|
2002
|
|
|
Erreumatologoek diote gaitza kronikoa izaten jarraitzen duela eta zientziari hutsune batzuk mantentzen zaizkiola. Ez du sendabiderik,
|
baina
gaixo askok, gehienek, bizitza «ia normala» egin dezakete terapia modernoenekin. Eduardo Ucar Erreumatologiako Euskal Elkarteko lehendakariak ziurtatu duenez, «tragedia handia» da gaixotasun hori izatea, tratamendu berriak ekarri dituzten pazienteen bizi kalitatea hobetu delako.
|
|
|
«Badakigu ebakuntza ondoko infekzioa izateko arrisku gutxiago dagoela, ospitaleko batez besteko egonaldia murriztu egiten dela eta frogatuta dagoela psikologikoki positiboagoa dela gaixotasun infekziosorik ez harrapatzeko», dio espezialista honek. Hala eta guztiz ere, gure herrialdean dohaintzen% 1 bakarrik erabiltzen dira, Estatu Batuetan% 10 edo Italia, Frantzia eta Alemanian% 8 Espainiako legediak bermatu egiten du autodohaintza,
|
baina
gaixo guztiek ez dute beti horren berri ematen. «Sinesmen erlijiosoa duten pazienteek baino ez dute jasotzen, hala nola Jehhovaren lekukoek, paziente normal batek baino tratu hobea», dio aditu honek.
|
|
2003
|
|
|
Nazio Batuek ohartarazi dute herrialde horietan, beren beharrei ezin dietenez aurre egin, handitu egiten dela emakume eta haurrak ustiategian erortzeko arriskua, eta, beraz, baita hiesa kutsatzeko arriskua ere. OMEk eta FAOk argi dute janariak ez duela kutsadura edo heriotza gehiago eragozten,
|
baina
gaixoen bizi kalitatea hobetzen laguntzen du. Alde horretatik, eskuliburuak aholku errazak ematen ditu, hala nola, belarrak eta espeziak irenstea gosea zabaltzeko eta digestioa hobetzeko, edo kanela infusioak prestatzea hotzeriak geldiarazteko.
|
|
2008
|
|
|
Garai batean, bihotza irekita soilik egin zitezkeen zenbait ebakuntza,
|
baina
gaixo mota horri ez zieten halakorik egiten, arriskutsuegia zelako.
|
|
|
Jakina da Parkinsonean dopamina neurotransmisorea jariatzen duten neuronak desagertzen ari direla pixkanaka. Alzheimerraren ondorengo bigarren gaixotasun neurodegeneratiboa da; 65 urtetik gorako ehun pertsonatik biri eragiten die,
|
baina
gaixoen %20k 50 urte baino gutxiago ditu. ‘Desblokeoaren’ bila «Mugimendu bat egitean, muskuluak elkarren segidan koordinatu behar dira; hori orkestra zuzendari batek egiten du, erritmo batean oinarrituta», azaltzen du Javier Cudeiro neurofisiologoak, Coruñako Unibertsitatekoak eta Neurocom (Neurozientzia eta Kontrol Motorra) proiektuaren zuzendariak.
|
|
|
Tratamendu farmakologikoa ere ez du ordezten. Laguntza terapiatzat hartzen da, gaixotasunak aurrera egitea eragozten ez duena
|
baina
gaixoaren bizi kalitatea asko hobetzeko ahalmena duena. Kudeirok aurreratu duenez, oso zaila da jakitea zenbat denboraz izango den eraginkorra gaixo bakoitza.
|
|
|
Haur txikiek beherakoekin eta pisua galtzearekin agertzen dute gaixotasuna; haur helduek eta helduek, berriz, beste sintoma batzuk izaten dituzte. Gaixotasuna berandu agertzen denean, beherakoa ere agertzen da,
|
baina
gaixoen %50ek baino gutxiagok. Hala ere, ohiko sintomak dira anemia, osteoporosia, idorreria eta neke kronikoa.
|
|
2009
|
|
|
Erasate proba da endoskopia hori,
|
baina
gaixoak ez du minik sentitzen, lasaigarriak eman ondoren egiten baitiote.
|
|
|
Arrautza, era berean, bitamina iturri ona da (liposolublea, elikagaien koipean). Gorputzak eguzki argia jasotzen duenean sintetiza daiteke,
|
baina
gaixoetan edo etxetik gutxi irteten direnean, arrautzaren ekarpen dietetikoa funtsezkoa izan daiteke. Baina dena ez da bertutea:
|
|
2010
|
|
|
Beste batzuk ere erabiltzen dira, klaritromizina eta eritromizina, esaterako,
|
baina
gaixoak penizilinari alergia izan diezaiokeela uste denean soilik, zeren estreptokokoen% 40 erresistenteak baitira antibiotiko horien aurrean.
|
|
|
Azken mantenugai horietako batzuk garrantzi handikoak dira eguneroko dietan, eta jende gutxik hartzen ditu. Arrautza ere bitaminaren iturri ona da (liposolublea eta, beraz, elikagaien koipean dagoena); gorputzak eguzkiaren argia jasotzen duenean sintetiza daiteke,
|
baina
gaixoetan edo etxetik gutxi irteten diren pertsonetan, eta arrautzaren ekarpen dietetikoa funtsezkoa izan daiteke. TAMAINA, ZER AXOLA
|
|
|
Bi aldeak ez dira egoera patologikora egokitzen; hori dela eta, psikologoek modu bateratuan eta independentean erantzun behar diete beren beharrei, eta inplikatutako bi aldeen arteko komunikazio afektibo eta emozional ona sustatu behar dute. Ez da erraza, askotan emozioekin edo heriotzarekin lotutako gaiek familia bateko kideen arteko komunikazioa zailtzen dutelako, oso elkartuta egon arren,
|
baina
gaixoak bere egoera ahalik eta ongien hautematen badu, familiak ere egiten du, eta gaixotasunaren bizipena eta bizi kalitatea hobetzen ditu. Ildo beretik doaz Journal of Clinical Oncology aldizkarian (2003) argitaratutako azterlan baten emaitzak.
|
|
2011
|
|
|
Ebakuntza egin eta egun berean bidaltzen dute etxera,
|
baina
gaixoak nahi badu, gau bat eman dezake ospitalean.
|
|
2013
|
|
|
Zifren dantza honek dio ez dagoela erregistro fidagarririk Espainian gaixotasunaren benetako norainokoa zein den, eta Koldo Aulestiak Urrutia, CEAFAko lehendakaria, azaldu du. 65 urtetik gorako gaixoen %10en prebalentzia egonkor mantendu da azken urteotan,
|
baina
gaixo kopurua etengabe hazi da, eta ez dio egiteari utziko. Izan ere, munduko herrialde luzeenetako bat da, eskandinaviarrenarekin eta Japoniarekin batera.
|
|
|
Sendagaien koordainketa edo ospitaleko laguntzailearen besaulkia: Duela urte batzuetatik hona, ospitalean telebista ikustea ez da doakoa,
|
baina
gaixo dagoen senide bati laguntzeagatik (Kataluniako zentro batzuetan gertatzen den bezala) edo gaixotasun baten gastuak ordaintzeagatik ordaintzea ordaintzeak eten egiten du osasun zerbitzu publikoetarako sarbide unibertsala, berdintasun baldintzetan. Baina, gastu saihestezinetako bat Izan ere, ordaindu edo ez da zerbitzurik jasoko.
|
|
2021
|
|
|
Ez dute gaixotasunaren agerpenean eraginik izaten, baina eragin dezakete eta, gainera, faktore kronifikatzaile gisa jokatu. Berez toxikoek ez dute migrainarik eragingo,
|
baina
gaixo batek, alkohol gehiegi edan edo gehiegi erretzen badu, krisi bat izateko arrisku handiagoa du. Migraina lantzeko errezetan, ba al du paperik ariketa fisikoak?
|
|
2023
|
|
|
Bizi kalitateari dagokionez, oso garrantzitsua da denborarekin izan dezakeen ezgaitasun handia ikustea. Batzuetan, alzheimerrari baino arreta gutxiago jartzen zaio,
|
baina
gaixoa eta familia asko nahasten ditu. Parkinsonak ibilbide luzea du eta arreta handia eskaini behar zaio, arreta hori ezin hobea den unitateetan.
|
|
|
62 unitate izatera iritsi zen herrialde osoan. 2007an, unitate horiek Osasun Sistema Nazionalera pixkanaka transferitzen hasi zen,
|
baina
gaixo eta senideei laguntza psikologikoa eta soziala eta boluntarioak ematen jarraitzen du. Elkarteak laguntza psikologiko, sozial eta boluntariotzako zerbitzuak ematen dizkie bere bizitzaren amaieran dauden pertsonei eta haien familiei. https:// youtu.be/ QNLVsBf9nWY, si= Ri1cb5yTPjE4qOOv Etorkizuneko erronkak zainketa aringarrietan Behar aringarriak dituzten minbizidun pertsonen arreta hobetzen laguntzeko, azterlanak 20 gomendio ematen ditu:
|