|
2002
|
|
|
Baina hori nire arazoa denez, ez nintzen harritu Rubio irakaslearen liburuan pasarte hau aurkitu nuenean, jende askok, nik ez bezala, ingelesa oso ongi menderatzen baitu: " Ingelesa nola hala ezagutzen nuen,
|
baina
hara non tesiaren ingelesezko bertsioa gorpuzterakoan, ez gutxitan, erraztasun handiagoz aurkitzen nuen ingelesez neure gustuko adierazpide egokia ezi ez ongi menperatzen ei nuen neure klaseetako euskaraz. Paradoxa horrek aski tribulatu ninduen aldi luzexka batez" (76.orr.).
|
|
2006
|
|
|
Entzuna nuen, noski," anju" hitza, beti helduen ezpainetan. Topiko bat zela uste nuen, beraz,
|
baina
hara non ohartu naizen umeek zehaztasun eta prezisio osoz," a n j u" garbi garbia, ahoskatzen dutela. Batzuek behintzat.
|
|
2007
|
|
|
Lisak eskua tabako kutxatilara luzatu zuen, Demetrioren bala horrek Dionirekiko guztien bukaera ere adierazten zuelakoan,
|
baina
hara non agurearen azken hitzak bere jakin mina puztera etorri ziren:
|
|
2008
|
|
|
Bertan ostatua izan ezean, bisita programatu bat izan ezean, ez ardo ondurik ez pattar indarberritzailerik. Eta are gehiago goibelduko zen,
|
baina
hara non une hartantxe auto ofizial bat irten zen, eta handik gutxira, oinez, orduko diputatu Rabanera, EArekin zein PPrekin kulturan lardaxkan betikotu den funtzionario batekin eta, azkenik, Ken Follet musugorriarekin! Funtzionarioak P. Z. ri ezikusia egingo ziokeen, baina hain zegoen hurbil, eta Rabanera beti izan da hain jendearekikoa, azkenean elkarren aurkezpenak egin behar izan zituzten.
|
|
|
Beste mila lehen amodio ere izan direla eta badirela, norberak bizi izan duen lehen amodioaren aurretik, baina ez dugula ikasten. Nik ere bizi izan nuen neurea,
|
baina
hara non gauden aita eta biok, zuk ere jakin baituzu noizbait aita eta biok ez garela ongi konpontzen azken bolada honetan, hiru mailako eskailera erabili zuen azkenean, esan nahi zuena esateko.
|
|
|
Beste mila lehen amodio ere izan direla eta badirela, norberak bizi izan duen lehen amodioaren aurretik, baina ez dugula ikasten. Nik ere bizi izan nuen neurea,
|
baina
hara non gauden aita eta biok... zuk ere jakin baituzu noizbait aita eta biok ez garela ongi konpontzen azken bolada honetan –hiru mailako eskailera erabili zuen azkenean, esan nahi zuena esateko.
|
|
2009
|
|
|
Arrantzale batzuk ziren, sareak izarretara bota zituztenak, uretara bota beharrean?
|
baina
hara non egun batean sanpedro arrain bat harrapatu zuten, buruan koroa bat zuena eta zeruko giltzak altxor zituena, sabelaren barruan?
|
|
|
aitari men egiteko eta haren aurka erreboltatzeko gogo kontrajarriek erdibiturik balego bezala; Domingok, beraz, zerbait asmatu behar zuen?
|
baina
hara non, begiak zerumugan galtzerakoan, arrainontzi bat ikusi zuen, portutik badiara irteten ari zena eta erantzuna ahora ekarri ziona:
|
|
|
Tasiok zailtasun handiak zituen esan nahi zuena esateko, antza, bi punturen arteko distantziarik motzena lerro zuzena da (esaldi motzena, alegia, hitzen testuinguruan), baina zer, baldin eta bi punturen arteko bidea malda bertikal igoezina gertatzen bada?!?,
|
baina
hara non eskaini zion lagunak ezustean lurreratze pista bat, Tasiok, urduri baino urduriago zegoenak, istantean baliatu zuena:
|
|
|
omen zaio, BBK Sefanitro kokatuta zegoen lurzoruaren heren baten jabea dela. Aukera ederra gazteentzako alokairuzko etxebizitzak egiteko,
|
baina
hara non lurzoru horren erabilpena etxebizitza libreak eraikitzea den. Beste behin ere, BBK zuzentzen dutenek etekin ekonomikoak lortzea dute helburu, eta ez inbertsio sozialak bultzatzea.
|
|
|
Antza, ez zaio heldu Espainian langabezia %20, 5era igoko dela dioen OCDEren txostena. Langabezia horren arrazoietako bat da eraikuntzak pott egin duela,
|
baina
hara non sektore horretako enpresak izan ziren atzoko izarrak: Sacyrrek %2, 81 egin zuen gora, OHLk %2, 27, FCCk %0, 28 eta Accionak %0, 26 Agian, AEBei begira ari ziren eraikuntza enpresen akzioen erosleak, han bai etxebizitza merkatua biziberritzen ari dela dirudielako.
|
|
|
–Gogoratzen al zara Gabinok umetan egindako komiki batez? Arrantzale batzuk ziren, sareak izarretara bota zituztenak, uretara bota beharrean...
|
baina
hara non egun batean sanpedro arrain bat harrapatu zuten, buruan koroa bat zuena eta zeruko giltzak altxor zituena, sabelaren barruan...
|
|
|
Tasiok zailtasun handiak zituen esan nahi zuena esateko, antza –bi punturen arteko distantziarik motzena lerro zuzena da (esaldi motzena, alegia, hitzen testuinguruan), baina zer, baldin eta bi punturen arteko bidea malda bertikal igoezina gertatzen bada...! –,
|
baina
hara non eskaini zion lagunak ezustean lurreratze pista bat, Tasiok, urduri baino urduriago zegoenak, istantean baliatu zuena:
|
|
|
...unetan eta esplikazio luzeetan galdu nahi, hitz egiteko gogo handirik ere ez zuelako, menturaz; non zegoen, gainera, bere argudioa eta bere egia, artean ustezkoagoa zena egiazkoa baino?; Domingok susmoak baitzituen gehienik ere, aitarekin lan egin ez egin... aitari men egiteko eta haren aurka erreboltatzeko gogo kontrajarriek erdibiturik balego bezala; Domingok, beraz, zerbait asmatu behar zuen...
|
baina
hara non, begiak zerumugan galtzerakoan, arrainontzi bat ikusi zuen, portutik badiara irteten ari zena eta erantzuna ahora ekarri ziona:
|
|
2010
|
|
|
Ondotik diosku euskara mundu zabalean dabilela, Unibertsitatean eta hedabideetan ere, ezintasun asko eta asko apurtu direla...,
|
baina
hara non, lehendakariaren beraren ezintasuna ez. Euskararen hedatze masibo horrek ez du lehendakaria harrapatu, ezta bere gobernuko kontseilari gehienak ere.
|
|
|
Gainontzean, txepel zihoazkidàn egunak, bai, esan dizut,
|
baina
hara non egun batean? 1940ko udan, ezustea izan nuen:
|
|
|
Hura zen, beraz, nire egoera?
|
baina
hara non, etxean urtebete eta erdi neramala, hortxe hortxe, nire kalkuluen arabera?, ezusteko atsegina izan nuen?!; nik goiz arratsaldeetan ikasten nuen neure kasa, baina ez inongo gidaritzarik gabe, astean behin fraide debozionista bat etxeratzen baitzitzaidan, gramatika irakaslea ere bazena, hurbileko jarraipena egiteko; egun seinalatu hartan ere, neure egitekoa egiten ari nintzen, normal, frai... –Mi vida es un erial,/ flor que toco se deshoja;/ que en mi camino fatal/ alguien va sembrando el mal/ para que yo lo recoja?
|
|
|
jarrera horrek eraman bainau, besteak beste, nire hainbat konplexu gainditzera. Kristau izateari utzi nion,
|
baina
hara non kristau doktrinatik ikasitako zerbaitek, gizakion bidean paradoxak beti present, argitu zidan auzia:
|
|
|
Gainontzean, txepel zihoazkidàn egunak, bai, esan dizut,
|
baina
hara non egun batean —1940ko udan— ezustea izan nuen: Txopitea jaunaren beraren karta!
|
|
|
Jakin ere, badakizu, halaber, zeinen lagungarri gertatu izan zaidan jarrera hori, gutxieneko oreka bati eusteko... jarrera horrek eraman bainau, besteak beste, nire hainbat konplexu gainditzera. Kristau izateari utzi nion,
|
baina
hara non kristau doktrinatik ikasitako zerbaitek —gizakion bidean paradoxak beti present— argitu zidan auzia: talentuen parabolak... zeren talentu bakarra duenak ez du eman zaion talentuaz ez errudun eta ez lotsa sentitu behar, hurkoak hiru edo bost talentu dituela ikusten duenean.
|
|
|
Hura zen, beraz, nire egoera...
|
baina
hara non, etxean urtebete eta erdi neramala —hortxe hortxe, nire kalkuluen arabera—, ezusteko atsegina izan nuen...!; nik goiz arratsaldeetan ikasten nuen neure kasa, baina ez inongo gidaritzarik gabe, astean behin fraide debozionista bat etxeratzen baitzitzaidan, gramatika irakaslea ere bazena, hurbileko jarraipena egiteko; egun seinalatu hartan ere, neure egitekoa egiten ari nintzen, ... " Mi vida es un erial,/ flor que toco se deshoja;/ que en mi camino fatal/ alguien va sembrando el mal/ para que yo lo recoja"; eta orduan —hamalau urte nituen, hamabostera bidean—, lilura!; eta orduan, miraria!; errebelazio bat izan zen:
|
|
|
Erretzea ere bururatu zitzaidan,
|
baina
hara non goragalea sentitu nuen sabeletik eztarriraino etorrita. A ze erreakzio nahasiak izaten ari nintzen!
|
|
|
Oso larrituta geunden,
|
baina
hara non Roque pozarren ikusten dudan gugana hurbiltzen. Txantxetarako indarra ere atera zuen...
|
|
2012
|
|
|
arrunkeriatzat neukaan kaligrafia fina;
|
baina
hara non
|
|
|
Sekula baino xarmagarriagoa zen bere senarrarekiko, pistatxe kremak egiten zizkion eta afalondoan balsak jotzen zituen. Gizon guztietarik dohatsuentzat kausitzen zuen beraz Charlesek bere burua, eta Emma kezkarik gabe bizi zen,
|
baina
hara non arrats batez tupustean:
|
|
|
Aurpegiaren zurbiltasun hitsak nabarmenki salatzen zuen barnea inarrosten zion ezinegona; eskua nora ezean mugitzen zuen mahai gainean, galdu gordean, eta leunki dardarka ari zitzaiola antzeman nion; tarteka, zabal zabal puzten zuen bularra, eta tarteka, aldiz, arnasari eusten ziola ematen zuen. Gogaitzen hasia nintzen komedia horrekin, eta prest nengoen isiltasuna modurik arruntenean apurtzeko, edalontzi bete te eskainiz alegia,
|
baina
hara non bera jauzi batez zutitu zen, besoak nire lepo inguruan ipini, eta musu heze eta gartsua eman zidan ezpainetan. Lausotu zitzaizkidan begiak, burua jirabiraka hasi zitzaidan, besarkatu egin nuen gazte grinatsu baten indar guztiarekin, baina bera, suge baten antzera, besoen artetik irristatu zitzaidan belarrira xuxurlatu ondoren:
|
|
|
Zure paperak dauzkat, Grigori Aleksandrovitx... aldean eramaten ditut beti... Georgian aurkituko zintudalakoan nengoen,
|
baina
hara non jainkoak hemen elkartu gaituen... Zer egingo dut haiekin?
|
|
|
Herritarren eta eskualdeen oreka bultzatu nahi duzuela diozu elkarrizketan, Larraitz, horregatik ez dela bidesaririk jarriko ez Etxegaraten, ezta Andoainen ere,
|
baina
hara non, Deskargan bai, ostera. Ez duzuela Etxegaraten bidesaririk jarriko partxe bat delako, garraiolariak ez kaltetzeko.
|
|
2013
|
|
|
eta mutil ustez zintzo bat zena guztiz okertu zen. Herritik hiriburura joana zen, hiria ere belauniko ipintzeko asmotan,
|
baina
hara non berak belaunikatu behar izan zuen azkenean. Egia da Almudenarekin izandako maite istorioan hura apaldu eta zapaldu zuela azken orduan, baita horrek halako atsegin bat eman ziola ere, baina egia da, halaber, ehiza bereganatzeko saioan, ehizak egin ziola ihes.
|
|
|
edaten hasi, edanak menderatu... eta mutil ustez zintzo bat zena guztiz okertu zen. Herritik hiriburura joana zen, hiria ere belauniko ipintzeko asmotan,
|
baina
hara non berak belaunikatu behar izan zuen azkenean. Egia da Almudenarekin izandako maite istorioan hura apaldu eta zapaldu zuela azken orduan, baita horrek halako atsegin bat eman ziola ere, baina egia da, halaber, ehiza bereganatzeko saioan, ehizak egin ziola ihes.
|
|
2014
|
|
|
Adiskide batzuen zain direla erranik uxatu dute; badira hilabete batzuk lantegiaren jabea Madeleinez ohartua dela, eta zernahi gisako faboreak eskaintzen dizkiola. Beti errefusatzen ditu Madeleine gazteak, baina dagoeneko ez dakiela zer egin erraten ari zaio adiskideei, lana galdu nahi ez badu onartu ote dion txeraren bat, lanik gabea baratzen bada zer eginen duten etxean guraso zaharrekin,
|
baina
hara non datorren Julia delako hori, ile luzea moto batean bilduz gibelean, zapi beltza buruan ezarri ahal izateko, bele baten irudi bizia baita zapi horrekin, zinez, halakoa baitu mokoa luzea eta okerra. Bele bisaia horri aieru txarra harturik, Graxianak galdegin dio Marianneri fidatzekoa izanen ote den Julia delako hori.
|
|
2015
|
|
|
|
baina
hara non,
|
|
|
Hasi nahiz, bada, zerbait asmatu nahian, ibili naiz bizpahiru ordu ezinean?
|
baina
hara non, desesperatzera nindoan puntuan aurkitu dudan salbabidea!
|
|
|
|
baina
hara non,
|
|
|
Roldan Jimeno adiskidea, Errolan. Nik Vatikanon neukan, santu baskoien inesistentzia frogatzen ari,
|
baina
hara non interes bizia agertu baitzuen MJUren monografiaz; hori bai, esku artean zeuzkan deseina zenbaitzuk bururatu eta. Eta Errolanek berak zuen jalgi, mendeurrena parada bikaina zitekeela liburuaren argitaratzeko.
|
|
2017
|
|
|
Hemen bada, serora nor hartuko ibili ote nuen ari nintzen nire artean pentsatzen, lehengo erretorearekin egondakoa hil berria zela-eta. Hori baino kezka iturri handiagoak ere banituen, egia esan, eta ez nuen horrekin buru-hauste gehiegi ere erabili,
|
baina
hara non, uste baino errazago aurkitu nuen aukerako emakumea: alarguna bera, zintzoa, maratza, txukuna eta langilea; ez prexixo nik diodalako, bai baitirudi ferian ari naizela, tratante moduan, mando zaharra garesti saldu nahian?, ezpada herriko agintariek eta jende prestuenak halaxe ziurtatu didatelako, bestelakorik esan didanik ere baden arren, baina badakizu nolakoa izan ohi den herri txikietako giroa, harako, herri txikia, infernu handia?
|
|
|
Gaur gauean izan da, lehentxeago, eta oraindik itzarrita nago, nire buruarekin izututa eta damututa, artega eta urduri, oldozpen hauek ezertarako balioko duten jakin gabe ere idazteari utzi ezinik, bestela berriro ere gelatik aterako naizen beldur. ...aur gauean, aurrekoetan bezala, gelatik atera naiz, bai, eta besteetan legez ama alabek lo egiten duten gelaraino joan; aurrekoetan bezala belarria sarraila ondoan jarri behar nuen, ezer aditzen ote nuen, azken gau guztiotan bezala loaren arnasa lasaia eta zurrunga eme bat besterik adituko ez nituelako esperantzaz batetik eta beste zer edo zer ere sumatzeko irrika ilunari eutsi ezinik aldi berean,
|
baina
hara non, pasabidean nindoala, ohol zaharrek kirrinka hotsik egin ez zezaten astiro astiro eta ezin leunago ibiliz, ate aurrera iristear nintzela, zer gertatuko eta haien atea ireki egin dela. Une labur bat izan da, txinparta hutsa, tximistaren iraupen laburrekoa, baina tximistazoaren gisa, honek ere jo eta zurturik utzi nau.
|
|
2018
|
|
|
Jende gutxi geratzen da bi orduko disko bat entzuteko prest dagoena edo horretarako denbora duena. Arrisku handiko apustua zen,
|
baina
hara non, jendearen harrera eta salmentak izugarriak izan dira. Alemaniako disko salduenen zerrendan sartu ginen, diskoetxe independente batekin eta death metaleko bi orduko disko batekin!
|
|
|
Dena txukun txukun jarri eta joan ginen. Pentsatzen genuen hil egingo zirela biak
|
baina
hara non, handik denbora batera, ikusi genuen neska bere haur txikitxoarekin. Hura poza!
|
|
|
Laster iritsi zen txalupa gure albora; hiruzpalau gizon ziren, haietako bat biboteduna, polizia itxura demasekoa? Nik ia ia eskuak ere jarri nituen atxilotu nintzaten;
|
baina
hara non datorren biboteduna ni besarkatzeko plantan: –A zer poza hau entzutea hemen, Euskal Herriko paraje honetan!?.
|
|
2020
|
|
|
Beraz, topoa hartu dugu eta Bryant Parken jaitsi gara, autobusa hartzeko asmoarekin pier (ibaiko moila) bateraino joateko, itsas txango bat egitera. Han ginela, Libraryra sartzen saiatu gara, komunera joateko,
|
baina
hara non hori gaurtik aurrera itxita dutela, irekitzeko datarik gabe. Eskerrak atzo ikusi genuela, Guggenheim ere txiripaz ikusi genuen, azken egunean.
|
|
|
Edo Moncloan. Zipaio hitza zentzu mugatu batean esan izan da hemen, polizia arloan,
|
baina
hara non baden beste testuingururik erabiltzeko. Lehengoan, argi utzi zuen hori Bartzelonako egunkari ezagun bateko zutabegileak, Espainiako presidente Mariano Raxoi deskribatzeko killer eta zipaio hitzak aukeratu zituenean:
|
|
|
Ohean agondu, eta mespretxuzko begirada zuzendu dio Txarrori logelako argi ilunean,
|
baina
hara non hutsik aurkitu duen haren ohatzea. Babilen kamantzari begiratu dio gero, eta han ikusi du mutila lo betean, zurrunga zurrunga arpan zerra baten pare.
|
|
|
Aldapa behera abiatu nintzen, eta, hankak eta gorputza errazago bezala, pentsamenduak ere arindu egin zitzaizkidan, naturaren eta naturako biztanleen kontenplazioak emandako poza barruan;
|
baina
hara non, bide ertzean, beste behi bat azaldu zitzaidan, dulun dulun, eta, abereen diskrezio gutxia lagun, kaka pustila bat jaulki zuen: " Eman eta zabal ezazu munduan frutua".
|
|
2021
|
|
|
Homeless bat sartu da dendan. Txanpon txiki bat eskatuko ote didan pentsatu dut,
|
baina
hara non doan liburuak begiratzera, bere atzean txiza lurrina utzita.
|
|
|
Tupustean oso zoriontsua sentitu zen; bere haurtzaro eta gaztaroak izandako zapore ustela ulertu zuen orduan: mundu zaharraren odola zeraman zainetan;
|
baina
hara non bere sustraiak ebaki egingo zituen bere burua ostera ere sortzeko.
|
|
|
Ubeda delako bat harrapatu nahi zuten, maletekin aritzen zena. Gauez joan ziren hura harrapatzera
|
baina
hara non nahastu ziren eta periodikoak saltzen zituena hartu eta eraman zuten. Hil egin zuten.
|
|
2022
|
|
|
Zortzietan Mirak deitu zion Ernestori. Suposatzen zen orduantxe elkartu behar zutela,
|
baina
hara non Ernesto ere ez zegoen elkartzeko prest. Bilbon zen.
|
|
|
«Haurrak jolasean ari ziren plazan; futbolean. Gazteleraz ari ziren,
|
baina
hara non entzuten diodan bati: ' Oye!
|
|
|
Txikikeriak ganorabakoen entretenimendutzat ditu Etxanozek,
|
baina
hara non usteak irentsi eta lelokeria bati irtenbidea eman nahian joan zaizkion hiruzpalau egun, gaueko bere ordu guztiekin. Eternitatea, zinez, norbere itzala handitzea ez den guztiari kaka egiten ematen duen tarte ñimiñoa eskaintzen dion gizon batentzat.
|
|
2023
|
|
|
Pentsatzen nuen etxeko goxora itzultze moduko bat izango zela,
|
baina
hara non ikusi berri dudan dena fantasia hutsa izan dela, ameskeria galanta. Bai, egia esan, asko tristetu naiz ikasleen hizkuntza jokabidea ikusita, erdararekiko joera ia erabatekoa dute, baina hortik areago, beren hizkuntza hautuarekiko halako harrotasun moduko bat erakusten hasi dira, lotsagabekeria handiagoa, guri ere erdaraz egiten digutela, damu eta ahalge izpirik batere adierazi gabe gure ohartarazpenen aurrean.
|
|
|
Pentsamendu absurdoak nituen, iruditzen zitzaidan neuk egin niola dei heriotzari. Oso urte zaila izan zen,
|
baina
hara non, 2021ean, nire komunitateko agintaritzaren parte egin ninduten, eta izendapen horren ondorioz komunitatean geratu behar izan nuen, guztiontzako lan egiten.
|
|
|
tok, tok, tok... Nik ez nuen horren berririk,
|
baina
hara non etortzen zaidan egun batean; 80 urte inguru zituen. Hiru zapata kaxatan sartuta, 110 kasete ekarri zizkidan.
|
|
|
Bien bitartean, Martinek film bat ikusteko proposamena egin zidan," Ilarrarena" eskatu zidan, tinko, eta nahas mahas ni, aitzaki maitzaki hasi nintzaion, ez nuela halakorik gogoan eta hau eta beste,
|
baina
hara non sarean jatorri errusiarreko film bat aurkitu nuen, Vivaldiren musikarekin. Benetako aktoreekin egina dago eta biok batera ikusten hasi ginen, baina harrigarria zitzaidan kasik ordu eta erdiko film bat egitea mikroipuin batean oinarritua.
|
|
|
Marie Jeanne ez nuen oso laguna,
|
baina
hara non ekaineko egun batez etxera gonbidatu ninduen, jardin txiki batekiko txalet dotore hartara, limonada edatera. Eskolako zozketarako txartelak saldu behar genituen elkarrekin bere auzoan.
|