoa. euskararen, eta hortaz, arretaren normalizazioak, nazioarteko prestigioa ekar baitiezaioke, bere izena eta irudi korporatiboa hobetuz. erreferentea izan daiteke, berrikuntzan zein ezarpenean aitzindari izateagatik nabarmenduko den erakundea. estandarrak helburu hori lortzeko egokiak izan daitezk... arretaren normalizazio prozesuan prestigioa, adostasuna, nazioarteko proiekzioa eta bermea.
|
|
2020
|
|
|
Tokiko albisteen hazkundearen proportzioa albiste orokorren hazkundea
|
baino
askoz handiagoa izan zen Frantzia, Alemania eta Espainiaren kasuan; parekoa Italian, apur bat handiagoa bada ere; eta, Erresuma Batuan, berriz,% 6 txikiagoa. Herrialde bakoitzeko pandemiaren zabalpen egutegiak, aplikatutako neurriek eta berezko ekosistema mediatikoek esplika dezakete bilakaera, besteak beste.
|
|
|
Jarraian aztertuko ditugun parametroek erakusten dute egintza komunikatibo zehatz honek berehalakotasun komunikatiboarekin duen lotuSaioaren garapenak," Azpimarra" saioa
|
baino
askoz malguagoa izanik, espontaneitate mailan eragin garbia du, besteak beste solaskide guztien ekarpenekin gai eta mintzagai berriak atera eta garatzen baitira. ra. Dialogotasun mailarekin hasita erabatekoa dela ikus daiteke, kasu honetan ere Herri People saioan aipatu bezala hitz hartze laburrak eta arinak dira, honez gain hizlari gehiago egonda elkarrizketa oso arin doa.
|
|
|
(11) adibidean ageri denez, sarreratik bertatik argi geratzen da elkarrizketatua nor den eta zeri buruz hitz egiteko izan den gonbidatua. Hala ere, saioaren garapenak, Azpimarra saioa
|
baino
askoz malguagoa izanik, espontaneitate mailan eragin garbia du, besteak beste solaskide guztien ekarpenekin gai eta mintzagai berriak atera eta garatzen baitira.
|
|
|
Aurreko bi saioetan ikusi bezala kasu honetan ere etenaldi bidezkoak dira gailentzen direnak; hala ere zenbateko osoari erreparatuta, gainontzeko saioetan
|
baino
askoz desberdintasun gutxiago dago gainontzeko moduekin alderatuta, bereziki gainjartzeekin. Adibidez:
|
|
|
Saioen arteko konparaketa etenaldi bidezko hitz hartzeekin hasiz, kopuruei erreparatuta Azpimarran Herri People eta saioetan
|
baino
askoz ere gutxiago ageri direla ikus daiteke. Hala ere, datu hau hitz hartze kopuru osoarekin alderatu behar da, honetan ere, Azpimarra aztergai ditugun saioen artean hitz hartze gutxien dituen saioa da.
|
|
|
Santamar� ak (2011) kazetaritzaren oinarri sendoenetakotzat du elkarrizketa generoa. Tradizio handikoa da, jakina, eta komunikabideetako geGaur egungo kazetaritza generoen sailkapena orain hamarkada batzuk
|
baino
askoz ere zabalagoa da, hizketa eta diskurtso moldeak horren ispilu direlarik. nero ia guztietan esan genezake hedatua dela, haren pisua gehiago edo gutxiago izan daitekeela kontuan harturik ere.
|
|
|
Aldaketa guzti hauek, hartzailearengana hurbiltzeko forma eta estilo berrien erabilera ekarri dute eta generoen arteko mugak lausotu dituzte hibridotasuna handituz (Rodr� guez, 2004). Gauzak honela, gaur egungo kazetaritza generoen sailkapena orain hamarkada batzuk
|
baino
askoz ere zabalagoa da, hizketa eta diskurtso moldeak horren ispilu direlarik.
|
|
2021
|
|
|
Jatorrizko komunitateekiko loturak hausteak marjinaziora bultzatu ditu gizatalde horietako kide asko, pertsona horien autoestimu galeraz, gaixotasunez eta osasun fisikorako eta mentalerako beste ondorio batzuez gainera (ibid.). Ez dago ezein herririk hizkuntza galtzeagatik ezer irabazi duenik, eta, aldiz, denek galdu dute hizkuntza
|
baino
askoz gehiago.
|
|
|
(6) Lehen ez nuen erabiltzen eta orain eske, euskara gaztelania
|
baino
askoz ere gehiago erabiltzen dut. Eta nik uste dut, dena hasi zela, pasa den urteko ikerketarekin, hausnartzen genuela honen inguruan, zelan aurre egin, zein oztopo genituen euskararekin eta abar, ba horrela hasi nintzen erronka hori, euskara erronka hori sartzen eta zelan beldur horiei aurre egin eta hori izan da niretzat pertsonalki ba formakuntza bat edo(...).
|
|
|
Espedizioa amaitu eta sei hilabetera gazteek EuskarAbenturara joandako lagunarekin euskaraz egiten dutela kontatu ziguten hirugarren galdetegian. Egia da espedizioan zehar baino euskara gutxiago egiten dutela orain, baina erabilera espedizio aurretik zena
|
baino
askoz altuagoa dela ikus daiteke.
|
|
|
Espedizioa amaitu eta sei hilabetera gazteek EuskarAbenturara joandako lagunarekin euskaraz egiten dutela kontatu ziguten hirugarren galdetegian. Egia da espedizioan zehar baino euskara gutxiago egiten dutela orain, baina erabilera espedizio aurretik zena
|
baino
askoz altuagoa da.
|
|
|
Arrazoien artean aipatzen da ingelesaren" neutral status" (Ronan, 2016). Belgikan, ehun ikasle flandestarrei eginiko azterketa batek erakutsi zuen ingelesarekiko jarrerak frantsesarekiko
|
baino
askoz positiboagoak zirela, nahiz eta parte hartzaileek ikasketa formal luzeagoa eta biziagoa zuten frantsesean eta bigarren hizkuntza zen haientzat (Dewaele, 2008).
|
|
|
Fransch Vlaemsch (frantziar flandriera). Lehen, XXI. mendean
|
baino
askoz eremu zabalagoan erabilia zen. Frantziar Flandrian 1.733.184 biztanle ziren 2008an eta Dunkerqueko hiriko arrondissement en 374.966 2018an.
|
|
2022
|
|
|
Gainera, kasu honetan bereziki adierazgarria da hizkuntza profilen arabera nabarmendutako datu bat: euskaldunak dira horrelako ekintza gehiagotan parte hartzen dutenak, ia euskaldunak eta erdaldunak
|
baino
askoz altuagoa. Kontraesankorra dirudi hobetzeko ahaleginean parte hartzen dutenen euskaldunen kopuru benetan esanguratsuak, ia euskaldunena baino nabarmen altuagoa, honek erakutsi dezakeelarik euskaldun askoren nolabaiteko ziurgabetasun edo gabezi sentimendua euskararen ezagutzarekiko.
|
|
|
Bestalde, eta testuen kopuruari erreparatuz, hamarkada horietan aurreko urteetan
|
baino
askoz ere testu gehiago aztertu ahal izan direla azpimarratu liteke. Hala ere, eta neurria hartzeko asmoz, K05, K06, K07, K08, K09 eta K10 izan dira tentuz eta fitxa bidez analizatutakoak.
|
|
|
Honenbestez, beste garai batzuetan
|
baino
askoz ere argiago aztertu liteke 2000 hamarkadetan hartzaile/ behatzaile inplizituaren figurak nolabaiteko feminizazio bat jasan izana. Hartzaile/ behatzaile inplizituaren kategoriak ez ezik, aztertu ditugun beste kategorien bidez ere, esaterako diskurtsoaren despolitizazio, infantilizazio eta, neurri batean leuntasunak ere, euskararen errepresentazioa feminitatearekin lotzea ekarriko luke.
|
|
|
Bai Euskarari, ziurtagiri bat da. Baina hori
|
baino
askoz gehiago ere bada. Izan ere, bere izaera baliatuz, eremu berrietara iristeko erronka du eta, ziurtagiriarekin batera, gero eta eragin eta arrakasta handiagoa lortzen ari diren proiektuak, tresnak eta baliabideak lantzen, sortzen eta kudeatzen segitu nahi du euskaraz lan egiteko apustua egiten duten alor sozioekonomikoaren entitateen eskura jartzeko.
|
|
|
Proiektu propioak sortu ditu, elkarlanean aritzen da beste zenbaitetan eta erakunde ezberdinei zerbitzua eskaintzen hasia da. Ziurtagiri bat
|
baino
askoz gehiago izatera iritsi da, eta aurrera begira ere eremu ezberdinetan eragiten jarraitzeko konpromisoa du. • Hitz gakoak:
|
|
|
Ziurtagiriaren proiektuarekin hasi zen ibilbidea eta alor sozioekonomikoaren espazioak euskaraz betetzeko eta eragiteko xedez aritu da urte hauetan, komunitatea sustatuz eta tresna, baliabide zein proiektu berritzaileak eraikiz eta partekatuz. Proiektu propioak sortu eta kudeatzen ditu (Enpresarean, Lansarean lan ataria, Euskaragileak, ‘Elkarrengandik Ikasiz’ solasaldiak...), elkarlanean aritzen da beste zenbaitetan (Lazarraga Sariak, Euspot Lehiaketa, Beterri Saretuz, etab.) eta erakunde ezberdinei zerbitzua eskaintzen hasia da (Arabako Enpresen Foroa, Euskara Langai, etab.). Ziurtagiri bat
|
baino
askoz gehiago izatera iritsi da, eta aurrera begira ere eremu ezberdinetan eragiten jarraitzeko konpromisoa du.
|
|
|
Bigarrenik, enpresek aldaketa palanka izan lukete politika publikoen alderdi garrantzitsu batean. Administrazio Publikoaren arazo handietako bat da prozeduran jartzen duela arreta, eraginean
|
baino
askoz gehiago, eta, hortaz, arau batzuek asmo ona izan arren, benetako aplikazioan inpaktua urria da.
|
|
2023
|
|
|
Eta horrek pena ematen dit. Nik uste hemen (Orion) egoera nahiko ona dela, euskaraz jende askok dakielako, baina, adibidez, Donostiara edo hiri handi batera joaten bazara, hemen
|
baino
askoz gutxiago hitz egiten da. Orduan, nik uste dut gehiago bultzatu litzatekeela hiri handietan.
|