|
2004
|
|
|
Euskal kulturan, beste hainbatetan bezala, hain ezaguna den zuhaitzaren sinboloak ere leku berezia hartzen du Erdozaintziren obran, haritzaren forman bereziki. Hin ki hanka bildumaren" Gure etxegibeleko haritza" olerkian mintzatu zen lehen aldiz etxe ondoan zuen haritz zahar eta ahaztezinaz, bai eta gogoratu ere etxekoek moztea erabaki zutelarik zer nolako hutsunea utzi zion zuhaitz desagertuak.4 Olerki horrek haritzaren irudiak Manexen haurtzaroan izan duen garrantzia erakusten digu,
|
baina
urte askoren buruan idatzi dituen beste bi lan irakurririk irudi horren benetako eraginkortasunaz eta iraunkortasunaz ohartzen gara: 1983ko" Haritza" olerki argitaragabeak gogora dakar berriro ere zuhaitz moztu eta txikituaren irudia, eta prosazko testu amaigabe batean haritzondo azpian igarotako une goxoak eta amak haren heriotzarenberri eman zioneko eguna gogoratzen ditu.
|
|
|
Irakasleak fraideak ziren, baina kanpotarrak denak. Gerora aldatu dira gauzak, jakina,
|
baina
urte haietan euskarazko irakaskuntza hutsa zen.
|
|
2007
|
|
|
Gaurko irakurleari ulergaitza egingo zaio apika,
|
baina
urteotako R. Arregi, G. Aresti, etab. gogoratzen baditugu, 60ko hamarkadan Euskal Herrian ezagutu diren bi inpakto intelektual erabakigarriak —68ko maiatz beti aipatu hori baino lehen—, esan liteke, aurrena Kontzilioa eta Joanes XXIII.a (Aresti:
|
|
|
Kanpo harremanak oso urriak izan zituen Espainiako estatuak 1953 arte,
|
baina
urte horretan Vatikanoarekin Konkordatua sinatu zuen eta horrek nolabaiteko legitimazioa eman zion Espainiari herrialde katolikoen aurrean. Urte berean ere Ameriketako Estatu Batuekin akordioa lortu zuen Espainiako gobernuak base militarrak irekitzeko eta ordainetan US dolarrak lehen ez bezala sartzen hasi ziren.
|
|
2008
|
|
|
Berrargitalpenaren alde lerratuz doala joera. Azken urteotan indartu egin da joera hori,
|
baina
urtetik urtera ez da asko aldatzen. Berrargitalpena ehuneko 30era arrimatzen ari da.
|
|
|
Seinalatu behar da, halaber, urte zaila izan duela liburu honek, mailegua dela eta ez dela. Jaitsierak ez du agian horrekin zerikusirik,
|
baina
urte batzuk barru liburu mota honek sekulako jipoia hartu behar du, baldin eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak doakotasuna mailegu bidez planteatzeari luzaroan eusten badio.
|
|
|
Lehen taulan ikus litekeen moduan, atzerritarren urterik emankorrenak 2001 eta 2004 izan dira, hogei milatik gorako ekarpenarekin,
|
baina
urte guztietakoak ere oso aipatzekoak dira.
|
|
|
• Genero ikuspegia: emakumeak gehiengoa izaten dira hasierako unibertsitate ikasmailetan,
|
baina
urteak aurrera joan ahala urriagoak dira gizonezkoak baino. Aginte lanpostu edota goiko lanpostu akademikoetan eskasegia da haien presentzia.
|
|
2011
|
|
|
Noiz? 1993an, okerrik ezean, Joxe Austin Arrietak Euskadi Itzulpen Saria eskuratu zuen dirutan (Eulien ugazabarengatik),
|
baina
urtea ekitaldirik egin gabe pasatu zen... Joseba Arregi zegoen orduan Eusko Jaurlaritzan kultur arduradun, eta ez zion nonbait HBko parlamentaria zen Arrietari bostekoa eman nahi izango, baina hala suertatu zen:
|
|
2013
|
|
|
2011ko udal hauteskundeetara Bildu izeneko koalizio berria aurkeztu zen, EA, Alternatiba eta Ezker Abertzalea baturik. Artean, hilabete batzuk falta ziren ETAk jarduera armatuaren amaiera iragarri arte (2011ko urria),
|
baina
urte horretako urtarrilean ETAk emana zuen beste adierazpen bat, urrian egingo zuenaren ildoan.
|
|
|
Arrazoi humanitarioak Gerra Hotzetik hona bizi dugun demokrazia kontzeptuaren gorakadari loturik doaz. Demokrazia gakoa izanik, herritarraren borondatean jarri nahi da protagonismoa, eta hor garrantzi berri eta berezia hartzen du autodeterminazio eskubideak; kontzeptu zaharra berori,
|
baina
urte hauetan berpizturik aurkitzen duguna. Izan ere, autodeterminazioa tresna ezin egokiagoa bihur daiteke herrialde bateko biztanleek euren iritzia plazara dezaten, eta gehiengoaren ustea nagusi dadin.
|
|
|
Bi urte segidako jaitsieraren esangura ez dakit,
|
baina
urte dezente atzera jo behar da maila baxu berarekin topo egiteko.
|
|
2014
|
|
|
Gure historia txikiari begira jarrita, nekez ahatz daitekeen garai hartan lan asko egin zela esango dut. Norbait harrituko da gure irakurketaren nahasiaz,
|
baina
urte haietako data daramate oraindik ere gure etxeko apaletan dauden hainbat eta hainbat liburuk: Arantzazu, euskal sinismenaren poema (S.
|
|
|
Iriondok beste zinegile batzuekin kontaktatzen duen bitartean (Toran eta Olearekin, besteak beste), Antton Ezeiza erbestetik itzultzen da. Lagun komun baten bitartez Iriondoren asmoen berri jakinik, Ezeizak zita bat eskatzen dio (Querejetak bezala, aspalditik ezagutu bai,
|
baina
urteak zeramatzaten elkar ikusi gabe), eta Euskal Zinema Nazionala martxan jartzeko erbestetik zekarren ideia buruan, bere burua eskaintzen du proiekturako.
|
|
|
Soilik dirua dagoenean, edo dagoen diruaren arabera elikatzen dira proiektuak; kanpoko enpresak kontratatzen dira eta kanpoko enpresek kontratatutako informatikariekin ere funtzionatzen dute. Diruak eta batik bat propaganda politikaren eraginak irauten duen bitartean ondo funtzionatzen du,
|
baina
urteak igaro ahala baliabide eskasian erortzen dira.
|
|
2015
|
|
|
Giro gori horretan ospatu zen Arantzazuko Amaren eguna, irailaren bederatzia, gotzaina eta gobernadorea bertan zeudela. Meza erdian Espainiako himnoa jo behar izaten zen,
|
baina
urte hartan eta hurrengoan miraria gertatu zen: Arantzazuko organoaren hauspoa elektrikoa zen eta argi indarrik gabe ez zuen soinurik sortzen, hara miraria, meza erdian argia joan zen, inork ez daki nola, eta ez zen etengailuaren arazoa izan.
|
|
2016
|
|
|
inguruan. Itsasuko Enbataren agerraldia 1963ko apirilaren 15ean izan zen,
|
baina
urte bat edo bi lehenago sortuak izan ziren ikasleen taldearekiko bereizketa eta funtzionamendu propioa. Nik bigarren urtean hartu nuen parte Enbatan.
|
|
2017
|
|
|
Laginak handik eta hemendik hartu ditut, txikitik eta handitik. Ziklo bat amaitzen ari den zurrumurrua aspaldi entzuten da (Topaguneak 2011n egin zuen kongresua izan zen lehenetariko deia, nire ustez),
|
baina
urtetik urtera forma hartzen ari da: euskalgintzek ziklo bat bete ei dute eta ziklo berri bat abiatu behar dute, astiro astiro eta erabateko iraulketarik gabekoa izango dena.
|
|
2019
|
|
|
Aurrekoan aipatu ez nuen
|
baina
urte hasieran azaleratu zen gai bat gaztetxeena izan zen; gaztetxeek, kultur plaza modura, historikoki izan duten eta aurrerantzean izan dezaketen zeresana bada dioenik kultur eskaintzan ardaztu diren espazioek gaztetxe izateari utzi diotela, eta seguru badituzue adibide batzuk buruan: Gernikako Astra eta Tolosako Bonberenea, adibidez.
|