|
2003
|
|
|
Nik ez dakit zergatik,
|
baina
ume umetatik izan ditut atsegin bi errealeko txanponak. Hainbesteraino, non ez bainuen haiekin ezertxo ere erosten, zakutto batean gordetzen baizik... zakuttoa txikiegia gertatu zitzaidan arte.
|
|
2004
|
|
|
–Futbolarekin itsutzen ari zara Eneko,
|
baina
ume baten lehen eginbeharra eskolan ongi ikastea da...
|
|
|
–Roberto Lopez Ufarte Fezen jaio zen, Marokon, 1958ko apirilaren 19an;
|
baina
umetan El Marchán de Enixera joan zen, Almeriako probintziako herri batera. Handik, berriz, zera...
|
|
2005
|
|
|
Marrazkiaren erdian gizon bat zegoen etzanda hilkutxa baten barnean, eskurik gabe. Inguruan emakume bat eta hiru ume zeuden, emakumea beltzez jantzita
|
baina
umeak koloretsu; apaiza ere bazen, zuriz jantzita berau. Umeen eta hilkutxaren artean tximeletak ari ziren hegaka.
|
|
2006
|
|
|
–Jauna, ez da nire egitekoa,
|
baina
umeen buruan haize gehiegi harrotzea ere ez da komeni izaten –esan dit, ahopean.
|
|
2009
|
|
|
Bertara, uda aldean udatiarrak etortzen ziren. Guk trapu zaharrak janzten genituen, eta haiek zetazko soinekoak eta hiru piezako trajeak,
|
baina
umeak antzekoak dira toki guztietan. Horrela, elkarrekin ibiltzen ginen batetik bestera hiriko aberatsen seme alabak eta herriko arrantzale pobreenak.
|
|
|
–Ibai, gogoan duk amonak McDonald, s era eramaten hauenean? Ba horiek dituk hire hanburgesak?
|
baina
umeak, behiari begiratu ordez, gorotzari begiratu zion, eta beso bat astindu behar izan nion berriro martxan jartzeko. Kostako zitzaion berriro hanburgesa bat irenstea.
|
|
|
Ez dut hildakoena sinistu,
|
baina
umeen atzetik joan naiz. Konturatu naiz batek makila moduko bat zeukala eskumako eskuan, egunkari orrietan bilduta.
|
|
|
Gure etxeko ortuan dagoen harresia ezagutzen ez duenak du ulertu nola sartu daitekeen pertsona bat harresi baten barruan. Izan ere, pertsona batek ezin du,
|
baina
ume batek bai?
|
|
2010
|
|
|
Poliziaren aurrean negar egin izana damutzen zitzaion Amaiari. Jada ez zen ume bat, udazkenean hamalau urte beteko zituen,
|
baina
ume baten moduan jokatu zuen polizia nazkagarri horren aurrean, larregi kikildu zen, arrazoirik gabe gainera. Bere buruari agindu zion hortik aurrera adoretsuago jokatuko zuela.
|
|
|
Ez nago seguru ideia ona izan ote zen hura, zeren kale lasaienak bilatzearren auzo txiroetatik sartu nintzen, argirik gabeko kale estuetatik, eta inon baino mamu argitsu gehiago agertu zitzaizkidan bazterrik bazter, txaboletako eta kaleko biztanleen inguruan. Kasu gehienetan pertsona zaharrak ziren, txiroak, legenardunak, edozein txokotan botata zeudenak;
|
baina
umeren bat edo beste ere bazegoen tartean, eta horrek errukia sentiarazi zidan, nire oraingo egoeran halakorik sentitu ahal dudan neurrian. Ama eskaleen besoetan zeuden haurtxoak ziren penagarrienak, etorkizun oparoa izateko inolako aukerarik gabe jaiotzea suertatu baitzaie.
|
|
|
Larunbat goiza zen, jaieguna etxeko guztiontzat, eta oso deskantsatuta sentitzen nintzen aspaldiko partez, ordu asko emanak bainituen lotan. Poztu egin ninduen Paulak hain aldi luzea isilik eman izanak, agian beste sasoi hobe baten hasiera izan zitekeela pentsatu nuen,
|
baina
ume txikiaren sehaskara begiratu nuenean berehala ohartu nintzen haren isiltasunaren zergatiaz: eztarria ebakita zeukan eta odolez beterik ageri ziren haren arropak eta izarak.
|
|
|
Eskultoreek dohain berezia izaten dute materialean harrapatuta dauden irudiak begiztatu eta ateratzeko. Dionik bazekien hondarrezko mendi hark zein irudi gordetzen zuen
|
baina
umeek alferrik galdetuko zioten hizkuntza eta keinu guztietan. Ez zien pista txikienik eman nahi.
|
|
2011
|
|
|
Ezkondu eta gero ere iraun huen ikastolan,
|
baina
umeekiko lanak ez hinduen jada behinola legez betetzen. Handik gutxira haurdun hintzen, eta eskolako lana gainezka egiten hasi zitzainan, nola ura emari handiko iturripean jarritako titareari.
|
|
2012
|
|
|
Joseba eta Ainhoa guraso modernoak ziren, nahiz eta Gernikako arbolaren azpian bizi ziren, zuhaitza muino batean dago eta muinoaren behe aldean dauden eraikuntzetako batean zuten etxebizitza?, eta ez zuten umea estu hartu nahi. Gurasoak txandakatu egiten ziren eta umeak, bakarrik zeudela pentsatzean, erabaki txikiak hartu beharrean egoten ziren,
|
baina
umeek taldeka mugitzeko ohitura zutenez, ez zegoen arrisku handirik. Ideia Idoiarena izan zen:
|
|
|
Niretzako umeak oso politak dira,
|
baina
ume zaharrak zaizkit gauzarik itsusiena. Jasanezinak zaizkit.
|
|
2013
|
|
|
Umeak zeuden argazkian, ume asko, berrogeita hamarretik gora. Ez dit azalpenik eman,
|
baina
umeen presentziaren eta argazkian azaltzen zen lekuaren artean hutsunea nabaritu dut. –They didn, t belong there?,, ez dira bertakoak?
|
|
2014
|
|
|
Gertatu arte. Zure bizitzarekin gogoak ematen dizuna egin dezakezu, nahi duzun omenaldi eta manifa guztietara joan,
|
baina
umeekin?
|
|
|
Emeki emeki aisialdiaren luxura hurbiltzen ari zela pentsatzeak zoratu egiten zuen. Eta, jakina, ari zen hurbiltzen,
|
baina
ume baten gisan, izozkia hain poliki jateagatik zaporea dastatu ere egiten ez duenean.
|
|
2015
|
|
|
Aipatuko ez dudan baserri bateko etxeko alaba batek izan omen zuen oso gaztetan arazotxo hori,
|
baina
umea jaio zenean, baserrian bertan hazi omen zuen eta handik denbora batera, auzoko morrosko batekin ezkontzekotan omen zen neska hori.
|
|
|
Ez da ekonomialaria, oinarrizko ikasketak ere ez zituen burutu Claudiak, baina Nikaraguaren egoera sozio-ekonomikoa bi hitzetan deskribatzeko gai da: . Haurrek badute eskola, publikoa baita hezkuntza,
|
baina
ume asko gosaldu gabe joaten dira eskolara gurasoek ez dutelako haiei esnea emateko adina diru. Horixe da nire herriaren errealitatea?.
|
|
|
–Gauzak horrela gertatu dira,
|
baina
ume horrek ez du ezeren errurik.
|
|
|
esaten zion Bernardo Atxagari eskutitz batean. Eta aurrerago,. Enegatik ez dit inporta;
|
baina
umeak oso gazte ditut (zaharrenak datorren urtean 13 beteko ditu), eta etorkizun bat merezi dute. Gainera guztiz argiak dira, talentua dute, eta ongi jarri arte ez nuke faltatu nahi ukanen?.
|
|
2016
|
|
|
Aborrachado, opalescente, encardinado. Sabaiari begiratzen diot, bai,
|
baina
umearen arteriak ditut gogoan, haren sistole diastole abaildu kardamuak joak. Gurutzegramen erregea naiz.
|
|
|
Suhiltzaileak atea botatzear zeudenean mutikoaren aita azaldu da. Su txiki bat aurkitu dugu haurraren logelan,
|
baina
umea ez zegoen han. Ez zegoen inon.
|
|
|
Moritzek dioenez, Guadalajaratik ekarritako erretratuan ezagututako gizona, Kelenen aita edo, Locarnotik alde egina zen ezkonge,
|
baina
ume bat aurretik bidean utzita. Hogeita hamabostean joan, eta herrira azaldu zen berriro berrogeita hamargarren urtean, ezkonduta, Kelen jada eskolarako umea zela.
|
|
2018
|
|
|
Horrela esan zioten Itziri, azken aukera zuela hura, azken aldia izango zela familiakoek laguntza eskainiko ziotena, ezin zirela beti atzetik ibili jaramonik egiten ez zien eta hainbeste aldiz etxetik ihes egindako neskari, jada ez zituela hamazazpi urte, lehenengo biderrez ospa egin zuenean bezala, orain hogeita zazpi zituela, eta nahikoa zela. Etxekoen mehatxuek ez zioten beldur erdirik ere ematen Itziri,
|
baina
ume bat ekartzeak bai, eta, biziraun nahi duen abere beldurtu batek bezala, otzana izan behar bada babesa edukitzeko, ba izan, eta helduko dira otzan izateari uzteko garai hobeak.
|
|
|
–Nire anaia izango da,
|
baina
ume koldar eta berekoi baten moduan jokatu du.
|
|
2019
|
|
|
Ez ziren handik ageri. Plaza alboko parkera ere gerturatu zen,
|
baina
ume txikiak bakarrik zeuden handik, beraien guraso aspertuak albo batetik zebiltzala.
|
|
|
Egia da mutilei ere presentzia trabagarri bat zaiela beren gorputza pubertaroan,
|
baina
umetatik harro daude beren gizontasunaz, eta gizontasunerantz joz gainditzen dute, harro, beren heziketa garaia; harro erakusten diote elkarri zangoetako ilea, gizondu egiten baititu; beren sexua, inoiz baino gehiago, konparatzeko eta desafio egiteko objektu bat zaie. Heldu bihurtzea metamorfosi bat da, eta horrek kikildu egiten ditu:
|
|
|
Ekain eskolako lagunekin joan zen Liherren hiletetara. Edurne ez zen agertu,
|
baina
ume guztien gurasoek bezala koroa erosteko dirua eman zion Ekaini. Etxeratzean, Edurnek ez zion galderarik egin eta Ekainek ez zuen kontatzeko ezer berezirik.
|
|
2020
|
|
|
Ezin dut kontrolatu. Orain ikasi dut beldurrak baretzen,
|
baina
umetan... kaka ederra ematen nuen. Amonak inauteri batzuetan mamu jantzi bat oparitu zidan.
|
|
|
Eta han, Stoneham go kanpalekuan zeudela iritsi omen zitzaien Bilboren erorketaren berria. . Kontatzen zuenez, mezua ingelesez eman zuten bozgorailuetatik kanpalekuko arduradunek, eta haurrek ez zioten jaramonik egin,
|
baina
umeekin ziren euskal apaizek esandakoa itzuli zietenean ohartu omen ziren gertakariaren larriaz eta negarrari eman zioten. Ume batzuk harrika eraso zieten bozgorailuei.
|
|
2021
|
|
|
1910eko maiatzaren 10ean antolatu zuten Parisen Miss France lehiaketa lehen aldiz. 1.700 neska aurkeztu ziren lehiaketara, eta Baionan jaio
|
baina
umetatik Ezpeletan bizi zen Agnes Souretek atera zuen titulua. Modelo, aktore eta dantzari gisa egin zuen lan ondoko urteetan.
|
|
|
Bere belaunaldiko beste hainbat idazlek bezala, euskaraz alfabetatu zuen bere burua, besteak beste, euskarazko literatura klasikoa irakurrita, eta egun hartan horretan zebilen, gaixo zegoela probestuta. Ez dakit zenbat urte izango nituen,
|
baina
ume txikia nintzen eta ume txiki baten moduan egin nuen barre –egin genuen barre aitak eta biok– Axularren tituluarekin. Zenbatetan esan ote genuen hura zela" Gero" baina ari ginela irakurtzen" orain"?
|
|
|
Bakoitzak aukera dezala bere ebanjelioa. Edozein izan daiteke,
|
baina
umetan belarrira kontatu dizkigutenak dira berezienak. Hor hasten da guztia, akordatzen?
|
|
|
Ez dut esan baina ipuinak marrazki bat ere bazekarren. Ez duzue asmatuko,
|
baina
ume bat marraztu nuen, bere ondoan txori bat, horia, kaiola batean. Bien artean, lehoia.
|
|
|
Ez antzemateko moduan. Zimur sare horrekin helduagoa, zaharragoa dirudi,
|
baina
ume bat baino ez da Ahetzen etsaia.
|
|
|
Eta ez badu asmatzen bere umeari transmititzen maitasuna baina aldi berean mugak jarriz baina inondik inora ez autoritatetik baizik eta diziplina positibo batetik eta umearekin dialogatuz eta negoziatuz eta birnegoziatuz
|
baina
umea bere nahien eta erabakien erantzule izateko prestatuz halere bera babestuz baina noski gehiegi babestu gabe bestela berekoiegia ardurabakoegia beldurtiegia izango litzatekeelako eta kontrara gutxiegi babestuz gero amaren maitasunik eza senti lezakeelako eta terapia egiten bukatzen badu beste guraso bat ere eman nahi ez zion eta gainera nahikoa maitasun eman ez zion ama horretaz gaizki hitz e...
|
|
2022
|
|
|
Izugarrizko orroak egiten nituen,
|
baina
umea ez zen ateratzen. " Tranpa egiten ari zara", esan zidan Pakek halako batean.
|
|
|
Nire nebak bigarren umea ekarri zuen, eta amamagaz geratu behar zuen. Hobeto egongo zen Lea etxean,
|
baina
ume txiki bategaz nahikoa zeukan gure amak. Nire amagaz egin zuen egokitzapena.
|
|
|
–Nahiago dut zurekin joan. Estimatzen ditut Ainara eta Edorta,
|
baina
ume bat bezala tratatzen naute. Mila bider azaldu diet Down sindromea daukagunok kromosoma bat gehiago dugula.
|
|
|
Gerora beharbada bai,
|
baina
umetan ez nuela traumarik izan bere Wilkormirski edo dena delako horrek bezala erantzun behar izan nion Annari. Gaztea da oraindik, ilea mutilen erara darama mozturik, nahiz eta flekillo luzeak erdizka bederen begi bat estaltzen dion, eta, ezinago pinpirina delako edo, traje gris errespetagarri bat jantzi diote, itxura profesionalagoa izan dezan.
|
|
|
Okil handi baten jardunak esnatu zituen, enborraren kontra tak tak tak. Xanpain botila garesti bat ekarri zuen behin Kaik, paziente baten oparia, egun berezi baterako gorde beharrekoa,
|
baina
umeak lokartu bezain pronto edan zuten, dzanga dzanga, terrazako hamakan, manten artean, ilargi beteari begira.
|
|
2023
|
|
|
Sabela huts,
|
baina
umeak ez dira hotz izango itzartutakoan behinik behin, gaur ere epel egiten du-eta.
|
|
|
Haurrek euren bizitzako lehen hilabeteetan bere gorputza zatikatua dagoela sentitzen dute, ezin dutela kontrolatu. Helduok ume bat ikusten dugunean deskubritu berri duen bere eskuari begira begira, maitagarria egiten zaigu,
|
baina
umearentzat frustragarria izaten da, ze ez daki nola koordinatu, nola egin behar duen esku hori nahi eta behar duen bezala erabiltzeko.
|