|
2003
|
|
|
Aditzizenetan zenbait aditzekin ite aldaera onartzen du: erraitea,
|
baina
esaten ere darabilela.
|
|
|
Liburu lez 1980 urtean argitaratu genduan, baina gaia bera aurreko urteetan emonda neukan ikastaroan. Ordurako ni gipuzkera eta Iparraldeko euskal literatura emoten hasita nengoan,
|
baina
esan eusten ona zala ikastaroko ikasleentzat bizkaierazko antologia bat argitaratzea, eta holantxe egin genduan.
|
|
|
Beste bizkaitarrakaz baino gehiago egiten neban nik euskera gipuzkoar batzukaz, Deba ibaiaren ertzean edo inguruan dagozan herrietako abadegeiekin (Aretxabaleta, Oñati, Eskoriatza, Arrasate, Bergara, Eibar... tarrekin). Beste kiputxen hizkera gozo dotorea ulertzeko ez nintzan gai,
|
baina
esandako herrietakoekin euskeraz jarduteko ez neukan ezetariko zailtasunik. Ez nekian nik orduan hori zergaitik zan; ez nekian gipuzkoarron euskerea ta bizkaitarrona euskalki beraren adarrak zireanik.
|
|
|
Esan gura neutsuna izan da, oso pozik nagoala zugaz begi biak ezin zabalduago jarri zitzaizkion; hori bai ez zuela espero. Beharbada arrazoi apur bat baeukan, ez deutsut behar besteko arretarik eskaini,
|
baina
esan deust asko ikasten zabilzala, langilea zareala, eta oso nota onak itxaroten dauzala zugandik eta zutituta bekokia musukatu zion. Ea egia dan!
|
|
|
Ezta pentsau be...
|
baina
esan bezain laster Ainhizek otoigile so egin zion.
|
|
|
Bale, ni ados nago,
|
baina
esan hori nire amari. Berarentzako penko bat nahikoa litzake, beraz, pentsaizu bi.
|
|
2005
|
|
|
Uste izan da Narrazioak bildumak ezarritako bideak beste biek jarraitu dituztela. Ez da egia osoa,
|
baina
esan behar da hirurek estetika bide bertsuak jorratzen dituztela. Are gehiago, hirurek ziklo oso bat osatzen dute.
|
|
|
Erantzunak ez dira kategorikoak izango, hauek ere zirriborro eta partzialak izango dira, pasartetan agertzen diren Nikolas Alzolaren marrazkiak bezalakoak. Guztira berrogei kontakizun (sei ataletan), berrogei gogoeta narrazio apalez jantzita,
|
baina
esan bezala, egilearen barne hausnarketa da nagusi.
|
|
2015
|
|
|
101 Aldeak alde, erran gabe doa, zeren taldeetako kide bakoitzak gerora posizio aski ezberdinak izango dituzte euskal literatura sistemaren baitan,
|
baina
esan daiteke, halaber, aldizkariok, oro har, erdigunea taxutu zutela. deko bohemia eta XX. mende hasierako abangoardiak, kapitalismo postindustrialean klase dominatzailea adituek osatzen zuten eta haren iraultzailea gazteria (youth) zen. Jakina, Roszakek, aurretik Marcusek bezala, marxista ortodoxoak haserretu zituen bere eskemak burgesia/ proletargoa klase dikotomiarekin hausten zuelako, dikotomia berri bat, adituak/ gazteria, ezarriz.
|
|
|
Interesgarria litzateke bi bertsioen aldeen konparaketa zehatza egitea, bien artean ia hamar urteko aldea dagoelako eta Atxagaren hainbat hautu estetiko ulertzeko gako onak emango lituzkeelako. Ez da lan honen helburua hori egitea
|
baina
esan dezagun bederen, hasteko Tropikalakoa lehen pertsonan idatzia dagoela, Heinrichen ikuspuntutik nahiz eta izena ez zaigun azaltzen bertsio horretan eta Obabakoakekoa berriz hirugarrenean. Horrek zenbait jauzi metaliterario egiteko aukera ematen dio, narratzaileak istorioa utzi eta irakurleari hel egiten diola.
|
|
|
Ikastarotik horra eroan zirean. Eztabaida batzuk be egon zirean,
|
baina
esango neuke hori ondo etorri zala. Irakasle ibili zirean hor:
|
|
2017
|
|
|
Lehenengo, erropen eskemak paperean egiteari ekin neutsan. Gero trikotosara pasau nintzan,
|
baina
esan eustan: " Hemen denpora asko ez galdu, ze horretarako preparauta dagoan pertsona bat eroango dogu.
|
|
2021
|
|
|
" Horregatik irakurketaz hitz egitean literaturara jotzen dugu, baina irakurketa beste hainbat arlotan ere badago, eta guztiari heldu diogu irakurketa gaitasunaz hitz egiten dugunean". Garrantzizkoa ez dela ematen badu ere, irakurri behar dela eta ikasleei horretarako trebeziak garatzen lagundu behar zaiela curriculumean argi uzten den zerbait dela uste du parte hartzaileak,
|
baina
dioenaren arabera, gaitasun hori modu progresiboan garatzen eta aldamiatzen lagunduko duten elementu eta egitura kurrikularrak falta dira. Izan ere, ikasle baten irteera profilaren lorpenerako behar diren konpetentzia horiek, irakurmenarena zein beste zenbait, ez dagokio jakintza arlo edo irakasgai bakarrari eta ikuspegi transbertsal batetik artikulatu behar da haien lanketa eta garapena (AIR1, IE7, GIR1, DGIR1):
|
|
|
Halaber, konpetentziei ere zehaztasuna falta zaiela baieztatzen du IE6 k, eta curriculumak" oso modu orokorrean" formulatuta dakartzala uste du. IE5 ek eransten duenez, hizkuntzaeta literatura komunikaziorako konpetentzian, esate baterako, ikasleak komunikatzeko gai izan behar duela adierazten da,
|
baina
dioenaren arabera, komunikatzen jakitearen edo gai izatearen atzean dagoenaz ezer gutxi zehazten da. Ildo beretik, elkarrizketatuen ustez, ez zaio gaitasunen zehaztapen mailari soilik heldu behar, proposatzen diren konpetentzien izaeraz ere hausnartzeko eta birdefinitzeko beharra ere egon badagoelako:
|
|
|
" Gurean pasatu gara Adarra igotzetik Everest igotzera, baina prozesua uste dut ez zela eman era egoki batean". Literatur sistema" potente" bat sortu dela irizten dio, eta" gure literatura beste literatura batzuen pareko izatera" heldu dela,
|
baina
dioenez," prozesua ez da modurik egokienean gertatu". Euskal literaturak izan duen garapen prozesua historikoki irregularra izan daitekeela aitortzen du MIR1 ek ere, baina ez du azpimarra horretan jartzen, bere ustetan, normalizatuta ez dagoen hizkuntza baten literatur sistema batez ari garelako, eta egoera horrek inguruko hizkuntzetako sistemek izan ez dituzten garatzeko arazoak ekarri dizkiolako:
|
|
|
Literatur sistemaren egoera osasuntsua dela aitortzen du,
|
baina
esandakoaren ildotik, literaturaren inguruko" negozio itzela" dagoela salatzen du: " Euskal Herri txiki honetan argitaletxe, banatzaile eta gelditzen diren liburu denda apurren artean irabazien gehiengoa jasotzen dute".
|
|
|
Izan ere, gai interesgarri eta sakon ugari izan dira aipagai, baina helburua ez da gai bakoitzaren inguruan saiakera bat egitea, baizik eta elkarrizketatuek horiei buruz esateko zutena jasotzea eta aztertzea, euren ezagutza, esperientzia, iritzi eta pertzepzioa, hain zuzen ere. Horregatik, gai bakoitzaren alor zenbait sakondu gabe geratu direla irudituko zaio irakurleari, edota batzuetan, gaiak ez direla sakontasun maila berdinez jorratu,
|
baina
esan dugun moduan, honek guztiak irizpide eta arrazoi metodologikoei zein ikerketaren izaerari erantzuten die. Era berean, komeni da argitzea, orobat, lan honetan gai batzuk zentralagoak izan direla beste hainbat baino, ikerketa literaturaren didaktikan kokatzen delako, jakina.
|
|
|
Hirurogeta bat urtegaz izan zan hori, eta beste bizimodu batera ohitzen joan beharra etorri jatan. Baneukan bildurra zelan egokituko ete nintzan egoera barri horretara,
|
baina
esan neike ez dala izan hain dramatikoa, ezta gitxiagorik be. Antolatu beharra neukala ikusi neban, eta zereginak eta ardurak ondo zehaztu behar zirala.
|
|
|
Ez dakit, ez naz gogoratzen ondo,
|
baina
esango neuke, hilaren lehenengo barikuetan, auzuneko zaharrai eta gaixorik egozanai Gure Jauna etxera eroaten jakela. Baten bat larriago gaixorik baegoan, astero be bai.
|