|
2008
|
|
|
Azkuek zenbait urte zeramatzan Akademia sortzeko asmotan, Euskal Herri osoan zehar hainbat pertsona prest zeuden laguntzeko eta debate ortografikoek korporazioaren beharra gero eta nabarmenagoa bihurtzen zuten. Akademiarako hautagai posible batzuk ere topatuta zituen,
|
baina
aski prestakuntza zuten pertsonak ez ziren gehiegi. Gainera erakundea sortzeko finantzabidea eta babesa falta zen.
|
|
|
Eredu moderatua zen beraz. Modernizatzailea ordura arteko euskaltzaletasun tradizionalistarekin alderatuz gero,
|
baina
aski normala Europako ereduen aldean. Eta hala ere, bere baitan moderatua izan arren, guztiz iraultzailea gertatzen zen Euskal Herrian hegemonikoa zen kultura nazional espainiar eta frantsesarentzat.
|
|
2012
|
|
|
Adibidea luzea da,
|
baina
aski argigarria adierazi nahi duguna adierazteko. Sail honetan, bada, akatsak, hitzen forma desegokiak, bibliografiazko erreferentziak, etab. sartuko ditugu; azken batean, metahizkuntzazko oharrak.
|
|
2013
|
|
|
Le Petit Parisien, Le Petit Journal, Le Matin eta Le Journal egunkariak ziren lau egunkari salduen horiek. Le Petit Journal en hastapena Dreyfus aferaren erdian agertu zuen jarrera antisemitak markatu zuen,
|
baina
aski laster hartu zuen jarrera neutroa. Eskuin muturrean kokatzen ziren, aldiz, La Libre Parole, Edouard Drumont politikari antisemitak 1891n sortu zuena, L. Autorité 1885ean sortu zen egunkari bonapartista, La Croix eta L. Action Française.
|
|
|
Afrikarrek gerlarako zuten motibazioa goraipatu zuen,
|
baina
aski ohargarria da afrikar haren frantses azentu bereziaren kontatzeko modu arina, ia trufakorra; are gehiago sudurra ganibetarekin moztearen ideiarekin afrikarrez ematen ari zen salbai irudia. Jarrera kolonialista edo arrazakeria kutsua ageri zen kontatzeko modu horretan.
|
|
|
Arnaud Pochelou hemezortzi urtez ibili zen astekariaren kudeatzen, gerente gisa, 1887tik 1905 arte. Aiherran sortu zen,
|
baina
aski laster joan zen Donibane Lohizunera bizitzera. Istripuz, zango motz bilakatua zen, baina ez omen zen geldirik egoten zen horietarikoa.
|
|
|
Baina beste batzuk azaltzeko, zehaztu behar da idazten zuten horiek gizarteko eragileak zirela, eta eskutan zuten euskarria beren ideologia eta balioen zabaltzeko erabiltzen zutela. Idazten zuten guztiak ez ziren elizgizonak,
|
baina
aski laster, astekaria apaizen esku gelditu zen. Bernadette Bordakzehaztu bezala, garai hartan ez zen euskaraz idazteko gaitasuna zuen pertsonalitate laiko anitz Ipar Euskal Herrian, eta horregatik ere gelditu zen apaizen esku. apaizak ez ziren, berez, politikariak, baina informatze soilaz urrunago, Elizaren mezua edo erlijio giristinoarena zabaltzea zuten kezka nagusi.
|
|
2021
|
|
|
Bizi bada bizi, jende horien erdian, arras ongi laketu nuen (Larzabal); Biziki ontsa oroitzen naiz (J. B. Etxepare); Gu gaizki bizi gaitun, oso gaizki (Agirre); Jadanik franko berant da aurtengo (Althabe); Handik franko fite gertatu zen (Etxebarne); Ez zen sobera
|
baina
aski franko (Mardo).
|
|
|
Irakasle gizena diogunean, norbait irakaslea eta gizena dela diogu, baina irakasle ona diogunean ez gara esaten ari norbait irakaslea dela eta, gainera, pertsona ona: oso ona izan liteke irakasle bezala (eta hori ari gara esaten),
|
baina
aski txarra pertsona bezala. Aldiz, irakasle gizena baldin badiogu, pertsona hori irakaslea dela ari gara esaten, eta pertsona gizena, aldi berean.
|
|
|
Lazarragak eskuinaldean ematen du: Banekarren esku bestean...
|
baina
aski adibide gutxi dira holakoak. Determinatzailea behar du (artikulua/ erakuslea edo zenbatzailea, batzuetan biak), edo partitiboa:
|