|
2001
|
|
|
Gainera, soropila ez da hazten (edo garrantzia galtzen du), eta, oro har, ur kantitate handiak behar izaten dira. Ondorioz, lorategia ureztatzeko beharrak txikiagoak dira, eta horrek onura dakarkie
|
bai
ingurumenari bai etxeko ekonomiari. Belar txarrak garatzea eragozten du.
|
|
2003
|
|
|
Industria iraultzaren hasieratik garraioak ingurumenari eragin zion narriadura bizkortuz eta areagotuz joan da azken garaiotan. Teknologia berriek eta garraio moduberriek, egoera konpontzetik urrun, arazoaren larritasuna areagotu egin dute,
|
bai
ingurumenari dagokionez, baita bestelako ondorio sozial kaltegarriei dagokienez ere.
|
|
2005
|
|
|
Barneko burbuilek isolatzaile natural gisa jokatzen dute, egitura osoan homogeneoa den isolatzaile gisa. Aire horri esker, hormigoi porotsu edo zelularrak gela batean sortzen den ur lurruna ihes egiten uzten du,
|
bai
ingurumen baldintzengatik, bai bertan dauden pertsonengatik. Hezetasuna erregulatu eta kondentsazioa ekiditen du.
|
|
|
Sasoi horretan, perretxiko espezie ugari ugaltzen laguntzen duten zenbait faktore bat datoz. Azken urteetan, perretxiko bilketak intrusismoa jasan du eta jasaten du, nolabait, jarduera hori gutxiesten duten «zaleen» aldetik,
|
bai
ingurumenaren ikuspegitik, bai espezieen ezagutzaren ikuspegitik. Mikologia elkarte gehienek salatu egiten dute pertsona horietako askok basoan duten jarrera, eta bat datoz esatean setero on oro «basoan arrastorik uzten ez duena» dela.
|
|
|
Ureztatzeko uraren errendimendua ahalik eta gehien aprobetxatzea oso garrantzitsua da,
|
bai
ingurumena zaintzeko, bai fakturan gastu handiegiak saihesteko. Alderdi horri jaramonik egiten ez bazaio, landareak zaintzeak, batez ere lorategi batean, gehiegizko kontsumoa eta ondasun natural eta urri hori xahutzea eragin dezake.
|
|
|
Horregatik, garatze bidean dauden herrialdeek garapenerantz bideratu behar dituzte beren ahaleginak, oso kontuan izanik,, bai beren lehentasunak
|
bai
ingurumena babestu eta hobetu beharra ere.
|
|
|
Osterantzean, ingurumen mailako arazoak beste politiketan txertatzea nahitaezkoa zaie orain erakunde komunitarioei. Garapen iraunkorraren kontzeptua, hasieran ingurumen arlokotzat bakar bakarrik hartzen zena, eredu sozio-ekonomiko bideragarri bakartzat ageri zaigu gaur egun. Gainera, ingurumenaren arloan gardentasunaren garrantzia azpimarratzeko ahalegina egiten ari da, herritarrekin bat egitearren, eta indar berezia eginez
|
bai
ingurumenari buruzko informaziora iristeko aukeretan, baita erabakiak hartzeko prozesuetan gizarte eragileak txertatzeko lanean ere.
|
|
2006
|
|
|
“Elementu kimikoak eta horien konposatuak egoera naturalean edo edozein ekoizpen prozeduraren bidez lortutakoak, erabilitako prozeduraren ondoriozko ezpurutasunak eta produktuaren egonkortasuna kontserbatzeko beharrezkoak diren gehigarriak barne hartuta, eta alde batera utzita egonkortasunari eragin gabe eta konposizioa aldatu gabe bereiz daitezkeen disolbatzaileak” eta “bi substantziaz edo gehiagoz osatutako nahasteak edo soluzioak”. Produktu kimikoak, bai substantzia kimikoak bai prestakinak, arriskutsutzat joko dira beren propietate fisikokimiko eta toxikologikoengatik, bai eta ondorio espezifikoengatik ere, bai giza osasunean
|
bai
ingurumenean. Produktu kimikoak arrisku kategoria batean edo gehiagotan sailkatzen dira, prestakin arriskutsuen sailkapena, ontziratzea eta etiketatzea arautzen duen 255/ 2003 Errege Dekretuaren eta Laneko Segurtasun eta Higienerako Institutu Nazionalaren 635 Prebentzio Ohar Teknikoaren (NTP 635) arabera.
|
|
|
Aitzitik, Espainia batez bestekoaren oso gainetik dago biodibertsitatea eta habitatak babesteari dagokionez (62,1 puntu; EBn, 42,6). Bai energia jasangarriari dagokionez,
|
bai
ingurumen osasunari dagokionez, puntuazioa EBko batez bestekoa da. Espainiaren aurretik daude Malaysia (9), Irlanda (10), Portugal (11), Costa Rica (15), Kolonbia (17), Grezia (19), Italia (21) edo Alemania (22).
|
|
|
Ministroak adierazi zuenez, gainera, “teorikoki urbanizagarria den gehiegizko lurzoruak ez du etxebizitzaren arazoa konpontzen eta, gainera, kalte handiak eragin ditzake ingurumenean”. Trujilloren arabera, “duela urte batzuk Espainian martxan jarritako lurzoruaren liberalizazio teorikoak ebazten dituenak baino arazo gehiago sortzen ditu,
|
bai
ingurumena hondatzeko arriskuagatik, bai lurzoruarekin espekulatzeko pizgarriagatik”. Etxebizitzaren titularrak, horregatik guztiagatik, Lurzoruaren Lege Proiektua defendatu zuen, egun parlamentuan izapidetzen ari dena, lurren espekulaziozko atxikipenerako tresna gisa.
|
|
|
Landareen Babeserako Enpresa Elkarteak (AEPLA) aldez aurretik salatu zuen Nekazaritzako Idazkaritza Nagusian arrisku larriak sor zitezkeela, bai gizakien eta animalien osasunerako,
|
bai
ingurumenerako, produktuak erabiltzean edo fitosanitarioak merkaturatzean praktika irregularrak ugaritzeagatik. Araudi fitosanitarioa arautzen duen esparru juridikoa aldez aurretik baimendutako produktuak soilik merkaturatu ahal izateko ezarri zen, eta frogatu da, erabilitako legezko parametroak kontuan hartuta, erabilgarriak eta eraginkorrak direla izurriteak kontrolatzeko, produktu horiek erabiltzeak ekar dezakeen edozein arrisku saihesteko.
|
|
2007
|
|
|
Arrasteluaren edo ardien erratzaren teknikak, gainera, ureztatzeko erabiltzen den ura hobeto aprobetxatzeko aukera ematen du; bestela, ur gehiago erabili behar da emaitza berak lortzeko. Eta ur kontsumo handiagoa negatiboa da, argi dago,
|
bai
ingurumenarentzat (baliabide natural hori berriztaezina denez), bai ekonomia pertsonalarentzat (hilaren amaieran uraren kontua ordaindu behar duenaren ekonomiarentzat). Ureztatzeko ordutegi onenak Belarra ureztatzeko ordutegi onenak, batez ere tenperatura altuko garaietan, hauek dira:
|
|
|
Litekeena da ureztatze maila txikixeagoa denean soropilaren itxura pixka bat ahultzea, baina aldea oso txikia izango da. Aldiz, ur gutxiago kontsumi daiteke,
|
bai
ingurumenari dagokionez, bai ur horniduraren fakturari dagokionez.
|
|
|
Lan hori Txinako Zientzia Akademiak, Yangtse ko Baliabideen Batzordeak, Baliabide Hidraulikoen Ministerioak eta WWF erakunde ekologistak egiten dute, eta erakusten du ibaiak 14.200 tona ur kutsatu jasotzen dituela urtero, hau da, herrialde osoko ur guztiaren %42 Pestizidak, ongarriak eta bidaiarien ontzietako ihesak kutsatzaile nagusien artean daude, bereziki Hiru Arroiletako presaren inguruan. Kutsadura horrek guztiak eragin nabarmena du uretako bizitzan,
|
bai
ingurumenaren aldetik (espezieen suntsipena, izurde zuria), bai ekonomiaren aldetik, gaur egun duela 50 urte baino lau aldiz arrain gutxiago eta beste produktu batzuk erauzten baitira. Gainera, azterketak adierazten du Yangtse ibaiaren ibaiadarren %30 “oso kutsatuta” daudela, besteak beste, Min, Tuo, Xiang edo Huangpu, Shanghai hiritik igarotzen dena.
|
|
|
Behin betiko ezabatuz gero, urtean 3.000 milioi dolar (2.200 milioi euro inguru) aurreztuko ditu sektoreak. IATA erakundeak dio formatu elektronikoaren onurak nabariak direla bai bidaiarientzat, bai bidaia agentzientzat, bai airelineentzat,
|
bai
ingurumenarentzat; izan ere, papera kenduta, urtero 50.000 zuhaitz inguru salbatuko dira mozketatik. Hala ere, agentziek eta erabiltzaileek txartel elektroniko horiek inprimatu egiten dituzte, dokumentu eta zehaztasun gehiago izateko, eta, beraz, papera aurreztea zalantzazkoa da.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, automobil gidari askok nahiago dute azken unera arte itxaron pneumatikoak ahalik eta gehien aprobetxatzeko. Gidariak kontzientziatzea Bridgestone Hispaniako Bentetako kontseilari delegatu Tomás Zumárragak dioenez, “funtsezkoa” da gidariek ibilgailuen pneumatikoak behar bezala mantentzearen garrantziaz ohartzea, “bai presioari dagokionez, bai marrazkiaren sakontasunari dagokionez, funtsezkoa baita bai haren segurtasunerako,
|
bai
ingurumena zaintzeko, atmosferara CO2 gutxiago isuriko baita”. Horrekin, ziurtatu du “erregai asko aurreztuko dela”.
|
|
|
Gauzak horrela, Boadellak agertoki eskematiko batean jarri ditu bere antzezleak, bertan irudikatzeko
|
bai
Ingurumen ministerioaren egoitza bai sukaldari famatuaren lantegia. Izan ere, Els Joglarsen betiko ezaugarria izan da biluztasun eszenikoa beren antzezle gaitasunarekin betetzea, baina aukera honetan makalago ibili dira guztiak, aurretiaz lortutako famak bertan goxo egotea ahalbidetuko balie bezala.
|
|
|
Askotan produktu ekologiko gisa saltzen direnak kutsadura handia eragiten dute ekoizte prozesuan. Gureak oso gutxi kutsatzen du, oso energia gutxi behar duelako, eta errespetagarria da, gainera,
|
bai
ingurumenarekin, bai eta pertsonekin ere?.
|
|
2009
|
|
|
Annie Leonard aditu estatubatuarrak egin zuen gidoia, eta berak aurkezten du. 20 minutuan, eta animazio batzuek lagunduta, gizarte kontsumista hau ez dela jasangarria azaltzen du, bai gizakiari berari
|
bai
ingurumenari eragin handia egiten diolako.
|
|
|
“Ekonomia garbia aireratzear dago. Politikariek industria kutsatzaileen alde egiten jarraitzen badute, Europak etorkizuneko kostu oso handiei aurre egin die,
|
bai
ingurumenari bai ekonomiari dagokienez”, dio adituak. Txostenaren arabera, energia berriztagarriekin lotutako jardueretan 400.000 langile daude, garraio eraginkorrean lan egiten duten 2,1 milioi herritar eta eraginkortasun energetikoaren ondoriozko ondasun eta zerbitzuekin lan egiten duten 900.000 pertsona.
|
|
|
Migratzailearen Nazioarteko Egunean, Klima Aldaketari buruzko Goi Bileraren azken egunean, Kopenhagen, Migrazioetarako Nazioarteko Erakundeak (MNE) ohartarazi du “ahalegin handiagoak egin behar direla, Kopenhage gainditzen dutenak, klima eta ingurumen arazoek eragindako migrazioaren arazo konplexuari aurre egiteko”. OIMren arabera, nahiz eta Danimarkako hiriburuan lortzen den akordio globalak ez dituen onartzen klima aldaketak pertsonen migrazioan eta lekualdatzean dituen ondorioak, kontua da “bai klima aldaketak
|
bai
ingurumen degradazioak dagoeneko eragiten dutela migrazioa edo desplazamendua planeta osoan”. “Nabarmentzekoa da herrialde pobreenek alderik okerrena dutela”, nabarmendu du erakundeak.
|
|
|
Bi egunez gobernuen ordezkariak egonen dira. Horrez gain, denak mobilizatu dira, ez dadin bilera tekniko bat izan, baizik eta handik aterako diren erabakiak ahal bezain onak izan daitezen, bai arlo sozialarentzat,
|
bai
ingurumenarentzat.
|
|
|
Egun, ZTG azterketek esparru finkatua osatzen dute, diziplinartekoa (zientziaren filosofia, historia eta soziologia, zientzia politikoak eta ekonomia barne hartzen ditu), eta zientzia zehatz eta naturalek ere bertara jotzen dute sozialki kokatutako ikuspuntuen bila. Esparru horren aztergai orokorra Z&Tren gizarte dimentsioa da, bai horien aurrekari eta baldintzapenei,
|
bai
ingurumen eta gizarte ondorioei dagokienez (sarrera eta berrikuspen historiko baterako, ikus Gonzalez Garda, Lopez Cerezo & Lujan 1996). Z&T ez dira ulertzen, ikusmolde horretatik, objektibotasuna bermatzen duen metodo unibertsal bati esker barne logika hutsari jarraitzen dien prozesu autonomo gisa, gizarte prozesu gisa baizik, beren ekoizpenak sortu eta finkatzerakoan osagai ez epistemikoek eginkizun garrantzitsua betetzen baitute:
|
|
2010
|
|
|
Beste ikerketa batzuk NEBen antolamendu eta kudeaketa aukera ezberdinakebaluatzeaz arduratu dira
|
bai
ingurumen irizpideak bai irizpide sozioekonomikoakerabiliz (Ciani et al., 1993; Brown et al., 2001; Hjortsp et al., 2006). Hain zuzenere, hauxe da egun Natura Sareak duen garapen mailari hobekien egokitzenzaion helburua, eremuon barne antolamendua eta kudeaketa neurriak egitekedauden honetan.
|
|
|
Gehien kezkatzen duten kutsatzaile kimikoak organiko iraunkorrak (COP) dira. Metagarria denez,
|
bai
ingurumenean bai kate trofikoan, elikadura piramidean biltzen dira, pertsonengana iritsi arte. Adibidez, metilmerkurioa edo PCBak (bifenilo polikloratuak) itsas ingurunean metatzen dira, eta hortik igarotzen dira arrainetara, gero gizakiek irensten baitituzte.
|
|
|
Arrisku ezezagunak LANEk argitaratutako “Arrisku berriak eta prebentzio eredu berriak eraldatzen ari den lan munduan” txostenak berrikuntza teknikoekin lotutako arriskuak ere nabarmentzen ditu, hala nola nanoteknologia eta bioteknologia. Nanomaterialak manipulatzeak oraindik ezezagunak diren arriskuak dakartza, bai osasunean
|
bai
ingurumenean. 2020an, produktu manufakturatuen %20 material horietakoren batekin fabrikatuta egongo dela kalkulatzen bada, kontaezina da arriskurik ez duten pertsonak daudela.
|
|
|
Substantzia horien helburua da nekazaritzako elikagaien eta produktuen ekoizpena, biltegiratzea, garraioa eta merkataritza arriskuan ez jartzea. Nekazaritzan, pestizida fitosanitarioak erabiltzen dira, landare produkzioan ondorio onuragarriak dituztenak, baldin eta modu egokian erabiltzen badira eta ondorio kaltegarriak saihesten badira, hala nola hondakinak,
|
bai
ingurumenean bai elikagaietan. Sistema “adimentsu” baten bidez, labore bakoitzari plagiziden kopuru egokia aplika dakioke, eta, hala, beharrezkoak ez diren sarbideak saihestu.
|
|
|
Biosolarizazioa modu jarraituan aplikatuta, hobekuntzak lor daitezke, hala nola “lurzoruaren materia organikoaren edukia handitzea, belar txarrak hobeto kontrolatzea, bereziki Portulaca oleracea, eta garapen begetatiboa eta ekoizpena areagotzea”, dio zientzialariak. Emaitza onak izan arren, Ifapak zuhurtziaz jokatzen du teknika horrekin, bai kostuengatik eta lurzorua prestatzeko behar den denboragatik,
|
bai
ingurumenean duen eraginagatik, simaur mota horrek nitrogeno asko baitu, eta nitrogeno hori ez da egokia lurzoru mota jakin batzuetarako.
|
|
|
Ia 10 urtez, Espainiako Ozeanografia Institutuko (IEO) ikertzaile talde batek proiektu bat egin du Balear Uharteetako uretan hegalaburraren eta beste tunido batzuen errute habitata karakterizatzeko. Lortutako datuek,
|
bai
ingurumen parametroei buruzkoak, bai lagin planktonikoen analisi prozesuaren ondoriozkoek, berretsi dute Balear Uharteetan tunido espezie guztiak Mediterraneo itsasoan bizi direla. IEO Progress in Oceanography aldizkarian emaitzen lehen sintesi batean azaldu du.
|
|
|
Estazio horietan guztietan, profil hidrografikoak egin ziren, ur laginak hartu ziren hainbat sakoneratako parametro fisiko kimikoak zehazteko, eta plankton arrantza mota batzuk egin ziren, zatirik txikienetako laginketak egiteko (mikro eta mesozoplankton); beste batzuk, berriz, LARBAK harrapatzera bideratuta zeuden. Eskura dauden datuen kopuruak,
|
bai
ingurumen parametroei buruzkoak, bai lagin planktoniko horien azterketa prozesutik eratorritakoak, aukera eman du Balear Uharteak hegalaburraren eta Mediterraneo itsasoan bizi diren gainerako pelagiko handien errute eremu nagusietako bat direla baieztatzeko, eta, horrez gain, jakin ahal izateko zer faktorek baldintzatzen duten desobitzeko eremu jakin batzuen banaketa espaziala, eta zehaztu ahal i... hegalaburra (Thunnus thynnus), albacora (Thunnus alalunga), melba (Auxis rochei), bacoreta (Euthynnus alleteratus), hegaluzea (Sarda sarda) eta tropikalen zerrenda (Katsuwamonus).
|
|
2011
|
|
|
Oro har, guk iparraldetik joatea nahi dugu, Izpura eta Donibane artean. Bidea ontsa integratu behar da
|
bai
ingurumenean eta bai auzoetan. Harrabotsa kentzeko neurriak hartu behar dira ez dadin auzoetan gogaikarria izan.
|
|
|
Batez ere, ehunen edo moketen eta elikagaien ontzien orbanen aurkako estalduretan, lurzoruko distira emaileetan edo intsektizida batzuetan egoten dira. Substantzia horien azpiproduktu ugari aurkitu dira, hala nola perfluorooktanoko sulfonatoak eta azido perfluorooktanoikoa,
|
bai
ingurumenean, bai arrainetan, hegaztietan eta ugaztunetan. Alderdi horrek posible egiten du substantzia horiek elikagaietan eta, ondorioz, azken kontsumitzailean detektatzea.
|
|
|
Ez da oso merkea, baina azpimarratu behar da, beste metodo batzuetan ez bezala, txip bera lau aldiz erabil daitekeela, eta, beraz, kostuak murriztu egiten direla. Saihestu merkurioa kontsumoko uretan Merkurioak eragindako uraren kutsadura nabarmen handitu da azkenaldian, eta ondorio larriak eragin ditu, bai kontsumitzailearentzat,
|
bai
ingurumenarentzat. Gobernuek eta erregulazio batzordeek maiz kontrolatzen dituzte, eta legeria gero eta zorrotzagoa da, neurri batean, bilioi bakoitzeko uretarako merkurio mailaren mugarekin (ppb).
|
|
|
Energia kostu txikia dute, eta oso eraginkorrak dira, kanpoko beroa erabiltzean kaloriak hirukoiztu egiten direlako eta elektrizitate kontsumoa heren bat murrizten dutelako. Energia aurreztea
|
Bai
ingurumenari kalterik ez egiteko, bai urte amaieran faktura elektriko txikiagoa izateko, komeni da kontsumo txikiko produktuak aukeratzea, hala nola A kategoriakoak, eraginkorrenak. Garestiagoa den arren, epe luzera, energia gutxiago gastatzen delako konpentsatzen da.
|
|
2012
|
|
|
Zoritxarrez, ingurumenari buruzko nazioarteko tratatu eta adierazpenak ugarituarren, horrek ez du ekarri ingurumenak okerrera egiterik eta gure hirietako hedapenmetropolitarrak gero eta gehiago jotzen du iraunkortasunik ezera. Hala, gure hiriakgaur egun ekologikoki iraunkorrak ez badira, konurbazio barreiatuko prozesuarijarraiki sortutako auzo sareek areago bultzatzen dute iraunkortasunik eza hori.Azken hogei urteotako eraikitzeko boladak era guztietako baliabideen kontsumoaareagotu du eta, horrekin batera, gero eta hondakin gehiago sortu eta gero eta gaikutsatzaile gehiago isurtzen dira
|
bai
ingurumen lokalera bai atmosfera globalera.Metropoli eremuetan finkatutako ereduak askoz efizientzia gutxiagorekin ekoiztenditu natur baliabideak eta askoz bidegabeagoa da sozialki, hiri trinkoen eredua baino.
|
|
2013
|
|
|
Erabiltzailearentzat mesedegarria da hori, eta
|
bai
ingurumenarentzat ere.
|
|
|
Antolatzaileek azpimarratu dute Arrasateko Udalak eta Emaus Fundazioak aspaldian dihardutela elkarlanean; Nafarroa Etorbideko gizarteratze tailerrarekin eta dendarekin geroz eta emaitza hobeak lortzen ari direla, bai sozialki,
|
bai
ingurumenaren ikuspegitik ere.
|
|
2014
|
|
|
Era berean, ez dugu ahaztu behar multinazional espainiarrek pribilegiozko posizioa dutela Latinoamerikako eta munduko beste eskualde batzuetako energiaren sektorean. Espainiako enpresen nazioartekotzeak ondorio larriak utzi ditu bidean, bai sozialak eta
|
bai
ingurumenari edota kulturari dagozkionak, eta urratu dira konpainia horiek ezarri diren herrialdeetako biztanle autoktonoen eskubideak. Aldarrikatzen dugu giza eta ingurumen eskubideak urratzen dituzten Espainiako energia enpresak zigortzea eta neurri hertsagarriak hartzea eskubide horiek bete daitezen.
|
|
|
Arkitektura jasangarria eraikinak diseinatzeko eta egiteko modu jakin bat da, prozesu berezi bat: konfort maila egoki bati eutsi arren ahalik eta energia kantitate txikiena erabiltzea du helburu, eta horretarako erabilitako energia bai bizilagunentzat
|
bai
ingurumenarentzat ahalik eta kaltegarritasun txikienekoa izateko ahalegina egiten du, gainera.
|
|
|
Honela dio 1620/ 2007 Errege Dekretuak: Hondakin ura, berrerabili aurretik, araztu egin behar da, tratamendu egoki bat eginez, eman behar zaion erabilerarako kalitate maila egokia izan dezan, bai osasunaren aldetik,
|
bai
ingurumenaren aldetik. Bestalde, erabat galarazita dago ur araztuari zenbait erabilera ematea, giza osasunerako nahiz ingurumenerako arriskutsua izan daitekeelako.
|
|
|
Esparta Palma Haurdunaldia eta kutsadura atmosferikoaren arriskuak Etorkizuneko haurrak bereziki zaurgarriak dira haurdunaldiko kutsadurarekiko Garraioa eta trafikoa, industria, berogailuak eta zentral termikoak. atmosferako poluitzaile kaltegarri ugari isurtzen dira,
|
bai
ingurumenerako bai giza osasunerako. Azken hamarkadetan airearen kalitatea hobetu egin den arren, Europan» atmosferako poluitzaileen kontzentrazioak oso handiak dira oraindik«, Europako Ingurumen Agentzia. Airearen kalitateari buruz erakunde horrek egin duen azken txostenak hauxe dio:
|
|
2015
|
|
|
Gainera, nahiz eta presio horiek alderdi fisikoarekin harremanetan egon, termino monetariotan adierazten den aldagai bat erabiltzen du (BPGa, alegia); hala eta guztiz ere, giza jardueren presioaren neurritzat hartu ohi denez, atal honetan barneratzen dugu. Izan ere, «Ehrlich en ekuazioa» deritzonak hiru faktore tratatu egiten ditu (populazioa, oparotasuna eta teknologia), garrantzizkoak direnak
|
bai
ingurumen presioaren eragileak ezagutze aldera baita horren irtenbideak bilatze aldera ere. Zentzu horretan, adierazle sinplea izaki erabilgarritzat jo daiteke.
|
|
|
Testuinguru horretan, ohiko hautuen artean business as usualdugu, alegia, hazkunde ekonomikoan oinarritzen den egungo ereduarekin jarraitu. Bide horrek bai krisi ekonomikotik irten eta
|
bai
ingurumenaren babeserako inbertsioak egin ere ahalbidetuko duenaren ustearekin aritzea uzten du. Hau da, hautu hori bat dator KIK hipotesiarekin, zeinak politika makroekonomikoen oinarrian hipotesiaren beraren onarpena dagoela agerian uzten duen, nahiz eta horren adierazpen espresurik egiten ez den.
|
|
|
EEren arabera, ekonomiak ingurumenaren funtzio desberdinen narriadura bultzatuko ez balu, hura iraunkorragoa izango litzatekeelako ziurtasuna dugu. Gainera, printzipio nagusi gisa, EE belaunaldi arteko ekitateaz arduratzen dela esan genezake, jarduera ekonomikoak
|
bai
ingurumenaren gain bai etorkizuneko belaunaldien gain izango duen eraginaz arduratzen den heinean. Hala, EEren sustatzaileek iraunkortasunaren zientzia eta kudeaketa gisa onartu dute5.
|
|
|
Hala, zenbait lekalek zuntz dietetiko gehiago dute; beste batzuek, berriz, bitamina gehiago; batzuk, berriz, herdoilaren aurkakoak edo substantzia fitokimikoak dira. Baina, egia esan, eskura ditugun ikerketek adierazten dute lekale guztiek onura berberak dituztela (asko, bai osasunarentzat,
|
bai
ingurumenarentzat). Soja eta kolesterola Azterketa askok diote soja kontsumoak eragin onuragarriak izan ditzakeela odolean gehiegizko kolesterola (hiperkolesterolemia) kontrolatzeko.
|
|
|
Plastikoa erabiltzea edo gehiegikeriaz erabiltzea izugarri aldatu da azken hamarkadetan, eta ondorio negatibo garrantzitsuak ari dira eragiten planeta osoan,
|
bai
ingurumenean, bai osasunean eta ekonomian. Arazo horren aurrean, gero eta pertsona gehiago “plastikariano” bihurtzen dira, ahal den neurrian gutxiago erabiltzen direlako eta kontsumo arduratsua onartzen dutelako.
|
|
|
Gure ingurura begiratzea besterik ez dago. Atzeraka goaz bai gizatasunean,
|
bai
ingurumena zaintzeari dagokionez, eta baita adimen kontuetan ere. Gero eta adimen artifizial gehiago, orduan eta gizatasun gutxiago.
|
|
|
Zaplanaren botere politikoa erabat itzali zen: Europako Batasunak berandu baino irmo 2006an ebatzi zuen Valentziako Hirigintza Legeak Europako araudiak urratzen zituela bai kontratu publikoen arloan
|
bai
ingurumenean. Hauteskundeak ate joka ziren, eta zigor haren aurrean, Campsek betirako bizkarra eman zion Zaplanari, eta bere babespeko eraikuntza enpresa lagunei.
|
|
|
Hor ere Mendi izeneko kolekzioa, arrakastaren bidetik doana. Erran behar da Sokoako jarralki guziek AFAQ markak ematen duen ISO 26000 label kasik gorena daukatela, bai kalitatearen sailan,
|
bai
ingurumenarenean. Sokoberriko tailerretatik (20.000 m2), egunero 2.000ko bat jarralki da ateratzen, urtean 400.000 baino gehiago.
|
|
2016
|
|
|
Gizarte transformaziorako beharrezko aldaketa horrek, jasangarritasunean oinarrituta, hainbat alorretan du eragina: bai hezkuntzan,
|
bai
ingurumen hezkuntzan eta bai beste hamaika alorretan ere.
|
|
2017
|
|
|
Bada, bi aukera daude: bata, pentsatzea ez dagoela irtenbiderik eta, beraz, hala mundua nola etorkizuneko belaunaldi guztiak zuzen zuzenean doazela gizakiak eragindako egoerarik txatxuenerantz; bestea, jabetzea egiturazko krisi guztiak lotuta daudela, bai krisi ekonomikoa, bai balioena, bai energia krisia,
|
bai
ingurumenarena, eta elkar elikatzen dutela.
|
|
2018
|
|
|
Egun hartan ez zen usaiako obra bat izan, zeren eta ingurumen saileko aktore guztiak elkartuak baitziren ekintza on baten burutzeko. Ekintza hori onuragarria izan zen,
|
bai
ingurumenaren mailan eta baita sozial mailan ere. Alabaina, uraren kolektibitateak ur bazterrak zaintzen ditu eta ekintza horri esker uholde arriskuak mugatzen ahal dira.
|
|
|
Gutxi batzuk besterik ez dira naturalak. Produktu kimiko horiek arrastoa uzten dute bai lurrean,
|
bai
ingurumenean, bai landareetan, bai fruituetan, bai ardoetan, bai sagardoetan. Beraz, argi izan behar dugu:
|
|
|
Eskainiko dituzten produktu horien artean, ahalik eta gehien tokikoa eta biologikoa izatea da euren printzipioa. " Nahi dugu ongi jan prezio justuetan, bai guretzako, bai ekoizleentzako,
|
bai
ingurumenarentzat. Ez bizitzarekin negozioa egitea".
|
|
|
Basoek funtzionaltasun anitza dute
|
bai
ingurumen balioei dagokienez (biodibertsitatearen gordailu dira, garrantzi paisajistiko handia dute, lurraren higadura ekiditen dute, erregulazio hidrologikoa burutzen dute, airea garbitzen dute, oxigenoa askatu eta anhidrido karbonikoa finkaten dute?) eta baita alderdi ekonomikotik ere (era askotako produktu eta zerbitzuak eskeintzeko gaitasuna dute). Hauek guztiak kontutan izango ditugu aprobetxamendua jasangarria izan dadin.
|
|
|
Hala, etxean argia kontsumitzen duzun bakoitzean, energia garbia sortzen ari zara. Poltsikoak ez du etsiko, baina
|
bai
ingurumenak. Hasteko, aukera batzuk Mecambio webgunean agertzen dira.
|
|
2019
|
|
|
aurrerapen handiak egin dira zenbait alorretan, euskararen egoera soziolinguistikoari dagokionez18 arnasguneak eta behe mailako eremu soziofuntzionalak (L mailakoak) ditugu, gaur egun, erronka nagusi19 aurretik esandakoak laburbilduz, esan dezagun oso argia dela mikel zalbideren artikulu hau: bai arnasguneen garrantziaz jabetzeko da argigarri,
|
bai
ingurumen hauek zer nolako egoeran dauden jakiteko eta bai, azkenik, bide egokienari eusteko zer egin zehazteko. arnasguneak ez dira ghetto batzuk bihurtu behar; ez da kanpotik erabaki behar bertako biztanleek zer egin behar duten eta zer ez. asmoa arnasguneetatik bertatik etorri behar da eta instituzioek eta kanpoko eragileek lagundu behar diote bertako biztanleriari bere helburuak lortzen. horr... haiek osatzen dute arnasgunea, euskararen birika. aldi berean hori ez da izan behar zama bat haientzat, lasai bizi behar dira, erantzukizun guztia ez da haiena. arnasguneen kopurua hain mugatua izanik, horrezaz gainera, politika eta jabetze lan hori gehiago zabaldu behar dela iruditzen zait eta gune euskaldunen arteko loturak eta harremanak bultzatu egin behar direla. testuinguru soziokultural, sozioekonomiko eta tekniko berri honetan iraunkorrak izango diren arnasguneen egitura berria sortzeko ahalegina egin litzateke, beti ere bertoko biztanleria errespetatuz eta berak hala nahi baldin badu. ez badu nahi zergatik ez duen nahi aztertu da:
|
|
|
Hori dela eta, ezinbestekoa da kontsumitu aurretik albaitaritza ikuskapena egitea eta zenbait neurri hartzea, hala nola animalia horien hondakinak ingurumenean uztea saihestea, bestela patogenoek beste animalia batzuk kutsa ditzaketelako. Bestalde, ehiza haragia denean, kontuz ibili behar da arrisku kimikoekin, batez ere, muniziotik eratorritako berun kontzentrazio altuak egon daitezkeenean, bai animaliaren muskuluarekin zuzenean kontaktuan egoteagatik,
|
bai
ingurumenean perdigoiak irentsita. Arriskua murrizteko, munizioak kaltetutako haragia moztu eta kendu egin behar da, eta arreta berezia jarri haragi xehatuari; izan ere, beruna metal biguna da, eta haragiarekin batera birrindua izan daiteke, konturatu gabe.
|
|
|
2011n, Bildu koalizioaren agintaldian, espektatiba handiak zabaldu ziren.
|
Bai
ingurumenaren alorrean zein berdintasunean, eraldaketa sozialerako sinesmena nahiko orokorra zen eragileen artean; konplizitate politiko handia zegoen Berdintasun Zuzendaritzaren eta mugimendu feministako zenbait kideren artean, eta baita ingurumeneko arduradun politikoen eta erraustegiaren kontrako aktibisten kasuan ere. Gertutasun horrek, ordea, ez zuen eragile eta erakundeen arteko aliantzarik ahalbidetzen, ez baitziren legegintzaldiaren hasierako ildo estrategikoak elkarrekin adostu edo kontrastatu.
|
|
2020
|
|
|
Ezaugarri nutrizional desberdinak dituzten elikagaiak dira. Hala ere, ezinbestekoa da konparazioa egitea, bi elikagaiei erabilera bera ematen baitzaie, eta soja edariei ere behi esnearen ordezko gisa erabiltzen baitira, bai osasun arrazoiengatik, bai arrazoi etikoengatik,
|
bai
ingurumen arazoengatik edo informazio faltagatik, hemen azaldu dugun moduan. Hona hemen bi produktu horien artean dauden aldeak, antzekotasunaz gain.
|
|
2021
|
|
|
II KO TEKNOLOGIEN DISEINATZAILEEK SEGURTASUN, ZEHAZTASUN ETA ERAGINKORTASUN ARLOKO ARAU BALDINTZAK BETE LITUZKETE, ONGI DEFINITUTAKO ERABILERA EDO OHARRETARAKO. Kalitatea kontrolatzeko neurriak ezarri behar dira, bai praktikan,
|
bai
ingurumenaren erabileraren kalitatea hobetzeko neurriak. 3 Gardentasuna, argitasuna eta ulergarritasuna bermatzea.
|
|
|
Diru dezente gastatu dugu proiektua idazten, denbora eta energia aunitz erabili dugu ekimen honen garrantzia (proiektu hau guztiz iraunkorra da, bai sozialki,
|
bai
ingurumenaren aldetik, bai ekonomiaren aldetik) Baztango herritar guztiei helarazteko, Nafarroako Gobernuari, parlamentuko taldeei, Turismo, Berrikuntza eta Errepide Departamentuari, Next Generazioko Europako laguntzei…
|
|
2022
|
|
|
Lorategiko lurzorua ongarritzeko produktu bat lortzeko hondakin organikoak tratatzeko prozedura da konpostajea. Abantaila ugari eskaintzen ditu,
|
bai
ingurumenerako bai ekonomiarentzat, baina konposta behar bezala erabiltzen jakin behar da. Artikulu honek konposta zertarako balio duen eta nola egin behar den zehazten du, baita lorategian konposta nola erabili behar den ere.
|
|
|
Aldi horretan, Espainiako Gobernuarekin hitzartutako 40 milioiko ekarpena ziurtatu behar dugu. Gainera, Eusko Jaurlaritzarekin lankidetzan jarraitu behar dugu,
|
bai
ingurumenaren arloan, eredu jasangarria ezartzeko eta Urdaibaiko erreserba zaintzeko, bai garraioen arloan, aldundia eta Eusko Jaurlaritzako Garraio Saila museora Euskotrenen oraingo lineatik trenez joateko modurik hoberena argitu nahian lantzen ari diren protokoloa martxan jartzeko», adierazi du Rementeriak.
|
|
|
Miriam Otxotorena Nafarroako Nekazaritza Produkzio Ekologikoaren Kontseiluko lehendakariak, berriz, «Errigorak azken urteetan ekoizpen ekologikoa sustatzeko emandako pausoak» azpimarratu ditu, eta herritarrei «produktu ekologikoak kontsumitzeko deia egin die, «agroekologiak elikadura burujabetzara bidean eskaintzen dizkigun onurak azpimarratzen dituelako,
|
bai
ingurumenaren ikuspegitik, baina baita ikuspuntu sozialetik ere.
|
|
|
Demagun erabaki bat hartu dudala, elikagai jasangarri gehiago hartzea, adibidez;
|
bai
ingurumenari, bai niri on egiten diguten jakiak. Nola jarri martxan?
|
|
2023
|
|
|
Menua tresna egokia izan daiteke elikagaien xahuketa kontrolatzeko. Aurretik programatu behar da, batez ere beharrezkoak ez diren gastuetarako, bai gastu ekonomikoetarako,
|
bai
ingurumen gastuetarako.
|
|
|
Horrez gain," GAOren iragarpenak bi zentzutan berretsi ditu GuraSOSen salaketak. GHK isilbidez onartzen ari da kutsadurarik badela eta ez duela Añarbeko Mankomunitatearen isurketa baimenik, eta, aitzitik, agerian uzten ditu
|
bai
ingurumen baimena eman zuen Ingurumen sailburuordea. GHKk GuraSOS elkarteari faltsukeriak zabaltzea eta larritzea leporatu zion".
|
|
|
Horrekin kontziente izanda, sortzen dugunarekin koherentziaz jokatu behar genuke, eta hortaz, gure hondakinen arduradun izan. Kontrako ekintzek eragin zuzena dute denongan,
|
bai
ingurumen aldetik baita ekonomikoki ere.
|