|
2008
|
|
|
7 Erdaldunek erdaraz... eta elebidunek bietara,
|
baina
erdaraz euskaraz baino dezente gehiago
|
|
2009
|
|
|
Orobat, lehentasuna eman nahi izan zaie euskaldunak izan
|
baina
erdaraz hitz egiteko ohitura duten gurasoei.
|
|
|
Xede talde horren baitan, era berean, helburu berezituak aurreikusi ziren gurasoon hizkuntza tipologiaren arabera, uste izan da ezberdina izan zitekeela bakoitzaren esku hartzea guraso biak euskaldunak izan, bietako bat bakarrik izan edo biak erdaldunak izanda. Orobat, lehentasuna eman nahi izan zaie euskaldunak izan
|
baina
erdaraz hitz egiteko ohitura duten gurasoei.
|
|
2010
|
|
|
Esanen nuke hirugarren aukera dela gaur egun leitzar gazteek gehien baliatzen dutena. Euskaraz egiten dute, oro har,
|
baina
erdaratik jaten dute gurasoek ez bezala hitz egiteko eta beren hizkera eta estetika linguistiko propioa taxutzeko. Hor aurkitzen dute, euskarari uko egin gabe, hizkerak eman behar dien estetika.
|
|
|
Egoera konplexu baten seinale, zalantzarik gabe, irudi horiekin alde eta molde bateko zein besteko irakurketak egin baititzakegu. Euskara osasuntsu dago Leitzan,
|
baina
erdara ere bai. Eta, jakina, gauzak beste era batean esatea xinpatikoagoa eta politikoki zuzenagoa izan ohi den arren, lehian ari dira biak, espazioen lehian.
|
|
|
Euskararen berreskurapenak euskaraz biziko eta ariko diren gune geografiko eta sozial euskaldunak behar ditu. Herri euskaldunek badute, Euskara osasuntsu dago Leitzan,
|
baina
erdara ere bai. Eta, jakina, gauzak beste era batean esatea xinpatikoagoa eta politikoki zuzenagoa izan ohi den arren, lehian ari dira biak, espazioen lehian.
|
|
|
Ez gara, kasu honetan, euskaraz egin ahal izateko probabilitateez ari. Aipatu nahi dugun egoera honetan solaskide guztiak euskaldunak dira, alegia, euskaraz egiteko eta ulertuak izateko aukera bermatua daukate,
|
baina
erdaraz egiten dute. Sarritan gertatzen baita, herri euskaldunean bizi edo hura bisitatzen duen edonork aisa ikus dezakeen moduan.
|
|
|
euskararen gaitasun mailari eustea zaila gertatzeraino. egoera horretan aurkitzen dugu Iruñerriko gazteen euskararen erabileraren paradoxa lirudikeena: euskaraz dakiten gazteen ehunekoa etengabe hazi den bitartean (egun %27, 2 euskaldun eta %12, 7 ia euskaldun. nafarroako gobernua 2006), euskararen erabilera gainbehera etorri da (%2, 5etik 1,8ra. kasares 2007). gure gazteen adierazpenak irakurrita, beren adinkideekin euskaldunez osaturiko harreman sare erdaldunak eratu dituzte. hau da,, ikaskide eta lagun euskaldunak dituzte
|
baina
erdaraz aritzeko ohitura ezarrita dute. erabilera eskas horren jabe dira eta euskara gehiagotan erabiltzeko ahalegin, esfortzu eta saiakerak aipatzen dituzte. zenbait adierazpenetan jarrera kritiko horri frustrazio, etsipen edota erruduntasuna dario. hala eta guztiz ere, gure gazteak motibatuta daude eta euskararen erabileraz kontzientzia kritikoa dute. euskaraz irakatsiko duten maisu maistragaia...
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen dutenak, hau da, euskararen erabilera intentsiboa egiten dutenak %20 dira EAEn, %9, 6 Iparraldean eta %5, 5 Nafarroan. Horiez gain, euskara erabiltzen dutenak,
|
baina
erdara baino gutxiago, %7, 3 dira EAEn, %7, 1 Iparraldean eta %1, 9 Nafarroan.
|
|
|
%8, 1ek euskara erabiltzen du,
|
baina
erdara baino gutxiago.
|
|
|
Izan ere, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen dutenak, hau da, euskararen erabilera intentsiboa egiten dutenak %20 dira EAEn, %9, 6 Iparraldean eta %5, 5 Nafarroan. Horiez gain, euskara erabiltzen dutenak,
|
baina
erdara baino gutxiago, %7, 3 dira EAEn, %7, 1 Iparraldean eta %1, 9 Nafarroan.
|
|
|
Hizkuntza erabilerari dagokionez, berriz, EAEko 16 urte edo gehiagoko biztanleen %28, 9k euskara erabiltzen du neurri batean edo bestean: %20k euskararen erabilera trinkoa egiten du, hau da, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen du eguneroko jardunean; %8, 9k euskara erabiltzen du,
|
baina
erdara baino gutxiago; eta gainerako guztiek (%71, 1ek) erdara erabiltzen dute beti edo ia beti (hauen artean %8, 3k, oso gutxitan bada ere, euskara ere erabiltzen dute). Azken 20 urteotako bilakaera aztertuz gero, euskararen erabilerak gora egin du apurkaapurka EAEn (batez beste 4 puntu).
|
|
|
Izan ere, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen dutenak, hau da, euskararen erabilera trinkoa egiten dutenak, %39 dira Gipuzkoan, %12, 8 Bizkaian eta %4, 3 Araban. Horietaz gain, euskara erabiltzen dutenak,
|
baina
erdara baino gutxiago, %11, 3 dira Gipuzkoan, %7, 7 Bizkaian eta %8, 3 Araban. Euskarak erabilera eremu guztietan egin du gora, baina batez ere eremu formalean, bereziki udal eta osasun zerbitzuetan, eta eremu formaletik kanpo, lagunartean.
|
|
2015
|
|
|
• Elementuetako bat aldatzen dugu, sinesmenen arteko erlazioa tinkoagoa izan dadin. Esaterako, ni euskalduna naiz, eta euskararekiko jarrera positiboa dut,
|
baina
erdaraz bizi naiz. Nire inguruan euskaldun aktiboak topatzen baditut, nire sinesmenean eragina edukitzen du, eta, agian, nire portaera ere aldatu egingo da, eta nik ere euskaraz egingo dut.
|
|
2016
|
|
|
— Etxeko hizkuntza: euskara nagusiki
|
baina
erdara daukatenek ere laginean egon behar zuten.
|
|
|
Alde batera utzi ditugu hor elebidun hartzaileak batetik, eta euskaraz baino sarriago erdaraz egiten duten hiztunak bestetik. Beste era batera esanik, eta berriro ere V. Inkesta Soziolinguistikora joaz (50 or)," elebidunak bakarrik kontuan hartuz, %59, 4k euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen du, %23, 9k euskara erabiltzen du,
|
baina
erdara baino gutxiago, eta gainerako %16, 6k ez du inoiz edo ia inoiz euskara erabiltzen". Euskaraz egiten jakitetik euskaraz egitera badago beraz aldea.
|
|
|
" Euskararen erabileren bilakaera ere orokorrean baikorra da, azken 20 urteotan batez beste 4 puntu igo da euskararen erabilera. 2011n inkestatuen %20k euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen du eta %8, 9k euskara erabiltzen du
|
baina
erdara baino gutxiago. Kale neurketen datuak ikusi dira argitaratzen direnean, ea datu horiek baieztatzen diren.
|
|
2018
|
|
|
V I. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera, 16 urte edo gehiagoko euskal herritarren %16, 5ek euskararen erabilera trinkoa egiten dute, hau da, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen dute eguneroko jardunean. Aldi berean, %9, 2k euskara darabilte,
|
baina
erdara baino gutxiago. Gainerako guztiek (%74, 3) erdara erabiltzen dute beti edo ia beti.
|
|
|
Lurraldeei dagokienez, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen dutenak, hau da, euskararen erabilera trinkoa egiten dutenak %20, 5 dira EAEn, %6, 6 Nafarroan eta %8, 1 Iparraldean. Horietaz gain, euskara erabiltzen dutenak,
|
baina
erdara baino gutxiago, %10, 1 dira EAEn, %5, 6 Nafarroan eta %10, 2 Iparraldean.
|
|
2019
|
|
|
Bere funtzionamenduari buruzko ohartxo batzuk egingo ditugu hemen, artikulua ahalik eta praktikoena izateko. arnasgune beteetan euskaraz egiten da, eta kitto. hori eskatzen du gizarte arauak. horrek segurtasuna ematen dio hiztunari: bizitzaren edozein kasutan, gizarte arauak aurreneko hitza euskaraz egitea eskatzen dio, inori buruko minik eman gabe. erasana dagoen arnasguneetan, aldiz, gizartearauak euskaraz egitea eskatzen du nagusiki,
|
baina
erdara sartu da. modu horretan, hiztunak badaki zenbait kasutan edo zenbait pertsonarekin erdaraz egin duela, arnasgunean bertan. arnasgune betean zegoen segurtasun handiak segurtasun ezari utzi dio lekua hainbat
|
|
|
Ezezagunarekin aurreneko hitza ez bada euskaraz egiten, arnasgunea erasana dagoela eta gizarte araua aldatzeko bidean dagoela pentsa daiteke beraz. egoeratan, bereziki ezezagunekin egiten diren elkarrizketak hasterakoan. ezezagunarekin aurreneko hitza ez bada euskaraz egiten, arnasgunea erasana dagoela eta gizarte araua aldatzeko bidean dagoela pentsa daiteke beraz. gizarte arauari dagokionez ondoko banaketa egin daiteke beraz: a) arnasgune betea> euskaraz egitea da gizarte araua> hiztunak segurtasuna du. b) arnasgune erasana> euskaraz egitea da araua
|
baina
erdara sartu da hainbat kasutan eta ezezagunekin ez dago arau finkorik> segurtasun eza sortzen da hiztunarengan gizarte arau orokorra euskaraz bada ere, ondoko aldagaien arabera erdara bihur daiteke arau:
|
|
2022
|
|
|
" Lagun talde asko, igual denok dakite euskaraz hitz egiten
|
baina
erdaraz hasten dira eta erdaraz jarraitu... denok badakizue euskaraz, nahiz eta hasieran ez atera ez zaudetelako ohituta, ba ahalegindu, ezta?" E8
|
|
2023
|
|
|
[Ni: Eta gaur egun eroso sentitzen zara bi hizkuntzekin (euskara eta gaztelania)?] Bai,
|
baina
erdara (gaztelania) zailago egiten zait. Berdin ikasi nuen, baina beranduago.
|