|
2000
|
|
|
–Esan dizut ez nagoela ziur,
|
baina
zuk ez zenuen arraro sumatu?
|
|
|
—Leku guztietan utzi dizkizut gaztiguak eta mandatuak,
|
baina
zuk ez deitzen.
|
|
2001
|
|
|
Jaikitzerakoan biologiaren kezkak gatibatzen ninduen eiki. Adibidez atzo adiskideak, bere sukaldean kuskusa jaten ari ginela kontatu zidana neukan zirurikan, goiti eta beheiti, ikuz
|
baina
zuri ez daitekeen bele baten antzera. Agian irri gutizia hazten zidatelako adiskidearen hitzak kolkoan iltzatuak neramazkien.
|
|
2002
|
|
|
Alabaina, uharteetako mundura hurbiltzean berak ere hauxe entzun izan du askotan: «Bai,
|
baina
zu ez zara hemengoa». Andresek Pedro Gerra aurkeztu zion:
|
|
|
Ezagutu dituzun gizonak zapuzten dituzu,
|
baina
zuk ez duzu oraindik gixon bat ezagutu, eta ez dakizu zer den ona. Ez naiz gihartsua eta ez ditut berrehun kiloko harritzarrak jasotzen, baina badakit erreka ertzetan harri bildumak egiten, eta ez dakizu zer den ona.
|
|
|
Hemen argitu nahi dizut pixka bat kontu hau. Alvarezek entziklopediak egiten zituen frankismoaren garaian,
|
baina
zuk ez dituzu liburu bitxi horiek ezagutu. Hola hasten zen lehenbizikoa, eskolara sartu berri nintzela erabiltzen hasi nintzena:
|
|
2004
|
|
|
Orok balio du ez da bidezko,
|
baina
zuk ez duzu balio ere ez.
|
|
|
Zuk badakizu nolakoa den Beñat. Zure titiak gustatzen zaizkio,
|
baina
zu ez zaitu maite.
|
|
|
(KANTUAN) Euria gozo gozo erortzen zait gainera,
|
baina
zu ez zaude, maitea.
|
|
|
Egia da,
|
baina
zuretzat ez da on eta, gainera, bakantza pixka bat hartzeak on eginen dukul Hara, hori nahi nautzun erran; hiru asteren buruan goaz, zure urtebetetzea iragan eta bi aste geroago.
|
|
2005
|
|
|
Baina zure izaera eta zure pintura ez datoz bat: beltzez pintatzen duzu
|
baina
zu ez zara beltza.
|
|
2006
|
|
|
Zeurea, gaueko ordu txikietan hormen beste aldean entzuten den arnasestua. Andreren batekin zaude
|
baina
zuk ez diezu izenik ematen eta nik ez diet aurpegirik jartzen (neurea ez bada). Kalean bazaude eta etxean zaratarik ez badago, isilune orotan belarria findu eta ziur naiz entzungo zaitudala.
|
|
2007
|
|
|
«Ez dut musika klasikoa ulertzen». Parka,
|
baina
zuk ez duzu musika klasikoa ulertu behar. Jatetxe batera zoaz eta gustatu egiten zaizu han jaten duzuna, baina ez dakizu hura prestatzen.
|
|
2008
|
|
|
–Kafea, bel beltza eta azukrerik gabea, hezi gabea, markes jauna,
|
baina
zuk ez duzu hori sekula ikasiko, esan zion kontsulak, irritsu, kafeak zekarzkiòn oroitzapenen ildotik hizketan jarraitzen zuela?: Zuk ezagutu zenuen ene emaztea, markes jauna, behin baino gehiagotan mintzatu izan natzaizu hartaz; sekula ez, baina, gaur mintzatuko natzaizun eran.
|
|
|
–Ai, markes jauna! Barkatu horrela hitz egitea,
|
baina
zuk ez dakizu zer den ona. Lurrarekin lur sentitu bainintzen, ez lurrak lurra estalia, badago alderik.
|
|
|
–Nahi duzuna esan, osaba,
|
baina
zuk ez duzu sekula labe garai bat ikusi, eta nik bai. Eta apal apal hasten bagara, eta salmentak hazi eta bezeroak pixkaka irabazten baditugu, labe garai bat jartzera ere iritsiko gara noizbait.
|
|
|
ez du inor bere borondatearen aurka bide bat hartzera behartzen, itxuraz behintzat. Hegemoniak, hori eta horrenbestez, hau edo hura egitera behartzen zaitu,
|
baina
zu ez zara ohartzen mekanismoaren trikimailuaz. Hegemoniak, besteak beste, bere esku baitauzka giza alienazioaren mekanismoak arautzen dituen paradigma normalizatuaren interpretazio zentzuak.
|
|
|
–Nireak egin du, bai, eutsi zion erasotzaileak, aizto punta pixka bat sartuz biktimaren saman, odola ateratzen hasi arte?, baina zureak ere bai. Zure kideek harrapatu eta kartzelan sartuko naute,
|
baina
zu ez zara horren lekuko izango.
|
|
|
–Kafea, bel beltza eta azukrerik gabea, hezi gabea, markes jauna,
|
baina
zuk ez duzu hori sekula ikasiko –esan zion kontsulak, irritsu, kafeak zekarzkiòn oroitzapenen ildotik hizketan jarraitzen zuela–: Zuk ezagutu zenuen ene emaztea, markes jauna, behin baino gehiagotan mintzatu izan natzaizu hartaz; sekula ez, baina, gaur mintzatuko natzaizun eran.
|
|
|
–Ai, markes jauna! Barkatu horrela hitz egitea,
|
baina
zuk ez dakizu zer den ona. Lurrarekin lur sentitu bainintzen, ez lurrak lurra estalia, badago alderik.
|
|
|
–Nahi duzuna esan, osaba,
|
baina
zuk ez duzu sekula labe garai bat ikusi, eta nik bai. Eta apal apal hasten bagara, eta salmentak hazi eta bezeroak pixkaka irabazten baditugu, labe garai bat jartzera ere iritsiko gara noizbait.
|
|
|
–Atzo iluntzean, Mo eta Bi geltokitik jaso nituenean, azaldu zidaten zein den erroten buruek biratzeko erabiltzen duten mekanismoa. . Ardatzak eta neurriak eta graduak eta tonak azaldu ditu,
|
baina
zuk ez duzu piperrik ulertu, ez zaudelako bereziki adi. Gehiago interesatzen zaizu ikustea Hermannek gaiarekin jarraitzeko duen tema, arrazoia duela onartzen diozuen arte.
|
|
2009
|
|
|
–Edertu? eta apaindu zaituzte,
|
baina
zu ez zara hori. –Zidar ta ixpillu artean/ gustagarria ba zara,/ zu etzara zeu?
|
|
|
Musuzapiz etengabe igurzten ari da malko ugariak. Emakume honen historia maiz entzun dut,
|
baina
zuk ez, apika. Gure artean ez baitira honen antzeko kasu asko gertatzen.
|
|
|
esan nahi baita haren begiak esaten ari zirenarekin zerikusirik ez zuèn beste zerbait esaten ari zela Ada, menturaz, halako zerbait, adibidez: . Bai, katalan horiekin sekulako negozioa egin duzue,
|
baina
zu ez zara enteratu ere egiten, Teo; detektibe bat jarri didazu, mila detektibe bihurtzeko gai dena, baina zure detektibe horiek guztiak ere ez dira enteratzen; jokoz kanpo harrapatu nahi nauzu, eta nik zauzkat jokoz kanpo, artaburua: zorionak, bai, Teo, ez dakizu zenbat pozten naizen?!?; baina Teofilo Mariaz gain, mahaikide guztiak zeuden han, itxura batean, jokoz kanpo, Reginak berak ere, Pagoagako Ama Birjinaren agerketekin gertatzekoa gertatu zitzaionetik gero eta okerrago zebilenak, honako iruzkin hau egin baitzuen jarraian:
|
|
|
–Gaixo batzuk lotzeko daude, ez dizut ukatuko, eta horregatik ditugu lotuta,
|
baina
zu ez, eta behar bezala hitz egiten badugu, senda zaitezke, ez erabat, ez dizut gezurrik esango, poloen arteko tirabirak hortxe izango baitituzu, zure nortasunaren ezaugarri diren neurrian; baina kontua ez da tirabirak edukitzea edo ez edukitzea, baizik eta burua tirabiren gainetik edukitzea, gutxieneko oreka bati eutsiz, eta hori bai, zin degizut lortuko duzula, baldin eta zuk ere behar bezala lan egiten baduzu.
|
|
|
–esan zuen izebak, zeinak, Maria Bibianari begira paratzen zela, honela jarraitu baitzuen?: Jendea estutzen baduzu, jendeak estutuko zaitu; eta Jainkoa estutzen baduzu, Jainkoak estutuko zaitu; horregatik esan nizun orain dela hiruzpalau aste ez zaizkizula Mercedes bezalako lagunak komeni; Mercedes neska ona izango da, oso ona, hori ez dizut ukatuko,
|
baina
zuri ez zaizu jende estua komeni. Eta ez esan baietz, ni zure adinean zu bezalakoa izan bainintzen, frai Millanek bide onean jarri ninduen arte, mila aldiz esan izan dizut.
|
|
|
–Tuberkulosiak jota zegoen, zu bezala,
|
baina
zu ez bezala, bestela ez bainizuke esango, hil egin zen, irakasleak ongi neurtutako hitzekin eta hobeto ahoskatutakoekin erantzun zion (ekin ere, enfasi bereziaz ekin zion, baina, zu ez bezala, bestela ez bainizuke esango, esaldiari, antzezle profesional bat iduri), baina antzezpenari aski ez iritzita, bere burua zuritzeko obligazioarekin sentitzen zelako edo, gehitu zuen?:
|
|
|
–Ama orain dela urtebete hil zitzaidan, eta aita orain dela hiru hilabete,
|
baina
zuk ez duzu errurik, esan zion Miryamek, hitz haiek esatearekin batera eskua hedatzen zuela, Domingo berriro esertzera gonbidaturik.
|
|
|
barne borroka hartan sartua zegoen, beraz, Maria Bibiana. Maria Bibianak berak halaxe aitortuko zion izeba Ernestinari berandu gabe?, esan ez esan, esan ez esan, motorraren hotsek are estuagotzen zituzten Maria Bibianaren pentsamendu estuak, itolarrian uzterainoko aldartean?, pilotuak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hartuta, barrutik hausteko puntuan zegoenean, beraz?, bizi senak edo eraginda, amari besotik heldu eta, heldu ez beste, izeba Ernestinak inoiz esandako hitzak oroitu zituen?, lekua galtzen duenak galtzen du bere burua eta galtzen du Jainkoa??, baita heldulekua aurkitu ere hitz haietan, halako eran, non, hitzen iltze goriari indarrez heldurik, Maria Bibianak berbideratu egin baitzuen bere energia psikiko guztia, negar histeriko baten norabidean bideratzekotan egon zena; esan nahi baita Maria Bibianak begiak itxi eta, motorrots guztien gainetik, arreta osoa puntu bakarrean kontzentraturik, lelo bat errepikatzeari ekin ziola: lekua galdu dut, burua galdu dut,
|
baina
Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz?; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zeg... pilotuari zerbait esateko moduan ere egon zitekeen, ausaz?
|
|
|
–Aita, amak ingelesa egiten du,
|
baina
zuk ez duzu katalana egiten, esan zuen.
|
|
|
MIMI. (moztuz) Jakina, nik ulertu egin behar zaitut,
|
baina
zuk ez?
|
|
|
MIMI. German errugabea da,
|
baina
zuri ez zaizu buruan sartzen.
|
|
|
NAROA. Eta teknikariari hots egiten badiogu? Kanpaia garantian dago,
|
baina
zu ez.
|
|
|
Begira Itxaso, etzait gustatzen joko zikina. Enau harritzen Klaudiak edo Koldok horrela jokatzeak,
|
baina
zugandik ez nuen espero.
|
|
|
GARI. Bai,
|
baina
zu ez sartu. Nik konponduko dut.
|
|
|
Imajinatu etxeak eraikitzen dituzula eta lehena 16 urterekin egin zenuela. Oraindik ez da erori,
|
baina
zuretzat ez da oso polita, eta badakizu ondoren hobeak egin dituzula. Niretzat artista ona da beti hobetu nahi duen hura.
|
|
|
Nik lehiakortasunarekin zerikusia duten gaiei emango nieke lehentasuna, gazteak lehenago lanean hasteko aukerak erraztuz. Bestalde, 45 urtetik gora jendeak ibilbidea izan dezake enpresan,
|
baina
zuk ez baduzu ilusiorik, zertarako ikasi? –Laster erretiratuko naiz?, pentsatzen dute.
|
|
|
–Gaixo batzuk lotzeko daude, ez dizut ukatuko, eta horregatik ditugu lotuta,
|
baina
zu ez, eta behar bezala hitz egiten badugu, senda zaitezke... ez erabat, ez dizut gezurrik esango, poloen arteko tirabirak hortxe izango baitituzu, zure nortasunaren ezaugarri diren neurrian; baina kontua ez da tirabirak edukitzea edo ez edukitzea, baizik eta burua tirabiren gainetik edukitzea, gutxieneko oreka bati eutsiz, eta hori bai, zin degizut lortuko duzula, baldin eta zuk ere behar bezala... Mundu honetan ez baitago ez gizon eta ez emakume erabat osasuntsurik,% 100ean ez behinik behin.
|
|
|
–esan zuen izebak, zeinak, Maria Bibianari begira paratzen zela, honela jarraitu baitzuen–: Jendea estutzen baduzu, jendeak estutuko zaitu; eta Jainkoa estutzen baduzu, Jainkoak estutuko zaitu; horregatik esan nizun orain dela hiruzpalau aste ez zaizkizula Mercedes bezalako lagunak komeni; Mercedes neska ona izango da, oso ona, hori ez dizut ukatuko,
|
baina
zuri ez zaizu jende estua komeni. Eta ez esan baietz, ni zure adinean zu bezalakoa izan bainintzen, frai Millanek bide onean jarri ninduen arte, mila aldiz esan izan dizut.
|
|
|
–Ama orain dela urtebete hil zitzaidan, eta aita orain dela hiru hilabete,
|
baina
zuk ez duzu errurik –esan zion Miryamek, hitz haiek esatearekin batera eskua hedatzen zuela, Domingo berriro esertzera gonbidaturik.
|
|
|
esan nahi baita haren begiak esaten ari zirenarekin zerikusirik ez zuèn beste zerbait esaten ari zela Ada, menturaz, halako zerbait, adibidez: " Bai, katalan horiekin sekulako negozioa egin duzue,
|
baina
zu ez zara enteratu ere egiten, Teo; detektibe bat jarri didazu, mila detektibe bihurtzeko gai dena, baina zure detektibe horiek guztiak ere ez dira enteratzen; jokoz kanpo harrapatu nahi nauzu, eta nik zauzkat jokoz kanpo, artaburua: zorionak, bai, Teo, ez dakizu zenbat pozten naizen...!"; baina Teofilo Mariaz gain, mahaikide guztiak zeuden han, itxura batean, jokoz kanpo, Reginak berak ere, Pagoagako Ama Birjinaren agerketekin gertatzekoa gertatu zitzaionetik gero eta okerrago zebilenak, honako iruzkin hau egin baitzuen jarraian:
|
|
|
–Tuberkulosiak jota zegoen, zu bezala,
|
baina
zu ez bezala, bestela ez bainizuke esango, hil egin zen –irakasleak ongi neurtutako hitzekin eta hobeto ahoskatutakoekin erantzun zion (ekin ere, enfasi bereziaz ekin zion" baina, zu ez bezala, bestela ez bainizuke esango" esaldiari, antzezle profesional bat iduri), baina antzezpenari aski ez iritzita, bere burua zuritzeko obligazioarekin sentitzen zelako edo, gehitu zuen–:... Galdetu egin didazu, eta nik erantzun egin dizut.
|
|
|
barne borroka hartan sartua zegoen, beraz, Maria Bibiana –Maria Bibianak berak halaxe aitortuko zion izeba Ernestinari berandu gabe–, esan ez esan, esan ez esan –motorraren hotsek are estuagotzen zituzten Maria Bibianaren pentsamendu estuak, itolarrian uzterainoko aldartean–, pilotuak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hartuta –barrutik hausteko puntuan zegoenean, beraz–, bizi senak edo eraginda, amari besotik heldu eta, heldu ez beste, izeba Ernestinak inoiz esandako hitzak oroitu zituen –" lekua galtzen duenak galtzen du bere burua eta galtzen du Jainkoa" –, baita heldulekua aurkitu ere hitz haietan, halako eran, non, hitzen iltze goriari indarrez heldurik, Maria Bibianak berbideratu egin baitzuen bere energia psikiko guztia, negar histeriko baten norabidean bideratzekotan egon zena; esan nahi baita Maria Bibianak begiak itxi eta, motorrots guztien gainetik, arreta osoa puntu bakarrean kontzentraturik, lelo bat errepikatzeari ekin ziola: lekua galdu dut, burua galdu dut,
|
baina
Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz...; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez z... pilotuari zerbait esateko moduan ere egon zitekeen, ausaz... esan egingo zion, bai, zerbait, zuzen ez bazen zeharka, guztiek esaten baitzioten zerbait:
|
|
|
Memoria eskasa daukat izenak gogoratzeko. Baita aurpegiak ere,
|
baina
zurea ez zait ahazten. Hain duzu itxura levantetar petoa, milaka lagunen artean ere ezagutuko zintuzket.
|
|
|
–Dena isurian doa,
|
baina
zu ez zara aldatzen.
|
|
|
Elurraren argia gurekin batera dator, Sara, eutsi, senti mugimenduaren poza, ez dugu inoiz gelditu behar, inoiz ez, oroitzen, Naranjo de Bulnes igotzen, ez gelditu, jarrai igotzen, han ere elurra hasi zuen, malutek estaltzen gintuzten, zuk jaitsi egin nahi zenuen, Sara, baina arriskua berdina zen, edo handiagoa, erditik gora geunden, zu aurretik, ez atzera ez aurrera geratu zinen, atsedenleku batean harrapatu zintudan, besarkatu, ez gelditu, jarraitu, begiak itxita ere igoko nuke hau, Sara, fida zaitez nitaz, zatoz atzetik, lotu tinko sokak, jarraitu, jarraitu, mendizale bat hilik egun hartan, entzun genuen haren oihu lazgarria, hutsean behera, ezin ezer ikusi ordea, lainoa, izotza, elur malutak, zure begietan izua, fida nitaz, Sara, ez gelditu, beldurra saretuz doa zure begietan, elurraren distira zure betseinetan, ez gelditu, mendizalearen garrasi lazgarriaren ondoren isiltasun lazgarriagoa, nik oihu, entzuten digu norbaitek?, zuk oihu, bada norbait hor?, inor ez dago, edo urrunegi dago, haizeak ezabatzen ditu gure oihuak, norbait erori da, mendizale bat hutsean behera, hilik, igotzen jarraitu behar dugu, pasatu zaizu beldurra, Sara, lehen aldia da eskalatzen izua antzematen dizudala, ikusten nola iritsi garen gailurrera, beste aldetik jaitsiko gara, ondo ezagutzen dut hau, aitarekin maiz eskalatu nuen, iritsi gara, iritsi gara, mendizale hila, eskalatzaile ona, bakarrik zetorren, ez da bakarrik eskalatu behar, arriskutsuegia da. ...istea da elurraren distira zure betseinetan, baina aurrera jarraitzen dugu, eutsi, behera gatoz, behera, orain dena behera, Linzan salda beroa, dutxa beroa, lo, lo, eta txortan egin; ez zenuen jada txortan egin nahi, Lidiarena gertatu eta gero, ni erotu egiten nintzen, ez zintudan galdu nahi, amets ero harekin jarraitu nahi nuen, zu eta ni bakarrik aurrera, hiru ume, Hiru Erregeen Mahaian ernaldu,
|
baina
zuk ez zenuen nahi, beste gelara ihes egiten zenidan lotara, halere pixkanaka zeure onera etorri zinen, maite ninduzun, Sara, maite nauzu, zakur bat bezala utzi behar ninduzun bazterrera, baina maite ninduzun, maite nauzu, ez bat nire asmo zoroekin, baina maite ninduzun, maite nauzu, pixkanaka gurea bere onera itzuli zen, yoga klaseekin jarraitu genuen, nik neure baitan asmo zoroa elikatzen nuen ...
|
|
|
...en, harrezkero ez diot hitzik egin, ez zintudan galdu nahi, Ananda; baina orain ni neu izatea baino ez da nire helburua, ez dizut askorik eskatzen, ba; gurasoekin tarteka marteka egoteko beharra sentitzen dut eta nebarekin berriro eztabaidatzekoa eta kontraesanak aurpegiratzekoa eta ETAren bortxakeria muturrera botatzekoa; umeak baldin baditugu, gustatuko litzaidake aitona amonekin jolas daitezen,
|
baina
zuk ez zenuke onartuko arraza berriaren oinordekoak garbia ez den jendearekin nahasterik, hori ez da normala, Ananda, zerbait gaixoa dago horretan guztian, zu pertsona onbera zara, asmo garbiko haur baten antzekoa, horregatik ulertu behar didazu, zoriontsu izan gaitezke, eta zuk diozun Kailas espiritualera iritsi ere bai, eta Hiru Erregeen Mahaian ernaldu gure umeen haziak, zergatik ez, ederra iz... Bai, nahi dut hori, Ananda, baina aldi berean ni neu izaten utzi behar didazu, bizimodu normal bat nahi dut, lagunei telefonoz deitu, haiekin noizbehinka geratu, nola doakien jakin, familiarekiko harremana berreskuratu; besteek ere badaukate zer erakutsirik, ez yoghiek soilik, Ananda, zatoz, jar ezazu burua nire bularren gainean, honela, honela, ikusten zein ongi gauden.
|
|
2010
|
|
|
Athletic gol asko ari da egiten,
|
baina
zuk ez duzu batere egin oraindik. Ez da ohikoa eraginkortasun handia erakutsi duen talde batean aurrelarietako batek golik sartu ez izana.
|
|
|
Zenbait psikologo horren aldekoak dira,
|
baina
zu ez zatoz bat.
|
|
|
hain da horrelakoa, non, Elorrietara etorri zitzaidàn hartan ere, honela esan baitzidan, elkar agurtu baino lehen: . Guk hautsi dugu, bai,
|
baina
zuk ez hautsi, ahal baduzu??; Teok, hala ere, berandu gabe zapuztu zuen nire ahalegina: –Bibik bakarrik utzi ninduen, eta horrek ez du izenik:
|
|
|
Eta hala jarraitu nuen, urtea joan, urtea etorri? Susana enera urteroko bisita egiten, gero eta desgogarago, egia esan; urte batean aitzakia bat ere asmatu nuen, pauso txar bat eman eta orkatila bihurtu nuela?, baina hurrengoan, Bibiren hitzak buruan nituelako edo?. Guk hautsi dugu, bai,
|
baina
zuk ez hautsi, ahal baduzu???, joan egin nintzen, hurrengoan eta hurrengoan, egonaldi haietan neure pazientzia gero eta gehiago landu behar izaten banuen ere, Teo noiznahi mintzatzen baitzitzaidan Francoz. Franco baino francozaleagoa bai hura!?, eta ni haserretu egiten bainintzen, jarraian itxura egin behar izaten banuen ere; bisita haietatik, beraz,, bisitondoa?
|
|
|
Eta zer nolako gogoa etorri zitzaidan, zuri orduantxe erantzuteko: . Jainkoa ipuin bat da, eta hil zen ipuineko protagonista,
|
baina
zuri ez zaizu Nietzsche interesatzen, jakina. Ondorioz, ez dago zerurik ez infernurik, ez hil ondoko saririk eta ez kondenarik.
|
|
|
Jainkorik balego, jakina?; burdinazko eskularruz emandako muturreko batek ez zidan kalte handiagorik egingo!; oraindik ere primeran oroitzen dut zure pausoz pausoko arrazoibidea, baita eten puntuek markatutako etenaldi hura ere. Jainkoa bera ere bai??, segundo pare batekoa, harik eta aurrera egin zenuen arte, Jainkoari buruzko zalantza jaurtitzen zenidala, ukotik gehiago zuena zalantzatik baino, azken hiru hitz haiek. Jainkorik balego, jakina? ...maten zion hitzari, honi falta zitzaiòn zehaztasuna; zuk ez zenuen, beraz, Jainkoagan sinesten, eta aurkikuntza hura izugarria egin zitzaidan, toki abegikor batetik abegitasunik gabeko morturik mortuenera eraman banindute bezala, bat batean eraman ere; hotzak nengoen, ondorioz, mortua lautada zuri zabal bat zen, izotzak hartua?, hotzak eta nora ezean, hain egin zitzaizkidan gogorrak zure hitzak?;
|
baina
zuk ez zenuen artean bukatu, antza, eta are hotzago gelditu nintzen istant batzuk geroago, belarrietan ere min egin zidatèn hitzak entzun nituenean: –Ni ez naiz inoiz maiteminduko, Gabino!?; ahalik eta azkarren erreakzionatu nahi izan nuen?
|
|
|
Gero, bazkalorduan ere atera zen gaia, batek edo besteak ote zuen arrazoi; ama izarra jartzearen alde atera zen, jakina;
|
baina
zu ez zinen hitzik gabe gelditu, Damaso: –Nik uste nuen Jesusen jaiotza ipuin bat baino gehiago zela??; zu bakarrik zeunden, beraz, guztien aurka, baina, halakoetan ohi zuen bezala, izeba Ernestinak bakarrik zegoenari lagundu nahi izan zion:
|
|
|
–Gezur batekin joan zara bidente horrengana, eta gezur bat jaso duzu: zer espero zenuen??;
|
baina
zu ez zeunden isiltzeko, eta poltsikotik 100 pezetako billete bi ateratzen zenituela, esan zenidan: –Arrain txikiak ehun, handiak berrehun?
|
|
|
Zer egiten duzu zuk hor, ordea, Damaso?; aharrausika ez ezik, zurrungaka ere nabaritzen baitzaitut, nire irakastaldiaren klimaxean!;
|
baina
zuk ez duzu nire lezioen beharrik, beharbada, orain dela urte batzuk hil eta lotan bezala baitzaude geroztik, Jainkoaren magalean gozo eta ezti; baina hara nola, niri pentsamendu hori bururatu ahala, bat batean esnatu eta ezin haserreago esan didazun: –Jainkoaren magalean esan duzu, Gabino?; ez txorakeriarik esan, mesedez!?; zure ateismoak ez du, zinez, erremediorik, Damaso!
|
|
|
–Txikitan ere asko maite zenituen katuak, eta haiek ere bai zu. Guri ihes egiten ziguten
|
baina
zuri ez, esan zion Elenek.
|
|
|
ITXASO. Etxekoa bai,
|
baina
zurea ez! Zeu bazaude kutsatuta, alferrik etxea garbitzea.
|
|
|
Maixa: urtez!...
|
baina
zu ez zinen mekanikoa?
|
|
|
hain da horrelakoa, non, Elorrietara etorri zitzaidàn hartan ere, honela esan baitzidan, elkar agurtu baino lehen: " Guk hautsi dugu, bai,
|
baina
zuk ez hautsi, ahal baduzu..."; Teok, hala ere, berandu gabe zapuztu zuen nire ahalegina: " Bibik bakarrik utzi ninduen, eta horrek ez du izenik:
|
|
|
Eta hala jarraitu nuen —urtea joan, urtea etorri— Susana enera urteroko bisita egiten, gero eta desgogarago, egia esan; urte batean aitzakia bat ere asmatu nuen —pauso txar bat eman eta orkatila bihurtu nuela—, baina hurrengoan, Bibiren hitzak buruan nituelako edo —" Guk hautsi dugu, bai,
|
baina
zuk ez hautsi, ahal baduzu..." —, joan egin nintzen, hurrengoan eta hurrengoan... egonaldi haietan neure pazientzia gero eta gehiago landu behar izaten banuen ere, Teo noiznahi mintzatzen baitzitzaidan Francoz —Franco baino francozaleagoa bai hura! —, eta ni haserretu egiten bainintzen, jarraian itxura egin behar izaten banuen ere; bisita haietatik, beraz," bisitondoa&quo... nik hartzen nuen arnasa, Susana eneko eremua utzi eta trena hartu bezain laster...!
|
|
|
" Gezur batekin joan zara bidente horrengana, eta gezur bat jaso duzu: zer espero zenuen?";
|
baina
zu ez zeunden isiltzeko, eta poltsikotik 100 pezetako billete bi ateratzen zenituela, esan zenidan: " Arrain txikiak ehun, handiak berrehun... entzuna bainago Pontxi delako hori arotza dela, eta lan batzuk egin nahi dituela, eliza bat eraiki ere bai, beste jainkozale sutsu batzuekin batera.
|
|
|
Gero, bazkalorduan ere atera zen gaia, batek edo besteak ote zuen arrazoi; ama izarra jartzearen alde atera zen, jakina;
|
baina
zu ez zinen hitzik gabe gelditu, Damaso: " Nik uste nuen Jesusen jaiotza ipuin bat baino gehiago zela..."; zu bakarrik zeunden, beraz, guztien aurka, baina, halakoetan ohi zuen bezala, izeba Ernestinak bakarrik zegoenari lagundu nahi izan zion:
|
|
|
Eta zer nolako gogoa etorri zitzaidan, zuri orduantxe erantzuteko: " Jainkoa ipuin bat da, eta hil zen ipuineko protagonista,
|
baina
zuri ez zaizu Nietzsche interesatzen, jakina. Ondorioz, ez dago zerurik ez infernurik, ez hil ondoko saririk eta ez kondenarik.
|
|
|
" Benjamin Maria haragi puska bat zen, gure odola zuena, bai, baina orban bat era bada, etxekoak ez ezik, mundu guztia ere lohitzen duena, Jainkoa bera ere bai... ...itzari, honi falta zitzaiòn zehaztasuna; zuk ez zenuen, beraz, Jainkoagan sinesten, eta aurkikuntza hura izugarria egin zitzaidan, toki abegikor batetik abegitasunik gabeko morturik mortuenera eraman banindute bezala, bat batean eraman ere; hotzak nengoen, ondorioz —mortua lautada zuri zabal bat zen, izotzak hartua—, hotzak eta nora ezean, hain egin zitzaizkidan gogorrak zure hitzak...;
|
baina
zuk ez zenuen artean bukatu, antza, eta are hotzago gelditu nintzen istant batzuk geroago, belarrietan ere min egin zidatèn hitzak entzun nituenean: " Ni ez naiz inoiz maiteminduko, Gabino!"; ahalik eta azkarren erreakzionatu nahi izan nuen... burutik ere pasatu zitzaidan zuk emandako argudioari aurre egiteko moduko argudioa:
|
|
|
Zer egiten duzu zuk hor, ordea, Damaso?; aharrausika ez ezik, zurrungaka ere nabaritzen baitzaitut, nire irakastaldiaren klimaxean!;
|
baina
zuk ez duzu nire lezioen beharrik, beharbada, orain dela urte batzuk hil eta lotan bezala baitzaude geroztik, Jainkoaren magalean gozo eta ezti; baina hara nola, niri pentsamendu hori bururatu ahala, bat batean esnatu eta ezin haserreago esan didazun: " Jainkoaren magalean esan duzu, Gabino?; ez txorakeriarik esan, mesedez!"; zure ateismoak ez du, zinez, erremediorik, Damaso!
|
|
|
Patxi: Ba, ez da ene ofizioa... baina, are, gure artian gira berdin, entseatzen dut zerbait,
|
baina
zuk ez kasurik egin, segi zure bidetik! (Plantatzen da gitarra (djenbe) batekin, apal apala, entsegu gisa).
|
|
|
" Hileta bostetan izango da goiko elizan." Esaldia bukatu orduko, egoeraz jabetu zen bat batean: " A,
|
baina
zuk ez duzu etortzerik izango!". " Nola gertatu da?
|
|
2011
|
|
|
Jendeak haurtzaro eta nerabezaro gogorrak bizi zenituela uste du,
|
baina
zuk ez duzu garai hartako oroipen txarrik gordetzen, ezta, noski. Pertsona gazte batek musika klasikoan arrakasta lortzen duenean jendeak arraroa dela edo gaztaroa teilatupe batean, ilunpetan, pasa duela uste du.
|
|
|
Eta lagunak ere iseka egiten hasi zitzaizkizun,, maritxu!? eta, maritxu!?,
|
baina
zuk ez zenuen, bertze batzuetan bezala, negar egin, aintzakoagotzat hartzen baitzenuen Sansonen iritzia bertze guztiena baino, neska baten itxurapean ibili behar bazenuen ere?
|
|
|
Atzera begiratuta, ez dirudi gauza gehiegi aldatu denik. Uda itzuli da, bai;
|
baina
zu ez. Eta urtebete zaharrago gara denok.
|
|
|
Gauzak argi daude bion artean: gerran gaude,
|
baina
zu ez zara oraindik ohartu.
|
|
|
–Dena dela, bihotz bihotzez eskertzen dizut gugaz arduratzea,
|
baina
zu ez itzultzekotan, Basora, neure herrira joan gura nuke.
|
|
|
–Bai, hemen duzu,
|
baina
zu ez zara horregatik etorri.
|
|
|
– Barkatu egidazu,
|
baina
zuregandik ez nuen holakorik espero. Aipatu duzun nire obligazio hori arlo administratiboari dagokio; bizitzak, ordea, arlo ugari ditu, eta beste horietakoren bati dagokion obligazioa betez deitu dizut... edo dei niezaiokeen zure amari.
|
|
|
– Barka... Lehen pertsonan idatzi duzu,
|
baina
zu ez zara emakume hori.
|
|
|
– Zeure burua otso artera botatzea delako, eta barkatu,
|
baina
zu ez zara otsoa. Ez nengoke zurekin hala bazina.
|
|
|
Ez duzu lagunak salatzea beste biderik ikusten, eta zeure burua gorrotatzen baduzu ere, hain besterendua eta nortasunik gabea da une hartan gorrotatzen duzun zeu itxuragabetu hori, beste norbait gorrotatzearen parekoa baita. Beste norbait, zugana intimoki lotua,
|
baina
zu ez zarena.
|
|
2012
|
|
|
I don t know what to say/ You don t care anyway (Ez dakit zer esan,
|
baina
zuri ez zaizu axola) erakusketa inauguratu zuen herenegun Bilboko Rekalde aretoan Karlos Martinez Bordoy artistak (Durango, 1982). Eskultura bik osatutako taldeak eta burutu gabeko proiektu baten fotokopiak osatzen dute erakusketa.
|
|
|
Hori ez da ahazten gerora ere, eta beti izan gara oso elkarren gertuko. Joxe Agirre, Joxe Lizaso eta hirurok Landetako Unibertsitatean ikasitakoak zaretela esan izan da,
|
baina
zu ez zatoz bat horrekin. Landetara etorri zenerako, Joxe Lizaso punta puntako bertsolaria zen.
|
|
|
–Bai, bai, lisatu egin behar ziren,
|
baina
zuk ez duzu sekula horrelako lanik egiten, erantzun zion Uxuek, hozkailuko atea ireki eta erositakoak barruan kokatzen zituen bitartean.
|
|
|
Besteak adimenaz erantzuten badit, eta neuk ere horretan asmatzen badut, beti izango da harreman inteligentea, aberatsa, interesgarria eta ona. Horrela enfokatzen bada behin ere ez da izango traumarik, txepelkerietan sartzen garenean gertatzen den bezala,?
|
baina
zuk ez didazu ematen nik adina?,, uste nuen zoriontsu egingo ninduzula?, amodioa hartu eta eman egingo balitz bezala.
|
|
|
–Noski baietz,
|
baina
zuk ez duzu ikusi nahi izango. Zuek eraikitzen hasi baino lehen egingo dute hori guztia.
|
|
|
–Zu niretzat garai hartan zinen, nire bizitza arrobatzen zuen nik ez dakit zein indar ulertezin. Behin batez, esate baterako, joan nintzen zure etxera;
|
baina
zuk ez duzu gogoan izango, dudarik gabe.
|
|
|
NEKANE. Badakit, bihotza,?
|
baina
zuk ez duzu ezeren errurik. Zure burua defendatzeko egin zenuen.
|
|
|
INES. Lasai, hemen beti gabiltza eskuak bete lan,
|
baina
zuk ez duzu sekula molestatzen.
|
|
|
ERNESTO: Horixe?
|
baina
zuk ez dakizu nor zango dugun eroslea?
|
|
|
– Barkatu, Nora,
|
baina
zu ez zara jendea epaitzen hasteko pertsonarik egokiena.
|
|
|
Hitzik ederrenak zuregatik idazten ditut,
|
baina
zuk ez duzu irakurri nahi, eta esan ezin ditudan hitz horiek asmatu nahian, pixkanaka isiltzen joan naiz, mutu gelditu arte!
|
|
2013
|
|
|
Sentitzen dut. Paperek hala esango dute,
|
baina
zu ez zara nire senarra.
|
|
|
–Auzoan guztiok dakigu Antolin eta Katiren berri,
|
baina
zuk ez, beharbada? –esan zuen, mutilari begira.
|
|
|
–Atxilotu genuenean berarekin bakarka eta buruz buru, zu eta biok orain gauden bezala, egon ginen hizketan hementxe, eta amak arrazoi izango zuela pentsatzen hasi nintzen. . Ez dut esango aktore txarra zarenik,
|
baina
zu ez zara Garibaldi?, bota nion bat batean, askotan ustekabeko kolpeak informazio baliotsuagoa ematen digulako. Une bateko zalantza izan zuen atxilotuak, kolpe bortitz bat hartu duen boxeolaria bezala ikusi nuen, oroitzapenen kutxan zerbaiten bila dabilenaren itxurak egin zituen gero, eta. Barkatuko didazu ezagutu ez bazaitut, urte asko izan dira elkar ikusi gabe?, erantzun zidan eta berehala kokatu ninduen buruz ikasirik zuen bere balizko biografian.
|
|
|
–Bai,
|
baina
zurea ez zen hobea izan.
|
|
|
Seguru ezetz! Best norbait bai, beharbada,
|
baina
zu ez! Nola ba, niregatik egiten ari zaren guztia eta gero?
|
|
|
–Auzoan guztiok dakigu Antolin eta Katiren berri,
|
baina
zuk ez, beharbada... –esan zuen, mutilari begira.
|
|
|
erran zuen Gorkak sartzean. Bai Jauna hemen naiz sukaldean, afaria preparatzen ari. Ongi, Lore ez da oraino jina. Ez, dei bat ukan du telefonoz, joan behar zuen lehen bai lehen Donapaleura" Sokorri" eritegira. Han bazuten behar gorria, ebakuntza bat uste dut
|
baina
zu ez zara goizik sartzen egun. Bai arrazoia duzu, baina berandu dut eta jadanik Herriko Etxean izan nuke, bilkura bat garrantzitsua badugulako zinegotzien artean. Ez zara oroitzen zahar etxe bat altxatu nahi duela Jaun auzapezak?
|
|
|
Ez,
|
baina
zu ez zaude Ni ederto nago, mila esker.
|
|
|
Jaunak Atsegin ditut marikoiak,
|
baina
zu ez.
|
|
2014
|
|
|
Antony Hewish proiektuaren zuzendariak Nobel saria jaso zuen pulsarren lanarengatik,
|
baina
zuk ez. Istorio berdina ez den arren, paralelismo bat dago zure eta Rosalind Franklin-en artean; Franklinen lana ezinbestekoa izan zen DNAren egitura aurkitzeko, baina denbora asko iragan zen haren ekarpena publikoki onartu zen arte.
|