|
2003
|
|
|
Espainiarren %52, 8k gaixotasun periodontalen sorta zabalaren bat jasaten du intentsitate desberdinarekin; horien bi herenak gingibitis bat baino gehiago entzimen hanturak dira; gainerakoak, grabitate aldakorreko periodontitisa. Logikoki, hortz eta hortzoietako patologien prebalentzia handitu egiten da adinean aurrera egin ahala,
|
baina
ikerketak erakusten du haur oso txikiei ere eragiten dietela. 6 urte edo gutxiagoko pazienteen artean, %13k arazo periodontalak zituen.
|
|
|
Algarrobo haziaren irinarekin (galaktomanoarekin) egindakoak dira gomendagarrienak. Sabeleko mina eta beherakoa eragin ditzakete,
|
baina
ikerketa batzuen arabera, %0, 4 algarrobo haziaren irina duten prestakinak ondo onartzen ditu haurraren organismoak. Zerealez edo arroz estraktuez egindako produktuak ez dira lodigarriak, haien propietateak berehala aldatzen baitira urdaileko hidrolisiaren ondorioz.
|
|
|
Hong Kongeko zientzialariek atzo jakinarazi zuten giza zelulak Arnas Sindrome Akutu Larritik (SRAS) babesten dituen proteina bat aurkitu zutela,
|
baina
ikerketa gehiago egin behar direla esan baino lehen sendabideren bat aurkitu dutela. Hong Kongeko Unibertsitateko Medikuntza Fakultateko Mikrobiologia Saileko talde batek prentsaurrekoan ikusi zuenez, peptido mota batek koronabirusaren infekzioaren aurka babestu zituen zelula biziak, SRAS eragiten baitu.
|
|
|
Beste zuhaitz bat ere badago, zidroa (Citrus medica L.). Haren fruituei toronja edo toronja ere esaten zaie herrialde askotan, eta horrek nahasketa eragin dezake. Jatorri ezezaguneko fruta Ez dakigu zehazki zein den pomeloaren jatorria,
|
baina
ikerketa ugarik diote Barbadosen (Mendebaldeko Indietan) ekoizten den naranjo gozoaren eta pummeloaren (beste espezie bat) arteko gurutzatze naturala dela. Handik, Karibe osora zabaldu zen, eta, ondoren, Estatu Batuetara.
|
|
2004
|
|
|
“The Lancet” aldizkarian argitaratu diren emaitzen arabera, populazioaren ia erdiek hauteman dituzten ezaugarri genetikoen arabera, alergiak dituztenak egoera bereziki ahulean geratzen dira diesel partikulekiko. “Badakigu diesel partikula sakonek okerrera egiten dutela alergenoekiko (polena, adibidez) sentikorrak diren pertsonen sintomek,
|
baina
ikerketa horrek adierazten du biztanleria alergiak eta asma aktibatzen egon daitekeela pertsona kopuru handi batean”, adierazi dute ikertzaileek. Lan honetan, biriketako funtzio antioxidatzaileekin zerikusia duten eta organismoaren hantura erreakzioak leuntzen dituzten entzimen familia bat aztertu zen.
|
|
|
Saio eta komunikazio zientifikoez gain, JENAM 2004k espezializatu gabeko publikoari ateak zabalduko dizkio, hainbat dibulgazio hitzaldiren bidez. “Kongresu honek zientzia guztion eskura jarri nahi du, hau da, ez soilik zientzialarientzat eta enpresentzat, baita gizartearentzat ere”, nabarmendu zuen Rafael Rodrigok. IAAko zuzendariaren aburuz, “dibulgazioa izango da topaketaren elementu bereizlea, kongresu asko baitaude,
|
baina
ikerketa maila hori dutenak eta, gainera, gizarteari eskua ematen diotenak, gutxi”. JENAM 2004k, gainera, erakusketa eremu garrantzitsua izango du.
|
|
2005
|
|
|
Hainbat emaitza positibok goratu egiten dute,
|
baina
ikerketa zientifiko ezak zalantzan jarri dute halaber.
|
|
|
Emaitzek alkoholaren kontsumo neurritsua eta gaitasun kognitiboari eta oroimenari buruzko probetako emaitza hobeak lotzen zituzten. Neurrizko kontsumoaren mugak OMEren arabera, alkoholaren arriskuak tabakoarenak baino okerragoak izan daitezke,
|
baina
ikerketa askok ondorio positiboak nabarmentzen dituzte. Azterketa horietan, kontua da zer den kontsumo neurritsua, eta zer neurritaraino gomendatu ahal zaien edaten ez dutenei.
|
|
|
Aditu horren iritziz, “peritoneoko minbizia heste meharretik zabalduta duten pazienteek diagnostiko bakarra eta erronka bat erakusten dute tratamenduan”. Hala ere, “sakondu egin behar da IPHCrekin konbinatutako kirurgiaren ondorioetan,
|
baina
ikerketa honetako datuek iradokitzen dute konbinazio hori aukera eraginkorra eta erakargarria dela egoera zailetan”, gehitu du Shenek. Abdomeneko barrunbean tumoreak dituzten pazienteekin egindako beste azterketa batek erakusten duenez, kirurgia eta kimioterapia beroko teknika konbinatuak gaiztotasun txikiagoko tumoreak dituzten gaixoen bizitza luzatzen du.
|
|
|
T1 haplotipoa Behatuta zegoen Iberiar Penintsulako abere batzuek haplotipo bat zutela, T1 izenekoa, Ipar Afrikako aziendaren ezaugarria. “Uste zen kointzidentzia hori arabiarrek Espainiara abere mota hori ekarri zutelako gertatu zela,
|
baina
ikerketak frogatu du ez, aniztasun genetiko hori Espainian zegoela aspalditik”, azaldu du Juan Luis Arsuagak, Atapuercako mendilerroko indusketetako zuzendarikideak eta ikerketa honetan parte hartu duen adituetako batek. Antzina kointzidentzia hori nolakoa zen ikusteko, Burgosko mendilerroko El Portalón aztarnategiko Brontze Aroko ganadu hondarrak aztertu zituzten ikertzaileek.
|
|
|
“Gure artikuluak iradokitzen du aukera asko dagoela lehen baserritarrek gaur egungo europarrei egiten dieten ekarpen genetikoa zerotik hurbil egoteko”, dio Cambridgeko Unibertsitate Britainiarreko Peter Forsterrek. Luigi Cavalli Sforza genetista italiarrarentzat, etorkin neolitikoek kontinente osoa kolonizatu zuten duela 7.500 urte, nekazaritza berekin eramanez;
|
baina
ikerketa berriak aukera horren kontra egiten du. “Science” artikuluaren egileek uste dute iritsi berriak Paleolitoko ehiztari biltzaileen taldeetako emakumeekin elkartu zirela, ugariagoak eta kolonoek baino hazkunde demografiko handiagoa zutenak.
|
|
2006
|
|
|
Ohiko tratamendu termikoak eta ohmikoak konparatzeko egin diren azterketa zinetikoek frogatu dute ez dagoela alde nabarmenik bi prozesuen artean. Zenbait autoreren iritziz, gainera, zelula mintzaren elektroporazioa gerta daiteke,
|
baina
ikerketa gutxi daude eta ez dira behin betiko ondorioetara iristen. Kontuan hartu beharreko alderdi garrantzitsu bat da hezur berotzearen ondoren mikroorganismoak berriro aktiba daitezkeela.
|
|
|
Azterketa batek metilmerkurioarekin kutsatutako arrainaren gehiegizko kontsumoa eta garaia baino lehen erditzeko arriskua lotzen ditu,
|
baina
ikerketa gehiago egin behar direla onartzen du.
|
|
2007
|
|
|
Gaur egun denboraldiko produktuak daude urte osoan. Egia da,
|
baina
ikerketa zientifikoek frogatzen dute propietate elikagarriak eta organoleptikoak hobeak direla elikagai bakoitza berez gertatzen den estazioetan. Ez da kasualitatea fruitu freskagarriek eta entsaladek abuztua eguraldi onarekin egitea, horixe baita giza organismoak gehien eskatzen duena.
|
|
|
bitamina eta baratxuriaren ekintza angiopromasiboa (kapilar berriak sortzea) lotzen ditu arteria presioa murrizteko. Ikerketa txikia da,
|
baina
ikerketa bide berriei aukera ematen die.
|
|
2008
|
|
|
: Erorikoek ia berdintsu eragiten diete bakarrik bizi diren adinekoei eta beste norbaitekin bizi direnei,
|
baina
ikerketek erakutsi dute erorikoen proportzioa txikixeago dela norbaitekin bizi direnen artean, bakarrik bizi direnen artean baino.
|
|
2009
|
|
|
Gainera, zientzialariek ikusi zuten ikerlanaren subjektuek brokoli kimuak jateari utzi eta zortzi astera bakterioaren balioak aurreko mailetara itzultzen zirela, eta horrek iradokitzen du elikagaiak infekzioa murrizten duela, baina ez duela desagerrarazten. Duela ia bi hamarkadaz geroztik ezagutzen dira sulforafanoaren (brokoliaren fotokimikoa) minbizitik babesten duten efektuak,
|
baina
ikerketa hori da gizakiengan eragina duen lehena, urdaileko minbizia eragiten duen bakterio infekzioari dagokionez. “Brokolia duela gutxi sartu da kontzientzia publikoan agente dietetiko babesle gisa.
|
|
|
Nolanahi ere, Aguilarrek dio ozeanoek mugak dituztela, eta saturazio maila oso handia dela. Salpak, animalia interesgarriak CO2 harrapatzeko ahalmenaz gain, ikuspegi zientifikotik interesgarriak dira salpak,
|
baina
ikerketak berriagoak dira, batez ere aztertzeko zailtasunak direla eta. Planetako animalia zelulanitzak dira gehien ugaltzen direnak Ikertzaileek ikusi dutenez, gorputz erdi gardena eta flotatzeko modua marmokak gogorarazten dituzten arren, biologikoki ornodunengandik hurbilago daude, oinarrizko nerbio sistema baitute.
|
|
|
Begetarianismoa elikatzeko modu osasungarria da,
|
baina
ikerketa zientifikoak zehaztu egin behar du zer onura ekartzen dion osasunari
|
|
2010
|
|
|
Behar diren orduak betetzen ez direnean, txikienek neke zantzuak izan ditzakete, edo, are gehiago, eskolako portaerari eta errendimenduari eragiten dieten arazo arinagoak. Ordubete siesta egiteko arrazoi gehiago Consell Català del Llibre Infantil i Jubenilen “Kataluniako haur eta gazteen irakurketa ohiturak” azterlanak dioenez, bazkaldu osteko atsedenak ez ditu gazteak erakartzen —gela ordenatzearen aurretik dago, zerrenda berrian gustukoen den azken jarduera baita—,
|
baina
ikerketa gehienek haren onurak ziurtatzen dituzte: siesta erreaktiboa eta astindu egiten ditu.
|
|
|
Hanturaren kontrako dieta? Oraindik ez dago behar adina ebidentziarik artritisa duten pertsonei dieta bereziak egin ditzatela gomendatzeko,
|
baina
ikerketa batzuen arabera, omega gantz azido eta antioxidatzaile ugariko dietak hantura arintzen laguntzen du. Badakigu 3 serieko (PG3) prostaglandinak, azido eikospentaenoikotik (EPA) abiatuta egiten direnak, antiinflamatorioak direla.
|
|
2011
|
|
|
Eraginkortasuna arintze aldera, Europako Batzordeak proposatu du OLAFek Gainbegiratze Batzordeari horren berri eman behar diola, ikerketa bat urtetik haratago luzatu behar bada. Bruselak ziurtatu du OLAFeko zuzendari nagusiak iruzurraren aurkako bulegoak egiten dituen ikerketak onartzeko gaitasunari eutsiko diola,
|
baina
ikerketei lehentasuna ematerakoan kasuak izan dezakeen finantza eraginaren arabera jokatu duela. Erkidegoko finantza baliabide asko hirugarren herrialdeetara bideratzen direnez, Erkidegoko Gobernuak proposatu du OLAFek lankidetza hitzarmen administratiboak negoziatu ahal izatea herrialde horietako agentzia eskudunekin.
|
|
|
Azterlan horrek bide berriak irekitzen ditu minbizirako tratamendu berriak garatzeko, eta, beraz, ikertzaileek interes terapeutiko potentzialeko CPEB4 delakoaren inhibitzaileak diseinatu eta aztertzen dituzte. “Aplikazio klinikoak etorkizun handikoak dira,
|
baina
ikerketa sakona egin behar da molekula inhibitzaileak identifikatzeko eta zenbait modelotan probatzeko, haien potentzial klinikoa eta pazienteengan duten erabilera zehaztu aurretik”, ohartarazi dute Navarrok eta Méndezek.
|
|
2012
|
|
|
Zenbait azterketa zientifikoren arabera, egunero esne hartzitu horretatik hartuz gero, infekzio arrunt gutxiago izaten dituzte zenbait kolektibok (arnasbideetako infekzio gutxiago, adibidez),
|
baina
ikerketa horietako batzuk ez dira independenteak.
|
|
|
Horiek aldatzeak ahultasuna, suminkortasuna, digestio arazoak, diabetea, osasun mentaleko arazoak edo, are, minbizia ere eragin ditzake. Orain arte ezagutzen zen immunitate sistemak aldaketa zirkadianoak izaten dituela egunean zehar,
|
baina
ikerketa berri batek harreman hori indartu du, eguneko ordua infekzio bat hartzeko arriskua areagotzen duen faktore garrantzitsua dela esaten baitu.
|
|
|
Betiko formula berberak, izen desberdinekin jantzita. Epe laburrean, ohiko elikatze ereduek baino pisu gehiago galtzen dute dieta horiek,
|
baina
ikerketek frogatzen dute murrizketa hori ez dela mantentzen.
|
|
|
Aldi berean, parte hartzaileek astean hiru aldiz jasoko dute beste tratamendu ez farmakologiko bat, estimulazio programa bat, oroimena eta beste gaitasun kognitibo batzuk entrenatuko dituena, nola eboluzionatzen duten ikusteko, eta, arlo horietan hobekuntza gertatzen bada, DOWN Españak azaltzen du. egcg aren funtsezko alderdietako bat da jarduera antioxidatzailea eta albo ondoriorik ez izatea. “Ikerketa ugari egin dira te berdearen eragin positiboei buruz,
|
baina
ikerketa zientifiko horren balioa da onura horiek Trisomia 21 duten pertsonengan ebaluatzen dituen munduko lehena izango dela”, nabarmendu du DOWN Españak.
|
|
|
Ikerketaren bidez frogatu ahal izan denez, genetikoki eraldatutako mentu espezifiko bat clemenula eta navelate barietateekin konbinatuta, zitriko horien ekoizpena %20 handitu daiteke, Ebroko Lurretan gehien erabiltzen diren oinekin alderatuta. Genetikoki eraldatutako eta emaitzarik onenak eman dituen eredua Forner Alcaide (FA) 5 zenbakia da,
|
baina
ikerketa, 2000 urtean hasi eta orain emaitzak ematen hasi dena, IVIA, FA 13 eta FA 418 ereduekin egin zen. Oin horietako bakoitza clemenula eta navelate barietateekin txertatu da, eta haien portaera Citrange carrizo oinekin txertatutako narkiekin alderatu da.
|
|
|
Hala ere, garezur barneko hemorragia sintomatikoa izateko arrisku handiagoa ere badu. American Heart Associationen jarraibideen arabera, warfarinarekin tratatutako pazienteetan, tPA erabil daiteke INRa 1,7 edo txikiagoa bada,
|
baina
ikerketa gutxik babesten dituzte jarraibide horiek. Dukeren behaketa azterketa berri horretan, 1.203 ospitaletako 23.437 paziente sartu ziren iktusa izan zutenak.
|
|
|
Burusoiltasunerako tratamendu eraginkor baten bila Gizon askok ez diote adatsaren galerari kasurik egiten, eta konponbidea ematen saiatzen dira.' Arazoa da tratamendu asko iragartzen direla etorkizun handiko emaitzak izan arren, gutxi daudela eraginkor. Orain arte uste izan da burusoiltasuna arazo progresiboa eta itzulezina dela,
|
baina
ikerketa berri batek tratamendu berriak ekar ditzake. Estatu Batuetako zientzialariek adatsaren galerarekin zerikusia izan dezakeen proteina bat identifikatu dute:
|
|
|
Azti tecnaliako adituek aukera berriak eskaintzen dituzte, landare gantzez egindako jaki goxo bat dastatzeko. Merkatuan sartzeko zain dago oraindik gazta berria,
|
baina
ikerketak oso etorkizun handikoak dira. Azterketa SAIOTEK programaren barruan garatu da, eta gazta gutxi eta animalia gantzik gabeko gazta barietate berria eman du.
|
|
2013
|
|
|
Literatura zientifikoan aurki daitezkeen zenbait ikerketak esaten dute mota horretako esne hartzituak hartzeak, itxuraz, murriztu egiten duela ohiko infekzio batzuk hartzeko arriskua zenbait kolektibotan (arnasbideetako infekzioak hartzekoa, adibidez),
|
baina
ikerketa horietako batzuk ez dira independenteak.
|
|
|
Gogo aldarteei eragiten omen die, askotan aipatzen da hori,
|
baina
ikerketa gutxik berresten dute lotura hori.
|
|
|
Haragia, esnea eta animalia jatorriko proteinak ez dira baztertu behar,
|
baina
ikerketek esaten dute fruta jatea, eta berdin berdurak, oliba olioa eta zuntza duten elikagaiak ere, bereziki baliagarria dela osasuntsu egoteko eta zenbait eritasuni aurre hartzeko.
|
|
|
Horrek azaltzen du usaimenezko usaimenaren ehunak, paralisia duten animalietan kalteturiko bizkarrezur muineko zatiak birsor ditzakeela. Txakurren arrakastak ez du zertan pertsona paralitikoetara eraman Esperimentuko txakur guztiek ez zuten ibiltzea lortu,
|
baina
ikerketa zoragarria da. Eta, agian, bide interesgarri bat ireki du, animalien eta gizakien paralisia sendatu eta berpizteko.
|
|
|
Garunaren ikus ahalmenak koefiziente intelektualari (CI) buruzko aztarnak ematen ditu. Ez du zehazten,
|
baina
ikerketa berri batek ziurtatzen du pertsona adimentsuenak sentikorragoak direla inguruan gertatzen dena baino, eta hobeto bereganatzen dutela mugimendua. Bisitatutako adimena da Howard Gardnerrek proposatutako zortzi adimenetako bat.
|
|
2014
|
|
|
Espainian bost milioi txakur inguru bizi dira, Maskotentzako Elikagai Fabrikatzaileen Europako Federazioaren erroldaren arabera. Zifra hori Estatu Batuetan bizi diren 83 milioi hargailuetatik urrun dago,
|
baina
ikerketa oso arduratsuak diren txakurren jabeen arretarako dei bat da.
|
|
2015
|
|
|
sedentarismoa, tabakismoa, alkoholaren kontsumoa eta elikadura osasungarria. Sedentarismoa elikadura eredu txarrenarekin lotuta dagoela egiaztatu da,
|
baina
ikerketak ez du uzten zerk eragiten duen eta zerk eragiten duen argitzea. Edonola ere, beste arrazoi bat da osasunaren arloan guztia bere zatien batura baino gehiago dela, artikulu honetan zabaltzen den bezala.
|
|
2016
|
|
|
Arrain hori Mediterraneoan hazten da, Afrikako mendebaldeko eta hegoaldeko kostaldeetan. Jatorria ez dago argi,
|
baina
ikerketa batzuen arabera, arrainek edo itsasoko algek beren dietan sortzen dituzte toxinak. Beste ikerlan batzuen arabera, makroalgetako toxinetatik etor litezke, eta horiek arrain haragian metatzen dira.
|
|
2017
|
|
|
Azterketek frogatu dute horien xurgapena eta bioeskuragarritasuna,
|
baina
ikerketa kliniko batzuetan ez da erabat baieztatu aldaketak eragiten dituztenik plasmako lipidoen gain.
|
|
2020
|
|
|
Bestalde, Josep Tabernero doktoreak, Vall d’Hebron Institutu Onkologikoko (VHIO) zuzendariak eta Vall d’Hebron ospitaleko Onkologia Medikoko zerbitzuburuak dioenez, “minbizia, berez, kopuru kezkagarri batzuk dituen pandemia bat da, eta gainera, gero eta handiagoak dira. Egia da heriotza tasa gutxitzen ari dela,
|
baina
ikerketa ez da minbizia geldiarazteko bakarrik, minbizia prebenitzeko ere bada”. Halaber, topaketa horretan, adituak adierazi zuen minbiziari buruzko ikerketan egindako inbertsioa ez dela soilik osasuna, baizik eta herrialde baten ekonomian ere funtsezkoa izan daitekeela, motor ekonomiko garrantzitsua baita.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere, herrialde garatuetan sei hilabete baino lehen hasi litzateke elikagai batzuk sartzen. Urte askoan eztabaidatzen ari den elikadura osagarrian, zentzuan edo medikuen esperientzian oinarritutako jarraibideak ematen ziren,
|
baina
ikerketa gutxi izan da. Zergatik ez dago ikasketa askorik?
|
|
|
Arazoa larria ez den arren, ondoez handia eragiten du, eta osasun kostuengatik ere bai. Kasu horietan ez da anomalia fisikorik izaten infekzio errepikatuak justifikatzeko,
|
baina
ikerketa batean egiaztatu zen emakume horiek uzkitik uretrara bitarteko distantzia txikiagoa zutela. Kasu gehienetan, eragiten dituzten bakterioekin lotutako arrazoiek eragiten dituzte ohiko infekzioak (epitelio zelulei arreta jartzeko gaitasun handiagoa duten «E. coli» mota batzuk daude).
|
|
|
Ez da erraza proiektuak egiteko finantziazioa lortzea, baina ez Espainian, ez munduko edozein lekutan. Proiektuak lehiakorrak dira eta, beraz, ez da erraza,
|
baina
ikerketa talde onek beti lortzen ditugu baliabideak. Ideia onak daudenean, funtsak lortzen dira.
|
|
2022
|
|
|
Zer ondorio izan ditzake Mediterraneoko dieta egiteak txikitatik kalitatean eta bizi itxaropenean? Oraingoz ezin dugu zenbatetsi bizitzan zehar izango dugun eragina,
|
baina
ikerketa batzuen arabera, Mediterraneoko dietari atxikimendu handia egiten dioten 10 urteko, gutxi gorabehera, 4 hilabeteko bizitza irabazten da osasun onean. Hori gutxi irudituko litzaioke, baina garrantzitsua da kontuan hartzea ikasketa horiek denbora leihoetan eta helduetan egiten direla.
|
|
|
meningitisa edo entzefalitisa. Imagen: Ron Lach Adenobirusetarako tratamendua Gaur egun, ez dago berariazko tratamendu medikorik adenobirusek eragindako infekzioetarako,
|
baina
ikerketa asko egin dira horietako bat lortzeko. Eta birusak direnez, antibiotikoek ere ez dute funtzionatzen.
|
|
|
Milioika pertsonari eragiten die diabetesak, eta oraindik ez du sendabiderik,
|
baina
ikerketa medikoa aurrera doa tratamendu errazagoak eta malguagoak sortzeko eta patologia hori dutenen bizi kalitatea hobetzeko.
|
|
|
Ariketa fisikoa areagotzea Diabetesa duten pertsonen pisua galtzeko, kaloria ekarpena nutrizio egokiarekin doitu behar da, baina ariketa ere egin behar da. “Pazientearen profilera egokituta egon behar du,
|
baina
ikerketa askok esaten digute eraginkorra izan dadin egingo den jarduera izan behar duela. egunero, 30 minutu inguru, ariketa nahastuz aerobiko ehunen oxigenazioa errazten duena —hala nola ibiltzea, bizikletan ibiltzea edo korrika egitea— eta anaerobikoa (muskulazioa), muskulu masa indartzeko”, dio medikuak.
|
|
2023
|
|
|
Hortik haratago, gozagarriek osasunari lotutako zenbait eragozpen dituzte. Erabilera segurua da,
|
baina
ikerketa batzuen arabera, horien kontsumoak eragin negatiboa izan dezake hesteetako mikrobiotoan, eta dieta osasungarri batetik urrundu egin gaitezke, zapore oso gozoen aldeko gure gustua indartu egiten baita. Gainera, batzuek ondorio laxanteak izan ditzakete kantitate handitan kontsumitzen badira.
|