|
2001
|
|
|
Bide aldatzerik larriena, halere, azken mende mugak ekarri ziguna dugu noski,
|
bai
hizkuntzaren axalean eta bai gaiaren mamian. Luzaroan oinkatu ditugu, atzera behin ere begiratu gabe, orduan ireki ziren galtzada zabalak eta ez zitzaigun iruditzen ere beste biderik hauta zitekeenik.
|
|
|
Guri dagokigunez, bakartasunak edo berezitasunak
|
bai
hizkuntzaren alde eta bai kontra eragin du. Berezitasun nabariak, besteekiko izate bakanak, hizkuntzaren iraupenaren alde bulkatu du, eta honela aitortu dute auziaz arduratu diren guztiek.
|
|
2009
|
|
|
zor zaien aukera berdintasuna higatzea. Hezkuntza sistemak, beraz, Legeriak ezartzen dizkion hizkuntza betebeharrak beteko baditu, nahitaezkoa du A ikasteredua, bizirik dirauen artean, berehala hobetzea, bai legeriak berak ahalbidetzen duenaren bidetik, [69]
|
bai
hizkuntzen ikaskuntzako eta irakaskuntzako adituek munduko edozein bazterretan diotenaren [70] bidetik ere, hots, euskara zenbait ikasgaietako irakas hizkuntza bihurtuz.
|
|
|
Guztiek onartu dute elebakartasunari uko egitea. Akabo elebakartasuna, eta akabo elebakartasunerako tentazioa,
|
bai
hizkuntza hegemonikoaren aldetik, baita indarberritu nahi den hizkuntza gutxiagotuaren partetik ere. Hala bedi!
|
|
|
Sustapen jarrera da argi eta garbi hobesten duguna, bera baita jarrera guztien artean aldi berean eta ezbairik gabe zilegi eta eraginkorra den bakarra; bidezkoa eta eraginkorra,
|
bai
hizkuntza aniztasunari eusteko, baita berdintasunean eta askatasunean oinarrituriko bizikidetza orekatua bermatzeko ere. Nolanahi ere, sustapen jarreran oinarrituriko hizkuntza politikak ere baditu bere mugak, bidezkoa izango baldin bada, errespetatu dituenak.
|
|
|
Bigarren lekuan aipatu dugun gertakariak ere, elebidunen lehen hizkuntzari dagokionak, alegia? zuzenean eragiten du erabileran, zuzenean eragiten baitu
|
bai
hizkuntza ohituretan, baita euskararen gaitasun erlatiboan ere. Izan ere, etxeko hizkuntza gaztelania eta euskara bigarren hizkuntza duten elebidun askoren euskara gaitasuna, arrazoi horrexegatik normala denez, gaztelaniaz duten gaitasuna baino murritzagoa da, eta, ondorioz, gaztelaniara jotzen dute oso modu naturalean.
|
|
|
Hizkuntza politikaren hertsaduraren mugez hitz egiterakoan uste dugu garbi bereizi behar direla esparru publikoa eta pribatua. Oro har, gu ere ahalik eta araurik gutxien izatearen aldekoak gara,
|
bai
hizkuntza kontuetan bai gainerako gizarte auzietan ere. Baina arauak behar beharrezkoak dira interes soziala babestu nahi denean (interes sozialekoa da hizkuntza aniztasuna) eta eskubideak (baita hizkuntza eskubideak ere) bermatu nahi direnean.
|
|
|
sendotu zuena baino txikiagoa izan, euskal kantagintzak euskara eskuarki erabiltzen duten taldeez osaturiko zirkuitu bat egituratzen du, zeinak bidea zelaitzen baitie ondorengo belaunaldiei, euskarazko musikari prestigioa emanez. Dinamika berri horri esker beste begi batzuekin ikus daiteke
|
bai
hizkuntza gertaera, bai haren lurralde mapa, bai ordu arte lozorroan egona zen errealitatea.
|
|
|
Hau da, Herrialde Katalanetan baino askoz indar eta iraunkortasun handiagoz, Euskal Herrian lurraldeen arteko kontzientzia kultural komuna sustatu zen kantagintzaren bidez, besteak beste. Handik gutxira,
|
bai
hizkuntzan bai gehien erabiltzen ziren taxonomien artean antzematen hasia zen perimetrazioaren barruan, autonomia esparru berriaren arau juridikoa indarrean sartu ondoren nagusitu ziren elementu politikoen etorrerarekin bat?, dimentsio politikoa gainjarri zitzaion ezinbestean dimentsio kultural horri.
|
|
2021
|
|
|
Hasteko, behar beharrezkoa da ikertzea zeintzuk diren euskarak berak eskaintzen dituen aukerak eta baliabideak, beste hizkuntzetako terminoen kopia automatizatuak, mamirik gabeko kreolera eta bestelako mutanteak euskarazko testu filosofikoetatik baztertze aldera. Imitatzeko joera kaltegarria da,
|
bai
hizkuntzarako, bai eta pentsamenduaren jarduerarako ere.
|