|
2010
|
|
|
"... ez da Frantsesez ez dakitela,
|
baina
beren probintziako dialektoa hain ohitura handia dute erabiltzeko, ezin baitute utzi; eta nik ez dakidanez, haien artean solasaldi luzeak egiten zituzten, deus ulertzen ez nituenak."
|
|
|
Kulturarekin deus ikustekorik ez duten mila arrazoiengatik euskaldunek berek ebidentzia hau perbertitzen dute. Ez da akatsa besteen kulturetan ibil daitezen artistak,
|
baina
beren buruari gezurrik sinetsarazi gabe. Beti on izan zaigu auzoko saldaren jastatzera joatea.
|
|
|
Mendiagak Hego Amerika igorri zuen Hazparnera eta Pantxix Bidart horren semea da. Zuberoko dantzariek anitz ekarri izan dute Frantziako armadatik,
|
baina
berentzat inportanta zen gauza baten errateko. Estetika barne.
|
|
2011
|
|
|
Esan behar da, askotan, norbaiten goitizena eta ezizena paratzeko joera hau oso hedatua dago Euskal Herriko anitz tokitanbizi den edo bizi izan den etxe edo baserri izenarekin lotua dagoela. Baina ez du nahitaez hala izan behar beti; baliteke norbaiten izengoitiak herriko etxe edo baserri baten izenarekin kidetasun handia izatea,
|
baina
berak etxe edo baserri horrekin inolako loturarik ez izatea (eta badira horrelako adibideak). Honekin esan nahi dena da, hemen ematen diren adibideetan ez dela ulertu behar izengoiti hori duena etxe edo baserri horretan bizi (izan) dela nahi eta nahi ez.
|
|
2012
|
|
|
Dokumentazio lan bikaina egin nahian Flaubert Tunisiara joan zen eta han kaktusak ikusi zituen. Horregatik azaltzen dira kaktusak Salammbo nobelan.
|
baina
berak ez zekien kaktus horiek Mexikotik inportatuak izan zirela mila eta bostehun urte beranduago!
|
|
|
Informazioaren transmisioa argiaren abiaduran mugitzen da (300.000 kilometro segundo bakoitzeko) eta bestalde, diru mundua, hots, burtsa nagusienak elkarren artean daude lotuta eta begizta edo bukle moduan funtzionatzen dute. Finantza merkatu horiek maneiatzen dituztenak, inportanteenak, dozena bat izango dira munduan,
|
baina
beren indarra eta eragina sekulakoa da. " Merkatuen jabeak" deitzen zaie eta hauetako baten hitz bakarrak noraezean jar dezake dolarra, Tokioko burtsa hondorarazi dezake...
|
|
|
Kontzeptu hori berehalaxe hasi da aplikatzen hezkuntzan, lantegietan, medikuntzan... Animaliengan instintuak eta emozioek funtzionatzen dute,
|
baina
beren arazoa inteligentzia falta da. Giza espeziean, aldiz, bada adimenik, baina arazoa da, hain juxtu ere, emozioen eta instintuen kontrol falta.
|
|
|
Eta jendeketak saihestuz, eta tentu handiz ibiliz Ona Katalinak teilatu hegalik bota ez dezan —haren buruak arraxtadan ukitzen baititu sabaiak, zangokada dozena batzuk eginda, On Karlos guraso zoriontsuen etxean da, eta haiek hitz eman diote printzeari ezen sanjaimeten misterioa argitu eta jakinaraziko dutela,
|
baina
beren seme alabek ordu batzuk segidan lo egiten utzi eta gero, zeren aditzea dute hain bizkotxo bereziak basapiztien umeak mantsotzen dituela, eta, horregatik, espero dute orain Oierrek eta Aialak aingeruen gisara lo egitea.
|
|
2013
|
|
|
Nobelagileak, idazle belaunaldi gisan etikoki maila kaxkarra izan dutela esanez arrangura gazia agertu du. Nahi ez zuten ia guztia lortu dutela esan du idazle ezkutatuak ere, ez dutela mundua aldatu, hori jakina zela,
|
baina
beren ingurua ere ez. Eta beren burua ere ez dutela hobetu ahal izan.
|
|
2014
|
|
|
Artean txikiak ziren, Holanda eta Frantziako iraultzatik sortutako, AEBk;
|
baina
beraien goraldi historikoa ezagutu dugu. Azken batean, hobe baita auzokide on bat, maizter gatazkatsu bat baino.
|
|
|
Tropa karlistek ia ez zeukaten kanoirik, San Faustotik ekarritakoak eta beste gutxi batzuk baino ez, eta armamentu astunen eskasia hori, beren martxa eta kontramartxa taktikarako abantaila izan zena, benetako arazo bihurtzen ari zen Rodil jeneral liberalak plaza guztiak gotortzea agindu eta gero. Karlistek lortzen zuten, bai, holako edo halako herrira hurbiltzea,
|
baina
beren balak oholesi edo hondar zakuekin egokitzen ziren, eta ahaleginak huts egiten zuen. Gauzak horrela, itxaropen bakarra kanoiak ziren.
|
|
|
Nago inork ez dituela gauzak ikusten gauzok diren eran. Jakina badela errealitatea, jakina;
|
baina
berenez ez zaigu nehoiz bere osotasun mugagabean ageri.
|
|
|
Manez, Bizente beltz hura Euskal Herriko beste puntatik heldu, Txomin, Mattin eta Martin, eta denboraren memoriak irentsi dituen guziak
|
baina
beren orduan su hura, trabesaren setiatzeko hats dantzari hura ekarri baitute gureganaino.
|
|
|
Alta ez ziren hauek aparantziarik ere tsiganoak. Zinez bertakoak eta lur eta etxe jabe
|
baina
beren ohoin famak buhametzen ditu. Edo zirtziltzen.
|
|
|
Gauza zaila da gerla ondoko bertsolarien jokoa aztertzea, alde batetik herri bertsolariak baitziren hasi aitzin, beraz bertsolari naturalak, tobera bertsolariak erran dezakegu,
|
baina
beren talentua saioaren testuinguruan gehienik landu zuten eta horretan bereziki eredu hartu.
|
|
|
Kantonamendu heinean egoten bagara, talde definitu batean sartzeak du hori ahalbidetuko. Maskaradak orain ere arazo bera du ene ustez; herri heina ongi dabil
|
baina
beren txanda igurikatu behar dute herriek. Beraz gaizki plazatua izaten ahal zara hamar urte haietan nahi baduzu parte hartu adin hoberenean.
|
|
2015
|
|
|
Bertsolari zahar haiek jar zitzaketen bertsoak Genoveva de Bravante ren bizitza kontatuz edota Ostiral Santuko sermoi trumoitsua laburtuz;
|
baina
beren funtzio moralik gabe ez zuketen etorkizunik izango.
|
|
|
Gure pertzepzio indibidualerako ‘asko’ ari gara ikasten,
|
baina
berez, gutxi ikasi dugu oraindik, oso gutxi. Gauza solteak hamarraldi batzuetan, eta zortzi urte modu antolatu xamarrean.
|
|
|
Marcoren unibertso txikian, hizkuntzaren alde egiten zuten, oroimenaren alde, pentsamendu andinoaren alde, eta dena iraultza politikoaren bidean... gaztelaniaz. Kichwa Estudio erakundetxoan kitxuerazko klaseak ematen zituzten,
|
baina
beren bilerak, beren idazkiak, beren gogoetak, beren bizitza, espainieraz ziren. Erdigunean ‘prozesu politiko eta ideologiko orokorra’ zegoen, eta hizkuntza horren adar bat zen.
|
|
2016
|
|
|
Esan nahi dut, zehatz eta mehatz, ez dutela izpiriturik, ez dutela hegorik aldian behin hegan egiteko, baizik eta lurrari erantsita ibiltzen direla beti. Batzuetan ikusten ditut zerbaiten alde mugitzen,
|
baina
beren xedera ez dira txoriak bezala joaten, baizik eta, esan dut, zerriak bezala, apetitu gizenen batek bultzata. Niri gezurra iruditzen zait mutil horiek Rosa Luxemburgoren nazio berberekoak direla pentsatzea.
|
|
|
146" marrlusa" dio,
|
baina
berez bakailuaz ari da, hola deitzen zaio Zuberoan eta Baxenafarreko zenbait tokitan bakailoari. Ingelesezko bertsioan ere ongi ikusten da hori.
|
|
2018
|
|
|
Arrosarioa esaten jarduten duten bi atsoen alboan eseri haiz. Ez hau otoitzak nahasten,
|
baina
beren gorputza —ez ikusteko, ez ukitzeko— garbitu gabe egoten diren kastakoak baitira. Hots, santutasun urrin okaztagarria darielako.
|
|
2019
|
|
|
Etxeko lanak etxean egiten dira, bakarturik, ez kolektiboki eta ez eredu kooperatiboari jarraikiz, eta garapen teknologiko txikia eskatzen dute, baita XX. mendean ere, etxekotasunaren gailurrean; beraz, etxeko lana produkzio eredu aurrekapitalisten azken aztarna baino ez da izan marxistentzat. Dolores Hayden ek The grand domestic revolution liburuan adierazi bezala, 37 pentsalari sozialistek etxeko lanak sozializatzeko deia egin zuten,
|
baina
berek ere ez zuten uste aipatu lan horiek aintzat hartzeko bestekoak izan zitezkeenik; 38 August Bebel ek bezala, denborarekin etxeko lanak hutsaren hurrengora murriztuko zirela uste zuten.39 Halandaze, 1960 eta 1970eko urteetako etxeko lanen aurkako matxinadak ezinbestekoak izan ziren erakusteko etxeko lana" lan sozialki ezinbestekoa" 40 dela zentzu kapitalistari dagokionez eta, indust... Izan ere, lan indarra izango duten pertsonak erreproduzitzeak elkarreraginean oinarritutako zerbitzu emozional eta fisiko asko eskatzen ditu, eta, beraz, lan gogorra da.
|
|
|
—Egia,
|
baina
beren senarrek, edo maitaleek edo dena delakoek ederki asko babesten dituzte.
|
|
2020
|
|
|
—Hura izan zen gure arteko itunaren ifrentzua. Gure aldetik, nahi zuena idatz zezala,
|
baina
berak ezin esan argi eta garbi itaunketak ez zirela egiten ari.
|
|
2021
|
|
|
Etxebarria itzultzaile; aipua 153 or.: " Ez zait gustatzen paleontologoei buruzko gauza itsusirik esatea,
|
baina
berez ez dira zientzialari onak. Seilu bildumazaleen antz handiagoa dute".
|
|
|
Hala diote Luzaideko Euskararen Hiztegian: " Norbait iraindu nahi dugunean ibiltzen da; lehen zatian egitura finkoa du,
|
baina
berez biraoa dena aldatu egin daiteke, nahiz erdurenik menturaz pitwa aditzen den, bigarrenean, berriz, iraindu eta laidoztatu nahi den pertsonaren akats zenbait aipatzen da. Honen irudikoak dira, baina gogorragoak dira".
|
|
2022
|
|
|
Ez da hala gertatzen berton urte gutxi daramaten ikasleen kasuan, agian bere hizkuntza ez delako gaztelania eta ez daudelako ohituta era ez formalean gaztelaniaz aritzen. Kontua da, horrek lagundu egiten diola euskararen erabilerari ikasle hauen kasuan,
|
baina
beraien kasuan soilik, eta oso gutxitan gertatzen da hori. Gainontzeko ikasle elebidunen artean oso ohikoa da, ohikoegia euskaratik gaztelaniara txandaka egitea.
|
|
|
Herrialde bakoitzeko koiunturak eta orekak desberdinak direla. Gure kasuan alderdiekiko independentzia ondo samar zaindu duten elkarte eta pertsonak badirela esan dut, eta hori egin litekeela edonorekin elkarlanean arituta ere, kolore guztietako erakundeekin proiektuak partekatuta ere;
|
baina
beren kasuaz ezer esateko gutxi dakidala. Etorriko dira egunak gehiago bustitzeko eta eragiteko, orain hasierako behaketetan gaude.
|
|
2023
|
|
|
Kantuz ari direnek haren eskuak ikusten dituzte oraindik. Hemen mihura eta onddoak daude, eta goroldio sarria, laino artean ikasten dugu pentsatzen, laino artean susmatzen dugu inoiz ere ez duela oskarbituko, herentziaren herentzia da, uztondoa eta ustez hondakin
|
baina
berez mundu dena pixkanaka erretzen denean urruneko sentiarazten zaituen baserrietako kea bezala.
|
|
|
4 Kalatxoriena beren maitasunak errepasatzeko hiriko kalatxori marroiak arratsero biltzen dira estazio aurrean beren memoria liburuan sandalo lore batez seinalatzen da zubien eta lapur zaharren orrialdea on derizkiete teilatu pitzatuei ere eta merkatu alboan utzitako hondakinei
|
baina
beren ekilibrista bihotzek gehien maite dutena egunen mudapen amaiezina, infinitoa da
|
|
|
galdetu diote emakume bati Louis Malle k zuzenduriko dokumental batean erantzun du berak zein da aldea? ...menduz behin eta berriro beraiek eta beraien umeek irainak entzungo edo bederen besteon ezaxola mustatuko ezer gutxi jakingo dugu beraien mito abesti ipuin eleberriez beraien saminez aldamenean dantzan edo negarrez ikusten baditugu ere tarteka beraien alboan eseriko gara haien kexak entzungo haien izen handiak eta txikiak artikulu gai bihurtuko ditugu haiekin lan egingo dugu herri aldarrikapenetan
|
baina
beraien iragana eta geurea denbora ezberdinetara jokatuko da han eta hemengo artean sortzen dakiten zirrikitu oparoei ez diegu askotan erreparatuko han eta hemengo artean sortzen dakiten kartografiei arreta eskas eskainiko batek baino gehiagok esango du zertara datorren hau berrogei, berrogeita hamar urte geroago maketo kontuak aspaldi bukatu baziren eta oraingoak etorkinak, errefuxiatuak, arrazi... zertarako hori guztia?
|
|
|
Han daude eta badakite, beharbada, lanpostuak defendatzen ari diren langileei tiro egin dietela beren fusilekin, gomazko pilotekin. Badakite borrekin jo egin dituztela,
|
baina
beren lana da eta bete eginen dute eta, barrikada defendatzen dutenak gorrotatuko dituzte, eta jo behar dutenean amorru handiz joko dute, eta suak ereinen dituzte irudimena gazte eta biluzik erretzen den tokian, eta
|