|
2008
|
|
|
Eztabaida zaharrak nahi dituzte berriro piztu, hala nola «kalitatea versus hizkuntza» dilema faltsua. Unibertsitateko irakasleentzako sarbidea bera da euskaldun izan zein erdaldun,
|
baina
euskaldunoi plus bat eskatzen zaigu: karrera akademikoaz gain, irakaskuntzako materiala euskaraz prestatzea, askotan hizkuntza teknikoa bera sortu beharra...
|
|
|
Dagoeneko seigarren urtez Aste Nagusirako egitarau alternatiboa prestatu dute Donostiako Piratek. Besteak beste, «udalaren filosofia merkantilistatik» ihes egin eta «egitarau xume
|
baina
euskaldun, parte hartzaile eta parekide bat eskaintzeko asmoz» jardun dute aurreko bost urteetan, eta aurten ere asmo berarekin datoz.
|
|
|
Nahi baino gehiagotan, dena dela, itzulpenek akats ugari izaten dituzte edota txarto itzulita izaten dira. Norbaitek esan zuen arnasten dugun airea oxigenoz, hidrogenoz eta publizitatez osatua dago [ela],
|
baina
euskaldunok esan genukeena da guk arnasten dugun airea oxigenoz, hidrogenoz eta erdarazko publizitatez osaturik dago [ela].
|
|
2009
|
|
|
Munduan telebista bakar batek eman zuen albistea euskaraz. Biharamunean ez zegoen egunkaririk,
|
baina
euskaldunak bazeukan non informatu. Egunkari hau hobea edo txarragoa den gisan izan liteke ETB kritikagarri, baina BERRIA itxita erdaraz irakurri dugu egunkaria.
|
|
|
PSE EEren politikak ez duela euskararen inposaketarekin zer ikusirik gaineratu du: Euskaldun izateko ez da beharrezkoa euskara jakitea,
|
baina
euskaldunek euskaraz aritzeko eskubidea dute erkidego elebiduna izanik. Horrelako mezuekin PPk esateko ezer ez duela frogatzen dela, uste du Lopezek.
|
|
|
Jarduneko lehendakariari argi baino argiago ageri diote zeintzuk diren orain jeltzaleriak entzun behar dituen mezuak. Katalanek daramate ospea,
|
baina
euskaldunok ere poltsikoari dagozkion kontuekin ez gara txantxetakoak, antza; lehenengo, obligazioak, geroago debozioak. Izan ere, krisiak berak gauzka artegaturik, ez horrenbeste aberrigintzak.
|
|
|
Ahoz asko erabiltzen dugu,
|
baina
euskaldunok bagara internazionalistak?
|
|
|
Parisen hasi zen euskara ikasten Rami Mebarki. Frantziako hiriburura iritsi zen antropologia kulturaleko ikastera,
|
baina
euskaldun bat ezagutu, harekin maitemindu, eta euskaraz ikasteari ekin zion.
|
|
2011
|
|
|
Eta airearen kutsadurak oraindik ere markak hausten ditu. Euskalduna da Goierri, erdalduna bezainbat,
|
baina
euskalduna da. Hori da Goierri, hori ere bada.Besterik da zer saltzen den, eta nola, eta zer ikusten den.
|
|
|
Generoko film labur bat da,
|
baina
euskalduna. Oso generokoa, eta oso euskalduna.
|
|
2012
|
|
|
Aspaldi idatzi nituen Euskal Herrian bi dimentsio daudela, euskalduna eta erdalduna. Bata bestearen gainean daude,
|
baina
euskaldunok erdal dimentsiora pasatzeko aukera dugun bitartean, erdaldunak ezin dira euskal dimentsiora sartu. Erdal guneetako bertso eskolek euskal dimentsioan sartzeko tresna ematen diete eskolak euskal hiztun bihurturikoei.
|
|
|
Etsipenetik idazten dugula ezin ukatu, baina ez gatoz hil kanpaiak jotzera. Garai berriak ditugu,
|
baina
euskaldunak espabilatu ezean garai berriak «zaharrak berri» bihurtuko zaizkigu azkar baten. Espabilatu behar dugu etxean, lanean, jolasean, tristuran eta pozean.
|
|
|
Erreken ura ezin gardenagoa aurreikusi genuen, eta glaziarren elur urdinxka ere bai, baina lakuena, berriz, turkesaz tindatuta zegoen. Zuhaitzak ere irudikatu genituen, ez quenual ak jakina,
|
baina
euskaldunak izanik, ezin izan genuen hango zuhaitz urritasuna irudikatu. Non ote dira arbasoen basoak?
|
|
2013
|
|
|
Espainiako agintariek ere nabarmendu dute hori. Paradoxikoa da,
|
baina
euskaldunoi edozer egitea libre zela uste zutenek, ikusi dute marra gorria. Itxi kazetak edo aipatu armada, baina kontzertua ez ukitu.
|
|
2015
|
|
|
«Bidea oinez egiten da, eta urratsik egiten ez duenak ez du biderik egiten».Dagoeneko euskara «salbu» dagoela dioten ahotsen aurrean, «euskara salbatu da, euskaldunok salbu», erantzun zuen Estebanek: «Euskara salbu dago,
|
baina
euskaldunok ezin gara euskaraz bizi». Euskaldunen eskubideek lege babesik ez izatearen ondorio da hori, Estebanen esanetan.
|
|
|
Iparraldeko euskaldun anitzi eder zaie frantses izatea, Tupindekiko Roxali ren edo Betiri oski argizale aren gisan. Eta zenbat prest leudeke Frantziak eskaintzen dituen garantia sozialei uko egiteko. Euskal nortasunean sendo dagoena elika daiteke frantses kulturatik, bere izaerari kalterik egin gabe;
|
baina
euskaldun bezain frantses sentitzen denak ez dio mesede handirik egiten euskaltasunari. Hiru hizkuntza jakiteak, berriz, funtzio orekatzailea izan dezake.
|
|
2020
|
|
|
Euskarazko telebista ez dago bere momenturik onenean,
|
baina
euskaldunok ere ez. Audimetroek esaten dutenaren arabera, telezaborra da gehien gustatzen zaiguna; eta gaztelaniaz egina bada, hobe.
|
|
2021
|
|
|
Esan duzue erresistentzia badagoela bertsolaritzaren izaeran,
|
baina
euskaldun mota bat betikotzeko modua ere izan daitekeela.
|
|
2022
|
|
|
Esaterako, Andaluzian PP eta VOXen artekoak biztanleria zabala du atzean baina horrek ez du berez akordioa txalogarri bihurtzen. Beste aldean, Espainiako Gobernuak, CEOEk, UGTk eta CCOOk lortutakoak baino eremu askoz urriagoa du 2017an Euskal Autonomia Erkidegoan adostutako Lanbide arteko Akordioak,
|
baina
euskaldun askorentzat balio gehiago du. Lege maila behar, halere.
|
|
|
Uste du euskaldunek orokorrean «ildo komun bat» atxiki luketela. «Euskaldun berriek ahaleginak egin behar ditugu, bai noski;
|
baina
euskaldun zaharrek ere bai»...
|
|
|
Egun ikastetxe gehienetan gaztelania jaun eta jabe delarik, uste dugu lege oinarri hauek ikasleen arteko harremanetan gaztelera indartzera datozela, eta arazoa atzeratu besterik ez dutela egiten. Hau da, ikasle euskaldun eleaniztunik gabe, ikasle gazteleradun oso
|
baina
euskaldun pasiboak, «motzak» irtengo direla eskolatik, ingelesezko ezagutzak gorabehera. Akordio hau ez zaigu inondik inora «historikoa» iruditzen, zenbait politikariren hitzak parafraseatuz.
|
|
|
Finlandiako egonaldiaren paradaz baliatu zen Ossa Laponiara lau aldiz joateko; artean, kausitu zuen elur oreinaren bilketa batean parte hartzea, eta hori finlandiera ikasteari esker: «Oso zaila izan zen sartzea,
|
baina
euskaldun gisa lortu nuen. Ijito batek bere ezkontza batera gomitatzea bezalakoa da elur oreinen bilketara joatea».
|
|
|
«Erran zuten euskaldunok ez genuela armak kudeatzen ikasi beharrik, jadanik bagenekiela. Hor, irri bat atera zitzaidan,
|
baina
euskaldunok ez genuen deus erran». Calvetek «ez du sekula ulertu zertarako horrelako egun bat» pasatu behar izan zuen.
|
|
2023
|
|
|
Bi kontzeptu horiek Euskal Herriko historian etengabe azaleratzen dira, baina une bakoitzean desberdin azaleratzen dira, munduak eta botere harremanek forma berriak hartzen dituztelako. Momentu bakoitzean dialektika horrek funtzionatzen du euskaldun zibilizatua sortzeko,
|
baina
euskaldun zibilizatu horrek beti behar du Euskal Herriko komunitate jakin batzuk estigmatizatu. Eta estigmatizatzeko hitz gakoa da barbaroa, basatia.
|
|
|
Aitziber Laskibarrenak eta Irene Arraratsenak, hurrenez hurren. Ez zuten susmorik, ez zuten espero,
|
baina
Euskaldunon Egunkaria 3.789 zenbakiarekin geratu zen, ez zen atera 3.790.a. Izan ere, bihar hogei urte beteko dira sekula jaso nahi —eta behar— ez zuten albistea jaso zutenetik:
|
|
|
Arangurenek ere adierazi zuen euskara estatu hizkuntza egingo lukeen errepublika bat behar dela, baina euskara hiztunen «forma» izan dadin, ez hiztunen «eduki». Kontatu zuen Iruñeko musika eskolan «la vasca» deitzen ziotela,
|
baina
euskaldun batek musika egiteak ez duela zertan ekarri euskal musika egitea, haren irakasle batek behin iradoki zion moduan. «Errepublika behar dugu Euskadi hitza erabiltzeari uzteko ere», bukatu zuen, eta barre gehiago eragin.
|