|
2000
|
|
|
Pedrok astiro eta baratx jaten zuen, ez hala ohi zuelako,
|
baina
jan eta mintzatu, biak baterat egiten ez zituelako. Eta Pedrok mintzatu egin nahi zuen bere batez, eta bihotza hustu:
|
|
2001
|
|
|
Arrain handiak ere ez dira berez txarrak,
|
baina
jan egiten dituzte txikiak.
|
|
2003
|
|
|
Tortilla eta txerri txuleta. Nire urdail delikatuak gauez entsalada edo kontsomea eta barazki purea besterik ezin du burutu,
|
baina
jan egin behar zer edo zer, senak ziostan energia handia nuela.
|
|
2004
|
|
|
Andrazkoak eta haurrak etxerik etxe ibiltzen dira eskean. Diru gutxi pilakatzen dute,
|
baina
jateko hondakin asko.
|
|
|
Hartu, mutiko. Ez da askorik,
|
baina
jateko, behintzat, iritsiko zaizu.
|
|
|
Ez zakiagu zer duen, eta usaina ere ez duk batere lehengoa. Negar egitekoa duk,
|
baina
jan egiten diagu..."
|
|
2005
|
|
|
17 Harkaitz artean egotea dute gustuko,
|
baina
jatekoa troka zuloaren hondoan daukate.
|
|
|
Ekologian, Ilara Luzearen eredua ekosistema heldugabeei dagokie; izan ere, ekosistema horietan, espezie minoritarioek kontsumitzen dute elikagai bolumen handiena. Horrelakoa da, adibidez, sabana afrikarra, non pizti handiak gutxi baitira hausnarkarien aldean (ñues ak, bufaloak eta beste batzuk),
|
baina
jaten dituzte. Hau da, elikadura kateko gutxiengoek gehiengoak jaten dituzte kurba esponentzialeko eredu grafiko bati jarraituz.
|
|
2006
|
|
|
Fablarik ez,
|
baina
jan edana bai. Ostalaritza indartsua du Jacak, eta ondo jakin du egokitzen inguratu zaion turismo euskaldun familiarrari.
|
|
2007
|
|
|
Asko munduan bezala baziren ama seme batzuk. Mutiko hark [bazuen] hamalaur gizonek bezainbat indar,
|
baina
jan behar zuen hamalaur gizonek bezainbat. (159 or.)
|
|
|
|
baina
jaten ematen didan eskua
|
|
2008
|
|
|
Baina ez, beti saiatu naiz ene gisa moldatzen. Sakelako zuloek behartu nautenean, lan komertzialagoak egin ditut, egun eginen ez nituzkeenak
|
baina
jaten eman didatenak. Egun badakit bidearen zati handiena egina dudala, baina ezin naiz engainatu, egun batetik bestera dena eror daiteke.
|
|
|
Begien bistan jarri behar diogu jakia haurrari,
|
baina
jateko esan gabe.
|
|
|
–Nik esango diat zer gertatzen zaien fortunako gizasemeei: bizimodu latza izaten ditek, beti urkatuak izateko arriskuan,
|
baina
jan eta edan borroka oilarrak bezalaxe egiten ditek, eta, bidaia bat bukatutakoan, penikeak ez, librak sartzen ditiztek poltsikoan ehunka. Gero rona edaten edo parrandan joaten zaiek gehientxoena, eta berriro ere itsasora jo behar, soinean daramaten alkandorarekin.
|
|
|
Kontuan izan behar da, halaber, bakterioak gaitasun berezia duela hozteko tenperaturetan ugaltzeko, eta, beraz, arreta berezia jarri behar diela baldintza horiei. Bakterioa eta ugalketa Listeria kendu egiten da janaria prestatu eta pasteurizatzean,
|
baina
jateko prest dauden produktu batzuetan egon daiteke Listeria prebenitzeko zailtasun nagusietako bat da kutsadura iturriak oso desberdinak direla, eta, horregatik, arreta berezia jarri behar da prebentzioan, EFSAko adituek aitortzen duten bezala. Ontzi mota, elikagaiak prestatzeko praktikak (adibidez, elikagaiak ebakitzeko makinak erabiltzea), tenperatura eta Arriskuak Aztertzeko Sistemaren eta Kontrol Puntu Kritikoen Sistemaren (AKPKA) aplikazioa eta elikagaien manipulatzaileen prestakuntza funtsezko faktoreak dira elikagaien industrian, bakterioa ugal ez dadin.
|
|
2009
|
|
|
Nerabezaroan, bizitzako beste aldietan baino energia gehiago behar izaten da, eta, beraz, handiagoa izaten da elikagaien beharra ere,
|
baina
jatekoaren proportzioa berdin banatzen da; hau da, energiaren %10 proteinetatik dator; %30, gantzetatik; eta %55, karbohidratoetatik.
|
|
|
Nik ez dut eszena memorian gordetzeko adinik,
|
baina
jateko modukoa nagoela entzuten diot bidaiari bati. Amak irribarre batez eskertzen dizkio hitz goxook.
|
|
2010
|
|
|
–Jaunak, hau ez da literatura, zeren mistikoen idazki ilunek, gehienez ere, aho korapilo baten balioa duten?; baina Simonek bereari eutsi zion, zorionez, hil arte: orduantxe eutsi zion, gainera, heriotzako orduan?, inoiz baino gehiago bereari; izan ere, tuberkulosia harrapatu zuenean, aitor dut xehetasun horrek Simonerekin batago egitera bultzatzen ninduela elkartasun hutsez?, Simonek ez zuen jaten,
|
baina
jan beharrik ere ez, itxuraz, Jainkoaren gose zelako, eta ez janari baten edo forma eder baten; lurreko bizitzak ez zion, ez digu, ez funtsik ez oinarririk eskaintzen, ez sendotasunik ez trinkotasunik, eta bizitza sendoago baten bila abiatu zen, modurik azkarrenean; amets bat zuen, eta ametsak lehenbailehen eraman zezan ahalegindu zen, Simone Weil beste egoera batean baitzegoen, beste apustu batean, gu ez bezala, egunerokotasunari eta eguneroko otorduei hain lotuak; zorabio batean bizi zen, eta zorabioak igoera ezin azkarragoan eraman zuen, menturaz, heriotzako orduan, ez leku hartara, non bere gosea ase baitzuen, agian, ez egun baterako, ez birako, baizik eta betiko, betiren betiko; mediku erizainek Simone Weil suizidatu egin zela zioten ez jateagatik, baina medikuek nekez uler zezaketèn gehiegizko maitasun batek suizidatu zuela Simone, beharbada; eta ni ere,, beharbada?
|
|
|
Zeliakoak ez du botikarik behar;
|
baina
jaten duen guztia zorrotz kontrolatu behar du. Tratamentu bakarra bizi osoko dieta da; botika, beraz, kasu honetan, janaria bera da.
|
|
|
" Jaunak, hau ez da literatura, zeren mistikoen idazki ilunek, gehienez ere, aho korapilo baten balioa duten"; baina Simonek bereari eutsi zion, zorionez, hil arte: orduantxe eutsi zion, gainera —heriotzako orduan—, inoiz baino gehiago bereari; izan ere, tuberkulosia harrapatu zuenean —aitor dut xehetasun horrek Simonerekin batago egitera bultzatzen ninduela elkartasun hutsez—, Simonek ez zuen jaten,
|
baina
jan beharrik ere ez, itxuraz, Jainkoaren gose zelako, eta ez janari baten edo forma eder baten; lurreko bizitzak ez zion —ez digu— ez funtsik ez oinarririk eskaintzen, ez sendotasunik ez trinkotasunik, eta bizitza sendoago baten bila abiatu zen, modurik azkarrenean; amets bat zuen, eta ametsak lehenbailehen eraman zezan ahalegindu zen, Simone Weil beste egoera batean baitzegoen, beste a...
|
|
|
Baina mundu osoan zehar populazio gehienari erosteko ahalmena murrizten ari zaiola ikusten denean, politikarien kezkarako kontua da horrako hori. Ohituta daude, azkenotan, merkatuek eragindako txikizio sozialak konpontzen,
|
baina
jateko gauzekin jolastea beti izan da arriskutsu.
|
|
|
" Haragi egosia tomatearekin. Ez da oilasko errea,
|
baina
jango dugu hau ere", esan zuen. Aldarte onean zegoen, irribarrez.
|
|
|
Ordu batean puntuan ekartzen dute etxetik,
|
baina
jan nahi izanez gero taberna barruan egon beharra dago, ziztu bizian bukatzen delako.
|
|
|
Bi liburuok frantsesez idatzi zituen,
|
baina
Jan Potocki Podoliakoa zen, kondea eta poloniar aristokraziako partaidea. Haren bizitzaren akabera tristea izan zen.
|
|
|
Jo eta jo eta jo. Horrela igo zuen Alberto Contadorrek (Astana) Alpe dHuez handia, Dauphine Libereko etapa nagusian,
|
baina
Janez Brajkovic (RadioShack) espainiarraren gurpilari pega pega eginda egon zen igoera guztian. 1.41 minutura zeukan sailkapen nagusian Contadorrek Brajkovic, eta ez zen gai izan esloveniarrari segundo bakar bat ere jateko.
|
|
2011
|
|
|
Behin data hori pasatuta, murriztu egiten da produktuaren kalitatea,
|
baina
janda ere, ez du ekartzen osasun arazorik.
|
|
|
Eritasun kronikoak dituztenek, berriz (diabetesa edo bihotz hodietako eritasunak, adibidez), zertxobait jan dezakete; horiek ere hobe lukete jan gabe geratzea,
|
baina
jatekotan, kaltegabeenak jatea onena.
|
|
|
Biak ziren pobreak, hori bai, eta kalekumeak, ez baserritarrak, hori gure amak: , pobreak baginen,
|
baina
jatekorik ez zitzaigun falta, horietakoak.
|
|
|
MANEX. (zutitu eta ihesi) Makarroiak dauzkak hozkailuan. Atzokoak dituk,
|
baina
jateko moduan egonen dituk, noski.
|
|
|
Bigarren aldian, ozta ozta,
|
baina
jatea lortuko du, irribarreak.
|
|
|
Goizean tunturruak egiten aritzen ziren mutilentzat. Laneko bai, neskak,
|
baina
jateko, ez! Tunturruak izaten ziren sanpreiluan sartu karton puska bat eta bueltan buelta bildua, eta gero kolorezko zinta batzuekin; ni ez naiz ailegatu horiek egitera».
|
|
|
Honek maitekiro hartzen zuen neska, arreta handiz beti, apurka apurka haren mesfidantza ahuldu eta bere aldera ekartzeko. Julyak urruti jarraitzen zuen,
|
baina
Janek ez zuen amore ematen: neskaren hoztasunari begirunez erantzuten zion hutsik egin gabe.
|
|
|
Kafea eta aspirinak zituen elikagai bakarrak, eta eskuen dardakada agerikoagoa zen egunetik egunera. Eginahalak egin zituen Eli¨kak Janekin mintzatzeko; sarritan gonbidatzen zuen etxera eta ondoratzen zitzaion lanean, gizonaren oskol hori zarrakatu nahian;
|
baina
Janek bizkarra ematen zion saio horietan guztietan.
|
|
|
Annak ahoa ireki zuen erantzuteko,
|
baina
Janek aurrea hartu zion eta bihotza askatzen jarraitu zuen.
|
|
|
–Jaungoikoari eskertzea ondo dago,
|
baina
jatekoak atondu dituenari ere eskerrak eman zaizkio, horratik, esan diot, irribarre bat eginez.
|
|
|
Arratsean iritsi nintzen eta bidaian arazorik izan ez banuen ere, herrian guardia asko ikusi nituen. Lagun batzuek, errefuxiatuak haiek ere, lo egiteko tokia aurkitu zidaten eta hurrengo egunean kalera atera eta buelta batzuk eman genituen;
|
baina
jateko eta arazoak nituen, nahiz eta lagun haiei Eusko Jaurlaritzak eguneko bost libera eman. Beste alde batetik, jakin nuen zaurituentzat bazegoela etxe bat ospitale moduan erabiltzen zutena eta hurrengo egunean lagun haietako batek trenerako dirua eman zidan eta La Roseraie izeneko egoitza hartara joan nintzen.
|
|
|
Baietz esan nion, baina ni bazkaldua nintzenez, ez berotzeagatik hotzak jan zituen. Egia esan, izugarrizko sakea zuen,
|
baina
jan gabe ibiltzeko ere balio zuen. Behin batean Donibanetik atera, Altzibarra joan eta buelta mandarina bana janda egin genuen.
|
|
|
Egunero daukagu tomatea jateko. Tomatea gustatzen zait eta gustura jaten dut, baina arazoa da lekak ez direla nire oso gustukoak,
|
baina
jan egin behar, ez dago besterik.
|
|
2012
|
|
|
Hala, dieta guztiek dituzten oinarrizko zenbait elikagai zehazten ditu, hala nola zereal integralak, barazkiak, lekariak, fruituak, haziak eta frutak. Era berean, kafea, azukrea eta haragi gorriak ez dira komenigarriak,
|
baina
jan daitezke. «Hartuz gero, gomendatzen dugu gutxitan, gutxi eta kalitatezkoak hartzea».
|
|
|
Garestiagoak dira horrela
|
baina
jaten dugunak soilik hartuko ditugu eta ez zaizkigu etxean galduko.
|
|
|
Tokiko biztanleek eta ekintzaileek lege honekiko haserrea erakutsi dute. Eskubide zibilen urraketa argia da. Horrek esan nahi du jan nahi duenak leku zehatz batera joan behar izango duela
|
baina
jateko ez duenak ezin izango du ematen diotena hartu, salatu du Brian Jenkins ekintzaileak.
|
|
|
Han nahiko urrun zeuden, eta aukerarik ez zuten, ez entzunak eta ez aurkituak izateko, eta, askatzea lortzen bazuten, ezta basoko irteerarik aurkitzeko ere. Lotuta utzi zituzten,
|
baina
jatekorik bazuten, eta hitz eman zieten, ezen han geldirik geratzen baziren, aske utziko zituztela egun pare batean, baina ihes egiteko ahaleginik eginez gero, errukirik gabe hilko zituztela. Zin egin zuten bazterraldia jasankortasunez eramango zutela, eta eskerrak eman zituzten janariak eta argia uztean eman genien tratu onagatik; izan ere, Ostiralek geuk egindako kandeletako batzuk eman baitzizkien haien erosotasunerako, eta bera kanpoan zelatan izango zutela besterik ez zien esan.
|
|
|
Ura bazuten
|
baina
jatekorik ez; Lidia inguruetako zuhaiztietarantz abiatu zen, behiala fruitu ondo emankorrak altxatzen zireneko haietarantz.
|
|
2013
|
|
|
arraina eta postrea elkarrekin ontziratu, egin berri jatekoa dena biharamunean mikrouhinekoan kiskali, entsaladari olio ozpinak bezperan jarri, etc. Horrekin ere, saiatu eta ahalegindu behar, lorpen polita bilduko badugu. Badakigu lantegiko bazkaria ez dela ezkon janaria, denbora askorik ez dagoela, baldintza gastronomikoak prekarioak direla eta beste gauza asko,
|
baina
jana, geure burua elikatzeaz gainera, nolabait «saritu» edo «oparitzeko» ere baldin badugu, ilusioz, imajinazioz, teknikaz eta zentzuz antolatuko dugu. Jarraibide batzuk markatuko ditugu:
|
|
|
Jana oso gustuko dut, jatetxe onak daude. Ez naiz oso jatuna,
|
baina
jaten dudana ondo jatea gustatzen zait». Hanburgerra, saltxitxa eta antzekoak gustuko ditu, «eta oilaskotxo errea, hori bai goxoa...».
|
|
|
Behin eta berriro hitz egin zuen Elizabethekin; orain elezuriz, gero mehatxuz saiatu zen. Ahala egin zuen Jane bere alde jar zedin,
|
baina
Janek, eztitasun handienaz, uko egin zion tartean sartzeari; eta Elizabethek amaren eraso guztiei erantzun zien, benetan eta zinez batzuetan, eta alaitasun jostariaz besteetan. Baina, esateko moduak aldatu arren, alabaren erabakiak bere horretan jarraitu zuen.
|
|
|
Oso ondo hartu ninduten, eta ahaztu egin nintzen pixka bat hangoaz, han ez neukalako hemengo bizimodurik. Hemen lan egin,
|
baina
jan egiten zenuen, eta han ez zeneukan hori.
|
|
|
Juan Arzallus (65 urte): Baserrian pobreak ginen, ez geneukan apenas dirurik,
|
baina
jatekorik ez zen falta. Ni txikia nintzela, kalean miseria zegoen; gerra ondorengo urte haietan, baserrietan bizi ginen ondoen, bertan ez zen plater berorik falta, behintzat.
|
|
|
Bi plater prestatzen ditut, baina arinagoak. Uste dut garai bateko ohiturak zirela; aberatsak ez,
|
baina
jatekorik ez zedila falta izaten zen kontua. Baina, aldi berean, familia guztia elkartzeko tartea ere bazen.
|
|
|
Ez ziren munstrokeriak horrenbestez amaitu, zeren, hauetatik gertu zegoen beste nazio batean, esan zigutenez, jendea janariaren usain hutsaz elikatzen baitzen; ondu, ontzen zuten janaria,
|
baina
jan sekula ez, iraizkinak husteko hodi naturala falta zutelako. Nazio honi Xamoco Huicha esaten zioten.
|
|
|
Badakit haserre zaudela asko gastatu genuelako afari horretan,
|
baina
janak esan dut.
|
|
2014
|
|
|
Hasieran sarritan egoten nintzen gaixorik, sukar altua. Hala iruditzen zitzaidan behintzat, sukar altua neukala,
|
baina
jaten ematen didanak sekula ez dit termometrorik ekarri. Bularrean min emateko moduko eztula birritan izan dut eta mukiak kendu barik lehen gaixoalditik gaur arte.
|
|
|
Sentitzen dut,
|
baina
jan behar dugu.
|
|
|
Zerealak prestatu dizkizut,
|
baina
jan egin ditut.
|
|
2015
|
|
|
Hortik sukaldea jartzearen ideia. Ia saltzeko ez
|
baina
jateko moduan dauden elikagaiak bildu eta egunerokoan otorduak prestatzen dituzte. Hori da nik facebook en ikusitako menua, Lakarin prestatutako elikagaiena.
|
|
|
Sudurrera hurbildu eta ez zuen kiratsik hedatzen, horrek esan nahi zuen Ibon ingurutik zebilela eta berak ez zuela arduratzeko arrazoi handirik. Zati bat probatu zuen, ez zuen gatzik,
|
baina
jateko moduan zegoen oraindik. Bezperako afaria, ziurrenik.
|
|
|
Zunda jarri diote berriz ere. Behartuta
|
baina
jaten du, esan du amak, disimulatu ez duen arinduaz. Kimioaren bigarren zikloa atzeratu behar izan dute medikuek, horrela luke eraman.
|
|
|
–Hauek gastatzen badituzue ez duk ezer pasatuko,
|
baina
jan edana zuek ekartzea komeni duk?.
|
|
|
Eta asko gustatzen zait besteek ederra dagoela esatea. Jaki tradizionalak prestatu zale naiz,
|
baina
jatera baldin banoa, gauza xelebreenak probatzea gustatzen zait. Jatetxeetara joandakoan probatzea gustatzen zait.
|
|
2016
|
|
|
Denak eseri ondoren, Helena arroza hasi zen zerbitzatzen. Josebak ez zuen espero gauza handirik,
|
baina
jaten hasi zenean ez zitzaion iruditu gaizki zegoenik. Agian gose demasagatik zen eta une hartan ia edozer irudituko zitzaion jangarria.
|
|
|
Ezin dut arimarako janaria saldu
|
baina
jan dezakegu.
|
|
2017
|
|
|
askoz gozoago, alegia. Ez du luze iraungo,
|
baina
jateko...
|
|
|
Begira, Quentini inork min handirik egiteko aukera handirik ez zegoela esan ahal izango nuen, baina nik esaten dudana, gauza handirik ez dudala espero
|
baina
jan eta lo behintzat etxean emakume pare bat errietan eta negarrez eduki gabe egin nahi nituzkeela.
|
|
|
Andonik esaten zuen jateko ohiturak izan direla mendeetan jendearengan errotuenak. . Herri zapalduetan, esate baterako, hizkuntzak desagertzen dira, jainkoz aldatzen dute,
|
baina
jateko ohiturei eutsi egin izan zaie, azken mende erdi honetara arte. Orain, globalizazioarekin, ohitura horiek iraultzen ari dira.
|
|
|
elikagaiak. Joanek aldiz, 12 km/ h ko abiadura darama,
|
baina
jaten eta indarberritzen, guztira 2
|
|
|
Badakit adineko pertsonak zaintzen dituzuenean zail egingo zaizuela garai batean izan ziren pertsona gazte gisa irudikatzea,
|
baina
jaten ematen diezuenean, garbitzen dituzuenean, pasiatzera eramaten dituzuenean, haien haserreak jasaten dituzuenean, arropak aldatu eta ohera sartzen dituzuenean, hain zaintzan zaudetenean, jakizue haien senitartekoek, lagunek eta eurek ere asko eskertzen dizuetela atseginak eta xamurrak izatea eta garai batean bikaina izan zen txirla hark merezi duen errespetua agertzea.?
|
|
|
Haragiaren nutrizio edukia aldatu egiten da jatorrizko animaliaren arabera,
|
baina
jaten den animalia zatiaren araberakoa ere bada
|
|
|
Haragi zuriz hitz egiten denean, aldiz, hegazti haragiak sartzen dira talde honetan, hala nola oilaskoa eta indioilarra, baita untxia ere. Mundu guztiak ez daki haragi horien nutrizio edukia aldatu egiten dela jatorrizko animaliaren arabera,
|
baina
jaten den animalia zatiaren araberakoa ere bada. Irudia:
|
|
|
Gosariaren garaia izanen da gerokoa. Nork berea eramanen du,
|
baina
jatekoa bulkatzeko udalak ardoa banatuko du. Gosariaren ondoren, txistularien doinura, zortzikoak, jotak eta porrusaldak dantzatuko dituzte.
|
|
|
Maider jarri zen idazmahaiaren gainean eta lepoa luzatuz, musu bero bat ezpainetan emanez, gehitu zuen: Hori egina duk, bazekiat non lo egin,
|
baina
jateko. Jateko. Non jan behar diat nik, gaur, tenore honetan. Zer jaten duk hik, afaltzeko. Nik, arraultze bat xingar puska batekin. Ongi, ongi, orduan egiten dituk bi arraultze eta bi xingar xafla. Bai, baina...
|
|
2018
|
|
|
Divina Pastorak Lorca kafetegiko terrazan lo arin bat egin eta beranduxeago, nahiz eta baraurik ere pasatuko ginen ezer ahora eraman gaberik,
|
baina
jatearena, hil ez egiteko halabeharrezko kontutzat harturik, azkenik bazkaltzera joan ginen. Baina ez, jaten hasi aurretik manzanilla eta fino ardo hotzak zenbat nahi hartu gaberik.
|
|
|
Zalu eta biok biratu eta geldiro urrundu ginen zuhaitzen artetik, gure haitzulorantz, taldeak, goialdean pilaturik, aspaldiko etsai hari irain eta adar zaparrada bat jaurtitzen zion bitartean. Tigreak isatsa zigorka astindu eta orro egiten zuen,
|
baina
jaten jarraitzen zuen.
|
|
|
Benoooo, badakik zer esan nahi dudan, heroina eta halakoak, motel. Hau gerraosteko gizaseme saildua duk, golfo xamarra
|
baina
jateko edateko edota... edozer gauzari etekina ateratzeko sortua. Bizioak?
|
|
|
Sexumina arintzeko, beraz, ez dago sexu harremanak izateko inolako behar naturalik. Jakina, zenbait inhibizio kultural egoten dira halako bideen kontra,
|
baina
jana zer den eta zer ez den, horren ulerbidea ere aldatu egiten da kultura batetik bestera. Berez, jakien produkzioaren eta kontsumoaren sorburua gizarte bakar batean ere ez da, zuzen zuzenean (bitartekaritza kulturalik gabe), gizakiek gosea sentitzearen egitate naturala, eta, halaber, sexuen arteko harremanen sorburua ere ez da sexu bulkaden egitate naturala.
|
|
|
horietatik bat alkoholik gabekoa izango da –Buckler 0' 0–, eta botilan salduko dute; horrez gain, azken urteetan egin izan duten moduan, Radler garagardoa ere egongo da; eta baita ura ere. Edan bai,
|
baina
jateko aukera ere egongo da: txerri ukondoak jarriko dituzte; baita saltxitxak ere; eta txerrikirik gura ez duenak oilasko izterrak izango ditu aukeran.
|
|
|
Ez dut pasa nahi,
|
baina
jan dezaket?
|
|
2019
|
|
|
Edonork daki zer gertatzen den. Egosi eta erre, asko egiten da enperadorearen sukaldean,
|
baina
jan, apenas, han goian. Zerbitzariek inguruko ostalariei saltzen dizkiete soberakinak, eta nik ere hartzen dut nire partila.
|
|
|
–Ez dakit nola ez dudan lehenago ikusi, atzamarra ahora eraman eta miazkatu egin du?. Ez da munduko gauzarik gozoena,
|
baina
jan daiteke, eta ur asko dauka, gainera.
|
|
|
Ez dugu nahi,
|
baina
jaten dugu Janari industrialak ez du etxeko janaria adina estimatzen. Ekoizleak berak jabetzen dira gizartearen pertzepzio horretaz, eta, horren ondorioz, “etxeko” erreklamazioa erabili dute kanpaina askotan.
|
|
|
Nik ez dut nahi,
|
baina
jan dezala
|
|
2020
|
|
|
Bakarrik edo norbaitekin jaten duzu? ENPE ikerketaren arabera, espainiarrok bakarrik gosaltzen dugu,
|
baina
jaten dugu, eta, batez ere, gehiago afaltzen dugu familian. Egunero, inkestatutakoen %40k baino gehiagok bakarrik egiten dute gosaria, nahiz eta asteburuan ohitura handiagoa egon familiarekin gosaltzeko (%30, 3) edo horren zati batekin.
|
|
|
Egin ohiz kanpoko erritual batzuk janariarekin: zati txiki txikitan moztu, eraman elikagaiak plateraren alde batetik bestera,
|
baina
jan gabe. Bere gogo aldartea laua edo emoziorik gabea da.
|
|
|
Rosariok algara txiki bat egin zuen,
|
baina
jaten hasterakoan sumatzen zitzaion antsietateak erakutsi zuen amorratuta zegoela.
|
|
2021
|
|
|
Baserrian ez zuten soberan dirurik,
|
baina
jatekorik ere ez zen normalean falta. Aste barruan, aita eta ama baserrian lanean gelditzen ziren bitartean, Amalur eta Hodei eskolara joaten ziren.
|
|
|
Halere, ez zitzaidan mina erabat joan azken 50 kilometroak falta ziren arte. Jaten nuen aldiro min handia neukan,
|
baina
jan beharra zegoen.
|
|
|
Nire amonatxoa, une hartan, pozez gainezka zegoen, oso pozik zegoen.Ka’aj p’áate’ sáansamal táan u yuk’ul in chiiche’ tu ki’ k’aay chan jPedro, táan xan u p’a’stik uláak’ kaaxo’ob yaan ichil le so’oyo’ Suukchaj túune’ tu ts’o’okol u k’aay chan jPedroe’ in chiiche’ tu bin u yáalkab uti’al u k’uchul tu súutukil xook. Eta horrela ohitu zen egunero goizetan, bera gosaltzen ari zen bitartean, Pedro kukurruku aritzera, eta oilategian beste oiloak beti aztoratzen zituen. ...a’e’ ba’ax túun ken k jaant wale’ Ama, zer bazkalduko dugu gaur? Ay paalale’ex, bejla’e’ mina’an tun u ki’il k o’oche’ex, chéen ta’ab yéetel waaj Umeak, gaur ez dago ezer, gaur tortilla gatzarekin jango dugu. Mixba’al ti’ na’, kex lelo’ yaan ku núukik bin u suku’un in chiich Berdin dio amatxo, hori bada ere,
|
baina
jan egin behar da erantzun zuen amonak.Beey túuno’ in chiiche’ tu pa’taj u ts’o’okol u k’aay chan jPedro’e ka’aj bin xook. Ohi bezala, Pedro berarendako kukurruku egitera itxaron zuen eskolara joateko. Ka’aj suunajo’ob tu yotoch ts’o’ok u xooko’obe’ u na’e’ kulukbal pak’ach te’ k’óobeno’, tak u c... Orduan amak esan zien: Paalale’ex ko’otene’ex janal, kulene’ex, anchaj u ki’il bejla’e’, ts’o’ok in jáalik, chéen ba’ale’ ko’otene’ex jumpáakili’ tumen táan u síistal le ki’ janalo’ Umeak etorri bazkaltzera, eser zaitezte, beti jateko goxorik izan da.
|
|
|
Gainera, janariak oso leku berezia du Euskal Herrian. Ez gara munduan sukaldari onak dituen herri bakarra,
|
baina
jaten dugunean jateari buruz hitz egiten dugun herria gara.
|
|
|
Bihar hasiko gara berriz. Neskameak zopa dakar, ez naiz gose,
|
baina
jan beharra dut. Amak ez du jaten:
|
|
|
Egokia. Ardo karta duten horietakoa,
|
baina
jatekoak elkarrekin banatuz gero kontua ordaintzeko modukoa. Halaxe erabaki zuen Xabik.
|
|
|
Ez daukat arraina jateko gogorik. Inoiz ez duzu arraina jan nahi izaten,
|
baina
jan egin behar da, eta ziur Madrilen inoiz ez duzula jaten: joan zara arrandegiren batera Madrilen daramatzazun hamar urteetan?
|
|
2022
|
|
|
Gogora ekarri dute halako egoera batean uretara sarbidea erraztu bai,
|
baina
jatekorik inoiz ez ematea dela hoberena.
|
|
|
Bazkaltzeko, Udalak mahai eta aulkiak ipiniko dauz
|
baina
jateko eta edatekoa, bakotxak eroan dau. Bazkaldu ostean barriz, Kittu taldearen erromeria egongo da Kultur Etxeko plazan eta gero, parte hartzaile guztiak egongo dira herritik abestuten.
|
|
|
Besteak, udan, normalean, kanpoan ibiltzen dira. Zegoen jan pixka jateko atera,
|
baina
jana jarriz ibili gara. Aurtengoak ez du beste urteetako graziarik izan.
|
|
|
vodka, whiski, koñak), izotza eta basoak dendatik ekartzen dituzte partaideek, zinez merkeago. Kale zurrutean erre egiten da
|
baina
jan, apenas.
|
|
|
Janak eraginiko mendekotasuna gaitza da, osasunaren ikuspegitik, bestelako mendekotasun sortzaileek eraginikoa baino larriagoa: tabakoa edo alkohola albo batera utz daitezke
|
baina
jana bizi garen bitartean kontsumitu dugu egunero. Badira, dena den, adiktiboago gertatzen diren jan edanak gizaki gehienentzat.
|
|
2023
|
|
|
Eguraldi aldakorra zegoela han, sarritan haizetsua eta zeru ilunekin, baina almendrondoak loratzen hasiak zirela bazter guztietan. Hobeto zegoela,
|
baina
jatea benetako kalbarioa zela beretzat; sukar pixka bat zeukala eta apetiturik ez. Presente egon zela burdel baten atarian gertatuka hilketaren ikerketan; hilketa horretan bi italiarrek bi zuebo erail zituztela; Rikolitoen kale txikiko burdel txiki batean sartzeko aukera probestu zuela; mafiak ia lintxatu zituela udaletxean konfinaturiko hiltzaileak:
|
|
|
Haragia gehiegi jan gabe dago. Farmazietan saltzen diren burdin gehigarriak ere badaude,
|
baina
jan aurretik medikuari kontsulta egitea komeni da, eta hark, behar diren azterketak egin ondoren, burdinazko gehigarri horiek nola eman baloratuko du. Tratamendua Bi tratamendu mota daude:
|
|
|
Dilistak, garbantzuak, alpapa, oreganoa, ziapea… Ale edo lekadun horietako batzuk kotoi hezearen gainean amaitzen ziren, eta haurren ikuspegitik hazten ziren. Gaur esperimentu hura errepikatzea proposatzen dizuegu,
|
baina
jateko!
|
|
|
Janari eta bizitza osasuntsu batean, gauza asko daude konektatuta. Jaten duguna gara,
|
baina
jaten duguna baino askoz gauza gehiago gara. Noiz egin bizi aldaketa horren aldeko apustua?
|
|
|
Zenbat edan hidratatzeko Beharrezkoa da hidratazio errutina egokia jarraitzea, kantitate egokia erregularki eta maiz hartuz, jarduera fisikoaren aurretik, bitartean eta ondoren. 150 ml inguru edatea gomendatzen da 15 minutuan behin,
|
baina
jateak eta maiztasunak egoera bakoitzaren beharretara egokitu behar dute, zenbait faktoreren arabera: jarduera fisikoa, klimatologia, pertsona bakoitzaren fisionomia, etab. (normalean, 6 mililitro gorputz pisuaren kilogramoko eta ariketa egiteko orduko).
|