|
2010
|
|
|
Ez zidan ezer erantzun,
|
baina
esango nuke desioz begiratu ninduela.
|
|
|
Berdin deitzen da —Arantzazu Ugarte Altube— baina ez da zure alaba. Izen eta abizen berdinak daramatza,
|
baina
esan digu zein den bere familia. Ez dakizu nola sentitzen dudan.
|
|
|
, bai. Oker ez baldin banago gaurkoa da parez pare hitz egiten ari garen lehen aldia,
|
baina
esaten dute inoiz ez dela berandu zori ona ekarriz gero.
|
|
|
Gu hizketan ari garen artean, hiri hori azaltzen ari da akaso, barreiaturik,, inperioaren ertzean, eta harantz abiatu genuke,
|
baina
esan dizudan moduan.
|
|
2011
|
|
|
Antza denez, haien amodio istorioa ezagutu eta haietaz urrikaldu egin hintzen. Bazakiat ez diadala indarka informazio hori aterako,
|
baina
esan zidatek hiri susto bat emateko, susto txiki txikia, mezularia ez baita beti errugabea. Hago lasai.
|
|
|
Gauzak asko sinplifikatzea da hau, baina horrek bere arrazoi puska izango duela uste dut. Erdara guztietan ezagutzen ditugu horrelako kantuak eta diskoak,
|
baina
esango nuke bakanak direla. Ez dira ohiko joera bat.
|
|
|
Bestalde, aurreko lerroetan komentatu ditudan hiru diskoak —Arranoa, Ene kantu ferde eta urdinak eta Lili purpreabakoitza disketxe batek eta oso oihartzun eskasarekin atera zuen. Grabazioen inguruko karrera izan balitz berea, itzalita zegoen aspaldian,
|
baina
esan dudan bezala, 80ko hamarkada osoko derrigorrezko isilunea zorioneko suertatu zen ene ustez, gainontzeko kantari herrikoiek derrigorrezko duten bozgorailurik gabe ibili beharrean geratu zelarik.
|
|
|
Ez dago zalantzarik 80 hamarkadarekin hasitako ibilbide hura sendo abiatua zuela, eta sendo jarraitu duela gaur arte. Dozenaka dira kantu berriak, anitz bilaketak, esperimentazioak, aurkikuntzak;
|
baina
esandakoa gehiegi ez errepikatzeko asmoz —eta musikaz musika bera dastatu gabe aritzeak duen zailtasunarekin—, hauxe egingo dut: hartu Ruperren bigarren disko hura (Ni ez naiz Noruegako errege, 1983koa), hartu hurrengoak ere, aspaldikoak batez ere (Bihotzerreak, 1985; Ez da posible, 1990), 1995eko So’ik so raino gehiena jota, eta aurrerago grabatutako zuzenekoetan agertu ez edo oso leku diskretua duten kantuak entzun batik bat, ezagunenak alde batera utzita oraingoan.
|
|
|
Ez dakit zenbat aldiz errebobinatu nuen zinta hura. Hitzez hitz ulertu bai,
|
baina
esateko modu hura, esaldi luze haiek, arrotzak zitzaizkidan, eta ezezaguna bezain kilikagarria nuen norabait bultzatzen ninduten.
|
|
|
Egon segundo bat, eten zion Carlak," guk" esaten duzunean nortzuk zarete" gu" horiek eta zergatik fidatu behar dut zure informazioaz? Ez nizuke esan behar, erantzun zion fraideak,
|
baina
esanen ez banizu ez zenidake sinistuko eta sinistu behar didazula agindu didate, hortaz, galdera hori egiten bazenidan erantzuna eman behar nizula ere agindu didate. " Guk" esaten dudanean, Stasi esan nahi dut.
|
|
|
Nola doa gurea?, itaundu zuen Marcok gaia erabat aldatuz. Ez dakit zer pentsatu, esan zuen Norak, agian nire imajinazioa izanen da
|
baina
esanen nuke Norrisek zerbait egin behar diozuelako susmoa hartu duela. Zergatik diozu hori?, harritu zen kazetaria.
|
|
|
...azterretako muntto argitsuetan, baina biona zukeen jardin hark hutsik dirau orain, neguaren atsedenleku, eta zidonea larrosa bat dago iraganeko parke malenkoniatsuetan. lehenago haurren solasak zeuden gure maitasunaren xokoetan txantxangorri errukitsuak dabiltza jauzika oihanetan kimu berriak ernaldu direla aldarrikatuz. heriotza ere loaren pareko izan daitekeela ikas genezake, eta babesera bildu,
|
baina
esaidazu zer salbabide luketen zure ikutu maitekorretik umezurtz gelditu ziren egunsentiaren esku izoztuek... haiek zaituzte ferekatzen ametsez, ezinez, oinazez.
|
|
2012
|
|
|
Batzuek oraindik ere uste izango dute Frankok hiru urteko gerra luze eta anker hura irabazi ondoren amaitu egin zirela ezbehar eta desgraziak eta gerraondo deitu izan zaion garai historikoa hasi zela besterik gabe, luzea, grisa, eskasiaz betea, baina denontzat (alde bateko zein bestekoentzat) antzekoa edota ia igualtsua: errazionamendu urteak, janari gutxi, eta abar,
|
baina
esan bezala, denontzat parekoa. Ez da esan, ordea, (edo esan baldin bada, ez behar beste) frankismoak jarraitu egin zuela bere suntsipen makinariarekin garaituak izan zirenak are gehiago zapaltzen, txikitzen eta umiliatzen.
|
|
|
Hemen, gure artean, gauzak oso ondo ez badaude ere, nik uste oraindik ez direla iritsi Britainia Handian jasaten ari diren egoera tamalgarri horretara. Apika hemen ere jarriko dira gauzak okerrago denboraren poderioz,
|
baina
esango nuke oraindik, eta zorionez, ez garela ailegatu halako maila baxura. Laburtu dudan testu hori da, hain zuzen ere, aurtengo Selektibitateko azterketan gure ikasleei suertatu zaiena Ingeleseko proban.
|
|
2013
|
|
|
Ea berau den etorkizuneko bide gehienen euskarria... Aurreko zatietan estrategia nazional potolo batzuk aipatu ditut,
|
baina
esango nuke tokian tokiko harietan daudela hiztunaren joskurak.
|
|
|
Batetik, abertzaletasun historiko edo klasiko instituzionala, eta bestetik ezker abertzalea. Gure kasuistika politikoa askoz konplikatuagoa da,
|
baina
esan liteke bi familia politiko handi horietan egon dela eta dagokeela euskaltasunari buruzko atxikimendu lodi xamar bat kopurutan, masa kritiko aipagarri bat.
|
|
|
Ez da ona alde horiei garrantzia kentzea ere. Alde politikoak badira, garrantzitsuak izan daitezke,
|
baina
esan beharrekoa da gehienera ere polisaren kudeaketa mailako diferentzia eztabaidagarriak direla.
|
|
2014
|
|
|
Han egoten ginen, apal haiek nola beteko genituzkeen asmatzen. Nik ez nuen ulertzen nola, berez, beroa eragiten zuen argindarrak sor zezakeen hotza, eta amak ere ez,
|
baina
esaten zuen halaxe gertatzen zela, argindarrak hotza fabrikatzen zuela. Eta hozkailu hura garestiegi zela guretzat.
|
|
2015
|
|
|
Kanpo agintariei zuzendua zenez, ekimen hau erdaraz egin zen gehienbat; halaber, euskaldunak espainiar inperioaren antolamendu eta egitasmoetan txertatzeko bide ezin hobea izan omen zen. Euskara bereizgarri bikaina bihurtu zuten,
|
baina
esan bezala, herritik eta euskal jendartetik kanpo erabiltzeko zenez, ondo ikasi zuten denek erdaraz erabili behar zela vascongadismo hau.
|
|
|
Beste askorentzat, aitzitik, euskal ukituak pornografikoak baina erakargarriak izaten dira. Normalean, barne publikotzat jo genezake hori,
|
baina
esan bezala, maizegi bihurtu da porno hori euskal Zera urratzen duen arrailduraren agerbiderik argiena: porno identitarioak euskal oro ordezteaz gain, Identitatean txertatzeko bide eroso bihurtzen baita.
|
|
|
Filosofia menditar zuhurra zeukan. Industrializazioa sustatu egin zuen, ezbairik gabe,
|
baina
ziotsan: Kasu, egun eraikia, bihar eroria.
|
|
|
Gordan kroaziarra da,
|
baina
diost beretzat kroaziarra izatea ez dela garrantzitsua, serbiarrekin eta gainerako balkandarrekin erabat bat dela. " Identitate nazional" kontzeptua ez duela ulertzen, ez duela bizi.
|
|
|
Gustatzen zait reggaea,
|
baina
esan nahi dudana da hor, zentzu politikoan, ‘besteratze’ bat dagoela. Reggaea lasaibide emozional politikoki kaltegabe bihurtu dela, aldaketa politikoa lagundu beharrean.
|
|
2016
|
|
|
—Ez, ez duzu nahi,
|
baina
esan egingo dizut. Zineetako azken ilarak gustatzen zaizkit.
|
|
|
Bere" erruz" ari naiz Zenean. Jager garaikide dugu, alemana, eta" bat" dator nirekin, alegia abiapuntua Zunkuren goizalde meditatibo horietan ikusten du,
|
baina
dio suari begira Zunku iluminatu egin zela, jakintzara iritsi zela.
|
|
|
—Sufismoak ez du sortzaile ofizialik, baina bai number one totala, Yalal al din Rumi (1200 oraingo Afganistanen oraingo Turkian). Lehen sufiak aszetak omen ziren, mundu mundutarretik ihes egindakoak, eta Profetari lotuak maisu dizipulu harremanaren bidez. Maisu batengandik ikastea oso" zen" da, hemen kointzidentzia dago,
|
baina
esango nuke sufismoaren predikua oso gustuko duela Zen praktikatzaileak; niri inbiria ematen dit, sufismoa musikazale eta dantzazale amorratua delako; Zena askoz sosoagoa da.
|
|
2017
|
|
|
—Ez dugu iritsi aurretik aditzeko denborarik izango,
|
baina
esango didazu hurrengoa zein den, izeko?
|
|
|
Gainera, Minak erantsi zuen Devilliersek emandako izen asko ospe txarrekoak zirela, Ugustinena bezalakoa, eta, beragatik izan balitz, aspaldian fusilatuko zituzkeela horiek guztiak, garaiz harrapatu izan balitu; baina une hartan ez zekiela non ezkutatzen ziren. Devilliersek izen horiek guztiak ezagutzen zituen aldez aurretik,
|
baina
esandako horietatik guztietatik zein ziren egiazko informazioak eta zein gezurrezkoak. Devilliersek nekez bereiz zitzakeen batzuk eta besteak, batez ere, Minak esandakoaren arabera, dena egiazkoa zela ematen zuen eta.
|
|
2018
|
|
|
Hurrengo hilabeteotan, hainbat lanbidetan ere elkartearen bideari ekiten zioten, eta 1903an 882 nafar langile elkarte ezberdinetan batuta zeuden, denak 1901ean Iruñean sorturiko Federacion Local de Sociedades Obreras delakoan sarturik. Federazioa UGTrekin harreman estuak zituen,
|
baina
esan behar da kide guztiak ez daudela estatu mailako elkartean, eta horrek islatzen du elkarteetako langileen artean zegoen aniztasun ideologikoa. Edozein modutan, momentu horretatik aurrera oihartzun handia izan zuten hirian elkarte sindikalaren eta partidu sozialistaren ekimenek, eta horien froga dira XX. mendearen hasieran egindako grebak, maiatzaren leheneko jaiak edota argitalpenak.157
|
|
|
Zerk eragin zuen, nagusiki, egoera hura? S. Anautek adierazi duen bezala, ez da zehaztu zer arrazoik izan zuten eragin handiagoa edo txikiagoa Iruñeko hilkortasunaren bilakaeran,
|
baina
esan daiteke" pobreziak eragin zuela egiazki jendearen osasun galerarik handiena". Izan ere, etxebizitza arloko baldintzak kaxkarrak ziren, eta jendea pilaturik bizi zen.
|
|
|
Bilera gehienak Iruñean egin ziren, Katedraleko Liburutegi Zaharrean; bertze batzuk Tafallan, edo Tuteran. Ez gara sartuko ordezkarien inguruko gorabeheretan,
|
baina
esan dezakegu nobleziaren izenean gehienetan batik bat beaumontarrak aurkeztu zirela; elizaren ordezkaritzari dagokionez, errege konkistatzaileak abade eta batzuen aldaketak lortu zituen. 1513an, 1514an, 1520an, 1522an, 1526, 1528an eta 1529an bildu ziren Iruñean.
|
|
|
—Ez dut esan lapurtu didazula. Ez dut hori adierazi nahi,
|
baina
diotenez erdi soldadu talde batzuk herrian dabiltza. Gobernuak nahi lituzke lapurtzat jo.
|
|
2019
|
|
|
—Amodioa gauza aski bitxia da,
|
baina
esan behar dizut ezkonbizitza are gauza bitxiagoa dela oraindik, espero dut aukera izango zenuela horretaz jabetzeko, eta ezkontzen direnak, esan beharrik ez zer nolako piztia bitxiak izango diren pauso hori emateko. Zuk eman zenuen pauso hori, nik eman nuen pauso hori.
|
|
2020
|
|
|
Bazuen bere baitan biografia ofizialak jasotzen ez duen zerbait. " Berezia", diot,
|
baina
esan nezake" arraroa", gizon arraroa zela; hitzaren zentzurik nobleenean, jakina. Gogoan daukat, alde horretatik, non ezagutu nuen.
|
|
|
[AB] Carlos, barkatu, bat nator zure larritasunarekin,
|
baina
diozun hori funsgabekeria da. Gure esku dagoena.
|
|
|
" Zaldiak ez du hitz egin,
|
baina
esan du Elpidio Valdes laster ikusiko dugula berriro."
|
|
|
Elkar kontsolatzen dugu, ze azken finean, nire zaurietan, nire zalantzetan, nire maitasun eta sufrimenduetan, nire sentimenduetan eta gogoetetan eta nik munduari buruz dudan juzgu horretan ziurrenik beste denak ere hor daudela gutxi gora behera. Nik besteen poemetan askotan aurkitu dut barnean neraman zerbait
|
baina
esaten ez nekiena ordura arte".
|
|
|
...terretako muntto argitsuetan, baina biona zukeen jardin hark hutsik dirau orain, neguaren atsedenleku, eta zidonea larrosa bat dago iraganeko parke malenkoniatsuetan... lehenago haurren solasak zeuden gure maitasunaren xokoetan txantxangorri errukitsuak dabiltza jauzika oihanetan kimu berriak ernaldu direla aldarrikatuz. heriotza ere loaren pareko izan daitekeela ikas genezake, eta babesera bildu,
|
baina
esaidazu zer salbabide luketen zure ikutu maitekorretik umezurtz gelditu ziren egunsentiaren esku izoztuek. haiek zaituzte ferekatzen ametsez, ezinez, oinazez".
|
|
2021
|
|
|
" Gustatuko litzaidake, ordea, egunen batean kanta eta kondairetan agertuko ote garen jakitea. Begien bistan dago halako batean gaudela;
|
baina
esan nahi dut: ea urteak eta urteak igaro eta gero, sutondoan kontatzeko edo letra gorri eta beltzezko liburutzar batetik irakurtzeko moduan jarriko ote duten gurea.
|
|
2022
|
|
|
Hainbat genero sortu ditu hemengo herri poesiaren baratzeak,
|
baina
esan liteke bi bide handi nagusitzen direla, gure bertsolaritzaren kasuan bezala: ahozkoan, cantoria de viola bat bateko kantua, eta idatzizkoan, kordel foiletoak.
|
|
|
Leonardo Boff teologo brasildarrak gizakiarentzat eskertzeak edo eskerrak duen garrantzia azpimarratu izan du. Eta estima handian du bere hizkuntza portugesa,
|
baina
dio ez duela gustuko portugesez eskerrak emateko hitzaren azpian ageri dena. " Obrigado" hitzak iradokitzen du jasotako mesedea itzultzeko obligazioa," orain behartua nago zuri mesedea itzultzera" esanez bezala.
|
|
2023
|
|
|
Aipatu ditudan kontsiderazioek garbi nabarmentzen dute premiarik baldin badagozeinen garrantzitsua den askatasun espiritual eta intelektuala. Zientzia esperimentalaz hitz egin dut, matematikaz ere bai,
|
baina
esan dudanak berdin balio du musikarako, arterako eta giza espiritu mugagabearen beste edozein adierazpidetarako. Jarduera horietako guztiek justifikazio bakarra dute:
|