|
2001
|
|
|
Ez zen batere alferra gazte hura, eta ez zen sekula gelditzen lan egitetik.
|
Baina
gaixoarentzat, langilea izaitea ez zen aski, lan on bat aurkitu behar zuen, arrantzale izateak ez baitzuen aski diru ematen. Gainera, sortuko zen alabatxoarekin ezin izango zuten gehiago oraingo moldean bizi edo iraun.
|
|
2002
|
|
|
Gizendua zegoen emakume bat aurkitu nuen. Ikusten nuen oso jatorra zela,
|
baina
gaixo zegoen, begiak triste, dardarka, lotsatua... eta berehala esan zidan: " Alferrik da, nik ezin diot edateari utzi; nioke bizitzari aurre egin alkoholik gabe".
|
|
|
Erreumatologoek diote gaitza kronikoa izaten jarraitzen duela eta zientziari hutsune batzuk mantentzen zaizkiola. Ez du sendabiderik,
|
baina
gaixo askok, gehienek, bizitza «ia normala» egin dezakete terapia modernoenekin. Eduardo Ucar Erreumatologiako Euskal Elkarteko lehendakariak ziurtatu duenez, «tragedia handia» da gaixotasun hori izatea, tratamendu berriak ekarri dituzten pazienteen bizi kalitatea hobetu delako.
|
|
|
«Badakigu ebakuntza ondoko infekzioa izateko arrisku gutxiago dagoela, ospitaleko batez besteko egonaldia murriztu egiten dela eta frogatuta dagoela psikologikoki positiboagoa dela gaixotasun infekziosorik ez harrapatzeko», dio espezialista honek. Hala eta guztiz ere, gure herrialdean dohaintzen% 1 bakarrik erabiltzen dira, Estatu Batuetan% 10 edo Italia, Frantzia eta Alemanian% 8 Espainiako legediak bermatu egiten du autodohaintza,
|
baina
gaixo guztiek ez dute beti horren berri ematen. «Sinesmen erlijiosoa duten pazienteek baino ez dute jasotzen, hala nola Jehhovaren lekukoek, paziente normal batek baino tratu hobea», dio aditu honek.
|
|
2003
|
|
|
Nazio Batuek ohartarazi dute herrialde horietan, beren beharrei ezin dietenez aurre egin, handitu egiten dela emakume eta haurrak ustiategian erortzeko arriskua, eta, beraz, baita hiesa kutsatzeko arriskua ere. OMEk eta FAOk argi dute janariak ez duela kutsadura edo heriotza gehiago eragozten,
|
baina
gaixoen bizi kalitatea hobetzen laguntzen du. Alde horretatik, eskuliburuak aholku errazak ematen ditu, hala nola, belarrak eta espeziak irenstea gosea zabaltzeko eta digestioa hobetzeko, edo kanela infusioak prestatzea hotzeriak geldiarazteko.
|
|
2005
|
|
|
aire fatalista aire uros batekin nahasia zuen. Carolinak pentsatu zuen pixka bat eroa zela,
|
baina
gaixoari senargaia hil omen zitzaion gaztea zenean. Eta duela bi urte aita... eta orai ahizpa.
|
|
2007
|
|
|
stonehenge gaixoak sendatzeko gunea zela dio azterketa berri batek. Azken 100 urtetan hainbat interpretazio eman zaio Brontze Aroko megalito multzo ezagunari,
|
baina
gaixoak bertara jainkoen laguntzarekin euren osasuna hobetzera hurbiltzen zirela dio orain Timothy Darvill Bournwmouth eko Unibertsitateko Arkeoloia Unitateko arduradunak.
|
|
|
Autonomia erkidegoetako osasun agintariek kasu larrienak eta presakoenak bakarrik lekualdatzen laguntzen dute, azaldu du Prats-ek.
|
Baina
gaixo batek edo gaixo baten senideren batek behar diren proba diagnostikoak egitera joan nahi badu, poltsikotik ordaindu du. «Nahiz eta horrek ez lukeen izan behar joera orokorra, jende guztiak ezin baitu hori lortu», dio Prats-ek.
|
|
2008
|
|
|
Ohiko akupunturan, orratzak puntu jakinetan jartzen zaizkio gaixoari, itxuraz bizi energia, qi izenekoa, kitzikatzen duten puntuetan hain zuzen.
|
Baina
gaixo batzuei orratzak bizkarreko edozein lekutan jarri zitzaizkien nahiko modu azalekoan. Eta akupuntura" faltsua" jasotakoek ere emaitza onak izan zituzten.
|
|
|
Garai batean, bihotza irekita soilik egin zitezkeen zenbait ebakuntza,
|
baina
gaixo mota horri ez zieten halakorik egiten, arriskutsuegia zelako.
|
|
|
–Ongi da, esan zion medikuari belarrira, ahapeka?. Kontatuko diot berorri kontatzekoa, mediku jauna,
|
baina
gaixoa noiznahi esna daiteke eta nahiago nuke horretaz berorrekin partikularki mintzatzea, badaezpada?
|
|
|
Jakina da Parkinsonean dopamina neurotransmisorea jariatzen duten neuronak desagertzen ari direla pixkanaka. Alzheimerraren ondorengo bigarren gaixotasun neurodegeneratiboa da; 65 urtetik gorako ehun pertsonatik biri eragiten die,
|
baina
gaixoen %20k 50 urte baino gutxiago ditu. ‘Desblokeoaren’ bila «Mugimendu bat egitean, muskuluak elkarren segidan koordinatu behar dira; hori orkestra zuzendari batek egiten du, erritmo batean oinarrituta», azaltzen du Javier Cudeiro neurofisiologoak, Coruñako Unibertsitatekoak eta Neurocom (Neurozientzia eta Kontrol Motorra) proiektuaren zuzendariak.
|
|
|
Tratamendu farmakologikoa ere ez du ordezten. Laguntza terapiatzat hartzen da, gaixotasunak aurrera egitea eragozten ez duena
|
baina
gaixoaren bizi kalitatea asko hobetzeko ahalmena duena. Kudeirok aurreratu duenez, oso zaila da jakitea zenbat denboraz izango den eraginkorra gaixo bakoitza.
|
|
|
Haur txikiek beherakoekin eta pisua galtzearekin agertzen dute gaixotasuna; haur helduek eta helduek, berriz, beste sintoma batzuk izaten dituzte. Gaixotasuna berandu agertzen denean, beherakoa ere agertzen da,
|
baina
gaixoen %50ek baino gutxiagok. Hala ere, ohiko sintomak dira anemia, osteoporosia, idorreria eta neke kronikoa.
|
|
|
Zalantzarik gabe, hiru puntuek emango dieten indarraz eta konfiantzaz ari zen Juanfran. Gaixoa ez da erabat sendatuko gaurko hiru puntuekin,
|
baina
gaixoak sendagaiak bezalaxe behar ditu puntuak Osasunak, inoiz sendatuko dela sinesten jarraitu nahi badu.
|
|
|
–Ongi da –esan zion medikuari belarrira, ahapeka– Kontatuko diot berorri kontatzekoa, mediku jauna,
|
baina
gaixoa noiznahi esna daiteke eta nahiago nuke horretaz berorrekin partikularki mintzatzea, badaezpada...
|
|
2009
|
|
|
Urtebete geroago inoizkorik morroskoen egoan Praisku.
|
Baina
gaixo bi leporatu jakozan koitaduari: gorrik eta ikuste barik egoan.
|
|
|
Erasate proba da endoskopia hori,
|
baina
gaixoak ez du minik sentitzen, lasaigarriak eman ondoren egiten baitiote.
|
|
|
159 dira jada Mexikon hildakoak,
|
baina
gaixoen kopurua gutxitzen ari da
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak ez du gomendatu herrialdeen mugak ixtea,
|
baina
gaixo dauden pertsonek haien bidaiak atzeratzea komeni dela adierazi du.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak ez du gomendatu herrialdeen mugak ixtea,
|
baina
gaixo dauden pertsonek haien bidaiak atzeratzea komeni dela adierazi du.
|
|
|
Baina gida batzuk daude eta profesionalek gidak oinarritzat hartzen dituzte eta guregana gatazka zailenetan baino ez dute jotzen. Gehienetan ospitaleko langileen kasuak dira, taldeek planteatzen dizkigutenak,
|
baina
gaixoek ere aholkuak eskatzeko eskubidea dute Pazientearen Arreta zerbitzuaren bidez.
|
|
|
Txopitea jauna pazientzia galtzen hasia zen, bai, tratamenduak bezperan bete zituen bi hilabete?,
|
baina
gaixoa ez zegoen puntu berean, beharbada, ez atzera ez aurrera, bestela ez baitago ulertzerik Adak egun hartan eman zuèn aurrerapausoa, arratsalde partean eman ere, gaixoek patioan izaten zutèn ohiko paseoan; medikuak Maria Bibianari kontatua zion ordurako nola joan zitzaion goizeko kontsulta: nola berak, haizearen mintzoa entzuteko, gelako leihoak ireki zituen, eta nola Ada bere baitan bildu zen, ezohiko jarreran?
|
|
|
–esan zion, hatz erakuslea hara eta hona dantzatuz, airean sententzia itxurako haren marrazkia egiten ariko balitz bezala, agindu baten erritmoan markatua, baita mehatxu baten erritmoan ere, ondorioz, aginduak bere bidean ageriko nahiz ezkutuko mehatxua izan ohi baitu bidaide, argiak itzala bezala?. Mutila mutil normal bat da,
|
baina
gaixo dago, eta ezin du inork ikusi. Ulertu didazu?
|
|
|
Histeria, neurastenia, anorexia sendatu nahian hasi zen Freud. Hipnosia erabili zuen hasi berritan,
|
baina
gaixoa soilik hipnosi egoeran osatzen zen; egoera arruntera itzulitakoan, ostera ageri ziren sintomak. Horrenbestez, Freudek hitzezko sendabide bat asmatu zuen, psikoanalisia.
|
|
|
Zirkunstantziek hala eskatzen zuten. Zaindu dugu,
|
baina
gaixo bati ohi zaion erreparo guztiarekin. Egokitu dugu, baina ezer bortxatzeko arreta pinpirin batez.
|
|
|
MIMI. Zure lana da, badakit,
|
baina
gaixoak ez zuen horrelakorik merezi. Bere ezkontza eguna zen.
|
|
|
Arrautza, era berean, bitamina iturri ona da (liposolublea, elikagaien koipean). Gorputzak eguzki argia jasotzen duenean sintetiza daiteke,
|
baina
gaixoetan edo etxetik gutxi irteten direnean, arrautzaren ekarpen dietetikoa funtsezkoa izan daiteke. Baina dena ez da bertutea:
|
|
|
Txopitea jauna pazientzia galtzen hasia zen, bai –tratamenduak bezperan bete zituen bi hilabete–,
|
baina
gaixoa ez zegoen puntu berean, beharbada, ez atzera ez aurrera, bestela ez baitago ulertzerik Adak egun hartan eman zuèn aurrerapausoa, arratsalde partean eman ere, gaixoek patioan izaten zutèn ohiko paseoan; medikuak Maria Bibianari kontatua zion ordurako nola joan zitzaion goizeko kontsulta: nola berak, haizearen mintzoa entzuteko, gelako leihoak ireki zituen, eta nola Ada bere baitan bildu zen, ezohiko jarreran...
|
|
|
–Guk ez dizugu inoiz hutsik egin, eta zuk ere ez guri egin, Rakel, gehien behar zaitugunean... –esan zion, hatz erakuslea hara eta hona dantzatuz, airean sententzia itxurako haren marrazkia egiten ariko balitz bezala, agindu baten erritmoan markatua, baita mehatxu baten erritmoan ere, ondorioz, aginduak bere bidean ageriko nahiz ezkutuko mehatxua izan ohi baitu bidaide, argiak itzala bezala– Mutila mutil normal bat da,
|
baina
gaixo dago, eta ezin du inork ikusi... Ulertu didazu?
|
|
|
agian aita, gaztea oraindik
|
baina
gaixorik.
|
|
2010
|
|
|
|
Baina
gaixoak sendatzen laguntzen zuen bitartean, erizainen buruak bruzelosia harrapatu zuen. Eritasunak ohean garai luzeak pasatzera kondenatu zuen Nightingale bizi izan zen artean.
|
|
|
Beste batzuk ere erabiltzen dira, klaritromizina eta eritromizina, esaterako,
|
baina
gaixoak penizilinari alergia izan diezaiokeela uste denean soilik, zeren estreptokokoen% 40 erresistenteak baitira antibiotiko horien aurrean.
|
|
|
Hurrengo egunak, bizitzako gogorrenak bezala oroitzen ditut; sendatua nengoen,
|
baina
gaixo nengoen berriro ere;. Bihotzean min dut,/ min etsia, esan zuen Lizardi handiak, amonaren heriotza gogoan zuela, eta ni ez nintzen gutxiago, nire mina beste min bat bazen ere, maitemina iturburu zuena; nire minak goia joa behar zuen, nik hala uste nuen behintzat?
|
|
|
2 Afasia sentsorial transkortikala: mintzairaren ulermena modu esanguratsubatean kaltetzen da,
|
baina
gaixoa gai da hitzak eta esaldiak errepikatzeko.Gai da ere, ahots ozenean hitzak eta agindu idatziak irakurtzeko, baina ezhoriek exekutatzeko. Gaixoak ekolalia, hau da, harekin mintzatzen denakesan duen zerbaiten errepikapena adieraz dezake.
|
|
|
Azken mantenugai horietako batzuk garrantzi handikoak dira eguneroko dietan, eta jende gutxik hartzen ditu. Arrautza ere bitaminaren iturri ona da (liposolublea eta, beraz, elikagaien koipean dagoena); gorputzak eguzkiaren argia jasotzen duenean sintetiza daiteke,
|
baina
gaixoetan edo etxetik gutxi irteten diren pertsonetan, eta arrautzaren ekarpen dietetikoa funtsezkoa izan daiteke. TAMAINA, ZER AXOLA
|
|
|
Produktu berria jaso bitartean, medikuak emandako jarraibideen arabera aztertu behar dute glukosa.
|
Baina
gaixoek “One Touch Gluco Touch” zerrenda erreaktiboetako 2982533 lotea erabiltzen badute, “emaitza beste bide batzuetatik berretsi behar dute edo osasun profesional batekin harremanetan jarri, odoleko glukosa balio erreala adierazitakoa baino handiagoa izan baitaiteke”.
|
|
|
Bi aldeak ez dira egoera patologikora egokitzen; hori dela eta, psikologoek modu bateratuan eta independentean erantzun behar diete beren beharrei, eta inplikatutako bi aldeen arteko komunikazio afektibo eta emozional ona sustatu behar dute. Ez da erraza, askotan emozioekin edo heriotzarekin lotutako gaiek familia bateko kideen arteko komunikazioa zailtzen dutelako, oso elkartuta egon arren,
|
baina
gaixoak bere egoera ahalik eta ongien hautematen badu, familiak ere egiten du, eta gaixotasunaren bizipena eta bizi kalitatea hobetzen ditu. Ildo beretik doaz Journal of Clinical Oncology aldizkarian (2003) argitaratutako azterlan baten emaitzak.
|
|
|
Hurrengo egunak, bizitzako gogorrenak bezala oroitzen ditut; sendatua nengoen,
|
baina
gaixo nengoen berriro ere;" Bihotzean min dut,/ min etsia" esan zuen Lizardi handiak, amonaren heriotza gogoan zuela, eta ni ez nintzen gutxiago, nire mina beste min bat bazen ere, maitemina iturburu zuena; nire minak goia joa behar zuen, nik hala uste nuen behintzat... baina oker nengoen, oraindik ere gorago jo baitzuen berandu gabe; gaizki lo egiten nuen, eta, esnatzearekin batera, He... zer, baldin eta gertakari hura, Jainkoaren zigorra izan beharrean, Jainkoaren grazia bazen?; zer, baldin eta gurea zinezko ezkontza izan bazen, Jainkoaren begien aurrean —"(...) entzun nizunean etxetik alde egiteko prest zeundela nirekin ezkontzeko, nirekin orduantxe ezkondu bazina bezala sentitu zintudan" esan zidan Helenak! —, ohiko formulen eta arauzko arauen gainetik?; poztu nintzen... ustezko erruduna errugabetzen zuen neurrian, ikuspuntuak arintzen baitzidan zama; eta Helenarekin bizi izandako mementoek eta haragien nolabaiteko ezkontzak —zer alde zegoen, bada, ezkongaiek hitzez elkarri baietz esatetik mihiz esatera, baldin eta mihia hitzaren euskarri ere bazen? — beren zentzua hartzen zuten, harekin bizitza osorako lotzen baininduten; zer gehiago nahi nuen, bada, funtsezkoa neure esku banuen, hainbeste eta hainbeste maite nuen Helena, gertatuak gertatuta gero are gehiago...!; egia zen gazteak ginela —" Kontuz maitasun kontuetan...!" esaten zigun jende helduak eta adinekoak—, baina Romeo eta Julieta ere ez al ziren gure adinekoak, hortxe hortxe...?
|
|
|
Anaia Mahmed 1967an itzuli zen sorterrira,
|
baina
gaixorik. Axdirreko etxe lurrak noiz itzuliko zain zegoela hil zen, Rabateko Avicena Ospitalean.
|
|
|
Zergatiaz galdetu nionean, aitaren izaerari buruzko erreferentziak eskatu zizkidan zirujauak. Aitzakiatu zidan medikuntza ofizialak oraingoz ez duela minbizien sor gakoak zein izan daitezkeen kausitzen jakin,
|
baina
gaixoaren izaerak minbizia garatzeko zein desagerrarazteko izan dezakeen eragina ikertzerakoan lortu dituztela emaitza onenak. Bizipozak zahartzaroa bermatzen du eta saminak heriotza?
|
|
2011
|
|
|
Ebakuntza egin eta egun berean bidaltzen dute etxera,
|
baina
gaixoak nahi badu, gau bat eman dezake ospitalean.
|
|
2012
|
|
|
Ordenagailuetarako egokituak dagoeneko badaude. Inzak eta Arriolak sortutako sistema mahairakoa da, taldean aritzeko," banaka erabiltzekoak asko daude,
|
baina
gaixoak banaka artatzea oso garestia da. Egoitzetan taldeka moldatu behar, nola bestela?".
|
|
|
da gakoa. Ez gara hitzezko alderdiei buruz soilik ari, baizik eta antsietatearen adierazpen ez hitzezkoei buruz ere (aurpegiera, begirada, izerditzea, dardara, mugimenduak, etab.). Beraz, komenigarria da galdeketa kliniko hutsetik irtetea eta elkarrizketa informalagoa izatea,
|
baina
gaixoa estimulatuta, esan diezagun zein gogo aldartea duen, zein beldur edo kezka dituen, edo gertatzen ari zaionaren inguruan zer pentsatzen edo sentitzen duen. Horrela, hobeto bideratu ahal izango ditugu gaixoa lasaitzeko saioak, bidezko informazioa emanda eta lasaigarri orokorrak erabili gabe (hala nola:
|
|
|
– Ondoan egon behar da,
|
baina
gaixoari egin ditzakeen zereginak egiten utzita eta egin ezin dituen gauzetan soilik lagunduta; zama bat edo ezdeus izatearen sentimendu horiek saihesteko. –
|
|
2013
|
|
|
Beste batzuek berriz, azalpen kimikoa ematen diote: eguzkiaren argiak melatonina izeneko gai kimikoa sortzen du, depresioa hobetzen duena,
|
baina
gaixo horiek ez lukete behar beste melatonina sortuko. Arrazoia bata ala bestea izan, udaberrian indarrik eta ezertarako gogorik gabe eta lorik egin ezinda bagabiltza, ahalik eta azkarren eskatu genuke medikuaren laguntza, gaitz guztietan bezala erremedioa atzeratzeak pronostikoa okertzen duelako.
|
|
|
Min abdominala, tripako mina, botaka egitea eta beherakoa dira sintomarik ohikoenak, baina glutena hartzeak arazo «larriagoak» sor diezazkioke zeliako bati, hala nola abortuak, diabetesa, dermatitis herpatiformea, eskizofrenia, autismoa eta sistema gastrikoko minbizia. «Zeliakia horri lotutako beste gaixotasuna agertu aurretik garatzen bada, dieta eginda, lotutako gaixotasuna moztea lortuko da, eta ez da agertuko;
|
baina
gaixoa diagnostikatzen ez badute, eta lotutako gaixotasuna garatzen badu, horrek ez du izango atzerako bueltarik», azaldu du Cervok. Hala izanik, nabarmen geratzen da gluten gabeko elikagaiak oinarrizkoak direla zeliakoentzat.
|
|
|
Zifren dantza honek dio ez dagoela erregistro fidagarririk Espainian gaixotasunaren benetako norainokoa zein den, eta Koldo Aulestiak Urrutia, CEAFAko lehendakaria, azaldu du. 65 urtetik gorako gaixoen %10en prebalentzia egonkor mantendu da azken urteotan,
|
baina
gaixo kopurua etengabe hazi da, eta ez dio egiteari utziko. Izan ere, munduko herrialde luzeenetako bat da, eskandinaviarrenarekin eta Japoniarekin batera.
|
|
|
Sendagaien koordainketa edo ospitaleko laguntzailearen besaulkia: Duela urte batzuetatik hona, ospitalean telebista ikustea ez da doakoa,
|
baina
gaixo dagoen senide bati laguntzeagatik (Kataluniako zentro batzuetan gertatzen den bezala) edo gaixotasun baten gastuak ordaintzeagatik ordaintzea ordaintzeak eten egiten du osasun zerbitzu publikoetarako sarbide unibertsala, berdintasun baldintzetan. Baina, gastu saihestezinetako bat Izan ere, ordaindu edo ez da zerbitzurik jasoko.
|
|
|
Ulertzen dut zure gaixotasunari buruz ikertzea
|
baina
gaixo hauetako batzuek ospitalean egon behar dute
|
|
2014
|
|
|
Hau da, epilepsia bihurria dute.
|
Baina
gaixo horientzat ere aurrerapen handiak egiten ari dira. Bizkaian duela gutxi erabiltzen hasi diren proba da neuroirudi funtzionala.
|
|
|
Katu elbarri edo gaixo bat hartzeko izapideak elkarte bakoitzaren arabera aldatzen dira, baina ez dira konplexuak Katu imperfektuak «berezi» gisa definitzen dituzte ezagutzen zituztenek, hala nola Carmen Ramírez, Protección Felina elkarteko presidentea.
|
Baina
gaixo edo minusbaliotasunen bat duten katu horiek adoptatzen dituztenak ere bereziak dira, erantzukizun eta dedikazio handiagoa hartzen dutelako «osasuntsu hartzen dutenek baino», dio Ramírezek. Gero eta espainiar gehiagok erabakitzen dute zainketa bereziak behar dituen felino bat hartzea, adituek diotenez.
|
|
|
Zumarragako ospitalak eta Farmamundik ematen digu medikazioaren zati bat, eta erakunde ezberdinei luzatzen diegu dirulaguntza eskaera. Bidaia gure poltsikotik ordaintzen dugu,
|
baina
gaixoak artatzeak zenbait gastu dakartza; elkartea egiten da gastu horien erantzule”.“Kasu gogorrak ikusi izan ditugu”Guatemalatik itzultzean, Nereari kosta egiten zaio eguneroko bizitzari berrekitea, “kasu gogorrak ikusi izan ditugu han; premia larrian dagoen jendearekin aritzen gara, gaixo dauden haurrak ezagutzen ditugu, baita oinarrizko arreta garaiz ez jaso izanagatik hil... Hori guztia kudeatzea ez da erraza.
|
|
|
|
Baina
gaixo batzuk maila honetan egonkortzen dira ere.
|
|
2015
|
|
|
Irten aurretik, komunetara doan korridorearen aurretik pasa zaretenean, ez du ezer esan, eta orain harritu egin zaitu bat bateko premia horrek.
|
Baina
gaixo dagoen pertsona baten kontuak izango direla pentsatu duzu, eta kanpoan itxaron diozu. Aparkalekua autoz nahiko hustuta dago; afariak ematen hasten direnean berriz beteko da.
|
|
|
Azken batean, lubakian dagoen soldaduak, agian, engaina lezake bere burua, ez da alferrik isuriko gure odola eta abar, eta kontsolamendu izpi bat aurkitu horretan,
|
baina
gaixoaren lubakitik ikusten den etsaia garaiezina da, gau iluna bezain beltza, eta berak badaki alferrik borrokatuko direla oraingo eta geroko armadak horren kontra, uko egin baitzion Adanek hilezkortasunari eta, bizitzaren zuhaitzari muzin eginik, ongiaren eta gaizkiaren jakitatearen zuhaitzera bihurtu baitzen.
|
|
|
Hala, erdizkako egiaren mo zorropean ezkutatzen du nork bere egia, sasoian dagoenak nahiz gaixoak. Sasoian dagoenak uste baitu egiaren jabe dela,
|
baina
gaixoari erdizkako egiaren itxurapean ezkutatu beharra daukala, egia osoaren gordintasuna zer edo zer gozatze aldera. Orobat uste du gaixoak ere, ordea, egiaren jabe dela, baina sasoian dagoenari erdizkako egiaren itxurapean ezkutatu beharra daukala, egia osoaren gordintasuna zer edo zer gozatze aldera.
|
|
|
Ez zen asko, hasierako zortzi hilabeteak baino zer edo zer gehiago bazen ere, dagoeneko hiru ziren joanak?,
|
baina
gaixoak guztiaren gainetik erakusten zuen bizitzeko gogoak itxaropen izpi bat pizten zion.
|
|
|
Brianda San Joserena, Malagóngo ama priorea,
|
baina
gaixorik Toledoko karmelen.
|
|
2016
|
|
|
Orain, barkatu,
|
baina
gaixoak zain ditut.
|
|
2017
|
|
|
Ohikoa da hainbat aldaketa egotea, gizaki guztion material genetikoa ez baita guztiz berdina; gainera, aldaketa gehienek ez dute oztopatzen genearen funtzioa.
|
Baina
gaixoaren eta haren gurasoen exoma konparatuta, ondoriozta daiteke zein aldaketa jaso dituen gurasoengandik eta zein diren berriak, eta haietatik zeinek izan ditzaketen eragin kaltegarriak genearen funtzioan.
|
|
|
Amona jaio nintzenean hasi omen zen idazten eta eskutan eman nahi zidan, Nikaraguara joandakoan edo.
|
Baina
gaixo zegoela esan ziotenean, amari bidaltzea pentsatu zuen, badaezpada, nirekin elkartu aurretik hilko zelakoan.
|
|
|
Hau ez bazen hura, hemen ez bazen han.
|
Baina
gaixorik. Gaixorik, gaixorik, gaixorik.
|
|
|
Gaixoaren hatz potoloa zulatu du, ahalik eta goxoen. Odol pixka bat isuri du,
|
baina
gaixoak ez du hatza erretiratzeko imintziorik egin.
|
|
|
Gaixotasunaren patogenesian eszenatoki konplexuagoa iradokitzen dute, non genetaldeen edota bidezidorren erantzun koordinatua izan daitezkeen maila ukitua. Zentzu horretan, asoziazio eremu genomiko bereko PTPRK eta THEMIS geneen adierazpen mailak gaixoen hestebiopsietan (baina ez kontrol ez zeliakoetan) korrelazionatuta daudela ikusi dugu (Bondar et al., 2014). Gainera, NFkB bidezidorrarekin erlazionatutako 93 geneen mRNA mailen artekokorrelazio estua aurkitu da kontrol ez zeliakoetan,
|
baina
gaixoetan gene multzoaren adierazpenaguztiz desantolatzen da (Fernandez Jimenez et al., 2014).
|
|
2018
|
|
|
|
baina
gaixo daukagu
|
|
2019
|
|
|
Maiatzeko batzarraz den bezainbatean, L. Dassance eta B. Echegarayk ezin etorria adierazi zuten gutun bidez. Uztaritzeko alkateak egun horretan L. Terrier Baionako apezpikuaren bisita zuen haurren konfirmazio erlijiosorako. Era berean, idazkariari jakinarazi zion J. Elissalde, P. Lafitte eta hirurek J. Moulier" Oxobi" Arrangoitzeko erretorea lehenesten zutela J. Saint Pierre apezpiku zenaren aulkia betetzeko.749 B. Echegaray jakitun zen batzarrean hartu beharreko erabakien garrantziaz,
|
baina
gaixo jarraitzen zuen Madrilen, erorikoen eta biriketako kongestioen ondorioz.750
|
|
|
11). 518 Hutsegiteen artean, A. Irigaray Nafarroako euskaltzainarena aipatu behar da, seguru asko ekitaldiaren oihartzun mediatikoak eragin zitzakeen kritiken beldur zelako. J. Urquijok ere ekitaldiaren berri izan bazuen,
|
baina
gaixoegi zegoen Iruñeraino joateko, eta ez zen gehiago Akademiaren batzarretara agertu.519
|
|
|
Behar handia dagoen hiru arlo aipatu dituzu,
|
baina
gaixoak bere hizkuntzan artatzeko eskubidea du, nahiz eta bigarren hizkuntzan oso ondo moldatu.
|
|
2020
|
|
|
" Bost minutuz bada ere hil hurren direnei eskutik heldu behar diegu, norbaitek egon behar du haien ondoan. Beste batzuk ez daude hain larri,
|
baina
gaixo daude eta haiek ere arreta handiagoa behar dute".
|
|
|
Txileko egoera larriagotuz doa, estatu kolpearen mehatxua argia da. Gauzak horrela, Neruda Isla Negrara bueltatzen da,
|
baina
gaixo dago eta Mariok du ikusi.
|
|
|
MERS eta SARSen birusen aurka egin diren probetan, emaitza nahasiak eman dituzte. COVID kasuan ere, hasiera batean ez dute ematza onik eman,
|
baina
gaixoak oso larri zeudela nabarmendu dute.
|
|
|
Euretako batzuk, etxean zortzi bat egun sukarrarekin eman ostean hobetzen ez zutela ikusita; eta birikak nahiko hartuta. Oro har, adineko jendea da datorrena,
|
baina
gaixoen profila aldatzen ari da pixkanaka. Ezin dugu inor behartu ospitaleratzera.
|
|
|
Beste aldetik, baina, inpotentzia eta ardura puntu bat sentitzen dituzu. Osasun langileok pertsona batek behar duena emateko gaude,
|
baina
gaixo guztiak batera ospitaleratzeak eta haiek behar bezala artatzeko gai ez izateak ardura eragiten zidan. Orain arte gutaz gehiegi arduratu ez diren erakunde asko gu goraipatzen eta eredu gisa jartzen lehenak izan dira; hau da, mutur batetik bestera pasatu dira, eta hori ez da kontua.
|
|
2021
|
|
|
Gure aitak kontetan eban, gerra garaian nazionalak sartu ziranean, idi parea eta burdia eukienai konfiskau eta eurentzat behar eginarazoten eutseela. Aitita Gabriel be derrigortu eben,
|
baina
gaixorik egoanez, etxekoek itaundu eben ea semea joan eitekean ordez. Erantzuna baiezkoa izan zan, eta zaharrena geure aita zanez, berau joan zan frontera hamasei urtegaz, idi pareagaz hilak eta zaurituak Gorbeiatik Gopegira jasten.
|
|
|
Ez dute gaixotasunaren agerpenean eraginik izaten, baina eragin dezakete eta, gainera, faktore kronifikatzaile gisa jokatu. Berez toxikoek ez dute migrainarik eragingo,
|
baina
gaixo batek, alkohol gehiegi edan edo gehiegi erretzen badu, krisi bat izateko arrisku handiagoa du. Migraina lantzeko errezetan, ba al du paperik ariketa fisikoak?
|
|
|
Horretan polizia baten lanarekin parekatuko nuke. Are gehiago, Sigmund Freud delako horrek ere uste dut horrelako zerbait egiten duela,
|
baina
gaixoa aulki batean eseri ordez besaulki batean etzaten omen du. Argazki on batek gure izaera jartzen du agerian, gure iraganari buruzko xehetasunak ematen ditu, eta zure laguntzaile honek beharbada etorkizuna ere iragarriko du bere erretratuetan.
|
|
|
Izan genuen azken maistrak arazo asko eman zigun. Ona zen,
|
baina
gaixo zegoen... esan nahi dut, gaixo eta urduri. Azkenean alde egin zuen gaixo zegoelako.
|
|
|
|
Baina
gaixoa ZIUan aspalditik badago
|
|
|
|
Baina
gaixoak beren geletan daude.
|
|
|
Xaharrak, xaharrekin eta kitto!
|
Bainan
gaixo xaharrek ez dute sekulan probatu bizitzeko manera hori. Presoak bezala biziko dira orai:
|
|
|
Bi prozedura mota aurki genitzake: Banakako eskaera: gaixo konkretu batentzat derrigorrezkoa bada saiakuntza kliniko batean murgilduta dagoen sendagai bat,
|
baina
gaixoa ezin bada saiakuntzan sartu (adibidez, errekrutamendua itxita badago). Egoera honetan baimena indibidualki eskatu beharra dago saiakuntza klinikoa aurrera eramaten ari den promotoreari.
|
|
|
Gainera, uka ezin daitekeen errealitate bat azpimarratzen du: antzekoak diren gaixo asko daude,
|
baina
gaixo guztiak desberdinak dira. Hau da, norbanakoaren aldakortasuna onartzera garamatza.
|
|
2022
|
|
|
|
bainan
gaixoek erran bezate zer zorion dutan galtzen!
|
|
|
«Hura ekarri nahi genuen kosta ahala kosta, eta asteartera arte lotuta genuen, haren hegazkin txartelak eta guzti.
|
Baina
gaixo jarri da. Pena handia da, olinpiar txapeldun bat ekarri nahi baikenuen», azaldu du Zigor Diez krosaren antolatzaileak (Elgoibar, 1981).
|
|
|
Nafarroa osoko datuei erreparatuta, berriz, atzo 294 positibo atzeman zituzten. Herenegun, otsailak 22, hiru pertsona ospitaleratu zituzten, ospitaleratuta zeudenetatik inor ez zuten ZIUan sartu
|
baina
gaixo bat hil zen.
|
|
|
COVID jota, herenegun, otsailak 22, hiru pertsona ospitaleratu zituzten, ospitaleratuta zeudenetatik inor ez zuten ZIUan sartu
|
baina
gaixo bat hil zen. Alta eta bajen balantzea egin ondotik, orain 111 daude ospitalean, horietatik 13 ZIUetan.
|
|
|
Nafarroa osoko datuei erreparatuta, berriz, atzo 270 positibo atzeman zituzten. Herenegun, otsailak 20, bi pertsona ospitaleratu zituzten, ospitaleratuta zeudenetatik inor ez zuten ZIUan sartu
|
baina
gaixo bat hil zen.
|
|
|
COVID jota, herenegun, otsailak 20, bi pertsona ospitaleratu zituzten, ospitaleratuta zeudenetatik inor ez zuten ZIUan sartu
|
baina
gaixo bat hil zen. Alta eta bajen balantzea egin ondotik, orain 128 daude ospitalean, horietatik 15 ZIUetan.
|
|
|
Ni osagarritasunaren aldekoa naiz, baina posible denean bakarrik; ezin denean, amore eman behar da eta botika hartu. Hainbat botika ezin dira ordezkatu; adibidez, diabetesa sendatzeko belarrik ez dago,
|
baina
gaixo horiek izan ohi dituzten zirkulazio arazoak hobetzeko sendabelarrak erabil ditzakegu. Elkarren osagarri izatea posible dela uste dut, botika eta sendabelarra egoki uztartuta, sinergia ona eginez.
|
|
|
galdera bakoitza min berrien iturri izan daiteke. Kikiltzen gara, pentsatzen dugu hobe dela ez molestatzea,
|
baina
gaixoak gaixotasuna baitu bere errealitate nagusi ia bakarra, gure hitzen, gure animoen eta galderen esperoan dago. Eta bizitzaren oparirik onena, maitasuna, aktibatzen badugu, orduan sufrimenduaren izarek beste testura eta distira bat hartzen dituzte.
|
|
|
Ez zaio inporta sukaldean laguntzea, horrela Lucecita entzun dezakeelako.
|
Baina
gaixoak, protagonistarekiko elkartasunez edo, egunero negarrez bukatzen du Galiziako etxera bueltatu nahi baitu, a mi aldea. Herrimina.
|
|
|
Elvira oso erakargarria izango zen,
|
baina
gaixoa hilda dago.
|
|
2023
|
|
|
Bizi kalitateari dagokionez, oso garrantzitsua da denborarekin izan dezakeen ezgaitasun handia ikustea. Batzuetan, alzheimerrari baino arreta gutxiago jartzen zaio,
|
baina
gaixoa eta familia asko nahasten ditu. Parkinsonak ibilbide luzea du eta arreta handia eskaini behar zaio, arreta hori ezin hobea den unitateetan.
|
|
|
62 unitate izatera iritsi zen herrialde osoan. 2007an, unitate horiek Osasun Sistema Nazionalera pixkanaka transferitzen hasi zen,
|
baina
gaixo eta senideei laguntza psikologikoa eta soziala eta boluntarioak ematen jarraitzen du. Elkarteak laguntza psikologiko, sozial eta boluntariotzako zerbitzuak ematen dizkie bere bizitzaren amaieran dauden pertsonei eta haien familiei. https:// youtu.be/ QNLVsBf9nWY, si= Ri1cb5yTPjE4qOOv Etorkizuneko erronkak zainketa aringarrietan Behar aringarriak dituzten minbizidun pertsonen arreta hobetzen laguntzeko, azterlanak 20 gomendio ematen ditu:
|
|
|
–Bai, halaxe duk. Oso jatorrak, gainera –neska gaztea makurtu egin zen haurrengana, hauek animatzeko edo,
|
baina
gaixoak hitz egin ezinik zeuden.
|
|
|
Eta orduantxe agertzen zitzaien Asklepio, ametsen erdian; gogoratu ametsetan esaten diren hitzak botere eta ahalmen handikoak direla". Medikuak ametsak baliatzen zituen gaixoak sendatzeko; geroago etorriko ziren dietak, ariketak eta bestelako errezetak,
|
baina
gaixoa sendabidean zen!
|
|
|
Nor da nor, inoren haria eteteko?
|
Baina
gaixoaren nahia bete genuen... Hori ere horrela zen.
|
|
|
Talde honetako sendagai erabiliena metotrexatoa da eta oso eraginkorra da, baita artropatia psoriasikoan ere. Dosi baxuetan erabiltzen da hantura kontrako eraginagatik,
|
baina
gaixo batzuetan tratamendua bertan behera utzi behar izaten da urdail eta hesteetako albo ondorioak eta odoledo gibel toxikotasuna direla eta.
|
|
|
Esango dudana txarra emango du,
|
baina
gaixo egon nahiko nuke.
|