|
2000
|
|
|
Bere oroitzapenak eta sentipenak hor isurtzen ditu. Erudizioa bai,
|
baina
esan beharrekoa iruditzen zait zentzu orekan huts nabariak ere badituela. Hala ere, Treviñoren epopeia azaltzen du,, feudo insoportable de Castilla?
|
|
|
Beste garai batzuetan, berriz, gure espezie bereko animalien bila ematen ditugu egunak; haiek zaintzeko baino, beraiek zain gaitzaten. Bila esan dut,
|
baina
esan nezakeen baita ere esperoan, berreskuratu nahian, gogoratzen, hautatzen... Badakizue zertaz ari naizen.
|
|
|
Ez dakit nola ikusi nuen ere. Beno, bai, badakit,
|
baina
esan nahi dut bidetik ia ezinezkoa zela urtegia ikustea. Batez ere autoa gidatzen joanez gero.
|
|
2003
|
|
|
Kanpotarraren gaineko gauza gehiago esan zituzten, deskripzio estrukturalista moduko bat osotu arte;
|
baina
esandako batzuk gasifikatu egin ziren Matiasen memorian eta beste batzuk entzun ere ez zituen egin.
|
|
|
Esaten hasi ziren andreak orduan ume hura eskolatu behar zela, ezin zela egun osoan kaletik ibili. Konforme zeuden arkitektoaren gurasoak,
|
baina
esan zuten dirua zela problema, eta dirua ez zela problema esan zuen andreetako batek. Eta andre hori familia onekoa zen, eta betidanik izan zen familia onekoa, umetan ere bai, eta lan egiteko sasoia heldu zitzaionean ere familia onekoa zen eta ez zuen lanik egin, eta etxe mordoa zeukan Idus osoan, alokatuta asko, eta etxe bat saltzen zuen lantzean behin, eta familia onekoa izaten jarraitzen zuen.
|
|
2004
|
|
|
Arraiok ez badu, hitzetik hortzera aniztasunaren eta elebitasunaren aldeko aldarriak isildu gabe dabiltzan garai hauetan, horra non zebilen otsoa ardi larruz jantzita. Gauza bat esan,
|
baina
esandako horretan ez sinetsi.
|
|
|
Eta ez dut ezetz esan, baietz esanen diet defentsa etnizista batean ari direnei, gure euskaltasuna suntsitu nahi dutelako, froga, ikastoletatik hasi eta... Baietz,
|
baina
esan nahi nuen(...)?. 416
|
|
|
Emazterik ere ez dut, eta hasi zaitez orain, berrogeita hamarrak pasatuta. Eta alde horretatik ez naiz heldu oso gora,
|
baina
esango dizut, eta sinistu, askotan sentitzen naizela harro Ginori, txikia zenean, egin nion guztiaz, zelan bidaltzen nuen hara eta hona bizikletan, askotan existitzen ez ziren enkarguak egitera, bakar bakarrik banekielako ona zela, ziklista ona. Eta nora heldu da?
|
|
|
Mirenek orduan salto egin du eta eserita geratu da ohe gainean, biluzik oraindik ere. Hainbat alditan amestu duen unea badatorrela igarri du eta emazteari nola esango dion, edo dagoeneko esan dion, eta beste hainbat galdera etorri zaizkio burura,
|
baina
esan behar duena amaitzen utzi dio Andresi.
|
|
2005
|
|
|
–Arrazoi duzu, bon,
|
baina
esan dudana zentzu metaforiko batean hartu zenuke.
|
|
|
–Ez dakit nola esan,
|
baina
esango dizut, nola edo hala, ihardetsi zion Tommyk, hasieran urduri?. Guztia manifan gertatu zen, zuen desfilean, furgonetatik hogei neska atera zinetenean, bata bestearen ondotik, zu azkena.
|
|
|
Ez dakit ondo zerk geldiarazi nauen, zergatik azken segundoan argi izpi bat bezalako pentsamendu bihurri batek atzamarrak askatu eta zimurtutako papera irakurtzera deitu didan. Ez daki zergatik,
|
baina
esango luke bizia aldarrikatu nahi zuen oihu ito horrek salbatu egin duela. Konektatu aurreko bere azken gogoeta horiek irakurtzearekin batera, beste ideia batzuk ere elkarri lotzen, kateatzen joan dira, berezkotzat zituen ideiei aurka egiteko prest.
|
|
|
Baina bestela zoroen moduan egin ahal da korrika kaletik. Ismaelen aitak sendatu zion burua apur bat, merkrominarekin eta ur oxigenatuarekin,
|
baina
esan zuen antitetanikoa hartu behar zuela. Eta gu apur bat beldurtu ginen.
|
|
2006
|
|
|
–Jokin gehiago da rap eta hip hopzalea,
|
baina
esaten du ondo dagoela. Igual pixka bat pijoa edo...
|
|
|
Harritu egiten naiz neure hizkera honetaz, maitasunaz jarduteko modu abstraktu eta hotz honetaz. Ez dut halakoetarako ohiturarik,
|
baina
esan liteke zu izan zaitudala eragile eta erakusle, zure gutunetako erretolika gozo horrek ganibeta erabiltzera behartu bainau, esaldi dotoreetan sartu, ebaki eta berben ostean zer ostentzen den ikusteko; eta, hainbestetan isildu ondoren, neure hitzak neure baitan gorde ostean, hainbat aldiz atzera eta aurrera erabiltzearen poderioz forma zehatzagoa eman diet azkenerako, ez dakit ertzak zorroztu ...
|
|
|
Loak hartu baino lehen
|
baina
esan nizun, oraindik arnasa nola hartu ahaztuta neukanean, baina andreak gustatzen zaizkizu. Baietz esan zenidan.
|
|
2007
|
|
|
deus ezagutzen ez dena, (deus) ez da; zertxobait baino ez ezagutu eta uste dena, ez dakigu zer den errealki, haren errealitatea ustezkoa baino ez da; razionalki jakin dakiguna bakarrik da razionalki errealtzat jo genezakeena, edo, esaunda famatuaren arabera, errealitatea razionala da eta viceversa503? Zientziena legez, filosofiaren zeregina errealitatearen ezagutza da,
|
baina
esan daiteke biek bata bestearen alderantziz dihardutela: ezagutza zientifiko enpirikoa, badenaren ezagutza den bitartean (faktoarena), ezagutza filosofikoa badenaren arrazoiarena da, hots, errealitateak zer izan beharra daukanarena, razionalki ezagugarria izan dadin (fisikak edo historiak ezagutu ahalgarria, adbz.).
|
|
|
Eta erregeen modukoa zen, adibidez, Svenen irakaslea. Ez zen asko mugituko, laukitxo bat ezker eskubi asko jota,
|
baina
esango zuen Sven ume bakartia da, eta Sven ume bakarti bilakatuko zen. Horrela ikasi zuen egun batean Svenek boterea zer zen; lainoak normala baino pixka bat beherago zeuden egun batean, aitak pipa erretzen zuen bitartean.
|
|
|
Oihu, tripak askatu behar genituela iruditu zitzaigun arte. Korrika hasi ginen herrirantz, etxerantz, aterperantz,
|
baina
esango nuke ez geniola oihu egiteari utzi bide osoan. Arnasestuka, etxean sartu ginen.
|
|
2008
|
|
|
Nik, ordea, ulertzen ez dudana da jendeak nola ez duen ulertzen. Beno, ulertu, ulertzen dut;
|
baina
esan nahi dut amorrua ematen didala ikusteak nola behin eta berriro gertatzen diren ezin ulertuak, gauzak hain argi ikusteko aukera izanda. Guztiok dugu ulertzeko ahalmena, baina batzuek garatu egin dugu eta besteak konformatu egin dira.
|
|
|
–Ongi duk. Hamar aldiz esan duk,
|
baina
esan orain hamaikagarrena! –erabaki zuen aitak.
|
|
|
–Ahal duzuna egiten duzu, bistan da,
|
baina
esaten badizut etxe honetan zuzen dirudiena oker dagoela, eta oker dirudiena zuzen, ez didazu sinetsiko, ezta?
|
|
|
–Zigortua zagok egin duenagatik! Beheko sagastira bidali diat, sagarrak biltzera, eta hiru saskikada ekarri ditik dagoeneko,
|
baina
esan zioat, bost saski bildu arte ez duela atsedenik izango! Eta, jakina, gaur afaldu gabe, ohera!
|
|
|
Bizia salbatzeko batere borrokarik egin gabe eroriko nintzatekeen beharbada, ez balitz bat bateko egonezin hura nitaz jabetu, eta burua jiratzera behartu. Krakatekoren bat sentitu nuen agian, edo begi ertzaz bere itzala ikusi nuen mugitzen; agian katuarena bezalako sena izan zen;
|
baina
esan beharrik ez dago jira nintzenean hantxe neukala Hands, niganako bidearen erdia eginda, daga eskuineko eskuan.
|
|
|
Zuk ba omen dakizu zer den hori. Gari senarra dut,
|
baina
esan daiteke dagoeneko ez garela bikotea. Ez dakit, hura oso urrun ikusten dut eta gurea erabat eteteko asmoa daukat, baina batzuetan energia edo erabakitasuna falta izaten dut aurrera egiteko.
|
|
|
–Bai, jarraituko dut,
|
baina
esadazu gauza bat: zer izen da Gari?
|
|
|
Tira, pintatu nuen lehen burua gotzainak gustuko zuen,
|
baina
esan zidan txikia iruditzen zitzaiola berari, xuhurra, eta Ama Birjinaren irudiaren garrantziaz ohartarazi ninduen, fede handiko diskurtso bat emanda.
|
|
|
–Zigortua zagok egin duenagatik! Beheko sagastira bidali diat, sagarrak biltzera, eta hiru saskikada ekarri ditik dagoeneko,
|
baina
esan zioat, bost saski bildu arte ez duela atsedenik izango! Eta, jakina, gaur afaldu gabe, ohera!
|
|
|
–Ahal duzuna egiten duzu, bistan da,
|
baina
esaten badizut etxe honetan zuzen dirudiena oker dagoela, eta oker dirudiena zuzen, ez didazu sinetsiko, ezta?
|
|
|
–Ongi duk. Hamar aldiz esan duk,
|
baina
esan orain hamaikagarrena! –erabaki zuen aitak.
|
|
2009
|
|
|
–Ez dakit,
|
baina
esan diot hemen zinetela.
|
|
|
ez dut hil, ez dut gezurrik esan, etc. Epai ostean hildakoa Jainkoen hilezkortasunera pasatzen da (Hildakoen Liburua, 125 kap.). Alegia, Egipton heriotza eta hilondoko bizitza epaiketa eta justiziarekin lotzen da. Eta justizia haraindira eraman bada, orain hori kritika genezake,
|
baina
esan gura du, jada ezagutu dela hemengo aldeko erakunde eta bitarteko politikoen ezaskitasuna justizia konpontzeko. Eta batez ere ezagutu da, gizartearen eta politikaren funtsa, oinarria, gizartetik bertatik eta politikatik harago dagoela; hau inportantea da, eta ia inoiz ez da pentsatzen (oroit Protagoraren mitoa, Gizaberearen bakeak eta gerrak, 1991, 101); hots, erregeak eta, mundu honetako justiziak berak juzgatua, justifikatua?
|
|
|
–Barkatu, Justino,
|
baina
esaten genuen, agian, zeu izan zinela bi gauza soilik aukeratu zituena, derrigorrezko hiruak aukeratu ordez. Ez dakit ulertzen diguzun?
|
|
|
sagoné, uste dut?
|
baina
esan, esan zidan, eta berba haiekin despeditu ginen. Handik metro batzuetara burua itzuli nuenean, Jochuak oraindik eskua goian zeukan, diosala egiten.
|
|
|
–Bai, baliteke,
|
baina
esan diat, nondik datozen jakin nahi dik.
|
|
|
Nire asmaketa bat zela pentsatu zuen hasieran, ziur nengoen horretaz. Auskalo zergatik,
|
baina
nioena baino gehiago nekiela iruditzen zitzaion tarteka Mieli. Benetako kartak erakutsi gabe berari enbidoka ari nintzaiola, eta beste inork ikusi ez zuen bizardun hura horretarako asmatu nuela, norbait zelatan ari zela jakinarazteko.
|
|
|
Horrelakoak nekez topatzen dituk Espainia alde horretan. Balitekek, noski,
|
baina
esango nikek bi txanponak elkarrengandik gertu samar topatu dituztela.
|
|
|
–Beno...
|
baina
esan nizun, ez. Liburuagatik da.
|
|
|
–Ongi da, besoan ez dizut minik egingo,
|
baina
esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta, handik ez bada, hemendik. Teofilo Mariak, ahotsa eztituz.
|
|
|
Hantxe zuen berak, baina, aurrez aurre, beste horma bat, Teofilo Mariak ezarria!; Adak ongi oroitzen baitzuen nebak esan ziona: . Ongi da, besoan ez dizut minik egingo,
|
baina
esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta, handik ez bada, hemendik?; Teofilo Mariak, beraz, kontu hura ikertzeko asmoa zuen, bere hitza eta bere harrotasuna jokoan jarri baitzituen, ez alferrik jarri ere, orbetarren eta don Anizetoren aurrean; arrasto erraza zuen, gainera, Reginak argi adierazi baitzuen errudunak korukoa behar zuela, konklusio hartara iristea ere erraza zuen, egia esan, Adaren ad... zer gertatuko zen, adibidez, baldin eta saioetako baten erdian Teofilo Maria azalduko balitz eta koruko emakumeei galdetuko balie:
|
|
|
Adak kokotsa aurreratu eta nahigabezko keinu bat egin zuen, zalantzak erdibitua balego bezala; alde batetik, izan ere, halako zerbait esan ziezaiokeen ahizpari: . Jertse bat errematatzen ari naiz, eta orain ezin dut,
|
baina
esadazu esan beharrekoa, gorra ez naiz-eta!?, baina, bestetik, bere jarrera nabarmenegia ez ote zen pentsatu zuen, ausaz, Maria Bibianarenak berri txarra behar baitzuen, zinez, gezurra haren espezialitatea ez zenez gero; hala, bada, Adak atea ireki, mendazko gozoki bat ahoratu zuen, haatik?, eta Maria Bibianak esan zion:
|
|
|
behar zuen arren; baina Regina ez zen hartaz harritzen jada, bai baitzirudien ezen, bere ohiko naturalezari, egunerokotasunari lotua eta borondateak eta senak eraikia? beste naturaleza bat gainjarri zitzaiola, hagitzez ere ilunagoa eta menderagaitzagoa, ez baitago bestela ulertzerik nola sentitu zen hain noragabetuta, bere lekuan egoten zekièn emakumeak bere lekua guztiz galdu balu bezala; arratsalde hartan, adibidez, mila aldiz esan zion Jaunari onartzen zuela bere patua, fiat, fiat eta fiat?,
|
baina
esan orduko pizten zitzaizkion kontrakoa ziotèn ahotsak, bere baitaren baitaz jabetzen zirenak, patua onartu bezain laster onartuko ez balu bezala, haurrak, zeraren, antz handiagoa baitzuen benetako, haurrarena?
|
|
|
Izebak baina eta
|
baina
esaten zuen; ez zion, haatik, Domingori alde egiteko esaten; honek, beraz, esperantzari eusteko arrazoi bat zuen, eta hala, indar hondarrak bere xedearen mende jartzen zituela, berriro ekin zion etsi gabe, nahiz eta ahotsak huts egin zion, hanketako ahuleziak ahotsa ere hartu balio bezala:
|
|
|
Eskerrak eman dizkio
|
baina
esan dio alferrik ari direla, Sora ez dela etorriko. Esan dio ez etortzeko berriro teilatuetara.
|
|
|
Esan dio alferreko denbora iruditzen zaiola eta inertziaz jarraituko duela beste lau bost egunez etortzen, askozaz gehiago ere ez. Uda osoa eskertu dio Phineasek Bleulerri,
|
baina
esan dio ez galtzeko denbora gehiago. Uda amaitu zenetik ia egunero esaten dio gauza bera.
|
|
|
Ez dut, noski, nire umetako lagunen izenik esango,
|
baina
esan dezaket zazpi ginela eta guztiek gogoratuko dutela, nik bezain ongi, gauza batekin geundela obsesionatuta umetan: desagertzearekin.
|
|
|
–Ongi da, besoan ez dizut minik egingo,
|
baina
esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta, handik ez bada, hemendik –Teofilo Mariak, ahotsa eztituz.
|
|
|
Hantxe zuen berak, baina, aurrez aurre, beste horma bat, Teofilo Mariak ezarria!; Adak ongi oroitzen baitzuen nebak esan ziona: " Ongi da, besoan ez dizut minik egingo,
|
baina
esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta, handik ez bada, hemendik"; Teofilo Mariak, beraz, kontu hura ikertzeko asmoa zuen, bere hitza eta bere harrotasuna jokoan jarri baitzituen, ez alferrik jarri ere, orbetarren eta don Anizetoren aurrean; arrasto erraza zuen, gainera, Reginak argi adierazi baitzuen errudunak korukoa behar zuela –konklusio hartara iristea ere erraza zuen, egia esan,... zer gertatuko zen, adibidez, baldin eta saioetako baten erdian Teofilo Maria azalduko balitz eta koruko emakumeei galdetuko balie:
|
|
|
Adak kokotsa aurreratu eta nahigabezko keinu bat egin zuen, zalantzak erdibitua balego bezala; alde batetik, izan ere, halako zerbait esan ziezaiokeen ahizpari: " Jertse bat errematatzen ari naiz, eta orain ezin dut,
|
baina
esadazu esan beharrekoa, gorra ez naiz-eta!", baina, bestetik, bere jarrera nabarmenegia ez ote zen pentsatu zuen, ausaz, Maria Bibianarenak berri txarra behar baitzuen, zinez, gezurra haren espezialitatea ez zenez gero; hala, bada, Adak atea ireki –mendazko gozoki bat ahoratu zuen, haatik–, eta Maria Bibianak esan zion:
|
|
|
...okotasunari lotua eta borondateak eta senak eraikia– beste naturaleza bat gainjarri zitzaiola, hagitzez ere ilunagoa eta menderagaitzagoa, ez baitago bestela ulertzerik nola sentitu zen hain noragabetuta, bere lekuan egoten zekièn emakumeak bere lekua guztiz galdu balu bezala; arratsalde hartan, adibidez, mila aldiz esan zion Jaunari onartzen zuela bere patua –fiat, fiat eta fiat–,
|
baina
esan orduko pizten zitzaizkion kontrakoa ziotèn ahotsak, bere baitaren baitaz jabetzen zirenak, patua onartu bezain laster onartuko ez balu bezala, haurrak" zeraren" antz handiagoa baitzuen benetako" haurrarena" baino; akatsa zuzentzeko, dena dela, garaiz zebilen, apika... senarrak bertatik bertara so egin baitzion, Reginak mementoan ezin interpretatu izan zuèn keinuan:... errukizkoa ote zen, edo kontu eske zebilkion senarra, besterik gabe?
|
|
|
Izebak baina eta
|
baina
esaten zuen; ez zion, haatik, Domingori alde egiteko esaten; honek, beraz, esperantzari eusteko arrazoi bat zuen, eta hala, indar hondarrak bere xedearen mende jartzen zituela, berriro ekin zion etsi gabe, nahiz eta ahotsak huts egin zion, hanketako ahuleziak ahotsa ere hartu balio bezala:
|
|
2010
|
|
|
Inondik ere!?. Hankak dar dar nituen,
|
baina
esan nuena esan nuen eta esanaren esanetara egotea egokitu zitzaidan: bidean aurrera egitea, alegia, agur ere esan gabe, adeitasun jendetasun arauek agintzen duten agurrari uko egitea inori agur egiteko erarik errotikoena ohi da?, neska bazter utzita.
|
|
|
–Serapio ingeniaria da, badakizu, eta esan dit infinituan dagoen puntu batetik, zerutik, alegia, distantzia bera dagoela toki guztietara, eta horregatik Ama Birjina berdin ager daitekeela han eta hemen, Pagoagan eta Txinan? edo gure etxean?;. Zure senarra bide ingeniaria da, badakit,
|
baina
esaiozu neure partez kontu honetan alferrikakoa duela ikasi zuèn karrera, Ama Birjinaren bideak guztiz beste bide batzuk baitira, eta bideak Pagoagara eraman du, ez Txinara eta ez zure etxera, Primi. Eta ez gaizki hartu, nik ere urteak egin baititut neure etxean Ama Birjinaren zain, badakizu, egun hauetan nire benetako etxea Pagoagan dagoela ulertu dudan arte?
|
|
|
–Ez dugu ezer egiten??; nire hitzen eragina, baina, hutsaren hurrengokoa izan zen, Adaren kezka handiegia baitzen, antza, esaldi batean laburbildu zuena: . Haur bat izugarria izango litzateke??; Adak hura esan zidan, bai,
|
baina
esateko eran, ahotsak dar dar egin zion, beldurraren marka aurpegian, zerbait gehiago esan zidala ulertu nuen, beldurtzen zuena kezkaren gaineko kezka balu bezala; erabat ziur ez nagoen arren, eskua sutan jarriko nuke Adak hauxe esan zidala:
|
|
|
–Ordenagailua ixten dugu, eta bagoaz?. Tentsio uneak izan ziren,
|
baina
esan dezaket, baita ere, asko aurreratu genuela?.
|
|
|
organo horrek atribuzio legegileak eta exekutiboak eduki behar zituen. Ez genuen zehazten zein atribuzio jakin izango zituen, hori etorkizunean egin zen,
|
baina
esaten genuen ez ginela kabinete tekniko bati buruz ari, sei hilean behin bilduko dena bazkaritxo bat egiteko Elizondon, eta horrela Aresek ikasten du Elizondo non dagoen. Ez.
|
|
|
Inor ez da prozesu batean sartuko ETArekin hitz egitera. Hitz egingo du,
|
baina
esan nahi dut ez dela inor sartuko su etena, mahai politikoa eta abar negoziatzera. Ez dago horri eutsiko dion Gobernurik.
|
|
|
Esan genien ez genuela ulertzen. Zer gertatu zen ulertzen genuen,
|
baina
esan egin behar genuen ez genuela ulertzen urriaren 31n mahaitik adostasunarekin altxatzea, Batasunak bilera horretan alderdi sozialistaren eskuzabaltasunari goraipamena egitea eta alderdi jeltzaleak jokatutako paperaren gainean ere goraipamena egitea, eta gero azaroaren 8an gertatutakoa gertatzea. Batasunari leporatu genion ETAren menpean egotea?.
|
|
|
–Ez. Gaur ezin zen etorri,
|
baina
esan dit bera ere prest dagoela edozertan laguntzeko. Niri behintzat hark lagundu dit gehien.
|
|
|
–Ez, esan gabe ere ikusten dut zein den zure jarrera,
|
baina
esanez gero, ba, hobeto sentitzen naiz.
|
|
|
Alexek barre egin zuen, Junek niri lapurtutako txistearekin. Ez nuen esan behar
|
baina
esan egin nuen:
|
|
|
–Barka,
|
baina
esango nuke premiazko zerbait dela, egun pare bat badira zu atzeman nahian dabiltzala, deitu eta deitu, baina, zu kanpoan zinenez...
|
|
|
Arratsalde batean, doña Primi etxera gonbidatu eta hura konbentzitzen ahalegindu zen ama, berriro Pagoagara joan zedin; doña Primi, baina, ongi prestatuta joan zen eta ezusteko arrazoia eman zion: " Serapio ingeniaria da, badakizu, eta esan dit infinituan dagoen puntu batetik, zerutik, alegia, distantzia bera dagoela toki guztietara, eta horregatik Ama Birjina berdin ager daitekeela han eta hemen, Pagoagan eta Txinan... edo gure etxean";" Zure senarra bide ingeniaria da, badakit,
|
baina
esaiozu neure partez kontu honetan alferrikakoa duela ikasi zuèn karrera, Ama Birjinaren bideak guztiz beste bide batzuk baitira, eta bideak Pagoagara eraman du, ez Txinara eta ez zure etxera, Primi. Eta ez gaizki hartu, nik ere urteak egin baititut neure etxean Ama Birjinaren zain, badakizu, egun hauetan nire benetako etxea Pagoagan dagoela ulertu dudan arte" erantzun zion amak.
|
|
|
" Ez dugu ezer egiten..."; nire hitzen eragina, baina, hutsaren hurrengokoa izan zen, Adaren kezka handiegia baitzen, antza, esaldi batean laburbildu zuena: " Haur bat izugarria izango litzateke..."; Adak hura esan zidan, bai,
|
baina
esateko eran —ahotsak dar dar egin zion, beldurraren marka aurpegian— zerbait gehiago esan zidala ulertu nuen, beldurtzen zuena kezkaren gaineko kezka balu bezala; erabat ziur ez nagoen arren, eskua sutan jarriko nuke Adak hauxe esan zidala: " Benjamin Maria bezalako haur bat izugarria izango litzateke..."; Adak, beraz, ziurtasun bat bilatzen zuen... nire portaerari buruzko bermea, eta nik batera eman nizkion ziurtasuna eta bermea, erasora pasatuta:
|
|
|
Inondik ere!". Hankak dar dar nituen,
|
baina
esan nuena esan nuen eta esanaren esanetara egotea egokitu zitzaidan: bidean aurrera egitea, alegia, agur ere esan gabe —adeitasun jendetasun arauek agintzen duten agurrari uko egitea inori agur egiteko erarik errotikoena ohi da—, neska bazter utzita.
|
|
2011
|
|
|
Nik interesik bizienaz entzun nion Nadiari bi emakumerekin bizi zen idazle aleman horren historia, neurri batean neurea ere bazela pentsatu bainuen,
|
baina
esatera ausartu gabe.
|
|
|
Erru morala bakoitzaren berea da, edo hobeki, kontzientzia moral aski sentibera duenarena soilik. Jaspersek planteatu ere ez du egiten(
|
baina
esan egiten du, ez duela egiten) Hitlerren eta konplizeen erru moralaren arazorik, haiena ez baita kontzientzia moralak. Jaspersen kontzientzia moral honek, aztertzeko arazoa, tribunalek aztertzekoa baino.
|
|
|
Horrelaxe akabatu zian Hansek bere bizia, eta nik ezin diat sinetsi,
|
baina
esaten ditek haren gorputza lurrean uztea besterik ez, eta han agertu zela galeper familia oso bat, isilik eta errespetu osoarekin, nagusiari doluminak ematera joanak balira bezala.
|
|
|
Badakit ez dela? inguruabar salbueslea,
|
baina
esan behar dizut inguruak usteltzen ninduela.
|
|
|
Afiziotik lanbiderako saltoan, funtsezkoa izan zen bideoaren agerpena. Formatu hau agertu zenean, Madrilera joan eta Laburgile Elkartean eman nahi izan zuen izena,
|
baina
esan zioten film laburrak ez zirela bideoan egiten, hori beste zer edo zer zela. Zaila da, ostera, Helena Taberna kikiltzea, ez zuen kasurik egin eta bideoarekin esperimentatzeari ekin zion, nahiko modu autodidaktan.
|
|
|
Askotan hautatu du Imanolek (baita Medemek ere) bere proiektuetan parte hartzeko: . Proiektu batetik bestera ez errepikatzea gustatzen zait, aktoreekin berdin,
|
baina
esan daiteke Carmelo nire aktore fetitxea dela, oso ondo ulertzen dugu elkar. Errodajeetan eztabaida gogorrak izan ditugu, baina emaitza oso ona izan da?.
|
|
|
– 80 egunean eko azpitituluak errepasatzean ikusi dugu; gustatuko litzaiguke esaldia beste era batera jartzea,
|
baina
esaten dizute hitz kopuru mugatua erabili behar duzula. Hala ere, egia da bikoiztu gabe irabazi egiten dela aktoreen ahotsaren adierazkortasunean?.
|
|
|
Eta egun horretaz baliatzen zen esan nahi zizkidan guztiak esateko. Umiliatu egiten ninduen,
|
baina
esan dizuet, koldarra naiz. Gainera, hura zen une horretan nuen bezero bakarra, eta bezeroek dirua uzten dute.
|
|
|
Infusio baten aitzakiarekin, egungo politika moduei buruz hasi ziren hizketan. Etsita aurkitu zuen Jose Santosek gudari zaharra;
|
baina
zioenez:
|
|
|
–(?) ingelesaren eginkizunak ondorio bereziak ditu auzi honetan,
|
baina
esan beharra dago hizkuntza nagusi guztiek badutela arduraren parte bat horretan: ingelesa hizkuntza global bihurtu izana ez da faktore bakarra hizkuntzak desagertzeko arriskua azaltzeko?.
|
|
|
–Munduari begiratzeko gure leihoa ez zaie erosoa, eta guztia haien leihotik ikus dezagun nahi dute. Salaketa larria da,
|
baina
esan dezagun argi: hil nahi gaituzte, eta etengabe ari dira saiakera horretan, askoren isiltasuna aterpe dutela?.
|
|
|
José Antoniok berrogeita hamar urte zeramatzan herrian bizitzen, eta hogeita bost zinegotzi gisa, eta hamazazpi euskaltegian, baina ezin zuen euskararekin. Saiatu saiatzen zen, hori egia da,
|
baina
esaten zuen euskara hizkuntza barbaroa zela, ez barbaroa hiztunengatik, barbaroa ikasteko izugarri zaila zelako baizik. Gainera, urtetik urtera mailan behera egiten zuen, atzeraka.
|
|
|
–Esadazu ez duzula zerikusirik neskatoaren desagertzean, seme, eskatu zion amak Tuercasi, eskutik heltzen zion bitartean?. Esadazu kalean dioten dena gezurra dela, esan eta sinetsiko dizut,
|
baina
esaten entzun behar dizut.
|
|
2012
|
|
|
–Sexua nahi dut zurekin? esaten baduzu, ziur aski gaizki hartuko zaituzte,
|
baina
esaten baduzu, maite zaitut, ezin dut zu gabe bizi?, ondo hartuko zaituzte, eta sexua praktikatuko duzu harremana amaitzen den arte; hori bai, amodioaren seinale den sexua. Bilgarri afektiboa hobesten da sexua egiterakoan.
|
|
|
Hurrena ere, lehen baino epe laburragoan Benitorengana joateko aitzakia bila hasi ginen. Erruz asetzen gintuen egonaldi bakoitzean,
|
baina
esan gabe zenbat gauza utzi zituen susmoa ezin genuen barrutik aldendu.
|
|
|
Gero album batean itsasten ditu, txukun txukun, azpian zendu bakoitzaren izen deitura eta abarrak ipiniz. Niri ez dit sekula albumik erakutsi, noski, oraindik gaztetxoa naizelako,
|
baina
esan dit geroago, handitzen naizenean?
|
|
|
Erru morala bakoitzaren berea da, edo hobeki, kontzientzia moral aski sentibera duenarena soilik. Jaspersek planteatu ere ez du egiten(
|
baina
esan egiten du, ez duela egiten) Hitlerren eta konplizeen erru moralaren arazorik, haiena ez baita kontzientzia moralak. Jaspersen kontzientzia moral honek, aztertzeko arazoa, tribunalek aztertzekoa baino.
|
|
|
»Esango duzu, nolanahi ere, bigarren kasuan ez zela aipatu dudan ihesa bezalakorik izan. Ez zen izan, ez, halakorik;
|
baina
esan al genezake ez zela asmo frustraturik izan. St.
|
|
|
Saio horren ondoren, ez dut esan beharrik handik aurrera ez nuela buztinezko ontzien premiarik izan,
|
baina
esan behar dut itxuran ez zegoela alde handirik batetik bestera, edonork pentsa dezakeen bezala, haurrek buztinezko opilak egitean erabiltzen duten modu bera edo opilaren orea egiten ikasi ez duen emakumezko batena erabiltzen bainuen.
|
|
|
Esan nion nire gaztelua zela, eta nire egoitza, baina banuela beste atseden leku bat mendialdean, printze gehienek zuten bezala, zenbaitetan atseden hartzeko erabiltzen nuena, eta beste batean hura ere erakutsiko niola; baina gure arazoa une horretan itsasontzia eskuratzeko ahaleginak egitea zela. Bat etorri zen nirekin,
|
baina
esan zidan ez zekiela zein neurri hartu eta erabat galduta zegoela, oraindik beste hogeita sei buru geratzen baitziren ontzi gainean, eta azpikeria madarikatua egin zutenez gero, eta harengatik legez heriotza merezi zutela jakinda, gogor eutsiko ziotela egoerari besterik ezean, eta aurrera egingo zutela, bazekiten eta menderatuak izanez gero, Ingalaterrara edo edozein ingeles koloniatara iritsi b...
|
|
|
Zein herrialde zen esan ziezadaten nahi nuen. Nik baino gehiago ez zekitela zin egin zuten guztiek,
|
baina
esan zuten kapitainak (horrela deitzen baitzioten) erabaki zuela, ontziko zama saldu ondoren, aurkituko zuten lehen lurraldean ni bertan behera uztea. Berehalaxe urrundu ziren, mareak harrapa ez nintzan bizkor ibiltzeko esan eta agur eginez.
|
|
|
Nola liteke itzala, maitasuna eta estimua sortzen duten tasun guztien jabe den printze batek, gaitasun sendoa, zuhurtzia handia eta jakintza sakona dituelarik, gobernatzeko talentu miresgarriz hornitua eta bere menpekoek ia gurtua izanik, Europan pentsaezinak diren premiagabeko eskrupulu bitxiengatik, bere aurre aurrean jarritako hain aukera paregabea galtzen uztea, aukera honek bere menpekoen bizitza, askatasun eta ondasunen jaun eta jabe bihurtuko zukeenean! Eta ez dut hau esaten Errege paregabe haren bertute guztiei ezertxo ere kentzeko asmoz, nahiz eta konturatzen naizen kontatutakoaren ondorioz haren ospea asko murriztuko dela irakurle ingelesaren iritzian;
|
baina
esango nuke jende haren arteko akats hau ezjakintasunetik sortua dela, ez dutelako orain artean politika zientzia bihurtu, Europako buruargi zorrotzenek egin duten bezala. Zeren eta oso ongi oroitzen bainaiz, egun batez Erregearekin izandako hizketaldian, gobernatzeko arteaz gure herrian milaka liburu zegoela idatzita esan niolarik, horrek (zuzen zuzen nire asmoaren kontra) gure ezagupenekiko oso iritzi kaskarra sortu ziola.
|
|
|
Beraz, Charlesi bere alabaren hurbilean masail muturrak gorritzen zitzaizkiola ohartu zenean, horrek esan nahi baitzuen denbora luzea baino lehen ezkontzeko eskatuko ziola, Rouault zaharrak aurrez hausnartu zuen arazo guztia. Nolabait ere izpindola xamarra aurkitzen zuen, eta eskierki ez zen berak nahi izango zukeen bezalako suhia;
|
baina
ziotenez portaera zintzokoa, gordezalea, estudio handitakoa zen, eta zalantzarik gabe hura ez zitzaion zikoizkeriatan hasiko doteari buruz. Beraz, Rouault zaharra bere ondaretik hogeita bi akre saltzera beharturik izango zenez, asko zor baitzion igeltseroari, asko uhalginari, dolarearen haga aldatu beharra baitzegoen:
|
|
|
Halatan, itsuaren aurpegia aztertzen hasi nintzen;
|
baina
esadazue, zer irakur daiteke begirik gabeko aurpegi batean?... Tarte luzea neraman hari begira nahi gabeko errukiz, eta bat batean hara non ozta ozta nabari zitekeen irribarre bat agertu zitzaion ezpain mehetan, eta, ez dakit zergatik, oso zirrara gozakaitza eragin zidan.
|
|
|
Bat batean, neskak jauzi egin zuen, kantatzen hasi, eta han joan zen, ihesi, uxaturik sasiartetik hegaldatzen den txoritxoaren antzera. Nire azken hitzak ez ziren inolaz ere egokiak izan; une hartan ez nintzen haien garrantziaz jabetu,
|
baina
esandakoaz ederki damutzeko aukera egokituko zitzaidan gerora.
|
|
2013
|
|
|
–Bai, gutxi gorabehera; ea, utzi pentsatzen... bai, zehatz mehatz ez ditut kontrolatzen datak,
|
baina
esango nuke... Bai, bai.
|
|
|
–Hara, ez dakit ongi ari naizen ere,
|
baina
esan zenidanez auzi horren inguruko zerbait berezia hemen tabernan ikusten banuen zuri deitzeko, ba...
|
|
|
–Etxean hartuko dugu zerbait, esan zuen hotz samar, presa balu bezala. Arraroa iruditu zitzaidan, kazetaria bazen, elkarrizketa bere etxean egin nahi izatea,
|
baina
esan dut lehen ere ez ditudala egunkarietako ohiturak ezagutzen.
|
|
|
Ikerketak oso emaitza urria izan zuen,
|
baina
esan behar da horretan Poliziaren ekarpena hutsaren hurrengoa izan zela. Ez zuten ezertxo ere egin.
|
|
|
Ez da gutxi, ez. Inoiz ezin gara gustura gelditu horrelako delitu bat, hain larria den delitu bat, egileak identifikatu gabe ixten denean,
|
baina
esan dezakegu balantzea, betiere beste estatu batzuekin konparatuz gero, oso ona dela.
|
|
|
gizon horrek gure etxearekin izan duen lotura bere osoan aurkeztea. Zein erru leporatu didan zehazki ez zait ezagun;
|
baina
esango dudanaren egia bermatzeko, lekuko bat baino gehiago bil nitzake, egiazale frogatuak. Wickham jauna txit gizon agurgarri baten semea duzu, urte askoan Pemberley etxaldeen ardura izan zuen gizonarena; eta gizon hark hain ondo bete zuen bere jokaeraz beragan jarritako ustea, non gure aitari berez erne zitzaion hari laguntzeko gogoa, eta, bere onberatasuna, horrenbestez, Wickham jaunaren gainean ere isuri zen esku zabalez, gure aitaren besoetakoa baitzen berori.
|
|
|
Eta orain, hirira ailegatzen zarenean, aurkitu itzazu, diren lekuan direla; eta oraindik ezkondu ez badira, ezkonarazi itzazu. Eta ezkon jantziei dagokienez, ez daitezela horren zain ibili,
|
baina
esaiozu Lydiari ezkondu ondoren gura adina diru izango duela horiek erosteko. Eta, batez ere, ez utzi Bennet jaunari borrokan sartzen.
|
|
|
Zure sentimenduak lehengo apirileko berberak baldin badira, esadazu oraintxe. Neure atxikimendu eta gurariek bere hartan diraute,
|
baina
esan hitz bat eta ez dut inoiz gai hau berriz aipatuko.
|
|
2014
|
|
|
Ene, zer egiten duzu hemen, zenbat denbora eta abar, mozorro ona zinez, hartzen dizut bada Fridaren traza eta bli eta bla, eta ezagutzen al duzue elkar, begira hau nire lagun Z da, eta orain itxaron segundo bat segituan nator-eta berriz. Z rekin bakarrik gelditzen naiz eta esaten dit, oso modu nazkagarrian jokatu behar izan nuen zurekin, lehen ez didazulako begiratu ere egin,
|
baina
esango nuke beste bizitza batean affaire bat izan genuela guk biok, ezta??.
|
|
|
Komunera joateko pasabidea zeharkatzen ari naizelarik Y ren lagunak ikusten ditut tabernako leiho koadrikulatuaren bestaldean Y rekin hizketan, eta ezin ditut aditu
|
baina
esango nuke tabernaz aldatzeko gonbita behar duela izan luzatu berri diotena, gu ez bezala soilik kafe laburra egiteko etorri baitira hona. Berriz ere, ez zaizkit Y ren hitzak heltzen baina bai, aldiz, haren ekintzak, eta lagunak leiho koadrikulatutik desagertu ondotik ere berak bertan dirau zutik, nire zain.
|