|
2001
|
|
|
Gainera, soropila ez da hazten (edo garrantzia galtzen du), eta, oro har, ur kantitate handiak behar izaten dira. Ondorioz, lorategia ureztatzeko beharrak txikiagoak dira, eta horrek onura dakarkie
|
bai
ingurumenari bai etxeko ekonomiari. Belar txarrak garatzea eragozten du.
|
|
2005
|
|
|
Barneko burbuilek isolatzaile natural gisa jokatzen dute, egitura osoan homogeneoa den isolatzaile gisa. Aire horri esker, hormigoi porotsu edo zelularrak gela batean sortzen den ur lurruna ihes egiten uzten du,
|
bai
ingurumen baldintzengatik, bai bertan dauden pertsonengatik. Hezetasuna erregulatu eta kondentsazioa ekiditen du.
|
|
|
Sasoi horretan, perretxiko espezie ugari ugaltzen laguntzen duten zenbait faktore bat datoz. Azken urteetan, perretxiko bilketak intrusismoa jasan du eta jasaten du, nolabait, jarduera hori gutxiesten duten «zaleen» aldetik,
|
bai
ingurumenaren ikuspegitik, bai espezieen ezagutzaren ikuspegitik. Mikologia elkarte gehienek salatu egiten dute pertsona horietako askok basoan duten jarrera, eta bat datoz esatean setero on oro «basoan arrastorik uzten ez duena» dela.
|
|
|
Ureztatzeko uraren errendimendua ahalik eta gehien aprobetxatzea oso garrantzitsua da,
|
bai
ingurumena zaintzeko, bai fakturan gastu handiegiak saihesteko. Alderdi horri jaramonik egiten ez bazaio, landareak zaintzeak, batez ere lorategi batean, gehiegizko kontsumoa eta ondasun natural eta urri hori xahutzea eragin dezake.
|
|
2006
|
|
|
“Elementu kimikoak eta horien konposatuak egoera naturalean edo edozein ekoizpen prozeduraren bidez lortutakoak, erabilitako prozeduraren ondoriozko ezpurutasunak eta produktuaren egonkortasuna kontserbatzeko beharrezkoak diren gehigarriak barne hartuta, eta alde batera utzita egonkortasunari eragin gabe eta konposizioa aldatu gabe bereiz daitezkeen disolbatzaileak” eta “bi substantziaz edo gehiagoz osatutako nahasteak edo soluzioak”. Produktu kimikoak, bai substantzia kimikoak bai prestakinak, arriskutsutzat joko dira beren propietate fisikokimiko eta toxikologikoengatik, bai eta ondorio espezifikoengatik ere, bai giza osasunean
|
bai
ingurumenean. Produktu kimikoak arrisku kategoria batean edo gehiagotan sailkatzen dira, prestakin arriskutsuen sailkapena, ontziratzea eta etiketatzea arautzen duen 255/ 2003 Errege Dekretuaren eta Laneko Segurtasun eta Higienerako Institutu Nazionalaren 635 Prebentzio Ohar Teknikoaren (NTP 635) arabera.
|
|
|
Aitzitik, Espainia batez bestekoaren oso gainetik dago biodibertsitatea eta habitatak babesteari dagokionez (62,1 puntu; EBn, 42,6). Bai energia jasangarriari dagokionez,
|
bai
ingurumen osasunari dagokionez, puntuazioa EBko batez bestekoa da. Espainiaren aurretik daude Malaysia (9), Irlanda (10), Portugal (11), Costa Rica (15), Kolonbia (17), Grezia (19), Italia (21) edo Alemania (22).
|
|
|
Ministroak adierazi zuenez, gainera, “teorikoki urbanizagarria den gehiegizko lurzoruak ez du etxebizitzaren arazoa konpontzen eta, gainera, kalte handiak eragin ditzake ingurumenean”. Trujilloren arabera, “duela urte batzuk Espainian martxan jarritako lurzoruaren liberalizazio teorikoak ebazten dituenak baino arazo gehiago sortzen ditu,
|
bai
ingurumena hondatzeko arriskuagatik, bai lurzoruarekin espekulatzeko pizgarriagatik”. Etxebizitzaren titularrak, horregatik guztiagatik, Lurzoruaren Lege Proiektua defendatu zuen, egun parlamentuan izapidetzen ari dena, lurren espekulaziozko atxikipenerako tresna gisa.
|
|
|
Landareen Babeserako Enpresa Elkarteak (AEPLA) aldez aurretik salatu zuen Nekazaritzako Idazkaritza Nagusian arrisku larriak sor zitezkeela, bai gizakien eta animalien osasunerako,
|
bai
ingurumenerako, produktuak erabiltzean edo fitosanitarioak merkaturatzean praktika irregularrak ugaritzeagatik. Araudi fitosanitarioa arautzen duen esparru juridikoa aldez aurretik baimendutako produktuak soilik merkaturatu ahal izateko ezarri zen, eta frogatu da, erabilitako legezko parametroak kontuan hartuta, erabilgarriak eta eraginkorrak direla izurriteak kontrolatzeko, produktu horiek erabiltzeak ekar dezakeen edozein arrisku saihesteko.
|
|
2007
|
|
|
Arrasteluaren edo ardien erratzaren teknikak, gainera, ureztatzeko erabiltzen den ura hobeto aprobetxatzeko aukera ematen du; bestela, ur gehiago erabili behar da emaitza berak lortzeko. Eta ur kontsumo handiagoa negatiboa da, argi dago,
|
bai
ingurumenarentzat (baliabide natural hori berriztaezina denez), bai ekonomia pertsonalarentzat (hilaren amaieran uraren kontua ordaindu behar duenaren ekonomiarentzat). Ureztatzeko ordutegi onenak Belarra ureztatzeko ordutegi onenak, batez ere tenperatura altuko garaietan, hauek dira:
|
|
|
Litekeena da ureztatze maila txikixeagoa denean soropilaren itxura pixka bat ahultzea, baina aldea oso txikia izango da. Aldiz, ur gutxiago kontsumi daiteke,
|
bai
ingurumenari dagokionez, bai ur horniduraren fakturari dagokionez.
|
|
|
Lan hori Txinako Zientzia Akademiak, Yangtse ko Baliabideen Batzordeak, Baliabide Hidraulikoen Ministerioak eta WWF erakunde ekologistak egiten dute, eta erakusten du ibaiak 14.200 tona ur kutsatu jasotzen dituela urtero, hau da, herrialde osoko ur guztiaren %42 Pestizidak, ongarriak eta bidaiarien ontzietako ihesak kutsatzaile nagusien artean daude, bereziki Hiru Arroiletako presaren inguruan. Kutsadura horrek guztiak eragin nabarmena du uretako bizitzan,
|
bai
ingurumenaren aldetik (espezieen suntsipena, izurde zuria), bai ekonomiaren aldetik, gaur egun duela 50 urte baino lau aldiz arrain gutxiago eta beste produktu batzuk erauzten baitira. Gainera, azterketak adierazten du Yangtse ibaiaren ibaiadarren %30 “oso kutsatuta” daudela, besteak beste, Min, Tuo, Xiang edo Huangpu, Shanghai hiritik igarotzen dena.
|
|
|
Behin betiko ezabatuz gero, urtean 3.000 milioi dolar (2.200 milioi euro inguru) aurreztuko ditu sektoreak. IATA erakundeak dio formatu elektronikoaren onurak nabariak direla bai bidaiarientzat, bai bidaia agentzientzat, bai airelineentzat,
|
bai
ingurumenarentzat; izan ere, papera kenduta, urtero 50.000 zuhaitz inguru salbatuko dira mozketatik. Hala ere, agentziek eta erabiltzaileek txartel elektroniko horiek inprimatu egiten dituzte, dokumentu eta zehaztasun gehiago izateko, eta, beraz, papera aurreztea zalantzazkoa da.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, automobil gidari askok nahiago dute azken unera arte itxaron pneumatikoak ahalik eta gehien aprobetxatzeko. Gidariak kontzientziatzea Bridgestone Hispaniako Bentetako kontseilari delegatu Tomás Zumárragak dioenez, “funtsezkoa” da gidariek ibilgailuen pneumatikoak behar bezala mantentzearen garrantziaz ohartzea, “bai presioari dagokionez, bai marrazkiaren sakontasunari dagokionez, funtsezkoa baita bai haren segurtasunerako,
|
bai
ingurumena zaintzeko, atmosferara CO2 gutxiago isuriko baita”. Horrekin, ziurtatu du “erregai asko aurreztuko dela”.
|
|
2009
|
|
|
“Ekonomia garbia aireratzear dago. Politikariek industria kutsatzaileen alde egiten jarraitzen badute, Europak etorkizuneko kostu oso handiei aurre egin die,
|
bai
ingurumenari bai ekonomiari dagokienez”, dio adituak. Txostenaren arabera, energia berriztagarriekin lotutako jardueretan 400.000 langile daude, garraio eraginkorrean lan egiten duten 2,1 milioi herritar eta eraginkortasun energetikoaren ondoriozko ondasun eta zerbitzuekin lan egiten duten 900.000 pertsona.
|
|
|
Migratzailearen Nazioarteko Egunean, Klima Aldaketari buruzko Goi Bileraren azken egunean, Kopenhagen, Migrazioetarako Nazioarteko Erakundeak (MNE) ohartarazi du “ahalegin handiagoak egin behar direla, Kopenhage gainditzen dutenak, klima eta ingurumen arazoek eragindako migrazioaren arazo konplexuari aurre egiteko”. OIMren arabera, nahiz eta Danimarkako hiriburuan lortzen den akordio globalak ez dituen onartzen klima aldaketak pertsonen migrazioan eta lekualdatzean dituen ondorioak, kontua da “bai klima aldaketak
|
bai
ingurumen degradazioak dagoeneko eragiten dutela migrazioa edo desplazamendua planeta osoan”. “Nabarmentzekoa da herrialde pobreenek alderik okerrena dutela”, nabarmendu du erakundeak.
|
|
2010
|
|
|
Gehien kezkatzen duten kutsatzaile kimikoak organiko iraunkorrak (COP) dira. Metagarria denez,
|
bai
ingurumenean bai kate trofikoan, elikadura piramidean biltzen dira, pertsonengana iritsi arte. Adibidez, metilmerkurioa edo PCBak (bifenilo polikloratuak) itsas ingurunean metatzen dira, eta hortik igarotzen dira arrainetara, gero gizakiek irensten baitituzte.
|
|
|
Arrisku ezezagunak LANEk argitaratutako “Arrisku berriak eta prebentzio eredu berriak eraldatzen ari den lan munduan” txostenak berrikuntza teknikoekin lotutako arriskuak ere nabarmentzen ditu, hala nola nanoteknologia eta bioteknologia. Nanomaterialak manipulatzeak oraindik ezezagunak diren arriskuak dakartza, bai osasunean
|
bai
ingurumenean. 2020an, produktu manufakturatuen %20 material horietakoren batekin fabrikatuta egongo dela kalkulatzen bada, kontaezina da arriskurik ez duten pertsonak daudela.
|
|
|
Substantzia horien helburua da nekazaritzako elikagaien eta produktuen ekoizpena, biltegiratzea, garraioa eta merkataritza arriskuan ez jartzea. Nekazaritzan, pestizida fitosanitarioak erabiltzen dira, landare produkzioan ondorio onuragarriak dituztenak, baldin eta modu egokian erabiltzen badira eta ondorio kaltegarriak saihesten badira, hala nola hondakinak,
|
bai
ingurumenean bai elikagaietan. Sistema “adimentsu” baten bidez, labore bakoitzari plagiziden kopuru egokia aplika dakioke, eta, hala, beharrezkoak ez diren sarbideak saihestu.
|
|
|
Biosolarizazioa modu jarraituan aplikatuta, hobekuntzak lor daitezke, hala nola “lurzoruaren materia organikoaren edukia handitzea, belar txarrak hobeto kontrolatzea, bereziki Portulaca oleracea, eta garapen begetatiboa eta ekoizpena areagotzea”, dio zientzialariak. Emaitza onak izan arren, Ifapak zuhurtziaz jokatzen du teknika horrekin, bai kostuengatik eta lurzorua prestatzeko behar den denboragatik,
|
bai
ingurumenean duen eraginagatik, simaur mota horrek nitrogeno asko baitu, eta nitrogeno hori ez da egokia lurzoru mota jakin batzuetarako.
|
|
|
Ia 10 urtez, Espainiako Ozeanografia Institutuko (IEO) ikertzaile talde batek proiektu bat egin du Balear Uharteetako uretan hegalaburraren eta beste tunido batzuen errute habitata karakterizatzeko. Lortutako datuek,
|
bai
ingurumen parametroei buruzkoak, bai lagin planktonikoen analisi prozesuaren ondoriozkoek, berretsi dute Balear Uharteetan tunido espezie guztiak Mediterraneo itsasoan bizi direla. IEO Progress in Oceanography aldizkarian emaitzen lehen sintesi batean azaldu du.
|
|
|
Estazio horietan guztietan, profil hidrografikoak egin ziren, ur laginak hartu ziren hainbat sakoneratako parametro fisiko kimikoak zehazteko, eta plankton arrantza mota batzuk egin ziren, zatirik txikienetako laginketak egiteko (mikro eta mesozoplankton); beste batzuk, berriz, LARBAK harrapatzera bideratuta zeuden. Eskura dauden datuen kopuruak,
|
bai
ingurumen parametroei buruzkoak, bai lagin planktoniko horien azterketa prozesutik eratorritakoak, aukera eman du Balear Uharteak hegalaburraren eta Mediterraneo itsasoan bizi diren gainerako pelagiko handien errute eremu nagusietako bat direla baieztatzeko, eta, horrez gain, jakin ahal izateko zer faktorek baldintzatzen duten desobitzeko eremu jakin batzuen banaketa espaziala, eta zehaztu ahal i... hegalaburra (Thunnus thynnus), albacora (Thunnus alalunga), melba (Auxis rochei), bacoreta (Euthynnus alleteratus), hegaluzea (Sarda sarda) eta tropikalen zerrenda (Katsuwamonus).
|
|
2011
|
|
|
Batez ere, ehunen edo moketen eta elikagaien ontzien orbanen aurkako estalduretan, lurzoruko distira emaileetan edo intsektizida batzuetan egoten dira. Substantzia horien azpiproduktu ugari aurkitu dira, hala nola perfluorooktanoko sulfonatoak eta azido perfluorooktanoikoa,
|
bai
ingurumenean, bai arrainetan, hegaztietan eta ugaztunetan. Alderdi horrek posible egiten du substantzia horiek elikagaietan eta, ondorioz, azken kontsumitzailean detektatzea.
|
|
|
Ez da oso merkea, baina azpimarratu behar da, beste metodo batzuetan ez bezala, txip bera lau aldiz erabil daitekeela, eta, beraz, kostuak murriztu egiten direla. Saihestu merkurioa kontsumoko uretan Merkurioak eragindako uraren kutsadura nabarmen handitu da azkenaldian, eta ondorio larriak eragin ditu, bai kontsumitzailearentzat,
|
bai
ingurumenarentzat. Gobernuek eta erregulazio batzordeek maiz kontrolatzen dituzte, eta legeria gero eta zorrotzagoa da, neurri batean, bilioi bakoitzeko uretarako merkurio mailaren mugarekin (ppb).
|
|
2013
|
|
|
Erabiltzailearentzat mesedegarria da hori, eta
|
bai
ingurumenarentzat ere.
|
|
2014
|
|
|
Esparta Palma Haurdunaldia eta kutsadura atmosferikoaren arriskuak Etorkizuneko haurrak bereziki zaurgarriak dira haurdunaldiko kutsadurarekiko Garraioa eta trafikoa, industria, berogailuak eta zentral termikoak. atmosferako poluitzaile kaltegarri ugari isurtzen dira,
|
bai
ingurumenerako bai giza osasunerako. Azken hamarkadetan airearen kalitatea hobetu egin den arren, Europan» atmosferako poluitzaileen kontzentrazioak oso handiak dira oraindik«, Europako Ingurumen Agentzia. Airearen kalitateari buruz erakunde horrek egin duen azken txostenak hauxe dio:
|
|
2015
|
|
|
Hala, zenbait lekalek zuntz dietetiko gehiago dute; beste batzuek, berriz, bitamina gehiago; batzuk, berriz, herdoilaren aurkakoak edo substantzia fitokimikoak dira. Baina, egia esan, eskura ditugun ikerketek adierazten dute lekale guztiek onura berberak dituztela (asko, bai osasunarentzat,
|
bai
ingurumenarentzat). Soja eta kolesterola Azterketa askok diote soja kontsumoak eragin onuragarriak izan ditzakeela odolean gehiegizko kolesterola (hiperkolesterolemia) kontrolatzeko.
|
|
|
Plastikoa erabiltzea edo gehiegikeriaz erabiltzea izugarri aldatu da azken hamarkadetan, eta ondorio negatibo garrantzitsuak ari dira eragiten planeta osoan,
|
bai
ingurumenean, bai osasunean eta ekonomian. Arazo horren aurrean, gero eta pertsona gehiago “plastikariano” bihurtzen dira, ahal den neurrian gutxiago erabiltzen direlako eta kontsumo arduratsua onartzen dutelako.
|
|
2018
|
|
|
Hala, etxean argia kontsumitzen duzun bakoitzean, energia garbia sortzen ari zara. Poltsikoak ez du etsiko, baina
|
bai
ingurumenak. Hasteko, aukera batzuk Mecambio webgunean agertzen dira.
|
|
2019
|
|
|
Hori dela eta, ezinbestekoa da kontsumitu aurretik albaitaritza ikuskapena egitea eta zenbait neurri hartzea, hala nola animalia horien hondakinak ingurumenean uztea saihestea, bestela patogenoek beste animalia batzuk kutsa ditzaketelako. Bestalde, ehiza haragia denean, kontuz ibili behar da arrisku kimikoekin, batez ere, muniziotik eratorritako berun kontzentrazio altuak egon daitezkeenean, bai animaliaren muskuluarekin zuzenean kontaktuan egoteagatik,
|
bai
ingurumenean perdigoiak irentsita. Arriskua murrizteko, munizioak kaltetutako haragia moztu eta kendu egin behar da, eta arreta berezia jarri haragi xehatuari; izan ere, beruna metal biguna da, eta haragiarekin batera birrindua izan daiteke, konturatu gabe.
|
|
2020
|
|
|
Ezaugarri nutrizional desberdinak dituzten elikagaiak dira. Hala ere, ezinbestekoa da konparazioa egitea, bi elikagaiei erabilera bera ematen baitzaie, eta soja edariei ere behi esnearen ordezko gisa erabiltzen baitira, bai osasun arrazoiengatik, bai arrazoi etikoengatik,
|
bai
ingurumen arazoengatik edo informazio faltagatik, hemen azaldu dugun moduan. Hona hemen bi produktu horien artean dauden aldeak, antzekotasunaz gain.
|
|
2021
|
|
|
II KO TEKNOLOGIEN DISEINATZAILEEK SEGURTASUN, ZEHAZTASUN ETA ERAGINKORTASUN ARLOKO ARAU BALDINTZAK BETE LITUZKETE, ONGI DEFINITUTAKO ERABILERA EDO OHARRETARAKO. Kalitatea kontrolatzeko neurriak ezarri behar dira, bai praktikan,
|
bai
ingurumenaren erabileraren kalitatea hobetzeko neurriak. 3 Gardentasuna, argitasuna eta ulergarritasuna bermatzea.
|
|
2022
|
|
|
Lorategiko lurzorua ongarritzeko produktu bat lortzeko hondakin organikoak tratatzeko prozedura da konpostajea. Abantaila ugari eskaintzen ditu,
|
bai
ingurumenerako bai ekonomiarentzat, baina konposta behar bezala erabiltzen jakin behar da. Artikulu honek konposta zertarako balio duen eta nola egin behar den zehazten du, baita lorategian konposta nola erabili behar den ere.
|