|
2015
|
|
|
“Xenpelar 1991 urtean sortu zen eta Bertsozale Elkartea sortuz geroztiko bertsolaritzaren ondarea bildu dugu. Iraganeko bilduma eta funtsak ere badauzkagu,
|
baina
gure lehentasuna egungo jarduna dokumentatzea da”, azaldu du Oihana Aranburuk, dokumentazio zentroko koordinatzaileak.
|
|
2017
|
|
|
|
baina
guk ondo badakigu zuk/ geio merezi dezuna.
|
|
|
Hasieran oso txukun hasten dira, baina ziri edo eztenetara pasatzen dira berehala. Nire ustez, txikitoena oso ohitura zaharra da,
|
baina
gure gurasoen belaunaldira arte iraun du bizirik. Elkarri irri edo trufa egiteko kantatzen zituzten.
|
|
|
“Bertsolaritza hitzarekin jolas egitea bada, eta hala da niretzat, kopla oraindik ere jolastiagoa zen. Egongo da kopla molde bat lehengo osagarriak erabiliz egiten dena,
|
baina
guk hemen egin duguna eta gure aurretik egiten zutena erabat genero askea zen, kolpe azkarren bidez egiten zena. Uste dut dantzarako koplak ere horrelakoak zirela.
|
|
2018
|
|
|
Ikertzen aritu eta gero jakin dugu Lizardikoak boteretsuak zirela, dirudunak eta elizkoiak (baserri jabeak, ganadu asko, zerrategi bat zabaldu zuten, ermita bat konpontzeko dirua eman…); jakin dugu, halaber, Korosagastiko emakumeak liberalagoak zirela, gorriagoak. Errua Itziarkoari bota zitzaion,
|
baina
guk gure susmoak dauzkagu. Garai hartan Elizak zeukan boterearekin, ez dugu zertan sinetsi apaizak, Luzianoren azken hitzen lekuko bakarrak, egia esan zuenik.
|
|
|
jakinarazpenak, errekerimenduak, balizko erantzukizunak bermatzeko fidantzak, lekukoen aitorpenak, bahitura eskaerak (bi mila pezetarainoko ondasunak) … Kontu gogorrak ziren, gehienbat legasarrarentzat, zituenak eta, batez ere, ez zituenak kendu baitzizkioten; eta Txirritarentzat ere hala izanen ziren harrapatu izatera, baina hari ezin deus egin zeren, gero hirugarren kutxan irakurriko genuenez, ez baitzekiten non barna zebilen, “en ignorado paradero” omen. ...nteresgarriak (bertzeren artean, Juan Berdún y Pallarés Iruñeko Instrukzioko Epaitegiko idazkariak sinaturiko oharra, zeinean argitzen baitzuen José Manuel Lujambio Retegui aipatzen zen agiri guzietan ulertu behar zela José Manuel Luxambio y Retegui erran nahi zela, “…por ser estos los nombres y apellidos del mencionado procesado…”, eta behar ziren zuzenketak egin zirela),
|
baina
guk jatorrizko bertsoak nahi genituen. Eta haiek falta.
|
|
2020
|
|
|
Niri gizon batek esan zidan kotxea non utzi. Aparkaleku pribatua omen zen,
|
baina
guk han utz omen genezakeen. Gauza bera esan zion geroxeago Muruari —Iñakirekin kantatzeak abantaila hori ere bazuen, inoiz ez nintzen azkena heltzen— Egun batzuen buruan telefono dei bat jaso zuen Muruak:
|
|
|
Hurrengo bilerarako, talde handi samarra zegoen ezezkoan. Euskaltzaindiak dirua ateratzen zuela zioten,
|
baina
guk ez geneukan Jaurlaritzaren, diputazioen, udalen eta abarren laguntzarik, sarreretatik egiten genuen dena. Hori entzun eta erabaki genuen, bale, antolatu zeuok txapelketa.
|
|
|
Ni Aitzumarriagan bizi nintzen gure ama zena hil zenetik,
|
baina
gure jaiotetxean irratia zeukaten eta liluratu egiten ninduen. Gogoan daukat behin lubizi batek Errezilen baserri bat azpian hartu zuela eta hildakoak izan zirela entzun nuela, eta lo egin ezinik aparatuari begira pasatu nuela gaua, handik lau pertsonak nola hitz egin zezaketen asmatu ezinik.
|
|
2021
|
|
|
Kezka bat genuen horrekin. Kuriositate bezala gehituko nuke hasieran apur bat kezkatzen ninduela 2021eko abenduan kaleratzea komikia, Euskal Herriko Bertsolari Txapelketako finalarekin batera, guk eginda, Txapelketari buruz… Txapelketa ez egitea pena da,
|
baina
guri mesede egin digu kontu honekin.
|
|
|
U– Agian, komikiaren zabalpen estrategiarentzat hobea izango zen komertzialki,
|
baina
guretzat hobeto!
|
|
|
Espektatibak handiak ziren… Haiek sekulako proiektuak jarri zituzten martxan, eta gu ginen justu hortaz aprobetxatu behar zen belaunaldia, haiek iritsi ez ziren toki batera iritsiko zena. Baina iritsi da gure belaunaldia, eta gure lan baldintzak oso prekarioak dira, bizi zein bizitoki aldetik ez dakigu non egongo garen hemendik hamar urtera… Gauzak aldatzeko ere dena sortua dagoen mundu batera iritsi gara, eta sentsazioa daukagu gure aurrekoek planak egin zituztela guretzat, gure aurrekoek esan dutela zer izan behar dugun,
|
baina
guk ez dugula aukerarik izan hitz egiteko bizitzen ari garenari buruz. Izenburua hortik dator.
|
|
|
Gai oso handiez ari gara, baina jai eredua aldatu da, Donostian denda txiki guztiak ixten ari dira, erdigunea turismorako etxebizitzak bideratzen ari dira, jendea kanpoko auzoetan edo herrietara doa Añorgakoak ere, Villabonara, Usurbilera, Lasartera… Aldaketa horiek guztiak ari dira gertatzen, eta guk bitartean jarraitzen dugu eztabaidan ea 80ko hamarkada hobeto zen egungoa baino. Komeni ez zaizkigun eztabaida batzuetan sartzen gara,
|
baina
guri tokatzen zaigu gure burua definitzea eta gure borrokak zein diren esatea…
|
|
2022
|
|
|
Baldin eta Andoni Egañaren bertsoekin afaltiarren artean barre eraso kontrola ezinak berriro piztuko balira, Felix Zubiak pilula batzuk eman dizkigu badaezpada ere, afalondoan whisky txupitoarekin batean irents ditzagun, barrea gauza guztiak bezala ederra baita, baina bere neurrian, tentsioa askatzeko balio duelako. Orgasmo txiki bat dela ere esan daiteke,
|
baina
gure gorputzaren kontrola galarazten digunean arriskuak ditu, adin batetik aurrera behintzat.
|
|
|
Igual txapelketarako teknikoki finduko genituen zenbait gauza, baina bertsolari bezala ez dago halako aldea. Bertsolari bezala ez,
|
baina
gure bizitzetan bai. Horri aurre egitea arraroa da, baina presente izan behar dugu maila eman dugula txapelketa batean, baina lehen egiten genituen akats igualak egin ditzakegula hemendik aurrera ere.
|
|
2023
|
|
|
|
baina
guk printza nahi.
|
|
|
“Eskolan, orain Ermuan ikastolan badute hezkuntza arautuan bertsolaritza lantzeko aukera, baina ni adin horretan nengoenean ez. Ez nuen izan bertsolaritza ikasgelan jasotzeko aukerarik,
|
baina
gure ama bertsozalea da, eta izan du ohitura inguruko herrietan antolatutako bertso saioetara edo Bizkaiko Txapelketako saioetara joateko. Akorduan daukat saioetara eramaten ninduela berarekin batera”.
|
|
|
“Ez nituzke gauza hauek esan,
|
baina
gure amak esaten zuen etxean aitarik gabe hazi zirela ia ia, oso gutxi ikusten zutelako, bere lanak egiten zituenean Eibarko kalera jaisten baitzen, han tabernaz taberna ibiltzeko”, jarraitu zuen Edurnek.
|
|
|
“Bertsotan ibiltzen zela beti entzun izan dugu, eta ona zela ere bai,
|
baina
gure artean ez dugu bertso girorik izan. Kontu hori aitonarekin bukatu zela esango nuke.
|
|
|
Askotan ez da erraza izaten hain sakratuak diren formetatik atera eta gauza desberdinak sortzea,
|
baina
guk argi dugu, lokatzez eta lorez betetako bideak merezi izan duela sortu dugunaz gozatzeko. Ezin ditugu ahaztu jasotako esker eta zorion mezuak, eta jendeak hasieratik guregan jarritako konfiantza eta ilusioa.
|
|
|
Unai Gaztelumendi sastrea aritu da guretzako erropa berriak josi eta josi. Ez dakigu zuri,
|
baina
gu ispilu aurrean jarri gara eta gustatu zaigu ikusi duguna.
|