|
2001
|
|
|
‘Nahi duzuna esango duzu,
|
baina
susmoa dut inor ez dela euskalduna frustraziorik gabe, etsipen sakon hori gabe. Horrelakoak zarete nik ezagutu ditudan euskaldunak, aita eta bere lagunak, Manuel, zuek.
|
|
|
Don Patriciok gaztelera arraroz hitz egiten zuen. Ez zuen egundo azaldu zergatik egin zuen ihes Filipina urrunetatik, handik alde egin baldin bazuen, Kalaportuko zoko hartara,
|
baina
susmoa eta zurrumurrua zen erbesteratuta edo zoritxar ilunen batengatik ihesean etorria zela. Baina etxea zaharra zen, hormetan gora hazitako huntzak eta jardineko arbola arraro handiek erakusten zuten bezala.
|
|
2005
|
|
|
susmo bat baino gehiago ere bai? mutil hura zertaz ari zitzaion zer deigarri hartaz ari zitzaionean;
|
baina
susmotik ziurtasunerako jauzia nahi zuen, nahiz eta, beste alde batetik begiratuta, beldur zen, ez baitzekien halako mutil baten aurrean bere nortasunari eutsi ahal izango zion, hain zirudien Tommy Tomek, gutunean idatzitakoaren arabera, lotsagabea eta ausarta.
|
|
|
–Gaur jakin dut, ditxosozko papertxo hori komunean kolorez aldatu denean,
|
baina
susmoa lehendik nuen eta egunik egun handitzen joan da.
|
|
2006
|
|
|
–Horixe izan zen berak erabilitako hitza –aitortu zuen Geppertek– Brissonek ere hartua du erretreta, baina ez dut uste nirekin joateko gogorik izanen duenik. Berriro deituko diot, eta zuk errandakoak kontatu,
|
baina
susmoa dut alferrik izanen dela. Lastima, Brisson ere buru belarri aritu baitzen ikerketa ustel hartan.
|
|
|
Aneri deigarria gertatu zitzaion aitak" alde egin" hitzak erabiltzea, baina ez zen argibiderik eskatzera ausartu. Urtetan zehar, Anek behin baino gehiagotan izan zuen gogoa aitonaz galdetzeko,
|
baina
susmoa zuen aitak gaizki hartuko zuela galdera. Aitona Matias familiako tabua zen, eta haren izena ez zen aipatu ere egiten.
|
|
|
Tira, bazuen Lluis Muntanerren semearen zenbakia... baina zer erran behar zion? Barkatu,
|
baina
susmoa dut aitonak zure aita hil zuela. Aitzakiaren bat asmatzen ahal zuen, baina ez zuen gustuko gezurra erratea.
|
|
2008
|
|
|
Oso ongi: Nafarroako historia delburgotarra (barkatu itsuskeria) aldatu beharra dago,
|
baina
susmoa dut guziok ez gatozela bat nola, nora, ezta zer aldatu behar den erabakitzeko orduan.
|
|
|
Balio lezake irudiak, egia da,
|
baina
susmoa dut gehienetan ez dela borondate kontua integrazioarena. Gehienetan portuko sarrera itxita egoten da eta.
|
|
2009
|
|
|
Hori ez nien arestian esan, ezohiko bilera haren arrazoia azaltzeari korrika eta presaka ekin nionean,
|
baina
susmoa baino gehiago zen. Azkenaldian, farolen jiran ibiltzen diren tximeleta marroi iletsuen gisara, ilunabarrero itzal bat hurreratzen igartzen nuen gure ezkaratz ingurura.
|
|
|
izugarri gustatuko litzaidake neure keinu hori ahaltsuago izatea, eskailera kolpetik igo ahal izateko; esan nahi dizudana da izugarri gustatuko litzaidakeela zure nebari agerian aurre egitea eta korura joaten jarraitzea, adibidez, jakin dakidan arren nekez joango naizela? ni ere, zu bezalaxe, beldurrak kikilduta nago-eta, ni ere ez bainintzen martiri izateko jaio, agidanez; izan ere, zure ahizpa Maria Bibiana baino koldarragoak gara, dudarik ez,
|
baina
susmoa dut berak baino gehiago maite ez ote dugun bizia: nahiago dugula, alegia, geure bizia bizi, bizia eman baino!
|
|
|
Gehiago ere esango dizut: ...tsuago izatea, eskailera kolpetik igo ahal izateko; esan nahi dizudana da izugarri gustatuko litzaidakeela zure nebari agerian aurre egitea eta korura joaten jarraitzea, adibidez, jakin dakidan arren nekez joango naizela... ni ere, zu bezalaxe, beldurrak kikilduta nago-eta, ni ere ez bainintzen martiri izateko jaio, agidanez; izan ere, zure ahizpa Maria Bibiana baino koldarragoak gara, dudarik ez,
|
baina
susmoa dut berak baino gehiago maite ez ote dugun bizia: nahiago dugula, alegia, geure bizia bizi, bizia eman baino!
|
|
2010
|
|
|
ez haien mailan, bistan da, baina bai neurean; ez naiz, ondorioz, mistikaz ex cathedra mintzatuko, mundu hori, mistikarena? dastatu eta betean bizi banu bezala, gezurra esango bainuke;
|
baina
susmoa dut baietz, badagoela mundu hori, guztiok dugu mistizismoaren hazi hori, Bergsonen esanetan?: inoiz ere usaindu izan dut, bizpahiru bider bai?
|
|
|
Zu hil zinen, Franco hil zen? onartu zuten espainiarrek beren konstituzioa, ez dakit,
|
baina
susmoa dut konstituzio honek, demokraziaren eta monarkiaren kontzeptuak batzen dituenak (monarkiko nostalgikotzat ere hartu duzu zeure burua zeure idazkian, halako batean?), guztiz aseko zintuela?: zergatik, baina, ez du konstituzio horrek herrien autoderminazioa ahalbidetzen?; zergatik ematen dio konstituzioaren zortzigarren artikuluak armadari lurraldea zaintzeko erantzukizuna, eta zergatik bihurtzen ditu fusilak eta tankeak halabeharrezko eta ezinbesteko batasunaren berme?; zergatik da euskara eskubidea eta espainiera obligazioa?, eta abar eta abar; frantsesekin ere halatsu?
|
|
|
Otegik ere ez daki nondik nora atera zen informazioa,
|
baina
susmoa du, Egigurenek bezala, entzuketaren bat izan zela iturburua: –Bi irakurketa egin daitezke.
|
|
|
Eta lehen arazoa, Otegiren beraren espetxeratzea izan zen. Azkarregi zen prozesu hasi berria krisi sakonean sartzeko,
|
baina
susmo txarra hartzen hasteko nahikoa arrazoi bazegoen. –Nire espetxeratze hura sintoma nahiko kaxkarra izan zen.
|
|
|
Miarritzeko aireportuan, kasualitateak zer diren, Genevan aurrez aurre izango zituztenen alderdikide ezagun batekin egin zuten topo, Odon Elorza Donostiako alkatearekin. Ez zioten, noski, nora eta zertara zihoazen esan, Donostiako alkateak galdetu ere ez zien egin,
|
baina
susmoren bat hartuko zuen akaso, aireportuan ikusi zituenak, hain zuzen ere, Batasuneko negoziazio taldeko kideak zirela akordatuz gero eta, horrez gain, Otegi nahiz Etxeberria auzipetuta zeudenez Estatu espainiarraren mugetatik ateratzea debekatuta zeukatela gogoratuz gero. Elkar agurtu,, zer moduz?
|
|
|
Oihanak ez zekien zer zen gangsterrarena egitea,
|
baina
susmoa zuen" nahiko arazo" horiekin aitari buruz ari zela, eta bere baitan erabaki zuen amari entzungor egitea eta lehengo moduan jarraitzea, aitari ere horixe gustatuko zitzaiolakoan.
|
|
|
Zuk amona goxo moduan ezagutu zenuen eta nekez imajinatuko zenuen zahar jantzi apain haien azpiko emakumea, nik ere erdizka bakarrik barruntatu nuen eta. Haren xehetasunik ez dizut hemen adieraziko,
|
baina
susmoa baino gehiago dut nahi beste bizi izan barik joan zela mundu honetatik, gustura egingo zituzkeen hainbat gauza egin gabe, pozik ikusiko zituzkeenak ikusi gabe, tartean zu nola hazten zinen. Gure aitaren izaera espartar horrek izango du zerikusia, baina ez diot aitari ezer leporatuko, amak huraxe aukeratu eta huraxe maite izan baitzuen beste inor ez bezala; bakarrik esan nahi nuen, amaren goiztiar hark pentsarazi zidala, beharbada, bizitza bakarra daukagula eta bizialdi honetan egiten ez ditugunak egin gabe joango garela; Fernandoren egia da esaten ari naizena, ondo asko dakit, baina jakiteaz gainera sentitu ere egin nuela esango nuke nik.
|
|
|
Zuk miresten zenuen eta miresten duzu Einstein; ulertu ere, ulertzen zenuen, unibertsoari begira, liluratuta eta sorginduta gera zitekeela; zuk ez zenuen, antza, dohain hori —munduaren ederra globo bat bezala agertzen zitzaizunean ere, beti agertzen zitzaizun, halaber, eskorpioi hegalari bat, globoa erremediorik gabe zulatzen zizuna—, baina nik bai; hala ere, ni ez naiz Santa Teresa, ez naiz Donibane Gurutzekoa eta ez naiz Maria Angeles Sorazu; ni ez naiz mistikoa; edo bai, banaiz: ez haien mailan, bistan da, baina bai neurean; ez naiz, ondorioz, mistikaz ex cathedra mintzatuko, mundu hori —mistikarena— dastatu eta betean bizi banu bezala, gezurra esango bainuke;
|
baina
susmoa dut baietz, badagoela mundu hori —guztiok dugu mistizismoaren hazi hori, Bergsonen esanetan—: inoiz ere usaindu izan dut, bizpahiru bider bai...
|
|
|
/ Ez dut izan gozoa/ pasadizo hau Madrilen" —, Espainiako legeriak debekatua. Zu hil zinen, Franco hil zen... onartu zuten espainiarrek beren konstituzioa —ez dakit,
|
baina
susmoa dut konstituzio honek, demokraziaren eta monarkiaren kontzeptuak batzen dituenak (monarkiko nostalgikotzat ere hartu duzu zeure burua zeure idazkian, halako batean...), guztiz aseko zintuela—: zergatik, baina, ez du konstituzio horrek herrien autoderminazioa ahalbidetzen?; zergatik ematen dio konstituzioaren zortzigarren artikuluak armadari lurraldea zaintzeko erantzukizuna, eta zergatik bihurtzen ditu fusilak eta tankeak halabeharrezko eta ezinbesteko batasunaren berme?; zergatik da euskara eskubidea eta espainiera obligazioa?, eta abar eta abar; frantsesekin ere halatsu...
|
|
2011
|
|
|
Baina ez bidesariak ordaintzeko egon behar lukeen lekuan, bankuan baizik. Aitorri esan behar nioke, berak pozik ordainduko baitu,
|
baina
susmoa dut horixe bera dela nahi ez dudana, fabore bat egin diezadan alegia.
|
|
2012
|
|
|
Guk sinetsi, eta ez genion aipatu ere ekintza ze egunetan egiteko asmoa genuen, badaezpada??. Ez zizkidan askoz ere xehetasun gehiago eman,
|
baina
susmoa dut, Aramburuk erabili zuen tonu ironiatsuagatik, horretaz gain nahikoa antiabertzalea iruditzen ez zitzaielako bota zutela, edo ez zutela onartu?.
|
|
|
«Edonola ere, gaixotasuna benetakoa izan ala ez, zaila da jakitea zein puntutaraino zen zehatza Kafkaren plana 1917an, Felicerekin betirako apurtu zuenean. Nik esango nuke,
|
baina
susmoa besterik ez da, hasieran ez zuela guztiz pentsatuta, inprobisatzen joan zela, 1924an desagertzeko erabakia hartu zuen arte. 1917 ondorengo urteak, izan ere, oso mugituak izan ziren Kafkarentzat:
|
|
|
Silviak jiratuko dio, bere nobia gaztearen bitartez, badaki erretzen duela eta. Raulek urteurrena gogoratuko duen, ez dauka argi,
|
baina
susmoa du BBK Liverako sarrerak oparituko dizkiola, urteurrena ospatzeko.
|
|
|
Gonbidatuen artean alboz albo bidea eginez, barruko mahai zamau zuri luzeetara iritsi eta ardoa txiri txiri kopa barrura isurtzen nuen bitartean, irrikaz nengoen oso, gizon haren kontakizuna entzuteko. Ez nekien, jakin ere, nondik joko zuen, ezta ideiarik ere,
|
baina
susmoa nuen kontu bitxi eta izugarri horietako bat entzuteko parada izango nuela laster.
|
|
2013
|
|
|
Gehiago esango diat: zerbait irrazionala duk, bazakiat,
|
baina
susmoa diat baladalxamstarrak joko handia emango digula. Hik badakik liburu bat idaztea dudala neure beste ilusioetako bat:
|
|
|
–Allahren kausaren alde bere bizia ematen duenak zeruan izar bat dik sari, sari guztietan handiena, eta hori ez likek sekula ahantzi behar mujahidin batek?; eta erantsi zuen: . Ez zakiat zergatik,
|
baina
susmoa diat hi ez haizela huts egiten duten horietakoa: hire historia horrekin eta hire gogo erabakitasun horiekin seguru ezetz?
|
|
|
–guztia nire kontsultan hasi zen, Mâlik etorri zitzaidanean, orkatila bihurritu zuela-eta? (?) biok gara bilatzaileak, Abdel Haqq,
|
baina
susmoa dut neure oraingo bide honetan ediren dudala, nik betidanik bilatu izan dudana: kanta eta dantza otoitz bihurtzea, eta nire eguneroko lana, eta nire eguneroko hogeita lau orduak?
|
|
|
Ez dakit nola. Antza denez, igarkizun bat baino gehiago dago,
|
baina
susmoa daukat elkarrekin bakarrik daukatela zentzua.
|
|
|
" Allahren kausaren alde bere bizia ematen duenak zeruan izar bat dik sari, sari guztietan handiena, eta hori ez likek sekula ahantzi behar mujahidin batek"; eta erantsi zuen: " Ez zakiat zergatik,
|
baina
susmoa diat hi ez haizela huts egiten duten horietakoa: hire historia horrekin eta hire gogo erabakitasun horiekin seguru ezetz...
|
|
|
Gehiago esango diat: zerbait irrazionala duk, bazakiat,
|
baina
susmoa diat baladalxamstarrak joko handia emango digula. Hik badakik liburu bat idaztea dudala neure beste ilusioetako bat:
|
|
|
"... guztia nire kontsultan hasi zen, Mâlik etorri zitzaidanean, orkatila bihurritu zuela-eta... (...) biok gara bilatzaileak, Abdel Haqq,
|
baina
susmoa dut neure oraingo bide honetan ediren dudala, nik betidanik bilatu izan dudana: kanta eta dantza otoitz bihurtzea, eta nire eguneroko lana, eta nire eguneroko hogeita lau orduak...
|
|
2015
|
|
|
Inoiz pentsatu izan zuen Martak boxeoaren mundua gorrotatzen zuela. Ez zuen garbiro azaltzen, Andonik hainbeste maite zuena ez gutxiesteagatik agian,
|
baina
susmoa zuen boxeoaren inguruko guztia higuingarria egiten zitzaiola. Bazuen motiborik horretarako, bien arteko harremanaren haustura ere, neurri batean, boxeoaren erruz izan zela pentsatzeko aski arrazoi zuelako, boxeoagatik eta boxeoaren inguruko guztiagatik, lehen arrakastaren hordialdian inguratu zitzaizkion neska haiengatik.
|
|
|
Kontrakoa diozu orain,
|
baina
susmoa hartu nuen ez zenuela nire izena ere gogoratzen. Mezua ere nahi gabe bidali zenidala, edo agendako zure kontaktu guztiei bidali zeniela, diskriminatu gabe.
|
|
|
Jon Jakitunak ez daki nork eraso zien euskaldunei Eyjarren,
|
baina
susmoa du Ari Magnusson magistratuak ez diola esan dakien guztia. Zerbait isildu duelako sentsazioa ekarri du Ogurretik etxera, intuizio moduko bat.
|
|
|
Saiakera hau ahalegin baten emaitza da, beraz. Ahalegindu naiz,
|
baina
susmoaren artikulazioa, dena den, ez da lan batere erraza. Esamesa, mendeku doilor eta bereizi gabeko erasoetatik harago, horietatik aldendu egin naiz, ziur izan?, artikulazio horrek ebidentziak eta argudioak eskatzen ditu.
|
|
2017
|
|
|
Ordura arte susmo zena, susmo ondo ezarria
|
baina
susmo azken batean, egiaztatuta zegoen orain: Arantzazurekiko harremanak apurtuta zeuden.
|
|
|
emakume batekin oraingoan ere. Ez dut anaiekin sekula honi buruz hitz egin
|
baina
susmoa dut beraiek etxera eramandako bikote bakoitzak iruzkin bera jaso zuela. Ez zutelako amaren antzik.
|
|
|
Ez zuten harrapatu
|
baina
susmoa hartua zioten, eta etxeraino jarraitu.
|
|
|
Izan ere, zerbaiten susmoa zeukan; auskalo zerena,
|
baina
susmoa.
|
|
|
Autoa identifikatuz gero, errazagoa izanen zaigu jende horiek aurkitzea. Elizondoko kideek trafiko kamerak aztertu behar dituzte,
|
baina
susmoa dut horrek luze joko duela.
|
|
2018
|
|
|
Gogoan dudanez, ez neukan hori egiaztatzeko proba argirik, ez bainuen negar intziririk aditu, eta halaber oroitzen naiz seguru nengoela atea jo eta solasgelan sartuz gero negar malkotan aurkituko nuela. Ez dakit zenbat denbora eman nuen han; orduan iruditu zitzaidan luze egon nintzela,
|
baina
susmoa daukat ez ote nintzen segundo gutxi batzuk besterik egon. Izan ere, munduko jaun printzipalenetako batzuei zerbitzu egitera igo beharra nuen laster batean, eta ez dut uste sobera luzatu nintzenik.
|
|
|
Gelan utzi zioten erosotasun bakarra ura berotzeko pitzarra zen. Erosotasuna behar lukeen bestea, gela osoa beretzat edukitzea, alegia, ez zuen hain gogoko,
|
baina
susmoa zuen ez zutela hobe beharrez egin, hain zuzen ere. Esan, eta espartzua eskatu zion, batek zorua garbitzen zuen bitartean berak garbitzeko irola.
|
|
2019
|
|
|
libertate aberats bat da, egitatearen, libreki desiratua den egitate baten? kontingentzia guztia duena; kontraesanezko alde hori ikusirik, gizona liluraturik sentitzen da,
|
baina
susmoa du amarrurik ez ote dagoen; bere burua berresteko erabili nahi duen organo horrek ez dio obeditzen; desira asegabez bete beterik, ezustean tente, eta lotan arindua harturik noizbehinka, bizitasun susmagarri eta apetatsua du. Gizona ahalegintzen da Espirituak Bizia gailendu dezan, jarduerak pasibotasuna; kontzientziaren bitartez, urrun atxikitzen du natura, eta moldatu egiten du borondatea erabilita, baina sexuak erakusten dio bere baitan dituela bizia, natura eta pasibotasuna.
|
|
|
–Barkatu, erantzun dio Leixurik apal baina irmo?, ez da nire asmoa inoren traba izatea,
|
baina
susmo txarra hartzen diot Bele horri. Zuk ez duzu sentipen oso arraroa harpean sartu garenetik?
|
|
2020
|
|
|
Ia beti izaten zuen burua lainotuta botak jantzi behar zirenean. Hiruron artean berak izango zuen mendia maiteen,
|
baina
susmoa dut aita semeak bakarrik utzi nahi zituela ahuntz bideetan gora, loturak estutu genitzan. Lehenago ez bazidan birika batek eskapo egiten ahotik.
|
|
|
Negarrez eta amorruak eramana, ziztuan abiatu da etorritako bidetik behera herriraino, eta Anttonluzeneara jo du zuzen Erreara iritsitakoan; ohi ez bezala, Negu txakur ttipia eta zalapartaria ez zaio zaunka bizian etorri atarira,
|
baina
susmo txarra berehalakoan uxatu du Babilek Tomasa irribarretsu agertu zaionean etxeko ukuiluko ilunpetik karrikako argitara; segituan itzali du irriñoa etxekoandreak Babilen aurpegieraren larritasuna sumaturik.
|
|
|
Neskak ordea, begirada irmo mantentzen dio, kikildu gabe. Ez daki zergatik,
|
baina
susmoa du institutuko eguneroko aspergarria aldatzeko zorian dagoela.
|
|
2022
|
|
|
Pluralean zinez ongi deklinatutako kontzeptu bat da amatasun feministak. Sarritan azpimarra paratzen dugu familia eredu ezberdinetan,
|
baina
susmoa dut ama bakoitzak duela amatasuna ikusteko modu bat, manera bat. Falta dira bideak eta baliabideak, bakoitzak amatasun horiek, bere zirkunstantzien arabera, ahal bezain modu libre eta orekatuan bizi ahal izateko.
|
|
|
Bere barrenean bila eta bila aritu zen arren, ez zuen tristura izpirik ere topatu inon. Baserrian bizi izan zuen Bourne trilogiako eszenaren inpaktuaren eragina izan zitekeen agian,
|
baina
susmoa zuen ez zela hala. Haizeak arrazoi zuen, ez zen sekula harremanarekin konprometitu.
|
|
|
–Tira, berdintasuna lortu dugulakoan nago,
|
baina
susmoa dut marko maskulinoen barnean eraiki dugula berdintasun hori. Begira zertan ari garen...
|
|
2023
|
|
|
Lau egun lehenago leher eginda iritsi ziren amaren lehengusinaren etxera. Ez daki matea izan zen,
|
baina
susmoa du Nahuel ezagutzea izan zela nekearen kontrako benetako botika. Laster ahaztu zitzaion zenbat ordu egin zuen jesarrita, hegazkinetik hegazkinera, autobusetik furgonetara...
|
|
|
Adibidez, Madrilgo zentrotik dabilen auto hau, Prado kaletik Cibeles plazara bidean, non kontzentratzen diren Espainiako Ministerio eta eraikuntza ofizial garrantzitsuenak. ...zen ari dira, izan ere ekintza bat burutzera doaz, beste zenbaitetan bezala, baina lehenago egin izanak ez du bidea errazten ez nerbioak baretzen, aspaldian errezeloa baitute atzetik usnaka dituztela txakurrak, eta horrek are gehiago estutzen ditu, aztarna argi bat ikusi balute dena bertan behera utzi eta Euskal Herriko babesera erretiratu lukete, hori dio zentzunak eta hori dio jasotako aginduak,
|
baina
susmoa besterik ez da, eta susmopean bizitzen ikasi behar klandestinitatean bizi denak, beldurrarekin bizitzen ikasi behar duen bezala, beldurrak paralizatu gabe hala ere.
|
|
|
Printzipioz informazio horrek ez zekarren ondorio zehatzik. Denek zekiten akatsak nonahi ager daitezkeela,
|
baina
susmorako zirrikitua irekita uzten zuten. Erabaki zuen Rosa presidenteordeari komentatuko ziola.
|
|
|
Ingeniariak nola halako keinuz begiratu zion, ezin ziezaiokeen deus ziurtatu,
|
baina
susmoa, izan, bazuen.
|
|
|
Lehen emakumearen kasuan (biltegiko langilea, sexu jazarpena jasan zuena), printzipioz, ez zegoen froga sendorik. Lege baldintzak betetzen zituen, baina ez zegoen froga handirik; ez zekien biltegian sexu erasoen politikarik ba ote zeukaten ere,
|
baina
susmoa hartu nuen haren nagusiek salaketaren berri izan orduko aterako zela zerbait nonbaitetik. Handik egun gutxi batzuetara itzuli zenean, berri txarrak eman behar izan nizkion.
|