|
2000
|
|
|
—Badakit zer ari den pentsatzen berori, jaun Nikolas, baina ez dut neure erabakia gibelat uzteko asmorik. Zeren berori ene jaun eta nagusi izan daiteke,
|
baina
berorrek ere badaki ezen, erran komunak dioen bezala, apezak duela azken hitza bere... eta zeren Jainkoak bakoitza bere lekuan nahi baikaitu: ni artzain egin ninduen eta, halatan, ardien zaintzea eta begiratzea da ene obligazinoa.
|
|
|
Eta, Maddalenek bertze eskua ere aitzinatzen zuela eta bere bi eskuen artean osabarena biltzen eta babesten, ihardetsi zion: " Nik ere ez nuke bertzerik nahi, ez ordea teleskopiotik beha egoiteko,
|
baina
berorren begietako izarrei". Eta osabak bere burua aitzinatu, eta Maddalenen paparrean pausatu zuen, nola haur batek amarenean, eta erran zion:
|
|
2004
|
|
|
haundiago ta itsusiago. Ongi jantzirik egon arren, bitxiok eder,
|
baina
berori ez
|
|
|
–Barkatu, don Tasio –eta, burua ezker eskuin mugitzen zuela, jarraitu zuen–: Behin eta berriz barkatu, don Anastasio,
|
baina
berorrek eternidadeari buruzko galdera egin duenean, mingainak ihes egin dit, Errealaren alineazioa buruz esateaz ahaztuta.
|
|
|
Gure mintegiak ere, Joana Albret Bibliotekonomia Mintegiak, lan taldeanpa rte hartzeko eta ekarpenak egiteko aukera izan zuen. Le rrook idazten ari naizen momentuan ez daukat ondorioak ezagutzera emango dituen agiri definitiboaren berri,
|
baina
berori iritsi bitartean, artikulu honetan gai horren inguruko puntu batzuk azaltzen saiatuko naiz.
|
|
|
ez lukete ezagutuko,
|
baina
berori da.
|
|
2007
|
|
|
bere iritzia —baita eztabaidatik kanpo dagoen iritzia— inposatu, ahalegin horretan besteari entzutea exijitzen diolarik, baina bera horretarako prest ez dagoelarik. Posizio horiek eduki dituzte bere garaian nazionalsozialistek, hain zuzen eztabaida boterera iristeko bitarteko bezala erabiliz,
|
baina
berori berehala —boterea lortu eta gero— bertan behera utziz.
|
|
2008
|
|
|
–Cante hondo a asko gustatzen zaio berorri, markes jauna, badakit,
|
baina
berorrek ez daki gaur badagoela emanaldi bat Bar de la Dehesa n, oraindanik gomendatzen diodana. Izan ere, badago hemen inguruan kantari berri bat, hamazazpi hamazortzi urteko neska gazte bat, sekulako indarra duena:
|
|
|
–Cante hondo a asko gustatzen zaio berorri, markes jauna, badakit,
|
baina
berorrek ez daki gaur badagoela emanaldi bat Bar de la Dehesa n, oraindanik gomendatzen diodana. Izan ere, badago hemen inguruan kantari berri bat, hamazazpi hamazortzi urteko neska gazte bat, sekulako indarra duena:
|
|
|
...nahi, hurrengo astelehenean Iruñera joan ginen astero bezala, baina ez nuen atsoa bisitatu, hotelera joan ginen zuzenean, eta Inaziok aitortu zidan buelta asko eman zizkiola nik esandakoari, eta berriro galdetu zidan, atrebituko zinateke?, eta nik, zuzenean erantzun ordez, zer pentsatzen nuen azaldu nion, burutik askotan pasatutakoa kontatu nion nik, Tomasek hilda bakarrik utziko ninduela bakean,
|
baina
berorrek ez beza pentsa nirea gorrotoa zenik, ez zen behintzat gorroto hutsa, Inazioren begi tristeen nahigabea ikusten nuen nik ohean sartzen nintzen aldiro, baserri triste hartan edo hotel ilun bateko gela ilunago batean ilusioa puzteko ere balio ez zuten ametsak egiten, eta Inaziogatik etorri zitzaidan burura Tomas garbitzearena, tiro bat igual, edo benenoa, arratoiak akabatzeko tabernan erabi...
|
|
|
Horrek salbatzen ninduen, ez jipoietatik, baina bai niganako susmo txarretatik, bestela garbituko ninduen. ...ez ginela libratuko ez ni ez niregana arrimatutakoa, gero aizto punta zorrotza apartatu zuen nire petxutik eta haragi puska handi bat txikitzen hasi zen, sast, sast, sast, gisatua egiteko, eta nik Inazio ikusi nuen han, egurrezko taula gainean txiki txiki eginda, niri Inaziok ematen zidan pena, seguru nengoen Tomasek ezer jakin bezain pronto haragi puska hura bezala geldituko ginela Inazio eta ni,
|
baina
berorrek ez daki zer den hori, ez daki zer den inor maitatzeagatik heriotza izatea mehatxu eta agian ordain...
|
|
|
Ez ditu berorrek ezagutzen! Bai, erraz esaten da amaren etxera bueltatzearena,
|
baina
berorrek zer uste du esango zidala nire amak. Seguru nagon ez dionala behar duena ematen!, horixe esango zidan eta Tomasengana bidaliko ninduen berriro.
|
|
|
Telebistan eta oso erraz esaten dute zer egin behar den horrelakoetan, zer dira ba lerde jale gibel  beltzak, poliziarengana joateko aholkatzen dute, nire Tomasek hau eta hau egin dit, eta kalera irtendakoan, zer?, Tomasi besotik heldu eta goazen etxera esango al nion, zatoz, laztana, gozatu bat emango dizut beti bezala... Ez diot errespetua galdu nahi, jauna, ez da nire asmoa, eta barkatuko ahal dit atrebentzia,
|
baina
berorrek uste du berori eta Tomas, berorren emaztea eta ni hain desberdinak garela?, berorrek beharbada ez dio sekula eskurik jarri emazteari, seguru dago ez duela sekula egingo horrelakorik, baina zin egingo luke aurrean daukan liburu lodi horren gainean?, nik ikusi dudanagatik iruditzen zait gizonezko guztiek duzuela grina hori, barka beza berorrek, esan diot ez niola errespetua galdu nahi, ez ... galdetzen zidanean, nik esaten nion, oso ondo, zeruan bezala, eta ahaztu egiten zitzaion ordubete lehenagoko jipoia, ahaztu bakarrik ez, seguru nago pen  tsatzen zuela ez ninduela jipoitu, ez zegoela berak baino hobeto tratatuko ninduen gizonik, eta loak hartzen zuenean, ni ohetik jaikitzen nintzen eta komunera joanda, zauriak eta garbitzen nituen ur oxigenatuarekin...
|
|
|
Zeruan bezala, esaten nion nik tarteka, zein ondo! ..., orduan bai bero bero, eta edozein bazterretan, baina ezkondu ginenean, berak nahi zuenean bakarrik egiten genuen, eta presaka, eta berak nahi zuen modura, nik ezin esan ba mantsoago gustatzen zaidala; hark, berriz, nobiotako ze iruditu zainik ez; ezta egingo al dinagu ere, berak nahi zuen guztietan hartu eta dale, askotan min emateraino; barka beza berorrek, badakit ez direla inori kontatzekoak,
|
baina
berorrek baleki...
|
|
2009
|
|
|
/ ni medikuntza zerbitzuetako zuzendaria naiz, bai, baina ospitaleko zuzendari orokorrarekin hitz egin du berorrek, hark baitu azken hitza? / deituko diot, bai,
|
baina
berorrek aurretik esaten badio eskuzabala izateko moduan nagoela, eskertuko diot?
|
|
|
–Eskumotza naiz, bai,
|
baina
berorren marineletako edonori egingo nioke apustu, mastan gora nor lehenago igo.
|
|
|
/ ni medikuntza zerbitzuetako zuzendaria naiz, bai, baina ospitaleko zuzendari orokorrarekin hitz egin du berorrek, hark baitu azken hitza... / deituko diot, bai,
|
baina
berorrek aurretik esaten badio eskuzabala izateko moduan nagoela, eskertuko diot...
|
|
|
–Eskumotza naiz, bai,
|
baina
berorren marineletako edonori egingo nioke apustu, mastan gora nor lehenago igo.
|
|
2010
|
|
|
Baina hizkuntza komunitate hori bera —nahiz eta bestelako aurrebaldintza naturalen gainean" atseden" hartu— espirituala den horren agerpena da. Eta gertaera biologikoek —ama hizkuntzaren eta hizkuntza komunitatearen arteko interakzioan— ez dute aurrebaldintza bat osatzen, faktore bat baizik, zeinek lotura horretan —aktiboki eta pasiboki— garrantzi ez txikiko zeregina duen,
|
baina
berori inolaz ere erabakigarria ez den.
|
|
|
Finean," hizkuntza jokoa" eta" bizitza forma", honela Camps, jarduera linguistikoaren" metafora egokiak" dira, hain zuzen," jokoa beti arau batzuen arabera gauzatzen delako" eta" jokatu ahal izateko —arauak ezagutzeaz gain— nola jokatzen den ere jakin behar delako" 53 Baina Wittgensteinek ez ditu biak —arauen ezagutza eta jokatzea bera— maila berean ikusten, baizik eta —Humboldtek aspaldi bezala— lehentasuna ematen dio bigarrenari. " Jokatzeak arau batzuk aurresuposatzen ditu", honela berriz ere Camps,"
|
baina
berori berez da gehiago knowing how bat knowing that bat baino: praktika teoriari nagusitzen zaio" 54 Autore horretaz gain, jarraian, hizkuntzaren filosofo ere diren Austin (1962) eta Searle (1969) gogoraraziko ditugu, euren" ekintza linguistikoen teoriak" nabarmen eragin baitu pragmatikaren bilakaeran.
|
|
|
Hizkuntzaren filosofiak, adibidez, ederki asko erakusten du ikerketa linguistiko guztien horizontea antropologikoa dela eta, aldi berean, baita ere ikerketa antropologiko denek nahitaez hartu behar dutela kontuan gizakiaren errealitate linguistikoa. Zentzu horretan, semiotikak merezi du aipamen bat —gure aldetik horretan oso laburrak izango bagara ere—, ze zeinuen zientzia orokor horrek giza hizkuntza aztertzen du, bai,
|
baina
berori gramatika gainditzen duen testuinguru sozio-kultural eta komunikatibo batean kokatuz. Horregatik guztiagatik, beraz, garrantzitsua eta beharrezkoa da hizkuntzaren pedagogian ere bestelako zientzia linguistikoen ekarpenei erreparatzea eta horien esanahi hezitzaileari so egitea.
|
|
|
Eta edozein moro da susmagarri. Zeren, pakoak,
|
baina
berorrek, aita, berorrek ez daki zein den pakoa.282
|
|
2011
|
|
|
–Ez, jauna. Hauek euren erlijioa eta euren jainkoak dauzkate,
|
baina
berorrek ez dauka hauengatik kezkatu beharrik. Espainiako agintariak, merkatariak, soldaduak... horiek dira kristautu behar dituztenak.
|
|
2013
|
|
|
Egia da, haatik, xeikak berak halako zerbait ere iradoki ziola bisita hartan, noiz eta Abdul Alimek, baratzeak ikusita gero, erran baitzion: «Nik uste nuen neure etxean nuela Paradisua,
|
baina
berorrenean dago benetakoa, xeik agurgarri hori?». Xeikak, ordainean, irri bihurri bat egin eta honela erantzun zion:
|
|
|
Egia da, haatik, xeikak berak halako zerbait ere iradoki ziola bisita hartan, noiz eta Abdul Alimek, baratzeak ikusita gero, erran baitzion: . Nik uste nuen neure etxean nuela Paradisua,
|
baina
berorrenean dago benetakoa, xeik agurgarri hori??. Xeikak, ordainean, irri bihurri bat egin eta honela erantzun zion:
|
|
|
Inork ez nau beldurtuko horren gauza zentzugabea egiteraino. Darcy jauna berorren alabarekin ezkontzea gura du berorrek;
|
baina
berorrek nahi duena aginduko banio, ziurtaturik geratuko al litzateke haien ezkontza zelanbait ere. Nik bere eskua ez onartzeak, bultzatuko ote luke Darcy jauna esku hori lehengusinari eskaintzera, neuri atxikita baldin badago?
|
|
|
Egia da, haatik, xeikak berak halako zerbait ere iradoki ziola bisita hartan, noiz eta Abdul Alimek, baratzeak ikusita gero, erran baitzion: " Nik uste nuen neure etxean nuela Paradisua,
|
baina
berorrenean dago benetakoa, xeik agurgarri hori...". Xeikak, ordainean, irri bihurri bat egin eta honela erantzun zion:
|
|
2015
|
|
|
2 Nik, luzatzeko esan zidan-eta, berorrek agindu zidana egin dut,
|
baina
berorrek hitzeman zidana betetzekotan, hau da, gaizki iruditzen zaiona apurtzekotan. Idatzi ondoren ez nuen irakurtzea amaitu, berorrek haren bila bidali duenean.
|
|
|
3 Ez naiz harritzen berorren gorentasunak bihozmina izateaz; ni konturaturik nengoen gogor egingo zitzaiola berorren izaerari erreparatuz, ez baita guztiekin ulertzeko erakoa; baina, Jaunaren zerbitzurako denez gero, jar beza beraren esku, ez baitu utziko bakarrik. Hemen ez da gaizki hartuko berorren gorentasuna joatea,
|
baina
berorretaz errukitu egingo dira. Alde batera uzten saiatu; kontuan izan, asko doakigula berorren osasuna.
|
|
|
Jainkoari eskerrak, zazpi edo zortzi gutunen ondoren, ezin izan dut arazoei ihes egin, eta lerro hauek idazten haietatik atseden hartzeko gutxi geratzen zait, berorrek jakin dezan berorren artekoekin poz handia hartzen dudala. Eta ez dezala uste izan niri idaztea denbora alferrik ematea denik, batzuetan beharrezko izaten baitut,
|
baina
berori zaharra dela hainbestetan ez esatekotan, muin muinean min hartzen baitut, gazteen bizitzan nolabaiteko segurtasuna balego bezala! Jainko eman diezaiola segurtasun hori, ni hil arte, gero, hori gabe egon ez dadin, gure Jaunak laster eraman dezan saiatuko bainaiz.
|
|
|
Aska nazala ni berorren gorentasunak; hala agintzen badu, ni neu konponduko naiz haiekin. Berorren gorentasunak oraindik nahi horretan jarraitzen badu, berorren gorentasunak agintzen duena egingo da, esan dudanez,
|
baina
berorren erantzukizuna izango da ongi irteten ez bada. Ripaldak dioen emakume hori ez dut gaizki ikusten beste leku baterako; horrako, ordea, hasieratan daude eta, kontu izan behar da etxearen izen ona ez orbantzeko.
|
|
|
7 Daza maisuaren kontuaz ez dakit zer esan; benetan nahiko nuke berorren jauntasunak haren alde zer edo zer egin dezan, barruko zorra diola ikusten dudalako, eta gero ezer ez bada ere, poztuko nintzateke. Berorri hainbesteko maitasuna izanik, berak dio, berorri mesedea eskatzeak gogaikarri izango balitzaio, horratik, ez liokeela zerbitzatzeari utziko,
|
baina
berorren jauntasunari mesedeak eskatzen sekula ez litzatekeela saiatuko. Hain maitasun handia dionez gero eta beste batzuei mesedeak egiten dizkiela ikusten duenez gero, sentitzen du pixka bat eta ez dela zorte oneko uste du.
|
|
|
2 Nik hau esaten baino ez dakit: gure Jaunak nahi duela guk ez dezagula zorionaz goza nahigabeaz batera izan ezik, berorren gorentasunak hain maite duenagandik banandurik egotean, halako nahigabea izango duela uste baitut;
|
baina
berorren gorentasunak gure Jaunaren aurrean orain asko irabaz dezala nahiko du eta gero zoriona dena batera etor dadila. Haren Maiestateak nahi beza nik eskatzen diodan bezala eta mojen etxe guztietan arreta handiz egiten den bezala.
|
|
|
Benetan poztu naiz. Nik ez dakit zergatik den,
|
baina
berorren agurgarritasunak ematen dizkidan nahigabe guztiekin, ezin dut bihotz bihotzez maitatu baino besterik; berehala pasatzen zait nahigabe guztia. Eta orain, etxe horrek gatazka horiek sufritzetik hobera egin duenez gero, are gehiago maite dut.
|
|
|
3 Nire Elena anderea irmo dago bere asmoan;
|
baina
berorren jauntasun txit argiaren baimena izan arte, alferrik izango da. Hain santa eta gauza guztietatik askatua egonik, pozik sartuko litzatekeela Madrileko monasterioan esaten didate, egiaz, berorren gorentasun txit argia noizbait ikusteko esperantzaz.
|
|
|
2 Berorren gutunari erantzuteko gogo handia dut, eta egiaz orain da horretarako aukera; horrek gaitz handia egin diezadake, oso nekatua nagoelako, eta baita honetan luzatzera eraman ere. Asti gehiago izan arte ez idaztekotan nengoen,
|
baina
berorren gutun guztiak hartu ditudala jakin dezan idazten diot; Oso ziur datoz hona. Ez diot bidaltzen Aita Santuaren baimena, latinez egonik niri irakurriko didanik oraindik ez dudalako izan; bidaliko diot nik.
|
|
|
Jainkoak ordain biezaio berorren jauntasunari guri laguntzeko duen arduragatik. Idatziko diot, non den dakidanean;
|
baina
berorren jauntasunak hari hitz egitea da kontua, horra joango baita. Ni honezkero ongi nago; Jaunak nahi beza berorren jauntasuna ere egotea eta sendabideak on handia egitea.
|
|
|
Joan zen astean idatzi nion berorren jauntasunari luze eta liburutxoa bidali; horregatik, honetan ez naiz luzatuko, hau esateko da soilik: ...doana, liburutxoarekin batera inprimatzeko agindua eman dezala berorren jauntasunak, gu guztiontzat oso pozgarria izango baita, latinez baizik ez dagoelako; hartatik atera zuen, nire maitasunez, san Domingoren ordenako aita batek, hemen dagoen letradun on eta Jainkoaren zerbitzari handietakoak; berak ez zuen uste inprimatuko zenik, ez zuelako probintzialaren baimenik, ez baitzuen eskatu ere egin,
|
baina
berorren jauntasunak agintzen badu, gutxi axola izango du horregatik.
|
|
|
Eta sinets biezat, ene aita, gauza txiki batean pertsona batzuekin adeitasunez jokatzea ezin dela alde batera utzi. Bisitei buruz hau dut soilik, pixka bat zorrotzegi jokatu duela,
|
baina
berorren aitatasunak hala egin badu, motiboak izango ziren.
|
|
2017
|
|
|
Gertakariak oroitzean, harreman hartan ere alderdi bakoitzak bere onura bilatu zuela egiaztatu du Kepak, edozein maitasunedo konpromisoharremanetan gutxi asko gertatu beharra dagoen bezala, eta zentzu horretan onartu du Taniarekikoa ere. Izan ere, ez daukagu geure onura bilatzeko joera erabat gainditzerik, beti eroriko gara nartzisismoaren sareetan, nahiz eta maiz erabat oharkabean izan.179 Ez dago nartzisismo hori guztiz justifikatzerik,
|
baina
berori egiaztatzea, Kepak egin legez, ez da zertan zinismoa izan.
|