|
2000
|
|
|
Baina utzidazu aholku bat ematen: akaso ez zara konturatzen,
|
baina
memoria bizkarrean daramazun karga bat baino ez da, eta bidean laga behar duzu ezinbestean. Bestela ez zara inora ere helduko.
|
|
|
– Memorian duzun gordailua zabaldu eta idatzi egin behar zenuke –esatera ausartu naiz– Presarik gabe,
|
baina
memoria horren kontaduria egin genuke –proposatu diot.
|
|
2002
|
|
|
Giro horretan, planteamendu berriak begi bistakoak egiten zaizkigu, ikerkuntzan nahiz historiaren irakaskuntzan: Historiaren errepresentazioa eta gizartean duen funtzioa berriz baloratu behar dugu, ohiko memoriatik abiatuz (datugisa),
|
baina
memoriatik at ere bai, historiaren ikuspegitik urrunago joanez, hau da, zientzia historikoen arloa landuz, zientzien esparruan.
|
|
2003
|
|
|
Batzuetan ikurrinarekin, beste batzuetan gabe. Inoiz Zorionak aitte edo antzeko mezuko pankartaren bati eusten ere ikusi izan duk, jada Mariasun ez zegoela,
|
baina
memoriak horretan ere huts egiten dik. Azken bi urteetan ez duk Garan koadrilla horren argaz  kirik ikusi Inaren egunean, eta jada pentsa  tzen hasia hintzenean presoari arrastoa betiko galdu behar hiola, hara non gaur, Euskaldunon Egunkarian, Inazio Tordesillas presoa askatu behar dutelako berria irakurri duan.
|
|
2004
|
|
|
Irratien presintonizazio automatikorik gabe,
|
baina
memoria gehien dauzkaten bietako bat.
|
|
2005
|
|
|
Historikoki esan nahi dut. Edukiko dituzte diferentziak proiektuan,
|
baina
memorian, lehen esaten nizuna, memoria bat daukate eta proiektu diferentea. Proiektu diferentea baino, erlatiboki diferentea, baita ere, ez oso diferentea.
|
|
|
Barkatu baina nik ez dut nahi Erdi Arora itzuli. Orduan, guk eduki behar dugu memoria,
|
baina
memoriaren kontra joateko ere bai. Honek esan nahi du, zuk eduki behar duzu zure aitaren memoria, baina aitaren kontra joateko ere bai ze joaten ez bazara aitaren kontra inoiz ez zara izango Josebaitor, izango zara Joseba, cópia numero dos?.
|
|
2009
|
|
|
Tensoval Duo-k gonbidatu modua eskaintzen du, neurketak egin
|
baina
memorian ez gordetzeko.
|
|
|
Biktimek lehen aitorpena eta gaur memoria eskatzen dutela esan du Lopezek,
|
baina
memoria zuek zarete, gaineratu du. Memoria justizia ere bada, eta gertatutakoa ezabatzen badugu, inork gogoratzen ez badu, min hori ez da existituko eta jada hiltzaileak ez dira izango, haien hilketak guztion artean ezabatuko ditugulako.
|
|
|
Historia eta memoria, biak, iraganaren irudikapenak izanik ere oso kontzeptuezberdinak dira. Historia ezin da existitu memorizaziorik gabe eta historialariakmemoriarekin lotura duten datuekin egiten du lan,
|
baina
memoria ez da zehatzmehatz historia (Candau, 2006: 56).
|
|
2010
|
|
|
Interneten arauak sobera daudela diogu
|
baina
memoria ederra du Sareak.
|
|
|
Batzordeak Euskarari buruz eskatu zuen txostena Memoria artxibategian gorde da; ez dago sinaturik, baina dirudienez, egilea Agustin Iturriaga da. Garaiko gerra giroak kultura alorreko gai guztiak baztertu zituen, hau barne,
|
baina
Memoria irakurtzerakoan bitxi da frogatzea, zer azterketa zuzena eta modernoa egin zuen Iturriagak. Hona adibide batzuk:
|
|
2011
|
|
|
Eibarrek eta Arrasatek bere garaian estali izan bazuten, Gerra Zibilaren historiak are gehiago estaliko ditu Tolosako grebaren gora-beherak. Hain zuzen ere, lan honen helburu nagusietariko bat, Tolosako Historiaren hutsarte hori betetzea izan da, garaikideentzat esperientzia benetan traumatikoa izan zena
|
baina
memoria sozial selektiboak alde batera utzi duena. Ikuspuntu historiografiko batetik ordea ahaztu ezinezko gertakariak dira, 1934ko Urriak ematen baitu, eta Tolosaren kasuan badirudi bereziki baietz, 1936ko uztaila ulertzeko bidea.
|
|
2012
|
|
|
Ezinbesteko berotze ariketak dira, bando bakoitzak apurka barnera dezan zer irentsi duen, zertan amore eman, zertan ez… ateratzekotan horietatik aterako delako etorkizuneko bizikidetza. Memoria bakarrarekin ez,
|
baina
memoria pasarte partekatuekin bai; egi osoarekin ez, baina egi zati partekatuekin bai; justizia osoarekin ez, baina bakoitzaren minen estalgarri lukeen justiziarekin bai. Erabat ase ez, baina bizikidetza berriari ekiteko adinako osagai partekatuekin bai.
|
|
|
ekintza sozialaz edota politikoazbestelako helburuak dauzkate. Historiaren zientziak, era horretan, gizarte etapolitika zientzien funtzio bertsua dauka,
|
baina
memoria, ekintza sozial eta politikotikgertuago dago. Funtsean, historia arrazoiaren bitartez mugitzen da, eta memoriahunkiberatasunaren bitartez.
|
|
2013
|
|
|
Munduko Farmazia Irakurri baten urteko memoria GKE denbora behar du, dirusarreren, gastuen eta garatutako proiektuen kapituluan zehazten den zehaztasunaren ondorioz. Hala ere, gardentasuna. Bakoitza bazkidea informazio hori erakunde laguntzaileari eska diezaiokezu,
|
baina
memoriak publikoak izateak eta GKEen web orrian eskuragarri egoteak pertsona guztiei sarbidea ematen die. Besteak beste, jardueren memoriak hau adierazten du:
|
|
|
Isilik egin genuen bidea. Sonic Arrow ren irudia jasota zegoen argazki makinetan,
|
baina
memorian ere ezar zedin nahi genuen.
|
|
2014
|
|
|
Printzipio etikoak. Eztabaida batzuk oso zehatzak eta erabat politikoak dira,
|
baina
memoriaz edo giza eskubideez hitz egiten badugu, printzipio etikoak mahai gainean jarri behar dira. Zeintzuk?
|
|
|
arropa fardel, haurrak zapi zuri emakumeen beso nekatuetan, gudariz erditu ziren hondar zaku ilara eta txarrantxak... Norberak bere memoria,
|
baina
memoria askok bat egiten. Asko baitziren argazki haietako ibilerak bizi izandakoak.
|
|
|
Aipatu zituzten pastoralak, noski, maskaradak, noski, Matalaz, noski, ai, zer pentsatuko zuen Ttittika Rekaltek??. Kontu ez bereziki berriak,
|
baina
memoria egiteko baliagarriak. Eta halaber gauza bitxiren bat:
|
|
|
Fauxtinen eguneko ondoko urtean egin genuen Libertimenduan bertsolariak bazeuden, gaiak emanak izan ziren eta haur joko iruditu zitzaidan nonbait ariketa. Ez nuen fitsik ezagutzen bertsolarien munduan
|
baina
memoriari itsatsita egon zait inpresio hura. Gehitu zitzaion konstatatu nuela inguruetako jendearen interes eza.
|
|
|
|
baina
memoriak
|
|
2015
|
|
|
informazioa pilatzeko erabiltzen den tresnatxo horri ere ‘memoria’ deitzen zaiolako. Informazio biltegi bat da hori,
|
baina
memoria ez da horretarako. Saturatu egiten da gehiegizko informazioz memoria.
|
|
|
markoa eta kristala, leiho itxi bat balitz bezala. Ni ere kristalei begira nabil,
|
baina
memoriaren aldeko erresistentziakoa sentitzen naiz, memoria informazio biltegietan ezabatzen den sasoian. Egia zatiak lurretik jasotzen ditut, kristal apurtuak balira bezala, egindakoaren zatiak, egia egindakoa delako, eta egitekoenak.
|
|
|
berriro ere itzalpera itzuli nahi ez bazuen diskrezio handiagoz jokatu behar zuen. " Atera nintzenean jendeak uste zuen mendekatuko nintzela,
|
baina
memoria selektiboz jokatu nuen. Ahaztu beharrekoa ahaztu nuen.
|
|
2016
|
|
|
Bestalde, Gerra Zibilaren euskalmemoria kulturalaren azterketa euskaleremutik egiteak, memoriaren indar homogeneizatzaileak saihesteko beharrezko deszentralizazioa eskaintzen du. Izan ere, Estatu Espainiarrean den kultur talde bakoitzak modu ezberdinean eraiki du Gerra Zibilaren memoria bere kultur nortasun kolektiboaren baitan,
|
baina
memorien arteko gatazkan kultur talde txiki (tu) enak dauka galtzeko arrisku gehien (Resina 2000). Artikulu bilduma honen osotasunak egiten dituen ekarpen nagusiak Euskal Ikasketen esparrutik Gerra Zibileko euskal kulturaren memoria lekuei (Nora 1984) heltzeko eskaintzen duen ikuspegi aniztasuna eta gatazkaren memoriaren inguruan iradokitzen duen eztabaida kritikoa dira.
|
|
2017
|
|
|
Izan ere, Ortizek memoria historikoaren berreskuratze lanei ekarpena egitea erabaki zuen, 87 urterekin. «Pattal zebilen,
|
baina
memoria berreskuratzen hasteak suspertu egin zuen».Ortizek aitortu du 36ko gerra bera baino «gogorragoa» egin zitzaiola diktadura, gertatutakoa ezkutuan gorde behar izan zutelako. «Baina, orain, gauzak aldatzen ari dira, zorionez.
|
|
|
Beraz, denboraz sobera noala ohartuta, harako bidea hartu dut. Galdetuko balidate zein ote den hiribide handi honen izena, ez nuke sekula asmatuko,
|
baina
memoria gorpuztuak dudarik egin gabe bideratu nau helburura. Eta hantxe dago, azkenekoan utzi bezala, inor edo edonor izatea ahalbidetzen duen leku zikina.
|
|
|
Erran nahi dut aipatu duzun liburuak, Dialogue avec mon journal," Euskal gazte separatista baten memoriak Paris okupatuan" du azpititulua...
|
baina
memoria sentimentalak iduri dute, politikoak baino...
|
|
|
Areago, Florentzio Basaldua Chubut era ezkondu zen bigarrenez, Rawson hiriburura, nogaz eta goratxoago aipatu dugun Juana Canut maistrarekin. Ez dut aurkitu Basalduaren bigarren ezkontza horren data zehatzik,
|
baina
Memoria sobre la Raza Roja en la Prehistoria Universal (1911) liburuaren aitzinsolaseko azalpenetatik ondoriozta daitekeenez, badirudi 1900 urte inguruan izan zela, alargundu eta handik laster.
|
|
|
|
baina
memoriak ere ihes egiten dit
|
|
2018
|
|
|
" Beti izan ditugu buruan fusilatuak, eta gutxi oroitu gara herrian geratu ziren emakumeekin. Jada ez daude gurekin,
|
baina
memorian egotea garrantzitsua da". Ahaztutako eta ezabatutako emakumeak dira:
|
|
|
Halatsu esango nuke lekuek ere: gorde bai, gordetzen dute memoria, nahi bada,
|
baina
memoria hori gaurko bizitzaren azalera ekarriko duen usain, izen, argazki, hitz, tximistaren bat behar du.
|
|
|
Miren Amurizaren koplak irakurrita otarraina agertu zitzaidan berriz; koraza, orbanak, urradurak eta zauriak aipagai. " Errelatoa jadanik/ paperera iraganik/ dago
|
baina
memoria/ azalean daramat nik. / Azalean daramat nik/ errelatoa jadanik".
|
|
2019
|
|
|
Bergwall inplikatuko zuen lekukorik eta armarik ez zen aurkitu. Hasieran Thomas ez zen hilketa kasu horietan gertatuaz oroitzen,
|
baina
memoria berreskuratzeko egindako terapia saioen ondoren, benzodiazepinen laguntzaz egindako terapia saioen ondoren, memoria" berreskuratu" zuen eta poliziaren txostenetan erregistratu zuen. Poliziaren bertsiora hurbiltzeko, liburutegietako informazioa eta galdeketetan terapeutek eta poliziek egindako iradokizunak, sugestioak eta adierazpenak erabiltzen zituen.
|
|
|
Ez zuen zertan sekretu bat izan, baina, sakonean, sekretuan gorde behar nuela esaten zidan ahots urrun batek. Ez nuen horren arrazoia azaltzeko hitzik aurkitzen,
|
baina
memoria duen gorputz bat nuen, eta esaten zidan sekretuan gorde behar nuela, baita ahaztu behar nuela ere. Horixe esaten zidaten emakumeen ahots haiek, gorputz haiek, atzetik etengabe belarrira xuxurlaka nituenek.
|
|
|
Denbora mordoa daramat hemen, ados, baina gauza naiz ikertu beharreko pertsonen izen eta abizen guztiak buruz gogoratzeko. Ilea jausten zait, bai,
|
baina
memoria mantentzen dut, kar, kar.
|
|
2020
|
|
|
Bat uste dut baietz,
|
baina
memoria txarra dut aurpegiendako eta ez zait anitzetan gertatu hau, hala ere. Gehiago pasatu izan zait bezeroak niri onartzea ez duela nahi emakume batek egitea konponketa, baina, aldi berean, ez denez bertze aukerarik:
|
|
|
Ondoren, exijentzia geroz eta handiagoa izan da; Eusebio [Sacristan, entrenatzaile ohia] eta ni klubetik atera ginen urtean Europa Ligan aritu ginen. Horrek jada ez zuen balio; ona da hori, jendeak gosea izatea,
|
baina
memoria ere izan behar da. Kontuz ibili behar da ematen diren pausoekin.
|
|
2021
|
|
|
Are, esfortzua izan da aurkariak edertzea. Zerbait azaldu behar duzunean, ez da beti zuri edo beltz; memoria pertsonala askotan hala izaten da, eta hala behar du,
|
baina
memoria kanporatzen baduzu, ezin da bata edo bestea izan. Orokorrean, mundua, aitatasunarekin deskubritu nuen hau, hasiera batean uste duzuna baino hobea da.
|
|
|
Memoria oso txarra dut,
|
baina
memoria dudanetik ETB 1en arratsaldero ikusten genituen marrazki bizidunei ahotsa jartzen ziotenekin lanean ari nintzen, eta, gainera, gustuko nuen lana. Asko gustatu ere, jakina, ez bainuen diru askorik ateratzen.
|
|
|
Eragileek adierazi dute ordu hartan lehen lerroan borrokan aritu zirenen seme alabak eta ilobak direla, eta eraildako senideen eta lagunen borrokek bizirik dirautela. «45 urte igaro dira, bai,
|
baina
memoriak bizirik dirau».
|
|
|
Etxolak eta honen ezaugarriek guztiz baldintzatuko zuten egunerokotasuna. Etxola motak askotarikoak ziren,
|
baina
memoria kolektiboan mantendu diren etxolak Uretamendin jasotzen zirenak ziren. Zorua lokatza zen, lokatz zapaldua; beraz, hezetasuna eguneroko kontu bat zen, bizilagun bat gehiago.
|
|
|
Saiakera hau idazteko bulkada, agian, su leun bat bezala xuxurlaka ari zitzaidan Petrarcaren liburu haren beroan jaio zen. Gerora pergaminozko beste eskuizkribu batzuk izan ditut esku artean, eta hobeki ikasi dut haiei begiratzen,
|
baina
memoria beti lehen aldiari loturik gelditzen da.
|
|
2022
|
|
|
Ez naiz hasiko pasarteak (sarrera edo post ak) banan banan errepasatzen,
|
baina
memorian iltzatuta geratu zitzaizkidan batzuk hona ekarri nahi ditut, liburuak daukan begirada islatu nahian:
|
|
|
Memoria Demokratikoaren Legea onartu ostean, estatuaren zeregina izango da desagertuak bilatzea eta hobi komunetan lurperatutakoak horietatik ateratzea,
|
baina
memoria historikoaren aldeko elkarteek azpimarratu dute legeak prozedura horien judizializazioa ukatzen duela, eta horrek «frankismoak egindako milaka krimenen frogak suntsitzea» eragingo duela: «Egia judizial baten existentziarik ezak krimenen inpunitatea berresten du».
|
|
2023
|
|
|
Gertatzen zaio askori gertatzen zaigunaren aurkakoa. Nik, esaterako, buru txarra dut,
|
baina
memoria ona. Tamamesek buru aski ona du bere adinerako.
|
|
|
Halere, izendapenaren osteko urratsek zalantza eragiten die: «Panel informatiboak jartzea ondo dago,
|
baina
memoria leku izendatzeak azalpen euskarriak jartzea dakar soilik. Zein memoria politika garatuko da bere bidez?».
|
|
|
Gogoan hartu zituzten euskal presoen kontrako sakabanaketa politikaren ondorioz Espainia eta Frantziako espetxeetara egindako bidaietan hil diren hamasei senideak eta hurbilekoak. «Etxerat ek aktibo izaten jarraitu nahi du bizikidetzaren eta memoria inklusiboaren eraikuntzan,
|
baina
memoria kolektibo ofizialak oraindik ez ditu aintzat hartzen presoei eta haien ingurukoei hiru hamarkada luze hauetan erantsitako zigorraren bidegabekeria jasan zutenak. Etxerat en ustez, 12/ 20216 legea izan liteke tresna egokia sakabanaketaren biktimen aitortza eta erreparazioa ezartzeko, motibazio politikoko indarkeria dela-eta giza eskubideak urratu zaizkien biktimei aitortza eta erreparazioa ematen dien legea.
|
|
|
Azken unera arte izan zuen hori aitortzearen beldurra. Pena sentitzen dut gehiago ez jakiteaz,
|
baina
memoria hori berreskuratzeko helburuarekin ere egin dugu lana. Espero dugu hau zabaltzea, eta gure senitartekoen duintasuna berreskuratzea.
|
|
|
Ikasle gaixoek, beraz, testuliburuan idatzitako definizio hori eskuratu, artxibatu eta azterketarako berreskuratzen jakin behar dute. Eta, ados, ikasteko ezinbestekoa da memoria lantzea,
|
baina
memoriaren ikuspegi askoz zabalagoak eta gizatiarragoak proposa daitezke. Memoriak zerikusia dauka akatsak berriro ere modu berean ez errepikatzeko saiakerarekin, pertsonon biografiak duintzeko ahaleginarekin, denboraren poderioz gertatutakoa beste modu batera interpretatzeko aukerarekin, edo elkarrekin eraikitako memoria kolektiboarekin eta kontu batzuk ahazteko eskubidearekin.
|
|
|
Eta hala gerta liteke, aginduek zentzua izanez gero. Faucik, Bidenek, Gatesek eta beste diru agintari askok agindu ziguten txertoa jarriz gero kutsatze orokorra geraraziko zela (dokumentatua dago,
|
baina
memoria pixka bat ere aski da); orain diote inork ez zuela esan Covidaz kutsatuko ez zinenik, zu. Zu, zu eta zu.
|