|
2003
|
|
|
Laster etorriko da belaunaldi berria, ez bakarrik sinesgarritasunik ez zuen eliza
|
baina
eliza oro arnegatuko duen belaunaldia: –Euskaltzaleen Jainkoa hil behar dugu!?
|
|
2005
|
|
|
Eta jendea, hemengoa, herrikoa, beldurrez egoten zen Beatriz andrearekin. Diruagatik egoten zen jendea beldurrez, badakizu, diruari beti beldurra,
|
baina
elizara askotan joaten zelako ere bai, tratu handia zeukalako abadeekin eta gotzainarekin, eta etxe barruan ere kapera handi bat zeukatelako eurentzat bakarrik, eta esaten zutelako gotzainaren laguna zela. Horregatik egoten zen jendea beldurrez Beatriz andrearekin, eta tratua ematen zion gotzainari bezala.
|
|
2006
|
|
|
Berean jarraitu zuen apaizak,
|
baina
elizaren aginduak gogorarazten zituen modu berean: sinetsita baino gehiago ohituraz, hala egin beharra zeukalako, ikusi ikusten baitzuen otsoen ipuinek ez gintuztela askorik izutzen.
|
|
2008
|
|
|
bekatu mortala ere bada? . Reginak lurrera begira ahoskatzen zituen hitz multzoak, baita, tarteka egiten zituèn pausetan, begiak markesa anderearen norabidean jaso ere, bizi senak edo eragindako erreakzioan?,
|
baina
Elizak, betiko ezkontza agintzen du?
|
|
|
–Senarrak berorri egin dionak... ez du izenik... bekatu mortala ere bada... –Reginak lurrera begira ahoskatzen zituen hitz multzoak, baita, tarteka egiten zituèn pausetan, begiak markesa anderearen norabidean jaso ere, bizi senak edo eragindako erreakzioan–,
|
baina
Elizak... betiko ezkontza agintzen du... eta ez dut desiratzen... markes jaunaren damua baizik.
|
|
2009
|
|
|
–Nik ere maite dut Eliza, aizu, eta igandero kantatzen dut meza emakumez osatutako parrokiako koruarekin, neure bizitzako mementorik ia ederrenetan,
|
baina
Elizak ez ditu gauza guztiak ongi egiten. Hasteko, emakumeok koruan kanta dezakegu, bai, baina ez goian koruan, gizonezkoak bakarrik igo daitezke-eta.
|
|
|
–Jesus errebelde bat izan zen batez ere, Eliza haren irudi ezin ordenazaleago bat ematen saiatu den arren; baina horrek bere esplikazioa du; izan ere, Eliza botere egitura da eta Jesusen errebeldia bahitu du; izan ere, Jesusek aberaskumeen aurka predikatu zuen,
|
baina
Eliza aberaskumeen instituzioa da; izan ere, Jesusek beste masaila jartzen zuen, baina Elizak ez du inoiz berea jartzen; izan ere, kristauek kristau izateari utzi zioten aginte zibilarekin bat egin zutenetik, Konstantino enperadorearekin.
|
|
|
–Jesus errebelde bat izan zen batez ere, Eliza haren irudi ezin ordenazaleago bat ematen saiatu den arren; baina horrek bere esplikazioa du; izan ere, Eliza botere egitura da eta Jesusen errebeldia bahitu du; izan ere, Jesusek aberaskumeen aurka predikatu zuen, baina Eliza aberaskumeen instituzioa da; izan ere, Jesusek beste masaila jartzen zuen,
|
baina
Elizak ez du inoiz berea jartzen; izan ere, kristauek kristau izateari utzi zioten aginte zibilarekin bat egin zutenetik, Konstantino enperadorearekin.
|
|
|
–Nik anarkistatzat diat neure burua, bai, Chaplin,
|
baina
elizak erretzeko kontu horretan nahiago diat su-hiltzaile su emaile baino.
|
|
|
Kilkerren hotsak eko Elenak, gerra zibilaz ari dela, Jainkoa bi aldeetan dagoela dio; beraz, ez batean ez bestean. Jainkoa agian ez,
|
baina
Eliza bai, Eliza bi aldeetan egon zen. Agintari politikoek umemoko inuzenteak dirudite jendeak, ama?
|
|
|
–Nik ere maite dut Eliza, aizu, eta igandero kantatzen dut meza emakumez osatutako parrokiako koruarekin, neure bizitzako mementorik ia ederrenetan,
|
baina
Elizak ez ditu gauza guztiak ongi egiten. Hasteko, emakumeok koruan kanta dezakegu, bai, baina ez goian koruan, gizonezkoak bakarrik igo daitezke-eta.
|
|
|
–Jesus errebelde bat izan zen batez ere, Eliza haren irudi ezin ordenazaleago bat ematen saiatu den arren; baina horrek bere esplikazioa du; izan ere, Eliza botere egitura da eta Jesusen errebeldia bahitu du; izan ere, Jesusek aberaskumeen aurka predikatu zuen,
|
baina
Eliza aberaskumeen instituzioa da; izan ere, Jesusek beste masaila jartzen zuen, baina Elizak ez du inoiz berea jartzen; izan ere, kristauek kristau izateari utzi zioten aginte zibilarekin bat egin zutenetik, Konstantino enperadorearekin.
|
|
|
–Jesus errebelde bat izan zen batez ere, Eliza haren irudi ezin ordenazaleago bat ematen saiatu den arren; baina horrek bere esplikazioa du; izan ere, Eliza botere egitura da eta Jesusen errebeldia bahitu du; izan ere, Jesusek aberaskumeen aurka predikatu zuen, baina Eliza aberaskumeen instituzioa da; izan ere, Jesusek beste masaila jartzen zuen,
|
baina
Elizak ez du inoiz berea jartzen; izan ere, kristauek kristau izateari utzi zioten aginte zibilarekin bat egin zutenetik, Konstantino enperadorearekin.
|
|
|
–Nik anarkistatzat diat neure burua, bai, Chaplin,
|
baina
elizak erretzeko kontu horretan nahiago diat su-hiltzaile su emaile baino.
|
|
2010
|
|
|
Eta apaizak: . Zeruko ura ez dago diruz ordaintzerik,
|
baina
elizan aurki hasiko gara obretan, eta AEGk lagun diezaguke hainbat kontutan, beharbada??.
|
|
|
Jainko infinituki zuzen batek berdin zeruratu bailituzke nola kristau herri batean hiltzen den haur bataiatua, hala munduaren beste puntan hiltzen den indiokume bataiatu gabea, erru izpirik ere ez duena. Baina orduan, dilemari erantzun bat emateko. Elizatik kanpo ez zegoen, ez, salbaziorik,
|
baina
Elizak ezin zezakeen errugabetasuna betiko suarekin zigortu?, zer asmatu zuten teologoek. Linboa:
|
|
|
baina kontzilio berriarekin gauza asko aldatu dira, eta jakizu eliztar askok eta askok geure egiten ditugula Berengario Tours-ekoaren ideiak, Elizak bere garaian kondenatu zituenak, eukaristia sinbolikoa baztertuz eta haragizkoa, kanibalismoa, ondorioz? hobetsiz; esan ere, esango didazu, nola gutxiets ditzakedan Elizaren dogmak,
|
baina
Elizaren barruan beti egon izan dira bi eliza: bata arauzalea, gehiengo batek osatua eta Erromarekin guztiz lotua; bestea, ebanjelioari atxikiagoa eta libreagoa; nire bilakaera, berriz, batetik besterainokoa izan da, muturretik muturrera, alegia?, ez nire buruhausteak izan gabe, bolada batean. Euskal Herriko hainbat apaiz eta fraidek karta ezagun hura sinatu genuèn garaian, non Zamorako espetxean preso zeudèn apaizei geure baldintzarik gabeko elkartasuna adierazten baikenien?
|
|
|
Entzuna nago lurrikarak eta izaten diren lekuetan, txakurrak, segundo batzuk lehenago, urduri jartzen direla eta zaunkan hasten, zergatik ez, haien pertzepzio eremua eta gurea ez badira beti bat!?, eta ez dut dudarik halako zerbaiti antzeman ziola, ai, Galileok eta Giordano Brunok txakur bat lagun izan balute, Inkisizioak eragindako lurrikarei antzemateko?!,
|
baina
Elizak, heretikoak ez ezik, txakurrak ere kondenatuko zituzkeen orduan sutara, seguru baietz??, txakurra negarrez hastearekin batera, lurrikara bat bezalakoa sentitu bainuen neure baitan, bertigo bat, oinen azpian nuèn euskarria bat batean desagertu eta hutsean zehar, neure hutsaren hutsean zehar, amiltzera banindoa bezala:
|
|
|
izeba eta arreba Amanda baino mistikoagoak baitira, nolabait esatearren. Aitor dut arras bestelakoa izango litzatekeela Elizari buruz dudan ikuspegia, baldin eta eliztar gehienak haiek bezalakoak balira,
|
baina
Eliza den bezalakoa da: gorrotagarria, handinahia, zer harrokeria da hori, Elizak aita santuaren hutsezintasuna aldarrikatzera eraman zuena, Vatikanoko I. kontzilioan!?, arrisku hutsa?
|
|
|
...ta gizonak homosexualtzat ere, ez nolanahiko argudioekin... baina kontzilio berriarekin gauza asko aldatu dira, eta jakizu eliztar askok eta askok geure egiten ditugula Berengario Tours-ekoaren ideiak, Elizak bere garaian kondenatu zituenak, eukaristia sinbolikoa baztertuz eta haragizkoa —kanibalismoa, ondorioz— hobetsiz; esan ere, esango didazu, nola gutxiets ditzakedan Elizaren dogmak,
|
baina
Elizaren barruan beti egon izan dira bi eliza: bata arauzalea, gehiengo batek osatua eta Erromarekin guztiz lotua; bestea, ebanjelioari atxikiagoa eta libreagoa; nire bilakaera, berriz, batetik besterainokoa izan da —muturretik muturrera, alegia—, ez nire buruhausteak izan gabe, bolada batean —Euskal Herriko hainbat apaiz eta fraidek karta ezagun hura sinatu genuèn garaian, non Zamorako espetxean preso zeudèn apaizei geure baldintzarik gabeko elkartasuna adierazten baikenien— zalantzan ibili bainintzen, Eliza utzi ez utzi...
|
|
|
Entzuna nago lurrikarak eta izaten diren lekuetan, txakurrak, segundo batzuk lehenago, urduri jartzen direla eta zaunkan hasten —zergatik ez, haien pertzepzio eremua eta gurea ez badira beti bat! —, eta ez dut dudarik halako zerbaiti antzeman ziola —ai, Galileok eta Giordano Brunok txakur bat lagun izan balute, Inkisizioak eragindako lurrikarei antzemateko...!,
|
baina
Elizak, heretikoak ez ezik, txakurrak ere kondenatuko zituzkeen orduan sutara, seguru baietz... —, txakurra negarrez hastearekin batera, lurrikara bat bezalakoa sentitu bainuen neure baitan, bertigo bat, oinen azpian nuèn euskarria bat batean desagertu eta hutsean zehar —neure hutsaren hutsean zehar— amiltzera banindoa bezala: zer egin behar nuen nik, izan ere, Madril bezalako hiri handi batean, etxerik eta babesik gabe, eta zer, txakurrik gabe eta txakurrak eskaintzen zidàn euskarri psikologikorik gabe?
|
|
|
izeba eta Bibi bezalako pertsonak salbuespen dira Elizan, Amanda ere salbuespen den bezala, beste era batean bada ere... izeba eta arreba Amanda baino mistikoagoak baitira, nolabait esatearren. Aitor dut arras bestelakoa izango litzatekeela Elizari buruz dudan ikuspegia, baldin eta eliztar gehienak haiek bezalakoak balira,
|
baina
Eliza den bezalakoa da: gorrotagarria, handinahia —zer harrokeria da hori, Elizak aita santuaren hutsezintasuna aldarrikatzera eraman zuena, Vatikanoko I. kontzilioan! —, arrisku hutsa... nahiz eta zuetako batzuek esperantza berreskuratu duzuen, Vatikanoko II. kontzilioak bidea zuzenduko duelakoan:
|
|
|
Jainko infinituki zuzen batek berdin zeruratu bailituzke nola kristau herri batean hiltzen den haur bataiatua, hala munduaren beste puntan hiltzen den indiokume bataiatu gabea, erru izpirik ere ez duena. Baina orduan, dilemari erantzun bat emateko —Elizatik kanpo ez zegoen, ez, salbaziorik,
|
baina
Elizak ezin zezakeen errugabetasuna betiko suarekin zigortu—, zer asmatu zuten teologoek. Linboa:
|
|
|
Eta apaizak: ‘Zeruko ura ez dago diruz ordaintzerik,
|
baina
elizan aurki hasiko gara obretan, eta AEGk lagun diezaguke hainbat kontutan, beharbada... ’.
|
|
2013
|
|
|
Orduan Darcyk etxera sartzeko eskatu zion,
|
baina
Eliza bethek esan zuen ez zegoela nekatuta, eta biak geratu ziren zutik belardian. Bitarte horrek asko esateko beta ematen zuen, eta isiltasuna oso deserosoa zen.
|
|
2015
|
|
|
Miseria indibidual gizatar gizatarregiek baino gehiago, Eliz erakundearen mundutarkeria guztizkoak samintzen du. Artzainen lana ardiak zaintzea da,
|
baina
Elizako artzainek, ardien ardura Kristori berari uzten diote?, beraiek bestelako negozioak zaintzen jarduteko. Gotzainek eta kardinalek eta,, txiro ziren apostoluen ordezko direnek, zertarako behar dituzte ondasunak??.
|
|
|
Begiak itxita, egun guztian oldartsu zebilzkion barneko zurrunbiloak baretuz joan ziren poliki poliki. Ez zen santujalea izan bere denboran, eta apaizak ez zituen oso begiko,
|
baina
eliza barruko giroak on egiten zion beti, euri gozatsu batek lur elkorrari legez. Bat batean, indar ezkutu batek erabiliko balu bezala, bankutik jaiki eta konfesalekura zuzendu zen.
|
|
2016
|
|
|
Testamentua izeneko liburuan, munduko erlijio eta jainko guztiak faltsuak direla frogatzen saiatu zen eta komunalismo anarkista baten aldeko aldarriak egin zituen bidenabar. 1724an, hil zen urte berean, argitaratu zioten liburua,
|
baina
elizak ahalegin guztiak egin zituen isilarazteko. Ateismoaren historian Holbach izan zen bigarren mugarria, eta Feuerbach hirugarrena.
|
|
2017
|
|
|
Hori izan da joera elizan, eta erakunde publikoek ere gehienetan ez dute horri aurka egiteko egitasmorik hasi. Informazio faltagatik maiz,
|
baina
elizaren botereari aurka ez egiteko ere bai inoiz.
|
|
|
Hori da behintzat nik topatu dudan azalpen bakarra. Pertsonek sufritu dezakete,
|
baina
eliza salbatu behar da. Eliza ezin da zikindu.
|
|
|
Arantzazu poema (Golgota, Alberna, Arantzazu; Arantzazuko hiru erreketak, hiru gerra zibilak), Bizi Nai, Guruzbideak, etab. Erlijioari inportantziarik ez ematera lerratuak gara, baina mendeetan eta mendeetan komunitateen, lokalak bezainbat nazionalak? identitate zeinu funtsezkoenetakoa izan da (ermitak eta erromeriak, eliza herriaren erdigune, santu eta debozio eta jai nazionalak, etab.). Merezi luke debozio herritarrak aztertzea, ez erlijioagatik,
|
baina
elizetako santuen irudi eta ermitetan espresatu direlako mendeetan gure jendearen beldurrak eta esperantzak. Persiak Greziari eraso dionean, grekoek ez dute sentitu erasoa hizkuntza grekoari egin zaionik, komunitate grekoari baizik.
|
|
2023
|
|
|
Paraje ezaguna zitzaidan: egunez, udaberrian batez ere, Langara Ganboak Suitzako paisaia postalezkoa dirudi,
|
baina
elizaren ingurumarian doi doia hogei etxe egongo dira. Halatan, klub nautikoa atzean utzirik, astiro baino astiroago, errepide estuan jarraitu nuen marka egin berriei segika.
|